SINAMBUN TIRE GBIIKIRU
Isirelibɑn bɑndun ɡɑri yi bɑ toruɑ Sɑmuɛlin tirenu sɔɔ, yin sukumɑ mu wɑ̃ɑ Sinɑmbun tirenu sɔɔ. Tire ɡbiikii teni sɔɔrɑ Dɑfidin ɡɔɔn ɡɑri wɑ̃ɑ kɑ sere mɑɑ win bii Sɑlomɔɔn bɑndun ɡɑri. Sɑlomɔɔ wi, u Yinni Gusunɔ sɑ̃ɑ yeru bɑniɑ Yerusɑlɛmuɔ. Amɛn biru, mɑ u mɛm nɔɔbu sɑriru kuɑ. Mɛm nɔɔbu sɑri terɑ tɑ derɑ Isirelibɑn bɑndɑ bɔnu kuɑ yiru. Mɑ yɑ derɑ Isirelibɑ kpuron dɑm kɑ ben ɡirimɑ yɑ kɑɑrɑ. Wɑɑti ye sɔɔ, Gusunɔ u rɑ Isirelibɑ kɑ ben sinɑmbu win sɔmɔbu ɡɔrie bu kɑ bu kirɔ ko bũu sɑ̃ɑru kɑ dɑɑ kɔ̃sɑ kpuron sɔ̃.
Tire ten kpunɑɑ
1. Dɑfidin wɑ̃ɑ dɑ̃ɑkiru bɑndu sɔɔ, wiru 1n di sere wiru 2:12.
2. Sɑlomɔɔn bɑndu, wiru 2:13n di sere wiru 11.
3. Isirelibɑn bɑndɑ bɔnu kuɑ yiru, wiru 12n di sere wiru 22.
1
Adoniyɑ u kĩ u tii ko sunɔ
Dɑfidi u tɔkɔ kuɑ u bukurɑ ɡem ɡem. Bɑɑ bɑ̀ n nùn bekɑ bubusi, kɑ mɛ, u rɑ n kurusinɛwɑ woorun sɔ̃. Sɔ̃ɔ teeru win bwɑ̃ɑbɑ nɑ bɑ nùn sɔ̃ɔwɑ bɑ nɛɛ, Yinni, ɑ de su nun wɔndiɑ kɑsuɑmɑ u n dɑ n wɑ̃ɑ wunɛn bɔkuɔ u n nun nɔɔrimɔ kpɑ u n dɑ n nun bɔkɑsi ɑ n kɑ yɑm susuru wɑɑmɔ.
3-4 Mɑ bɑ wɔndiɑ kurɔ burɔ kɑso wɔri Isirelibɑn tem kpuro sɔɔ. Yerɑ bɑ wɔndiɑ ɡoo wɑ wi bɑ sokumɔ Abisɑɡi. Wɔndiɑ wi, kurɔ burɔn tiiwɑ. U sɑ̃ɑwɑ Sunɛmuɡii. Mɑ bɑ nùn mwɑɑmɑ bɑ kɑ nɑ sinɑ bokon mi. Wiyɑ u rɑ n nùn nɔɔrimɔ. Adɑmɑ u ǹ nùn yɛ̃ kurɔ.
5-6 Adoniyɑ wi Dɑfidi u kɑ Hɑɡiti mɑrɑ wiyɑ u kuɑ Dɑfidin yerumɑ Abusɑlɔmun ɡɔɔn biru. U sɑ̃ɑwɑ durɔ burɔn tii. Tundo kun nùn wɔkisire sɑɑ mìn di bɑ kɑ wɑ̃ɑ. U ǹ mɑɑ nùn bikiɑre u nɛɛ, mbɑn bweserɑ ɑ mɔ̀ mɛ. Yerɑ Adoniyɑ wi, u tii wɔlle suɑ u nɛɛ, wiyɑ u koo bɑndu di. Mɑ u tii tɑbu kɛkɛ kɑsuɑ ye dumi ɡɑwe kɑ mɑɑsɔbu kɑ sere tɑbu durɔbu tɔnu weerɑɑkuru be bɑ rɑ n nùn ɡbiiye. Mɑ u kɑ Yoɑbu Seruyɑn bii kɑ yɑ̃ku kowo Abiɑtɑɑ ɡɑri bɔkuɑ. Mɑ bɑ kɑ nùn yɔ̃rɑ. Adɑmɑ yɑ̃ku kowo Sɑdɔku kɑ Bɛnɑyɑ Yehoyɑdɑn bii, kɑ Gusunɔn sɔmɔ Nɑtɑni, kɑ Simɛi kɑ Rei kɑ sere Dɑfidin tɑbu kowo dɑmɡibu, beyɑ bɑ ǹ kɑ Adoniyɑ nɔɔ tiɑ kue.
