11
Irudunga
Mena, irudunga khi, ini ọgbọ ọa mhọli akhọkhọmhẹ shi udu shi emini ọ ri udu shi ekẹ ẹ khẹ, ali ni ọgbọ rọ mhọli ọli shi udu guẹguẹguẹ khi emini aa mẹ ne khi e la aghọ. Irudunga ona, o ri ẹgbọ enẹdẹ le eva onete odalo oyi Ẹshinẹgba.
Awa lẹsẹ khi irudunga ona, Ẹshinẹgba ọ rọ ri ungmemhi oyọli ma emini awa mẹ ẹloe nya. Ni a rọ bhale ya ẹ khi, a rọte emini aa ya mẹ ẹloe riẹlẹ emini a mẹ ẹloe.* Li zẹ Igbae 1.1; Iwolo 33.6,9; iJọn 1.3 Irudunga, o ri Ebẹli ri iluasobo ni e ti dọsẹ eyi iKeni na Ẹshinẹgba. Rọte irudunga oyọli, Ẹshinẹgba ọ rọ mie obọ shi ọ khi ọgbọ ni ọ mhọli angeli onete ọ khi, abi Ẹshinẹgba ọ rọ ngme onete irọna eyọli. Irudunga ona o ri Ebẹli kiele ngme, abi ọ rọ ririẹ ghua. Li zẹ Igbae 4.3-10
Irudunga a rọ rue Enọki agbọ vu, ini ọ khi mẹ eghuli. Ọgbọ ọa ke mẹ ọli, irari khi eri Ẹshinẹgba ọ rue ọli nga idane. Neni a rue ọli vu, ọ mhọli ọtsẹlẹ khi ọgbọ ni ọ ri egbe mu Ẹshinẹgba ọ khi. Li zẹ Igbae 5.21-24 Ọgbọkhọghuo ọa dobẹ ya riẹlẹ emini e ri egbe ẹ mu Ẹshinẹgba, ini ọa mhọli irudunga. Irari khi neni ọgbọ ọ́ ya bhale deba Ẹshinẹgba, ọ mema mhọli irudunga khi ọ la aghọ, khi lọli ọ somhi eni e kuegbe-a nono ọli opfa.
Irudunga o ri iNoa, abi ọ rọ suọ agua ni Ẹshinẹgba ọ tse ye ọli shi emini aa mẹ ne, rọli ri ikuegbe-a ali ulishi oyi Ẹshinẹgba, khali ọkọ-okẹ oniẹmhi ni o pfuese apfẹ ọli. Irudunga oyọli o ri umha miesuọ oyi eni ẹgbọ na agbọ khasẹ gboo, ni ọ rọ mie ikhivọsẹ itobọ khi irudunga oyọli o ti Ẹshinẹgba ẹloe.§ Li zẹ Igbae 6.13-22 Irudunga o ri Aburaamu vule abi Ẹshinẹgba ọ rọ lu ọli ọ vule ke je ashini lọli shobọ khi lọli rọ ya na li le ugu. Ọ rọte ekẹ oyọli vu, abi otseku khia khi ọa lẹsẹ obini ọọ je.* Li zẹ Igbae 12.1-5 Irudunga o rọli ngeli ekẹ ishobọ abi ọpfẹse. Ọọ la ifui okholo, ighọ li khi Aziki ali iGiekọpu, ni e ga le ugu oni ekha oghuo. Li zẹ Igbae 35.27 10 Irari khi eri ọ ri ẹloe shi ekẹ khẹ ẹoli oni o mhọli irọgbekẹ, ni Ẹshinẹgba ọ vi ali ni ọ gbo khi atsọna oyọli. 11 Irari irudunga a rọ ri Aburaamu dobẹ khi ita eniyẹ abi ọ rọ ririẹ rọ she dọsẹ oni ẹghẹghẹ ni ọ kha la dobẹ bia ọmọ ali ni iSera ọ rọ khi aga. Irari khi ọ lẹsẹ khi Ẹshinẹgba ni ọ shobọ nali khi ọna igẹsikia ọ khi lọ. Li zẹ Igbae 18.11-14; 21.2 12 Rọte obọ oyi Aburaamu, ni ọ li abi ọni oyọli o she pfo se, a te mẹ imimi ni ẹa zẹ leli abi ikpẹtata na idane ali ekhashẹ na esẹ okẹ oniẹmhi.§ Li zẹ Igbae 15.5; 22.17; 32.12
13 Agbọ irudunga ẹgbọ ena e kie la ramhi ni e rọ ghua. E kie miesuọ khi wẹwẹ e ya mie emini a rọ shobọ na wẹ. Eri e lẹsẹ li rọte odonuẹ pfi alo o mẹ wẹ odalo, o ri egbe mu wẹ. E lama shi ọ khi ena ẹoli oboese ali epfẹse wẹwẹ e khi shi elemhi ekẹ agbọ.* Li zẹ Igbae 23.4; 1 Okhẹ 29.15; Iwolo 39.12 14 Ini ẹgbọ e da lina ngme ne, eri o rọkhasẹ khi ẹoli oni e ya ke lu oyẹwẹ ẹẹ nono. 15 Ini eri ẹoli ni e rọte vu kha o la wẹ udu lọ, e kha mhọli ẹghẹghẹ rọ mu egbe pfi je obini e te vu. 16 Eri ẹoli ni o tinẹ o ri okiamhi i gbe wẹ, oni o khi ona iloghie. Irarighọ, ọa ri omama mu Ẹshinẹgba khi ee lu luẹ Ẹshinẹgba ọyẹwẹ, irari khi ọ she mu egbe ẹoli shi ekẹ khẹ wẹ. 17 Irudunga o ri Aburaamu ri Aziki luasobo, abi Ẹshinẹgba ọ rọ mu ọli fẹ bino. Lọli ni ọ she mie oni ekha, ọọ nono ni lọli ri omi ọli ọtuọghuo kpe luasobo, Li zẹ Igbae 22.1-14 18 aboriẹkhia khi Ẹshinẹgba ọ gueyẹ ọli khi, “Rọte Aziki u te ya mhọli imi imi ẹ.” Li zẹ Igbae 21.12 19 Eri Aburaamu ọ sa li shi udu khi Ẹshinẹgba ọ dobẹ ya rọte eghuli guise ọgbọ le. Eri o li abinẹ khi eri ọni Aziki ọ ghu-a eghọ, ni o rọ li abinẹ khi eri Aburaamu ọ rọte eghuli gbo mie Aziki.
