1 Kɨ bo lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je dəjɨ ta Etɨyən ə nə: «Ta je kɨ dɨje əli dɔi tɨ kɨn, e kɨ rɔjetɨ wa ta?» 2 Etɨyən ɨle tɨ ə nə: «Səi bawm je ngakom je kɨ, uri mbisi oi dɔ ta kɨ m-a m-əl səsi kam majɨ. Me ndɔ je tɨ kɨ kəte, Luwə kɨ nje pɨtɨ ɔjɨ rɔne kaje *Abɨrakam, dɔkagɨlo tɨ kɨ ɨsɨ-n me ɓe tɨ kɨ Mejopotami tɨ ɓəy, kəte ɓəy taa kadɨ aw uwə lo kɨsɨ dɔnangɨ Aram tɨ. 3 Luwə əl-e ə nə: “Ḭ taa ɨyə̰ ɓe ləi kɨ njé koji je ə aw me ɓe tɨ kɨ m-a m-ɔji✡Kɨlə ngɨrə nḛ je 12.1.” 4 E be ə, Abɨrakam ɨyə̰ me ɓe kɨ Kalde ə re uwə lo kɨsɨ Aram tɨ. Nɨngə go koy bawe tɨ, Luwə ade ḭ taa re me ɓe tɨ kɨ ɨsi tɨ ngɔsɨne kɨn✡Kɨlə ngɨrə nḛ je 11.32; 12.5. 5 Nḛ nduwə kɨ Luwə adɨ Abɨrakam me ɓe tɨ kɨn goto. NGon nusɨ lo kɨ ndɨkɨri be ka ade al. Nə un ndune ade kadɨ n-a n-ade ɓe kam ba pətɨ. Taa n-a n-adɨ ngan kae je toe tɨ tɔ. Dɔkagɨlo tɨ kɨ Luwə ɨsɨ əl ta Abɨrakam kɨn, Abɨrakam ojɨ ngon al ɓəy✡Kɨlə ngɨrə nḛ je 12.7; 13.15; 17.8. 6 Ta kɨ Luwə əl-e ə to kɨn: “NGan kai je a ɨsi tə mba je dɔnangɨ tɨ kɨ rangɨ nɨm, dɨje a rai-de ɓəə tɨ nɨm, ta dɨje a adi-de ko̰ asɨ ɓal ɓu sɔ nɨm tɔ.” 7 Go ta je tɨ kɨn, Luwə əl ə nə: “Gɨn dɨje kɨ rai-de ɓəə tɨ kɨn, mi wa m-a m-gangɨ ta dɔde tɨ. Go tɨ nɨngə, a tḛḛi me ɓe mba tɨ kɨ rade ɓəə tɨ kɨn kɔ, ə a təli rəi me ɓe tɨ kɨ ḭ tɨ ə awi ɓəə tɨ kɨn mba kadɨ rəi ɔsi məkəsɨde nangɨ no̰m tɨ✡Tḛḛ kɨ taga 3.12.” 8 Ɓa Luwə ade nḛ kɨlə mɨndɨ kɨ e kɨjə mɔtɨ. Be ə, lokɨ Abɨrakam ojɨ *Isakɨ nɨngə ndɔ jijoo go tɨ par ə ɨjə mɔte. Isakɨ ra be tɔ mbata ngone *Jakobɨ. Jakobɨ ka ra be tɔ mbata ngane je kɨ əi gɨn *Isɨrayəl je kɨ dɔgɨ gɨde e joo✡Kɨlə ngɨrə nḛ je 17.10-14; 21.4.

