Na Rorongo ke Toke eigna a Jisas Krais
Luk ke Risoa
Na Titiono Eigna Na Buka Iaani
A Luk na dokta ke adoa puala na puhi rioriso. Luk boi na mane vaovarongo nigna a Jisas Krais me boi na tinoni Jiu. Gi e risoa na buka iaani, a Luk ke mono duagna a Pol sethe na maghavu kori vido ke taetaveti bali titionoa na Rorongo ke Toke. Reghia Tango 16:8-10. Leghugna ke risoa na buka iaani, imanea ke risoa mua na buka Tango.
A Luk ke risoa na buka iaani eigna na mane puhi, Tiofilus, kari e risoa mua eidia na komi tinoni kena boi Jiu. Luk ke magnahaghinira kedana ijumia mena adoa mena vaututunia Jisas. Luk ke risoa na buka iaani bali tateli aua na Rorongo ke Toke eigna a Jisas ke pukuni tutuni. Mi imanea ke magnahaghinira na komi tinoni gougovu kedana adoa a God ke dothovira, ma Jisas ke mai bali vahavira.
Kekeha fata ke risoa a Luk ke boi mono tadia na komi buka Matiu ma Mak ma Jon ke risora. Imanea ke risoa eigna kekeha fata ke tate mai kori vido a Jisas ke havi mai, mi kori vido ke hutu hadi. Me risoa kekeha titiono velepuhi ke eia a Jisas ke boi mono tadia na komi buka tavogha: Na Manegna A Samaria Ke Toke (10:25-37), Na Sip Ke Hahi (15:1-7), ma Na Mane Mathangani Ke Taveti Sania A Tamagna (15:11-32).
Na komi fata ke risoa a Luk ke tateli aua toetoke a Jisas ke pukuni dothovira na komi tinoni koakoa, ma na komi tinoni kena papara kori havidia, ma na koi vaivine.
Na komi fata ke nagho kori buka iaani:
Na vunegna a Luk ke risoa na buka iaani (1:1-5)
A Jon Siuvitabu ma Jisas ke havi mai (1:6-2:52)
Nigna na titiono a Jon Siuvitabu (3:1-20)
Nigna na siuvitabu ma na auaugna a Jisas (3:21-4:13)
Nigna na agutu a Jisas i Galili (4:14-9:50)
A Jisas ke taveti au i Galili me vano i Jerusalem (9:51-19:27)
Na vagougovui wik a Jisas ke mono i Jerusalem (19:28-21:38)
A Jisas ke thehe me ghoi havi tabiru (22:1-24:53)
1
Toke nighe Tiofilus,
Sethe na tinoni kena risoa ghohi eigna na komi fata ke eia a Jisas kori vido ke mono duamami. Imarea kena risoa eidia na komi fata ighami kiti rongovia tadia arahai kena reghia kori matadia. Arahai kena reghia na komi fata irangeni kena agutu vania a God kori titionoagna na rorongogna imanea tadia na komi tinoni. Mane puhi Tiofilus, inau ku pukuni hiohiro toetokea mu pukuni adoa na titionogna a Jisas kori turughugna, mu magnahaghinia kuda risoa vanigho, eigna koda adoa na komi fata kena velepuhigho eigna a Jisas ke tutuni.
Na Enjel ke Vele Aua a Jon Siuvitabu keda Havi Mai
Kori vido a Herod ke king kori provins i Jiudea, sina pris ke mono, na ahagna a Sakaria. Imanea sikei kori boo pris kena kiloagna Abia. A taugna Sakaria, a Elisabet, ke havi mai kori vinahuhugna a Aron, na mane ke kidi batura mara pris i hau. Iroira koro mono jino kori matagna a God eigna iroira koro leghua nigna na komi vetula gougovu. Keana iroira ke teo sa dathedia eigna a Elisabet ke kara. Iroira koro kuekue moro kaekave ghohi.