Nɑtɑni u Bɑti Sebɑ bwisi kɑ̃
Mɑ Adoniyɑ u yɑ̃kuru kuɑ kɑ yɑ̃ɑnu kɑ kɛtɛ kpɛmi yi yi ɡum mɔ Sohelɛtin kperun bɔkuɔ te tɑ wɑ̃ɑ Eni Roɡɛlin berɑ ɡiɑ. Mɑ u win tundo turosibu dim sokɑ mi, kɑ Yudɑbɑ kpuro, be bɑ sɑ̃ɑ sinɑ bokon bwɑ̃ɑbu. 10 Adɑmɑ u ǹ Gusunɔn sɔmɔ Nɑtɑni sokɑ kɑ Bɛnɑyɑ kɑ Dɑfidin tɑbu durɔ dɑmɡii be, kɑ mɑɑ sere Sɑlomɔɔ win tundo turosi.
11 Yerɑ Nɑtɑni u dɑ u Bɑti Sebɑ Sɑlomɔɔn mɛro sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, ɑ ǹ nuɑ mɑ Adoniyɑ Hɑɡitin bii, u bɑndu di? Dɑfidi bɛsɛn yinni kun mɑɑ yɛ̃. 12 Yen sɔ̃, ɑ nɑ tɛ̃ n nun bwisi kɛ̃ ye kɑɑ ko ɑ kɑ wunɛn hunde bere, kɑ mɑɑ wunɛn bii Sɑlomɔɔɡiɑ. 13 A doo ɑ wunɛn yinni Dɑfidi sinɑ boko deemɑ ɑ nùn sɔ̃ ɑ nɛɛ, n ǹ wiyɑ u nɔɔ mwɛɛru kuɑ u nɛɛ, wunɛn bii Sɑlomɔɔwɑ u koo bɑndu di win biru? Mbɑ n kuɑ Adoniyɑ u kɑ bɑndu sinɑ.
14 Sɑɑ ye kɑɑ kɑ nùn ɡɑri yi tore, kon duumɑ mi nɛn tii, kpɑ n wunɛn ɡɑri sire n sosi.
15 Mɑ Bɑti Sebɑ u seewɑ u dɑ diru mi sinɑ boko u kpĩ. Domi sinɑ boko u tɔkɔ kuɑ ɡem ɡem. Abisɑɡi Sunɛmuɡiiwɑ u wɑ̃ɑ mi, u nùn nɔɔrimɔ. 16 Ye Bɑti Sebɑ u turɑ mi, u yiirɑ sinɑ bokon wuswɑɑɔ. Mɑ sinɑ boko u nùn bikiɑ u nɛɛ, mbɑ ɑ kĩ.