9 «Nɨngə ni kɨ me ngan lə Jakobɨ tɨ ra adɨ gati kɨ ngoko̰de Jɨsəpɨ adɨ awi sie tə ɓəə me ɓe tɨ kɨ Ejɨpɨ tɨ. Nə Luwə e sie naa tɨ✡Kɨlə ngɨrə nḛ je 37.11, 28; 39.2, 21. 10 Be ə, ɔr-e me ko̰ je tɨ pətɨ. Nɨngə me-majɨ lə Luwə kɨ e sie, ade kəm-kədɨ ta kəm Parawo̰ tɨ kɨ e ngar kɨ Ejɨpɨ tɨ. Adɨ Parawo̰ un-e ɨnde tə nje ko̰ɓe dɔnangɨ kɨ Ejɨpɨ tɨ, taa dɔ me kəy tɨ ləne pətɨ tɔ✡Kɨlə ngɨrə nḛ je 41.39-41. 11 Dɔkagɨloe tɨ kɨn ə, ɓo kɨ bo osɨ dɔnangɨ Ejɨpɨ tɨ ba pətɨ, taa dɔnangɨ Kana tɨ tɔ. E dɔkagɨlo kəm-to-ndoo kɨ ətɨ ɓəl ngay. Lo kadɨ bawje je ɨngəi nḛ ndɨkɨri usoi goto✡Kɨlə ngɨrə nḛ je 41.54-57. 12 Lokɨ Jakobɨ oo kadɨ nḛ kuso to me ɓe tɨ kɨ Ejɨpɨ tɨ nɨngə, ɨlə nganne je kɨ əi kaje je adɨ awi kɨ dɔsa̰y. 13 Lokɨ təl ɨlə-de kɨ ko̰ joo nɨngə, Jɨsəpɨ ra adɨ ngako̰e je gəri-e. Lo kɨn tɨ, Parawo̰ ka, gər-n gɨn kojɨ lə Jɨsəpɨ tɔ✡Kɨlə ngɨrə nḛ je 45.1-4, 16. 14 Go tɨ nɨngə, Jɨsəpɨ ɨlə go bawne Jakobɨ tɨ ade re kɨ gɨn kojɨ lie ba pətɨ, asi dɨje dɔsɨri gɨde e mi✡Kɨlə ngɨrə nḛ je 45.9-10, 17-18. 15 Jakobɨ aw Ejɨpɨ tɨ nɨngə oy kɨ kəte no̰o̰. Kaje je ka oyi no̰o̰ nɨm tɔ✡Kɨlə ngɨrə nḛ je 46.1-7. 16 Təli kɨ sɨngəde rəi dɔnangɨ Kana tɨ, me ɓe bo tɨ kɨ tɔe nə Sɨsəm. Dɨbi-de ɓe nɨn tɨ kɨ Abɨrakam ndogɨ kɨ la ji ngan lə Amɔr tɨ me ɓe tɨ kɨ Sɨsəm✡Kɨlə ngɨrə nḛ je 23.3-16; Jojuwe 24.32.

17 «Dɔkagɨlo tɔl kon kun mɨndɨ kɨ Luwə un adɨ Abɨrakam e ɓasi. Nɨngə kɔr ngan Isɨrayəl je ba̰y kɨ dɔ made tɨ dɔ made tɨ dɔnangɨ Ejɨpɨ tɨ, 18 bɨtɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ngar kɨ rangɨ kɨ gər Jɨsəpɨ al o̰-n ɓe dɔnangɨ Ejɨpɨ tɨ✡Tḛḛ kɨ taga 1.7-8. 19 NGar ka kɨn uwə dɨje ləje ra-n kɨlə kɨ al dɔ majɨ nɨm, adɨ-de ko̰ nɨm, ta ɨndə gu dɔde tɨ adɨ ɨyə̰i ngande je kɨ kasɨ kɔ, bɨtɨ kadɨ oyi✡Tḛḛ kɨ taga 1.10-11, 22. 20 Dɔkagɨlo tɨ kɨn ə, oji *Mojɨ kɨ me-majɨ lə Luwə e dɔe tɨ adɨ oti-e me kəy tɨ lə bawe asɨ nay mɨtə✡Tḛḛ kɨ taga 2.2. 21 Nɨngə lokɨ dum dɔde adɨ ɨləi-e kɔ, ngon lə Parawo̰ kɨ dəne tḛḛ dɔe tɨ, ə un-e ote tə ngonne wa be✡Tḛḛ kɨ taga 2.3, 5, 10. 22 Be ə Mojɨ ɨngə-n nḛ ndo kɨ ɔjɨ dɔ kəm-kədɨ pətɨ kɨ dɔnangɨ Ejɨpɨ tɨ. Adɨ aw kɨ tɔgɨ me ta kəl-e tɨ nɨm, me kɨlə rae tɨ nɨm tɔ.