20 Irudunga o ri Aziki ku isẹmhẹ na iGiekọpu ali iSọ shi emini a ya mẹ odalo.§ Li zẹ Igbae 27.27-29,39-40
21 Irudunga o ri iGiekọpu abi ọ rọ ya ghu-a sọ iromhi na imi iJosẹfu ava-ava, ọ da abọ na Ẹshinẹgba abi ọ li kie ri egbe da orọkpọ oyọli.* Li zẹ Igbae 47.31; 48.1-20
22 Irudunga o ri iJosẹfu, abi ọ rọ ya ghu-a ngme ingme abi eniyẹ iZirẹni e li rọte ekẹ iJipiti ya vu shi ekẹ. Ọ guele shi ekẹ abi a ya li igua eyẹluẹ. Li zẹ Igbae 50.24-25; Okiali 13.19
23 Irudunga o ri eni e bia iMosisi rọli sheli ramhi iki esẹ abi a rọ bia li se, irari khi ọa khi ọmọ na tsẹ, ulishi ọa mu wẹ ni e rọ ri ukpẹloe gbe omhẹsẹ oyi oghie. Li zẹ Okiali 2.2; 1.22
24 Irudunga o zẹ khi abi iMosisi ọ rọ fu vule se, khi ọa lama a ke lu luẹ omi omi iFero ọnọkpotso.§ Li zẹ Okiali 2.10-12 25 Ọ lama khi lọli ya nu ẹgbọ eyi Ẹshinẹgba mẹ osoli, ocho ni luẹ rọ ya li agbọ olamhẹ ukuku ẹghẹghẹ. 26 Ọ bino ọli khi, omama ni ọgbọ ọ ri itobọ iKirisiti ẹẹ mẹ o mu ẹloe dọsẹ ẹpfue na iJipiti nya. Itobọ khi eleli ni o la odalo ọ ri ukpẹloe shi. 27 Irudunga o rọli rọte iJipiti vu, ni o khia khi ulishi elemhi ibibi oyi oghie ọa mu ọli. Itobọ khi o li abinẹ khi eri ọọ mẹ Ẹshinẹgba ni aa ya mẹ ẹloe, lọli ọa rọ mu egbe pfi. 28 Irudunga o rọli ri Ukpe iPasova na iri-ọlia to ogbhele kọ, ni ọ rẹ, eniyẹ iZirẹni e miatsẹ ọlia ku shi ogbhele, ini agẹni eghuli ọ khi gbe emọdiọ eyẹwẹ-a.* Li zẹ Okiali 12.21-30
29 Irudunga o ri ẹgbọ iZirẹni dobẹ da okẹ oniẹmhi ni a lu Okẹ Ifulọ, abinẹ khi eni e rọte ekẹ ifufu dọsẹ. Abi ẹgbọ iJipiti e rọ li mu ọli fẹ, khọnya wẹ, oni okẹ o to wẹ luẹ. Li zẹ Okiali 14.21-31
30 Irudunga o ri ugbe ni a khi gasẹ iJẹriko de ya gbe abi ẹgbọ iZirẹni e rọ kia gasẹ ọli se ogbẹlẹ ishilua. Li zẹ iJosh 6.12-21 31 Irudunga a rọ tsumhi iRé-àbu ni ọ khi adegbe ni ọa rọ nu eni ẹa suọ esọ na Ẹshinẹgba pfua. Irari khi ẹgbọ iZirẹni ni a ghie e ka bẹna tọkpẹ oni ekẹ bino, ọ mie wẹ shi owa.§ Li zẹ iJosh 2.1-21; 6.22-25
32 Sẹẹ mhi ke gbo ya ngme ma ọ? Mhi kie ke zọnọ wẹ? Ẹghẹghẹ ọa la ọ na mhẹ ni mhi rọ ya ngme ingme oyi iGidiọni, iBaraki, iSamusi, iJefita, iDefidi, iSamuẹni ali emekẹguele eyi Ẹshinẹgba.* Li zẹ Eguẹzọ 6.11--8.32; 4.6--5.31; 13.2--16.31; 11.1--12.7; 1 iSam 16.1--1 Ighie 2.11; 1 iSam 1.1--25.1 33 Irudunga e rọ mu omhẹsẹ eyi ighie le, e mhẹsẹ na ẹgbọ abi Ẹshinẹgba ọọ li nono ọli shi. E mie emini Ẹshinẹgba ọ tse ekha na wẹ. E guese inu eyi idu, Li zẹ iDan 6.1-27 34 e pfuse erali ebe-a, e na pfue eghuli ọgbhọrọ. O lọsẹ wẹ, ama e toto-a, e khi idenọmọ elemhi okhọli, e pfuse ekhọli-okhuẹ eyi ẹoli oboese-a. Li zẹ iDan 3.1-30 35 Irudunga, ikpotso e rọ gbo mie ẹgbọ eyẹwẹ ni a rọte eghuli guise le bhale agbọ.§ Li zẹ 1 Ighie 17.17-24; 2 Ighie 4.25-37
Ẹgbọ elese e ri egbe mie ugbemhi obe, ẹa lama a wolọ wẹwẹ abọ-a, ama e ghu-a shi ugbemhi obe, itobọ khi e ri udu shi irọte-eghuli-guale bhale agbọ ni o tinẹ. 36 Eghuo ọ, a rẹwẹ li egia, a gbe wẹ itali, a sọ eghuo igha rọ shi ọgba ighumha.* Li zẹ 1 Ighie 22.26-27; 2 Okhẹ 18.25-26; iJere 20.2; 37.15; 38.6 37 A tono wẹ echẹ, a ri isọ kie wẹ shi asha eva, a ri ọgbhọrọ gbolo wẹ-a. E ri ekuẹ elamhi ali isumha ku egbe, e khi ena umha mẹ, a nasẹ wẹ, a li wẹ umumumẹ. Li zẹ 2 Okhẹ 24.21 38 Ẹgbọ ni agbọ ẹa lu emhi eni ẹgbọ ena e khi. E dudu kia kia ifui ọdagbe ifufu ali ikhomhi ite abi eni ẹa mhọli apfẹ, ee la elemhi irui ali ifui esẹ na elemhi ekẹ.
39 Itobọ irudunga oyi enana a rọ kuẹghiẹ wẹ, ama ọngẹwẹ ọa kie mie emini Ẹshinẹgba ọ shobọ. 40 Itobọ khi Ẹshinẹgba ọ she mhẹsẹ emini o tinẹ shi ekẹ ẹ khẹ awa, ẹghẹghẹ aghọ e kha kugbe awa ọ, ọ ri awa ali wẹwẹ gba pfo.

