Makɨtɨbɨ kɨ Pol ndangɨ adɨ
Epəjɨ je
Ta kɨ dɔ makɨtɨbɨ tɨ kɨ Pol ndangɨ adɨ Epəjɨ je
Asɨ ɓal kutɨ mi go kojɨ Kɨrɨsɨ tɨ, kalangɨ ba, njé kaw-naa je ɨndəi ngɨrəde kɨ lo lo dɔnangɨ Aji tɨ kɨ du (ɓone ɓari-e Turki kɨ Aji tɨ). NJé kaw-naa je kɨ dangɨ dangɨ kɨn, kulə nojɨ to dande tɨ kɨ yo je kɨ ne je. Nɨngə njé kɨ Epəjɨ tɨ, ji kɨsɨde to sotɨ ɨtə madɨde je. Lokɨ Pol aw mba ləne kɨ ko̰ mɨtə mba kɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ, tḛḛ rɔde tɨ, ɓa ra ɓal kɨ asɨ mɨtə me ɓe bo tɨ kɨ Epəjɨ tɨ (Knjk 19.1-20.1). Kɨn ə jɨ tɨdə Ep 3.1 əi kɨ 4.1 ɓa, j-a j-o kadɨ Pol to dangay tɨ ə ndangɨ makɨtɨbɨ kɨn. Nɨngə e mbata kɨn ə ɓari-e-n «makɨtɨbɨ kɨ ndange e dangay tɨ», orəi kadɨ e kɨ Pol ndangɨ adɨ Pɨlɨpɨ je nɨm, Pɨləmo̰ nɨm, Kolosɨ je nɨm tɔ.
Nḛ ndo kɨ me makɨtɨbɨ tɨ kɨ Pol ndangɨ adɨ Epəjɨ je kɨn tɔjɨ kadɨ e makɨtɨbɨ kɨ un dɨje kɨ ta tate ba, ɓɨ e makɨtɨbɨ kɨ sɔbɨ dɔ njé kaw-naa je gɨn kare par al. Ko̰ ta kɨ boy kɨ to me tɨ, e ta lə kɔjɨ ra lə Luwə kɨ kadɨ kaw dɨje pətɨ kɨ dɔra̰ tɨ nɨm, dɔnangɨ tɨ ne nɨm gɨn tɔgɨ tɨ lə NGar kare ba be kɨ e Jəju Kɨrɨsɨ (1.10).
Kadɨ j-ɨndə manjɨ makɨtɨbɨ kɨ Pol ndangɨ kɨn majɨ ɓa, j-ɨngə kadɨ ngon ta kɨ ɨlə-n ngɨrə ta e ndə̰y be nɨm (1.1-2), ta kɨ tɔl-n tae e ndə̰y be nɨm tɔ (6.21-24). Ɓa darɔ ngadan ta wa dəw a kəkɨ gɨn joo:
Me kəy kəme tɨ kɨ dɔsa̰y (1.3-3.21), Pol əl ta kɨ dɔ nḛ tɨ kɨ ətɨ ɓəl kɨ Luwə ra adɨ-je kɨ rəbɨ lə Kɨrɨsɨ, ɓa go tɨ, təl əl ta kɨ dɔ kɨndə rɔ naa tɨ adɨ goe ngal. Nɨngə kɨ ɔjɨ dɔ kɨndə rɔ naa tɨ, Pol tɔjɨ nḛ kɨ Luwə ra taa kadɨ Jɨpɨ je kɨ dɨje kɨ əi Jɨpɨ je al, təlii dɨje kɨ kare ba, tə dɨje lie.
Me kəy kəme tɨ kɨ ko̰ joo (4.1-6.20), Pol dəjɨ Epəjɨ je kadɨ pa njɨyəde me kɨndə rɔ naa tɨ kɨn tɔjɨ təkɨ əi dɨje kɨ kojɨ sɨgɨ me kɨndə rɔ naa tɨ kɨ Kɨrɨsɨ. NGa nɨngə sɔbɨ kadɨ pa njɨyə kɨ majɨ re kɨ kɨlə ra kɨ majɨ dande tɨ, me kəy je tɨ ləde, kɨ rɔ njé kaw-naa je tɨ kɨ rangɨ, kɨ kɨ rɔ ndəgɨ dɨje tɨ pətɨ.