23 «Lokɨ ɓale e kutɨ sɔ nɨngə, mər ta re dɔe tɨ mba kadɨ n-aw n-oo ngakone je kɨ əi ngan Isɨrayəl je. 24 Dɔkagɨlo tɨ kɨ e-n kɨ ngakone je ə, oo dəw kare kɨ Ejɨpɨ tɨ ɨsɨ adɨ ko̰ kɨ kare dande tɨ. Be ə, re rɔ dɔ ngokone tɨ adɨ ɨndə dəw kɨ Ejɨpɨ tɨ ka kɨn tɔl-e. 25 Mojɨ gɨr kadɨ ngakone je a gəri təkɨ Luwə ə ɨlə səne mba kadɨ n-taa dɔde. Nə ngako̰e je gəri al. 26 NDɔ kɨ go tɨ, oo ngakone je joo kɨ əi Isɨrayəl je ɨsɨ rɔi-naa. Ɨre a dande tɨ mba kadɨ gangɨ-de naa tɨ. Əl-de ə nə: “Səi ngakonaa je tɔ, ə ban ə ɨsɨ rai na majal be ə?” 27 Nɨngə e kɨ nje tɨndə ngokone ka kɨn ɔse ngərəngɨ, ə əl-e ə nə: “Na̰ ə ɨndəi dɔje tɨ tə ngar ləje, ə se nje gangɨ ta danje tɨ ə? 28 Ɨge tɔl-m təkɨ tagɨne ɨtɔl-n dəw kɨ Ejɨpɨ tɨ ka kɨn be a?” 29 Lokɨ Mojɨ oo dɔ ta kɨn nɨngə, ɓəl ra-e, adɨ aw uwə lo kɨsɨ tə mba dɔnangɨ Madɨya̰ tɨ. Dɔnangɨ Madɨya̰ tɨ ə Mojɨ taa dəne ojɨ-n ngan je joo✡23-29: Tḛḛ kɨ taga 2.11-15, 21-22; 18.3-4.

30 «Ɓal kutɨ sɔ go tɨ nɨngə, malayka tḛḛ hɔy rɔe tɨ dɨlə lo tɨ, ɓasi kɨ dɔ mbal Sɨnay, dan ndon por tɨ me gu tɨ kɨ ɨsɨ o̰ por. 31 Lokɨ Mojɨ oo nḛ kɨn nɨngə, ndɨle a̰y ur kakɨ. Mojɨ ge kadɨ n-oo nḛ kɨn majɨ adɨ ɔtɨ re ɓasi rɔ tɨ. Loe tɨ no̰o̰ ə oo dɔ ndu Ɓaɓe ə nə: 32 “Mi Luwə lə kai je, Luwə lə Abɨrakam, Luwə lə Isakɨ, Luwə lə Jakobɨ.” Mojɨ ɓəl dadɨ par par, lo kadɨ un kəmne kɨ taa goto. 33 Ə Ɓaɓe əl-e ə nə: “Ɔr sa njai tɨ tadɔ lo kɨ a tɨ kam e lo kɨ ay njay. 34 M-o kəm ko̰ lə dɨje ləm me ɓe tɨ kɨ Ejɨpɨ tɨ. M-o dɔ tɨmə kɨ ɨsɨ tɨməi rusɨ rusɨ, ə m-ur nangɨ m-re kadɨ m-taa-de m-ɨlə-de taa. Nɨngə kɨ ɓasɨne kɨn, ɨre adɨ m-ɨlə-i Ejɨpɨ tɨ gogɨ✡30-34: Tḛḛ kɨ taga 3.1-10.”