17 Mɑ u wisɑ u nɛɛ, nɛn yinni, wunɑ ɑ mɑn nɔɔ mwɛɛru kuɑ kɑ bɔ̃ri ɑ nɛɛ, sere kɑ Yinni Gusunɔn yĩsiru nɛn bii Sɑlomɔɔwɑ u koo bɑndu di wunɛn biru. 18 Wee tɛ̃ Adoniyɑ u bɑndu di. Wunɛ nɛn yinni sinɑ boko ɑ ǹ kɑ bɑɑru. 19 Mɑ u kɛtɛ kpɛmi yi yi ɡum mɔ kɑ yɑ̃ɑ dɑbinu ɡo. Mɑ u win tundo turosibu dim sokɑ kɑ Abiɑtɑɑ yɑ̃ku kowo kɑ sere Yoɑbu wi u sɑ̃ɑ tɑbu sunɔ. Adɑmɑ u ǹ wunɛn bii Sɑlomɔɔ sokɑ. 20 Tɛ̃ sinɑ boko, wee, wunɑ Isirelibɑ kpuro bɑ swɑɑ dɑki ɑ kɑ bu sɔ̃ wi u koo ko wunɛn kɔsire bɑndu sɔɔ. 21 Yinni, sɑɑ ye kɑɑ kpunɑ nɡe wunɛn bɑɑbɑ, bɑ koo nɛ kɑ nɛn bii Sɑlomɔɔ mɛɛriwɑ tɑɑrɛɡibu.
22 Ye Bɑti Sebɑ kɑ Dɑfidi bɑ ɡɑri mɔ̀, yerɑ Gusunɔn sɔmɔ Nɑtɑni u tunumɑ mi. 23 Mɑ bɑ sinɑ boko sɔ̃ɔwɑ bɑ nɛɛ, Gusunɔn sɔmɔ Nɑtɑni wee, u tunumɑ. Yerɑ u sinɑ boko yiirɑ u wuswɑɑ tem ɡirɑri. 24 U nùn bikiɑ u nɛɛ, yinni, wunɑ ɑ nɛɛ, Adoniyɑ u bɑndu dio u ko wunɛn kɔsire sinɑ ɡɔnɑɔ? 25 Domi wee, u kɛtɛ kpɛmi yi yi ɡum mɔ ɡo kɑ yɑ̃ɑ dɑbi dɑbinu. Mɑ u win tundo turosibu sokusiɑ kɑ tɑbu sinɑmbu kɑ Abiɑtɑɑ yɑ̃ku kowo. Wee, bɑ dimɔ bɑ nɔrumɔ win wuswɑɑɔ. Mɑ bɑ ɡerumɔ bɑ mɔ̀ Adoniyɑ, sinɑ boko, win hunde yu dɑkɑɑ dɑ. 26 Adɑmɑ u ǹ nɛ kɑ Sɑdɔku yɑ̃ku kowo sokɑ, kɑ Bɛnɑyɑ Yehoyɑdɑn bii, kɑ sere mɑɑ wunɛn bii Sɑlomɔɔ. 27 Sinɑ boko, wunɛn min diyɑ ɡɑri yini yi koorɑ? Mɑ ɑ ǹ sere bɛsɛ wunɛn bwɑ̃ɑbu sɔ̃ɔwɑ wi u koo bɑndu di wunɛn biru?
Dɑfidi u Sɑlomɔɔ ɡɔsɑ
u kɑ ko win kɔsire
28 Mɑ Dɑfidi sinɑ boko u nɛɛ, i mɑn Bɑti Sebɑ sokuo.
Mɑ bɑ nùn sokɑ u susi u yɔ̃rɑ sinɑ bokon wuswɑɑɔ. 29 Yerɑ sinɑ boko u bɔ̃ruɑ u nɛɛ, sere kɑ Yinni Gusunɔn wɑ̃ɑru wi u mɑn yɑrɑ sɑɑ wɑhɑlɑ kpuron di, 30 kon nɛn nɔɔ mwɛɛru yibiɑ ɡisɔ te nɑ nun kuɑ kɑ Gusunɔ bɛsɛ Isirelibɑn Yinnin yĩsiru nɑ nɛɛ, Sɑlomɔɔwɑ u koo bɑndu di nɛn biru u ko nɛn kɔsire.