Sina maghavu, nigna na boo pris a Sakaria kena agutu kori Vathe ke Tabu nigna a God, eigna ke jufu mai ghohi na wik bali agutu nigna na boo pris imanea. Leghuagna na vetula nidia mara na pris, imarea kena laulahu vavahi eigna kedana adoa ahai keda haghe pughulia na ghaighubagha kori Vathe ke Tabu. Ma a Sakaria kena vahipada me vano haghe. 10 Kori vido a Sakaria ke pughulia na ghaighubagha, na mavitu sethe kena haidu kosigna na Vathe ke Tabu mena tarai.
11 Sina enjel nigna God ke tate vania a Sakaria. Na enjel ke mai sokara kori madothogna na olta kena ado pughulia na ghaighubagha itagna. 12 A Sakaria ke reghia me peperiki me mataghu nigna puala. 13 Ma na enjel ke velea, “Sakaria, o saghoi mataghu! A God ke rongovia ghohi nimua na tarai, ma Elisabet a taumu keda vahua a dathemu mane. Mi ghoe koda tughuniagna a Jon. 14 Roghamu koroda totogo puala eigna imanea, me sethe na tinoni kedana totogo eigna na havigna mai 15 eigna a God ke vathaba. Imanea keda boi kouvia na waen ma na komi kou keda vameea. Na Tarunga ke Tabu keda mono duagna turughu kori vido ke mono kori kutugna idogna. 16 Sethe na tinonidia Israel imanea keda hati tabirura tagna a Lod na nidia a God. 17 Imanea keda mono nigna na mana ke heta vaghagna a profet Elaija. Imanea keda kidi nagho mai tagna a Lod eigna keda kaikalitira na komi tinoni eigna na maiagna. Imanea keda hathera tamadia na komi gari eigna kedana ghoi mono kori soleana duadia ara dathedia. Mi manea keda tughua na ghaghanadia arahai kena boi leghua a God eigna kedana leghua na puhidia arahai kena jino.”
18 Ma a Sakaria ke huatia na enjel, “Ehava gi kuda adoa iaani ke tutuni? Eigna inau ku kuekue ghohi ma a taugu ke kaekave ghohi.”
19 Ma na enjel ke haghore tughua, “Inau a enjel Gabriel ku mono hahali duagna a God. Imanea ke vetulau mai itamua gi kuda tuturia vanigho na rorongo ke toke iaani. 20 Kari eigna ighoe ko boi vaututunia na hava ku velegho, ighoe koda boi haohaghore me ghieghilei jufungia na dani a dathemu keda havi mai. Na komi haghoregu keda tutuni kori pukuni maghavugna.
21 Kori vido iangeni na mavitu kena tarai kosi kena pitua a Sakaria keda au mai. Imarea kena ghaghana ruarua eigna na vunegna imanea ke mono hau puala koragna na Vathe ke Tabu. 22 Kori vido ke au mai i kosi, imanea ke bosi tangomana na haohaghore itadia na mavitu me haghore kori limagna vamua. Mi marea kena adoa sina fata ke tate vania koragna na Vathe ke Tabu.
23 Kori vido ke govu nigna na wik bali agutu, Sakaria ke tabiru kori vathegna. 24 Boi hauhaugna leghugna iaani, a Elisabet ke boebote me mono bughoro kori vathedia e lima na vula. Iia ke haghore vaghagna iaani, 25 “Ikeagaieni a Lod God ke rongovia nigua na tarai. Imanea ke dothoviu me vagovua nigua na maomamo.”
