Uusu-uusu A
Jemes
?A tei ni e uusue uusu-uusu ienini?
Oto lau-leu i purine ta'ela'inge a Jisas, a Herod Inemauri e horo maesie mola a Jemes Hurula'aa nge e lae-lae tarau pe'ie a Jisas na Pita na Jon. Leesie Palonga 12:2. Oto Jemes nge e uusue uusu-uusu ienini, ingeie ngaeta iini aana aawalai pwaarongoisuli mwana rue ha'ike. Ta'e sa'a mola a Jemes nge e uusue uusu-uusu ienini, ingeie aasine Jisas nge e hute i puri. Leesie Matiu 13:55. Maholo a Jisas e mauri ue, a Jemes e ka'a hiiwalaimoli ike aana. Ta'e lae-lae e hu'isie ne'isaenga ingeie na e ne'i na'ohai mwane aana soihaada'inge wau i Jerusalem. Leesie Jon 7:2-5, na Palonga 15:13-21.
?E uusue uusu-uusu ienini hunie kira tei?
A Jemes e uusu-uusu hunie mwala a God nge kire oopa hailiu i laona walumalau.
?Nga taa e rau-reu maholo e uusue uusu-uusu ienini?
Kire horo'ie a Jisas ola mala halisi e oolu aawalai helisi mwana oolu i purine hutelana (33 A.D.) na soihaada'inge e aehota paine aana mo helisi i purine ha'a-uuresilana soihaada'inge e lae aana hai dinge Pentekos. Ta'e e ka'a tewa lo'u na kira hiiwalaimoli kire ko oopa hailiu oto mwaanie i Jerusalem aena aana taunge'inilada e lae i purine mo Jiu kire horo maesie a Stivin. Sa'a mola uusu-uusu ienini, uusulana e ka'a tewa ike i purine kire oopa mwaanie i Jerusalem. Oto uusu-uusu a Jemes ienini e ne'ie eetana nga uusu-uusu nge uusulana e lae hunie mwala aana soihaada'inge a Jisas, na e lio mala uusulana e lae i na'ona halisi e lime aawala haahuu i purine hutelana a Jisas (50 A.D.).
?E uusue uusu-uusu ienini huni taa?
A Jemes e uusu-uusu aena aana ko sare niie mo ha'ananaunge diana ingeie huni hele i suli'i suli dinge. Mo ha'ananaunge ingeie e unu-unu'i aana mo ha'amalanga hunge hunie ke rongo mwada'u hunie mwala ke rongo sai'i. Na ngaeta na'ohai ne'isaenga a Jemes e ere luhesie uri hiiwalaimolinge to'ohuu e ka'a ii'o mwaakule ike, ta'e ko lae pe'ie asunge aana mo ola diana. Hiiwalaimolinge na asunge ko meni lae tararuru, na nga iini e sa'a kohi ike mala ko lae mola maraana. Oto mo iinoni a Kraes ke haata'inie hiiwalaimolinge ikire aana asunge diana ikire.
Ngaeta mo iini kire kara'i ne'isae takalo uri Uusu-uusu a Jemes ienini e ere aaopa mwaanie mo uusu-uusu a Pol, aana a Jemes ko ere hiito'o i sulie mo esunge diana kira hiiwalaimoli ko esui'i, na a Pol ko unue uri a God ko ha'a-uurie mwala mola i tehula'ana hiiwalaimolinge ikire. Ta'e kire ka'a ere aaopa ike. A Jemes e ka'a unue ike uri a God ko ha'a-uurie mwala mala waaite ikire aana kire ko esuie mo ola diana. !Ha'ike! Ta'e a Jemes e unue uri a God ko ha'a-uurie mwala mola i tehula'ana hiiwalaimolinge to'ohuu, na uri hiiwalaimolinge to'ohuu kei haata'i aana mo esunge diana kire ko esui'i.
?Nga taa ni mo pweu ni wala i laona uusu-uusu ienini?
to'o-to'onga na maitalenga, rongonga na tola i sulinge, hiiwalaimolinge na asunge, leilana ngaeta iinoni, kineta'inilana walaka
?Nga taa ni ngaeta mo eehu'i tatala i laona uusu-uusu ienini?