31 Mɑ Bɑti Sebɑ u yiirɑ u wuswɑɑ tem ɡirɑri u nɛɛ, nɛn yinni sinɑ boko, wunɛn hunde yu dɑkɑɑ dɑ.
32 Mɑ Dɑfidi u nɛɛ, bu nùn Sɑdɔku yɑ̃ku kowo sokuo kɑ Gusunɔn sɔmɔ Nɑtɑni kɑ mɑɑ Bɛnɑyɑ Yehoyɑdɑn bii. Ye bɑ tunumɑ, yerɑ bɑ duɑ mi u wɑ̃ɑ. 33 Mɑ u bu sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, i nɛn bwɑ̃ɑbu suo kpɑ i nɛn bii Sɑlomɔɔ kɛtɛku yɔɔsiɑ i kɑ nùn dɑ bwiɑ ye bɑ mɔ̀ Gihoniɔ. 34 Miyɑ yɑ̃ku kowo Sɑdɔku kɑ Gusunɔn sɔmɔ Nɑtɑni bɑ koo nùn ɡum tɑ̃re wirɔ u kɑ ko Isirelibɑn sunɔ, kpɑ i kɔbi wurɑ, yen biru i ɡere i nɛɛ, Sɑlomɔɔ sinɑ bokon hunde yu dɑkɑɑ dɑ. 35 Yen biru kpɑ i nùn suɑmɑ u nɑ u sinɑ nɛn sinɑ ɡɔnɑɔ u ko nɛn kɔsire. Domi wiyɑ nɑ ɡɔsɑ u kɑ Isirelibɑ kɑ Yudɑbɑ kpɑrɑ.
36 Mɑ Bɛnɑyɑ Yehoyɑdɑn bii u nɛɛ, ɑmi, nɛn yinni sinɑ boko. Yinni Gusunɔ u de n koorɑ mɛ. 37 Nɡe mɛ Yinni Gusunɔ u kɑ nun wɑ̃ɑ, u n mɑɑ kɑ Sɑlomɔɔ wɑ̃ɑ mɛ, kpɑ u win bɑndu wɔlle suɑ n wunɛɡiru kerɑ.
Sɑlomɔɔ u kuɑ sunɔ
(I mɑɑ mɛɛrio Bɑndun Gɑri I, 29:21-25)
38 Yerɑ yɑ̃ku kowo Sɑdɔku kɑ Gusunɔn sɔmɔ Nɑtɑni kɑ Bɛnɑyɑ Yehoyɑdɑn bii kɑ Keretibɑ kɑ Pelɛtibɑ be bɑ sɑ̃ɑ sinɑ bokon tiin kɔ̃sobu, bɑ dɑ bɑ Sɑlomɔɔ deemɑ. Mɑ bɑ nùn yɔɔsiɑ sinɑ bokon kɛtɛku wɔllɔ mɑ bɑ dɑ Gihoni mi. 39 Ye bɑ turɑ mi, yerɑ Sɑdɔku u dɑ kuu bekuruɡirɔ u ɡum kɔbɑ tɑmɑ. Mɑ u Sɑlomɔɔ ɡum mɛ tɑ̃re wirɔ u kɑ nùn ko sunɔ. Yen biru bɑ kɔbɑ so, mɑ tɔn be kpuro bɑ nɛɛ, sinɑ boko Sɑlomɔɔ, wunɛn hunde yu dɑkɑɑ dɑ. 40 Mɑ tɔn be kpuro bɑ nùn swĩi bɑ kɔbi soomɔ kɑ nuku doo bɑkɑbu. Mɑ n sɑ̃ɑre nɡe tem mu yĩirumɔwɑ ben wurenun sɔ̃.
Sɑlomɔɔ u Adoniyɑ suuru kuɑ
41 Adoniyɑ kɑ win tɔn be u dim sokɑ mi kpuro bɑ wure ni nuɑ sɑɑ yè sɔɔ bɑ dim kpɑ. Ye Yoɑbu u kɔbɑn swĩi nuɑ, yerɑ u nɛɛ, mbɑn sɔ̃nɑ bɑ wure mɛni wuuɔ.