Na Enjel ke Velea Aua a Jisas keda Havi Mai
26 Kori vido a Elisabet ke ono ghohi na vulagna na boebote, a God ke vetula a enjel Gabriel kori meleha i Nasaret kori provins i Galili. 27 Imanea ke mai tagna sina vaivine mathangani ke boi nere mua duagna sa mane. Na ahagna na vaivine iangeni a Meri. Iia ke parua ghohi bali taulaghi tagna na mane na ahagna a Josep. A Josep ke havi kori vikegna a King Deved. 28 A enjel Gabriel ke vano itagna me veleagna, “Na soleana keda mono itamua a Meri. A God ke mono duamu me vatokegho.” 29 Meri ke hahi hehegna me hiohirogna puala na ghaghanagna na komi haghore iraani. 30 Ma na enjel ke velea, “O saghoi mataghu Meri, eigna a God ke magnahaghinia na vatokeghogna. 31 Ighoe koda boebote mo koda vahua a dathemu mane mo koda kiloagna na ahagna a Jisas. 32 Imanea keda nagho mi marea kedana kiloagna a Dathegna a God ke thaba haluhadi puala. Ma a Lod God keda vasopoua kori sapei vunaghi vaghagna a hutugna King Deved. 33 Imanea keda vunaghi pungusira hahali mara Israel ma na nigna na vunaghi pungusiragna teo keda govu.”
34 A Meri ke haghore tughu vania na enjel, “Ehava gi keda tutuni iaani? Eigna inau ku boi nere mua duagna sa mane?” 35 Ma na enjel ke velea, “Na Tarunga ke Tabu keda horu mai itamua ma na mana nigna a God ke thaba haluhadi puala keda ungahigho. Na vunegna iaani na meomeo keda havi mai itamua, na meomeo ke tabu. Imarea kedana kiloagna a Dathegna God. 36 Ma a Elisabet, a toghamu ke kaekave ghohi, keda vahua na gari. Na komi tinoni kena velea e teo ghohi keda vahua sa gari, kari ikeagaieni iia ke boebote me ono ghohi na vulagna. 37 Teo sa fata ke vahothahaghinia a God na eiagna.”
38 Ma Meri ke ania, “Inau na tinoni tango nigna a Lod God. E toke gi keda tutuni na komi fata ko veleu.” Ma na enjel ke taveti sania.
Meri ke Vano Reghia a Elisabet
39 Boi hau leghugna iangeni, a Meri ke kaikaliti me taveti saisami vano kori sina meleha iso tadia na komi suasupa kori provins i Jiudea. 40 A Meri ke jufu ngengeni me vano haghe kori vathegna a Sakaria me haghore totogo vania a Elisabet. 41 Kori vido a Elisabet ke rongovia nigna na haghore totogo a Meri, na gari korai kutugna ke bubutu ma Elisabet ke vonungia na Tarunga ke Tabu. 42 Me haghore heta vaghagna iaani, “A God ke vatokegho ighoe tuu vano tadia na koi vaivine gougovu, me keda vatokea na gari ighoe koda vahua. 43 God ke vatokeu, eigna ighoe, a idogna nigua a Lod, ke mai sighou. 44 Inau ku adoa ighoe a idogna nigua a Lod, eigna kori vido inau ku rongovia nimua na haghore totogo, na meomeo korai kutugu ke bubutu eigna ke totogo puala. 45 A God keda vatokegho eigna ko vaututunia na hava ke taluhaghorea vanigho keda pukuni tate mai!”
A Meri ke Kilothaba a God
46 A Meri ke velea,
“Na hehegu gougovu ke kilothaba a Lod God.
47 Ma na tarungagu ke lealea eigna a God, nigua a Vahavi.
48 Toke inau ku boi nagho, imanea ke toghau inau, nigna na tinoni tango.
Turughugna ikeagaieni me vano, na komi tinoni gougovu kedana velea a God ke vatokeu
49 eigna ke eia vaniu na komi naghoi fata kori nigna na mana. Na ahagna ke tabu.
50 Imanea ke rarovira arahai kena ghaghana bohea tagna na komi pagusu gougovu.
51 Kori nigna na mana imanea ke eia na komi naghoi fata ke sethe. Me gigi aura mara kena tautalunagho kori ghaghanadia ghehedia.
52 Imanea ke hati aua nidia na mana na komi king, me vathabara arahai kena mono taluleghu.
53 Imanea ke hera ghadia arahai kena rofo itagna na komi fata ke toke,
me vetulara au vavaha arahai kena padarongo.
54-55 God ke hathera mara Israel, nigna na komi tinoni tango, me rarovira Ebraham ma na komi vinahuhugna hahali, vaghagna ke taluhaghorea vanira ara hutuda.