Jemes 2:26, Na pwau nge e ere diana liutaa i sulie kineta'inilana walaka nge Jemes 3.
?Nga taa ni mo eehu'i ne'isaenga i laona uusu-uusu ienini?
Mei wala ni saediananga
(1:1)
Mo aasanga kie ko oodoi'i ko ha'a-a'aila'aa hiiwalaimolinge ikie.
(1:2-18)
Mwaanie kie rorongo aasie mola walana God, ta'e kie ke tola i sulie oto.
(1:19-27)
Kie ke su'uri rara haahie nga iini, ta'e kie ke manata diana hunie ahutana mwala.
(2:1-13)
Hiiwalaimolinge to'ohuu ko haata'i oto aana mo esunge diana ikie.
(2:14-26)
Ikie mo iinoni a Kraes kie ke kineta'inie walaka.
(3:1-18)
Ikie mo iinoni a Kraes kie ke aaopa mwaanie mo iinoni ni welumalau.
(4:1—5:6)
Mo ha'ananaunge hai aaopa'i
(5:7-20)
1
Mei Wala Ni Saediananga
Saediananga mwaanieu a Jemes, koni-konihe a God na a Jisas Kraes Aalaha ikie, huni'omu ahutemiu mwala a God nge omu oopa hailiu i laona walumalau.
Mo Malaahonga Ko Ha'a-a'aila'aa Hiiwalaimolinge Ikie
Maeni eesiku maa'i, omu ke ilenimwa'e mola maholo mo malaahonga hai-aaopa'i kei haro hite aamiu, aena aana omu saie oohongilana hiiwalaimolinge i'omu kei esuie hiiwalaimolinge i'omu ke si a'aila'a lo'u, na kei pe'i'omu hunie omu ke asu susule'i. Na e malisine omu ke asu susule'i taraure'i hunie omu ke ii'o oodota'i na walamango, na nga mei ola aana tolaha diana e sa'a oore'omu ike. Ta'e mala nga iini hikemiu ko saeto'o aana saenanaunge, nge ke suke aana a God. Sulie a God e mwa'e-mwa'e huni nii, na e sai niie saenanaunge huni'omu, na e sa'a asuie ike omu ke hii aaela aani sukanga. Ta'e mala o ko suke aana God, o ke hiiwalaimoli aana ha'alaa. O ke su'uri lo'onga'inie o kei noru dile aana, sulie iini ko hii mwaka e urihana naho nge ko aa'aro hailiu wai eesi aana iiru. Iini urine ke su'uri lo'onga'inie uri kei lio oodoie nga mei ola uure mwaanie a God. Sulie ne'isaenga ingeie e rue-rua'a, nge tolahana e sai esu olo-olo mola i sulie ta'ena nga ola.
Kira To'o-to'o Ke Su'uri
Tooha'inire Maraada
Mala uri nga iinoni a Kraes ko meitale, nge ke ilenimwa'e mola aana e saie uri a God e niie oto hunie mo to'o-to'onga ni Lengi. 10 Ta'e mala uri nga iini lo'u e to'o-to'o, nge ke ilenimwa'e mola aana e tohungei meitale hule aana e saeto'o aana oto a God ke niie oodota'inge hunie. Sulie mwane nge e to'o-to'o, mei ola kei mae mola mala tatakana hahalisi. 11 Maholo sato ko hane, oto ko madoro na ko weruhie hahalisi. Oto tatakani ko eehuhu na launiha'ani ko waeta'i oto. E urine lo'u mola aana mwane e to'o-to'o. Maholo e ka'a lo'onga'inie ike maenga ta'e ko lo'onga'i hiito'o mola i sulie tari-olanga ingeie, nge kei mae mola.
Mo Malaahonga Hunie Ooraha'aa E Ka'a Uure Ike Mwaanie A God
12 Mala uri nga iini nge oohongilana ko lae na ko uure ma'uta'a mola, nge ke ilenimwa'e mola. Aena aana i purine oohongilana hiiwalaimolinge ingeie ko lae urine, nge a God kei waaie aana rorodara ni meurihe huu, nge e haiholota'inie hunie mo iini nge kire manata diana hunie.