*11:3 Li zẹ Igbae 1.1; Iwolo 33.6,9; iJọn 1.3

11:4 Li zẹ Igbae 4.3-10

11:5 Li zẹ Igbae 5.21-24

§11:7 Li zẹ Igbae 6.13-22

*11:8 Li zẹ Igbae 12.1-5

11:9 Li zẹ Igbae 35.27

11:11 Li zẹ Igbae 18.11-14; 21.2

§11:12 Li zẹ Igbae 15.5; 22.17; 32.12

*11:13 Li zẹ Igbae 23.4; 1 Okhẹ 29.15; Iwolo 39.12

11:17 Li zẹ Igbae 22.1-14

11:18 Li zẹ Igbae 21.12

§11:20 Li zẹ Igbae 27.27-29,39-40

*11:21 Li zẹ Igbae 47.31; 48.1-20

11:22 Li zẹ Igbae 50.24-25; Okiali 13.19

11:23 Li zẹ Okiali 2.2; 1.22

§11:24 Li zẹ Okiali 2.10-12

*11:28 Li zẹ Okiali 12.21-30

11:29 Li zẹ Okiali 14.21-31

11:30 Li zẹ iJosh 6.12-21

§11:31 Li zẹ iJosh 2.1-21; 6.22-25

*11:32 Li zẹ Eguẹzọ 6.11--8.32; 4.6--5.31; 13.2--16.31; 11.1--12.7; 1 iSam 16.1--1 Ighie 2.11; 1 iSam 1.1--25.1

11:33 Li zẹ iDan 6.1-27

11:34 Li zẹ iDan 3.1-30

§11:35 Li zẹ 1 Ighie 17.17-24; 2 Ighie 4.25-37

*11:36 Li zẹ 1 Ighie 22.26-27; 2 Okhẹ 18.25-26; iJere 20.2; 37.15; 38.6

11:37 Li zẹ 2 Okhẹ 24.21