42 U ɡɑri yi ɡerumɔ u ǹ kpɑ, yerɑ Yonɑtɑm, Abiɑtɑɑ yɑ̃ku kowon bii u tunumɑ. Mɑ Adoniyɑ u nɛɛ, ɑ dɑm koomɑ tɑbu durɔ nɑɑnɛɡii. Nɑ yĩiyɔ n lɑbɑɑri ɡeɑ nɔ wunɛn min di. 43 Yonɑtɑm u nùn wisɑ u nɛɛ, ɑɑwo. Domi Dɑfidi sinɑ boko bɛsɛn yinni u Sɑlomɔɔ bɑndu wɛ̃. 44 Mɑ u derɑ Sɑdɔku yɑ̃ku kowo kɑ Gusunɔn sɔmɔ Nɑtɑni kɑ Bɛnɑyɑ Yehoyɑdɑn bii kɑ Keretibɑ kɑ Pelɛtibɑ bɑ nùn sinɑ bokon kɛtɛku yɔɔsiɑ, 45 bɑ dɑ Gihoniɔ. Miyɑ Sɑdɔku yɑ̃ku kowo kɑ Gusunɔn sɔmɔ Nɑtɑni bɑ nùn ɡum tɑ̃re wirɔ, u kuɑ sunɔ. Yen biruwɑ bɑ ɡɔsirɑmɑ min di kɑ nuku doo bɑkɑbu. Mɑ wuu ɡe, ɡɑ ɡbisimɔ kɑ wurenu. Niyɑ i nɔɔmɔ mi. 46 Sɑlomɔɔ u mɑɑ sɔ̃ sinɑ ɡɔnɑɔ kɔ. 47 Mɑ sinɑ bwɑ̃ɑbɑ nɑ bɑ bɛsɛn sinɑ boko Dɑfidi domɑru kuɑ bɑ nɛɛ, Gusunɔ u Sɑlomɔɔn yĩsiru kɑ win bɑndu wɔlle suɑ n kere wi Dɑfidiɡiru. Mɑ Dɑfidi u seewɑ u wuswɑɑ tem ɡirɑri win kpin yerun wɔllɔ. 48 Mɑ u ɡeruɑ u nɛɛ, Gusunɔ Isirelibɑn Yinniɡiɑ siɑrɑbu wi u nùn ɡoo kɑ̃ u win sinɑ ɡɔnɑ kɔsire kuɑ. Mɑ u mɑɑ kɑ yɛ̃ro nɔni wɑ.
49 Be Adoniyɑ u dim sokɑ mi kpuro, bɑ nɑndɑ ye bɑ ɡɑri yi nuɑ. Mɑ ben bɑɑwure u win swɑɑ mwɑ u doonɑ. 50 Yerɑ Adoniyɑ u bɛrum soorɑ Sɑlomɔɔn sɔ̃, mɑ u seewɑ u dɑ u yɑ̃ku yerun kɑ̃ɑnu nɛnuɑ Sɑlomɔɔ u ku kɑ nùn ɡon sɔ̃. 51 Yerɑ bɑ Sɑlomɔɔ sɔ̃ɔwɑ bɑ nɛɛ, wee Adoniyɑ u bɛrum soore wunɛn sɔ̃. U dɑ u yɑ̃ku yerun kɑ̃ɑnu nɛni u mɔ̀, wunɛ Sɑlomɔɔ ɑ be bɔ̃ruo ɡisɔ mɑ ɑ ǹ nùn ɡoomɔ.
52 Mɑ Sɑlomɔɔ u nɛɛ, ù n tii nɛnuɑ dee dee, bɑɑ win wirun seri tiɑ yɑ ǹ wɔrumɑmɔ. Adɑmɑ sɑ̀ n kɔ̃sɑ ɡɑɑ wɑ win min di, u koo ɡbiwɑ.
53 Yerɑ u derɑ bɑ nùn yɑrɑ yɑ̃ku yee ten min di. Mɑ Adoniyɑ wi, u nɑ Sɑlomɔɔn wuswɑɑɔ u kpunɑ u nùn tɔburɑ. Yen biru Sɑlomɔɔ u nɛɛ, u wio win yɛnuɔ.
Woodɑ ye Dɑfidi u Sɑlomɔɔ wɛ̃