56 Ma a Meri ke mono duagna Elisabet nabagna e tolu na vula gi e tabiru kori melehagna i Nasaret.
Na Havigna Mai a Jon Siuvitabu
57 A Elisabet ke jufungia ghohi na vulagna keda vahuhu, gi e vahua a dathegna mane. 58 Ara vikegna ma arahai kena mono gharania kena rongovia na fata ke toke a Lod ke ei vania, mena totogo duagna. 59 Kori vido na meomeo ke alu ghohi na danigna, imarea kena haidu mai bali sogivaughithatha na meomeo leghuagna na vetula nidia mara Jiu. Imarea kena magnahaghinia na kiloagna a Sakaria, na ahagna a tamagna.
60 Kari a idogna ke haghore heta vanira, “Teo! Na ahagna a Jon!”
61 Ma na komi tinoni kena velea, “Teo sikei tinoni tadia ara vikemu kena tughunira na aha iangeni.” 62 Mena haghore kori limadia vania a Sakaria, tamagna na gari, bali adoa na aha imanea keda tughunia.
63 Ma a Sakaria ke haghore kori limagna eigna kedana hea na fata bali rioriso itagna. Gi e risoa, “Na ahagna na meomeo a Jon.” Ma na mavitu kena vere nidia puala. 64 Kori vido vamua iangeni, a Sakaria ke tangomana na haohaghore me kilothaba a God. 65 Na komi tinoni kena haidu ingengeni kena vere nidia puala, ma na rorongogna na komi fata iraani ke jufu tadia na komi tinoni kena mono tadia na komi suasupa kori provins i Jiudea. 66 Ma na mavitu kena rongovira na komi fata irangeni, imarea kena toatogha puala mena velea,
“Na gari iaani sina naghoi tinoni ivughei valiha.” Imarea kena velea iaani eigna kena adoa na mana nigna God ke mono itagna.
A Sakaria ke Kilothaba a God
67 A Sakaria tamagna a Jon ke vonungia na Tarunga ke Tabu, me tuturi aua na hava a God ke velea:
68 “Ighita kati kilothaba a Lod, nida a God ighita mara Israel, eigna imanea ke mai me vamamaluhara nigna na mavitu.
69 Imanea ke heghita a Vahavi ke heta tagna na vinahuhugna a King Deved, nigna na mane agutu.
70 A God ke kidi taluhaghore vanighita iaani kori haghoredia nigna na komi profet i hau.
71 Imanea ke taluhaghorea gi keda vahavighita tagna nida na thevuioka, mi tagna na limadia na komi tinoni kena siriuhaghinighita.
72 Imanea ke rarovira ara hutuda, eigna ke talu ghaghana bohea nigna na taluhaghore ke tabu,
73 Na taluhaghore iangeni, imanea ke jijighi vania a tamada Ebraham,
74 na bali vahavighita tagna nida na thevuioka, eigna katida boi mataghunira kori vido ighita kati tango vania a God
75 kori puhi ke tabu meke jino tagna na matagna kori havida gougovu.
76 Ighoe a dathegu, imarea kedana kiloghogna na profet nigna a God ke thaba puala
eigna ighoe koda kidi taveti nagho atu tagna a Lod bali kalitia nigna na hangana.
77 Ighoe koda titiono vanira nigna na mavitu a God, imanea tangomana keda vahavira kori vido ke talutavogha na paluhadia.
78 Nida a God keda eia iangeni eigna ke rarovighita. Vaghagna na aho ke sogala hadi, a Vahavida keda mai i popo
79 bali silada tadia arahai kena mono kori puni mena mono saragna na mana nigna na thehe. Imanea keda batughita eigna katida mono kori soleana.”
80 Jon ke hutu hadi ma na Tarunga ke Tabu ke vaheta na ghaghanagna. Imanea ke vano me mono kori meleha ke gou me ghieghilei jufungia na maghavu ke turughu na tuturiagna vanira mara Israel.