35 «Oi majɨ! E Mojɨ kɨ ngako̰e je ɔsi-e ngərəngɨ, ə əli-e əi nə: “Na̰ ɨndəi dɔje tɨ tə ngar ləje ə se nje gangɨ ta danje tɨ ə”, wa kɨn ə, Luwə ɨle tə ngar nɨm, taa nje taa-de kɨlə-de taa nɨm, kɨ takul tɔgɨ lə malayka kɨ tḛḛ sie hɔy me gu tɨ, kɨn nɨm tɔ. 36 E ə tḛḛ səde kɨ takul nḛ ra je kɨ dəw asɨ ra al nɨm, kɨ takul nḛ kɔjɨ je nɨm, me ɓe tɨ kɨ Ejɨpɨ tɨ. Taa dɔkagɨlo tɨ kɨ ɨsɨ ɨndəi ba bo kasɨ gangi nɨm, dɔkagɨlo tɨ kɨ rai ɓal kutɨ sɔ dɨlə lo tɨ kɨn nɨm tɔ✡35-36: Tḛḛ kɨ taga 2.14; 7.3; 14.21. 37 E darɔ Mojɨ kɨ kare wa kɨn ɓəy ə tɔ ə əl ngan Isɨrayəl je ə nə: “Luwə a tḛḛ kɨ nje kəl ta kɨ tane tɨ kare dansi tɨ səi je wa, kɨ a to tə mi be✡Dətərənom 18.15-18.” 38 Lokɨ ngan Isɨrayəl je kawi-naa dɨlə lo tɨ ka, e Mojɨ wa kɨn ə taa ta ta malayka tɨ dɔ mbal Sɨnay tɨ, əl kaje je. E ə taa ta kajɨ kɨn rɔ Luwə tɨ, mba kadɨ adɨ-je✡Tḛḛ kɨ taga 19.1-20.17; Dətərənom 5.1-33. 39 Nə kaje je mbati kadɨ təli rɔde go ta je tɨ lie. Nɨngə kɨ bo tɔy, ɔsi-e ngərəngɨ. Mede e dɔ təl kaw dɔnangɨ Ejɨpɨ tɨ gogɨ. 40 Dɔkagɨlo tɨ kɨ Mojɨ nay dɔ mbal Sɨnay tɨ ɓəy, rəi rɔ *Aro̰ tɨ əli-e əi nə: “Ɨra kagɨ yo je kɨ kadɨ ɔri no̰je, tadɔ jɨ gər nḛ kɨ ra Mojɨ kɨ nje tḛḛ səje me ɓe tɨ kɨ Ejɨpɨ tɨ kɨn al.” 41 Be ə me ndɔ je tɨ kɨn, ɨbəi ngon yo madɨ kɨ to tə ngon baw mangɨ be, ə ɨləi kadɨ-kare adi-e. Ɓa rai rɔnəl ngay ɔsi gon nḛ kɨ əi je wa ɨbəi kɨ jide kɨn✡39-41: Kɔr Isɨrayəl je 14.3; Tḛḛ kɨ taga 32.1-6. 42 Nə Luwə təl gɨdɨne adɨ-de, ɨyə̰-de kɔ adɨ ɨsi ta ra yo tɨ, kɨ kɔsɨ-gon nḛ je kɨ dɔra̰ tɨ tə nay je kɨ kadɨ je kɨ mee je tə kagɨ yo je ləde, təkɨ ndangi me makɨtɨbɨ tɨ lə nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ: “Səi dɨje kɨ Isɨrayəl, ɓal kutɨ sɔ kɨ ɨrai dɨlə lo tɨ kɨn se da je kɨ ɨtɔli-de kɨ ndəgɨ kadɨ-kare je adi, e mi ə adi-mi a? 43 Jagɨ, səi oti kəy yo lə kagɨ yo ləsi Molokɨ yo, kɨ mee lə kagɨ yo ləsi Rəpa̰, yo je kɨ səi wa ɨrai-de kɨ jisi mba kadɨ ɔsi məkəsɨsi no̰de tɨ. MBata nḛ rasi je kɨn ə, m-a m-adɨ njé ba̰ je ləsi a uwəi səsi, awi səsi sa̰y tə mba je gɨdɨ *Babɨlon tɨ ɓəy✡42-43: Amosɨ 5.25-27”.

44 «Me dɨlə lo tɨ, kaje je ai kɨ kəy kɨbɨ kɨngə-naa kɨ Luwə. Mojɨ ra kəy kɨbɨ ka kɨn təkɨ Luwə un-n ndune ade. Ra go kuje tɨ kɨ oo. 45 Ɨyə̰i kəy kɨbɨ ka kɨn adi gɨn kojɨ je ləde kɨ rangɨ, kɨ əi kaje je kɨ rəi gode tɨ. Kəy kɨbɨ kɨn e jide tɨ, lokɨ Jojuwe ɔr no̰de adɨ rəi taai dɔnangɨ lə gɨn dɨje kɨ dangɨ dangɨ kɨ Luwə tuwə-de no̰de tɨ. Kəy kɨbɨ ka kɨn, to bɨtɨ dɔkagɨlo tɨ lə Dabɨdɨ✡44-45: Tḛḛ kɨ taga 25.9, 40; Jojuwe 3.14-17. 46 Me-majɨ lə Luwə e kɨ *Dabɨdɨ adɨ dəjɨ ta rəbɨ mba kadɨ n-ra kəy n-adɨ Luwə lə Jakobɨ✡2 Samɨyəl 7.1-16; 1 Poy ta je 17.1-14. 47 Nə e *Salomo̰ yo ə ra kəy adɨ Luwə✡1 NGar je 6.1-38; 2 Poy ta je 3.1-17.