13 Mala malaahonga ko hule aana nga iini huni deu aaela, nge iinonine ke su'uri ere uuri, “A God ni nge ko malaahongaku ie.” Aena aana nga mei ola e sa'a malaahongana ike a God huni esuie aaelanga. Na a God maraana e sa'a malaahongana ike nga iini no'one hunie aaelanga. 14 Ta'e aaelanga nge iinoni e saeto'o aana, mei aaelanga ngeena nge ko malaahongana iinonine. Aena aana saehanalinge aaela ingeie ni e na'ona huni esuie aaelanga ngeena. 15 Na saehanalinge ko lodoa na ko ha'ahutaa ooraha'aanga. Na maholo ooraha'aanga ko peine, oto ko ha'ahutaa lo'u maenga.
16 Maeni eesiku diana, omu ke su'uri toli'aasie nga iini ke eero'omu aana mo ha'ananaunge ienini. 17 Ahutana mo ola diana na mo ola oodota'i kire uure mai mwaanie i Lengi, mwaanie iini nge e ha'aholaa sato, na waro-waro, na mo hee'u. Na raa-raangana e ka'a urihana ike mo ola ngeena aana kire ko hei-hei-oolisi mola, ta'e tolahai ola diana ingeie e sa'a kele hai-oolisi ike oto oo'oo. 18 Uure oto aana hari-huninge ingeie, nge kolu ne'i kalena. E ha'ahutekie aana mei wala to'ohuu ingeie, hunie kie ke mani ne'ie oto na'ohai ola aana ahutana mo ola nge e ha'ahola'i.
Mwaanie O Rorongo Aasie Mola Walana God, Ta'e O Ke Tola I Sulie
19 Maeni eesiku, omu ke lo'onga'i kohi i sulie mo ola ienini. Omu ke mwa'e-mwa'e huni hehurongo, na haro lo'onga'i omu ke si ere. Su'uri saewasu oto lau-leu, 20 aena aana saewasunge mo iinoni sa'a roro'a ni pe'i'omu ike hunie ii'onga aana mauringe diana nge a God e saeto'o aana. 21 Oto omu ke ne'i aasie mwaani'omu ahutana mo ola tata'ala na ta'ena nga ola aaela nge ko peine hailiu. Na omu ke ha'amwai-mwei'a'omu hunie omu ke tola i sulie mo ha'ananaunge maa'i a God nge hasileni e lae oto i manatamiu, aana kire sai ha'a-uuri'omu.
22 Ta'e omu ke asuie nga taa nge a God e unue huni'omu, na omu ke su'uri talei rorongo aasie mola, aana ko urine nge omu ko ha'apweu'omu mola maraamiu ni ngeena. 23 Mala uri nga iinoni ko rongoa mo ha'ananaunge aana walana God, na e ka'a dau oto i suli'i, nge e urihana mwane e leesie maana i laona iiro-iiro 24 ta'e e ka'a asu kohie nga mei ola e si leesie ngeena, aana e lae na ko tolana pulongosie oto maana e lio uri taa. 25 Ta'e a God e sai ha'adiana'aa mo iini nge ko lio hahuroto i laona ha'atolanga ingeie. Ha'atolanga ngeena e tohungei diana, na e sai luhesie mo iinoni hunie kire ke ii'o luheta'i mwaanie ooraha'aa. Oto iinoni nge ko rongo hunie mo ha'ananaunge a God, na ko lo'onga'i i suli'i taraure'i, na e sa'a pulongosie nga taa e rongoa, ta'e ko hele i sulie nga taa a God e unue, nge a God e sai ha'adiana'aa aana nga taa nge ko esuie.
O Ke Ha'apaina'aa A God
Aana Tolaha To'ohuu
26 Mala nga iini ko lo'onga'inie uri ingeie nga mwane aana soihaada'inge, ta'e e ka'a kineta'inie erenga aana meana, nge urine ko talei ha'apweue mola maraana, na asunge ingeie aana soihaada'inge, nga ola to'ohuu ha'ike. 27 Ta'e asunge to'ohuu aana soihaada'inge nge a God Aamaka e saeto'o aana oto uri huni pe'ie mo rei'inge, na mo nao nge kire maitale, na huni kineta'ini'o maraamu mwaanie tata'alanga aana walumalau.