48 «NGa nɨngə Luwə kɨ e kɨ dɔkagɨlo je tɨ pətɨ, a ɨsɨ me kəy tɨ kɨ dəw ra kɨ jine al. Təkɨ nje kəl ta kɨ tae tɨ ə nə: 49 “Dɔra̰ e kɨmbər ngar ləm, nɨngə dɔnangɨ e nḛ kɨndə njam.” Ɓaɓe əl ɓəy ə nə: “Kəy kɨ ban ə, a ɨrai adi-mi ə? Lo kɨ ra a e lo kuwə rɔ ləm ə? 50 Se e mi al ə, na̰ tɔy ə, ra nḛ je kɨn pətɨ ə✡49-50: Ejay 66.1-2?”

51 «Səi dɨje kɨ njé ta̰ rɔ je, ɨtḛḛi mesi al nɨm, ɨbəyi mbisi nɨm dɔ ta tɨ lə Luwə tə dɨje kɨ njé gər Luwə al be. Ɨtoi tə bawsi je wa be. Nḛ kɨn ə ra adɨ, ɨsi ta rɔ kɨ NDɨl Luwə tɨ, kɨ dɔkagɨlo je pətɨ. 52 NJe kəl ta kɨ ta Luwə tɨ kɨ ra ə bawsi je adi-e ko̰ al ə? Əi je ə tɔli njé kɨlə mbḛ kəte, kɨ ɔjɨ dɔ re lə dəw kɨ e kare ba, kɨ e dəw kɨ dana. Nɨngə ngɔsɨne, lokɨ Kɨrɨsɨ re, səi je uni dɔe, ə tɔli-e tɔ. 53 Oyo, səi ɨngəi ndu-kun lə Luwə kɨ takul malayka je, nə lo kadɨ ɨtəli rɔsi tɨ go tɨ goto.»

54 Lokɨ njé gangɨ ta je kɨ bo lə *Jɨpɨ je ooi dɔ ta kɨ Etɨyən əl nɨngə, wongɨ rade ngay adɨ ngəi ngangɨde mur mur dɔe tɨ. 55 Nə Etɨyən kɨ NDɨl Luwə rose, un kəmne taa kɨ dɔra̰ tɨ nɨngə oo kunjɨ Luwə nɨm, taa oo Jəju kɨ a taa dɔ ji ko̰ Luwə tɨ nɨm tɔ. 56 Əl ə nə: «Oi, m-o dɔra̰ tḛḛ tane, nɨngə m-o NGon Dəw a taa dɔ ji ko̰ Luwə tɨ.» 57 Lokɨ ooi dɔ ta kɨn nɨngə, uri kɔl kɨ ndude kɨ bo ə uti mbide dɔ ta tɨ lie, ə ɓuki-naa dɔe tɨ.

58 NDɔri-e awi sie taga gɨdɨ ɓe bo tɨ, ə tɨləi-e kɨ mbal tɔli-e. Dɨje ka kɨn ɨyə̰i kɨbɨ je ləde rɔ ngon kɨ basa tɨ kɨ tɔe nə Sol. 59 Dɔkagɨlo tɨ kɨ ɨsɨ tɨləi-e kɨ mbal, Etɨyən əl ta ə nə: «Ɓaɓe Jəju, ɨtaa ndɨlm kɨ rɔi tɨ.» 60 Go tɨ nɨngə ɔsɨ məkəsɨne nangɨ, ə əl ta kɨ ndune kɨ bo ə nə: «Ɨyə̰ go majal kɨn kɔ adɨ-de!» Go ta je kɨn tɨ, nɨngə Etɨyən oy.