Kadɨ tə tɔjɨ-n kɨndə rɔ naa tɨ lə dɨje lə Luwə, Pol un nḛ asɨ gɨn mɨtə əl-n ta: un darɔ, adɨ e njé kaw-naa je kɨ Jəju Kɨrɨsɨ e jam dɔde; un kəy kɨ Jəju Kɨrɨsɨ e mbal kɨ dɔ kume tɨ; un dəne əi kɨ dɨngəm, adɨ e njé kaw-naa je kɨ əi dəne lə Kɨrɨsɨ. Nḛ kare, j-o kadɨ kɨ kanjɨ kɨndə rɔ naa tɨ kɨ rɔjetɨ kɨ Ɓaɓe, lo kadɨ kɨndə rɔ naa tɨ kɨ rɔjetɨ lə njé kun go Kɨrɨsɨ a to goto. E be ə, majɨ kadɨ kɨndə rɔ naa tɨ kɨ rɔjetɨ e naa tɨ kɨ Ɓaɓe Jəju Kɨrɨsɨ kɨ dɔkagɨlo je pətɨ.
1
Kuwə ji-naa
1 Mi Pol kɨ nje kaw kɨlə lə Jəju Kɨrɨsɨ kɨ go ndɨgɨ tɨ lə Luwə. M-ndangɨ makɨtɨbɨ kɨn m-ɨlə-n madɨ dɨje lə Luwə kɨ adi mede Jəju Kɨrɨsɨ, kɨ ɨsi me ɓe tɨ kɨ Epəjɨ tɨ. 2 M-kɔy kadɨ Luwə kɨ Baw je kɨ Ɓaɓe ləje Jəju Kɨrɨsɨ adi me majɨ kɨ kɨsɨ-maje ləde nay səsi.
Ra majɨ je kɨ Luwə ɨsɨ adɨ-je kɨ takul Kɨrɨsɨ
3 Pɨtɨ kɨ dɔ Luwə tɨ kɨ Baw Ɓaɓe ləje Jəju Kɨrɨsɨ, kɨ adɨ-je majɨ-kur je, adɨ e nḛ majɨ je pətɨ kɨ adɨ-je kɨ go NDɨl tɨ, kɨ ḭ dɔra̰ tɨ, kɨ takul kɨndə rɔ naa tɨ ləje kɨ Kɨrɨsɨ. 4 Be ə, lokɨ Luwə ra dɔra̰ kɨ dɔnangɨ kɨ nḛ je kɨ me tɨ al ɓəy ə, kɔtɨ je kɨ takul Kɨrɨsɨ tɨ tə dɨje ləne mba kadɨ j-ayi njay kɨ kanjɨ ta madɨ dɔje tɨ ta kəme tɨ. Nḛ je kɨn tɔjɨ kadɨ Luwə ndɨgɨ je. 5 Təkɨ Luwə ndɨgɨ-n-je ka kɨn ə, ɨndə-n je kəte no̰ dɔkagɨlo je tɨ, mba kadɨ jɨ təli ngane je kɨ takul Jəju Kɨrɨsɨ. Luwə ge kɨn be kɨ go me-majɨ tɨ lie. 6 Adɨ jɨ pɨtɨ Luwə, mbata me-majɨ lie kɨ ətɨ ɓəl. Me-majɨ kɨn, adɨ-je kare kɨ takul NGone, ndɨgɨ ngone kɨn ngay. 7 Me Kɨrɨsɨ tɨ, kɨ takul məse kɨ a̰y dɔ kagɨ-dəsɨ tɨ go koye tɨ, je kɨ taa kɨlə taa, nɨngə majal je ləje e kɨ kɨyə̰ go kɔ tɔ. Be ə, Luwə ɔjɨ-n je me majɨ ləne kɨ ngay. 8 Oyo, Luwə ɔjɨ-je me-majɨ ləne kɔjɨ kɨ ətɨ ɓəl. Be ə, adɨ-n-je tər kɨ nḛ gər kɨ ngay. 9 Nɨngə kɨ go ra majɨ tɨ lə Luwə kɨ ngay, adɨ j-ɨngəi kɔjɨ ta ra lie kɨ to lo ɓɔyɔ tɨ. Kɔjɨ ta ra kɨn, ɨndə dɔe naa tɨ kəte kadɨ n-a ra kɨ takul Kɨrɨsɨ. 10 Kɔjɨ ta ra lə Luwə kɨn, e mba kadɨ kaw nḛ je kɨ dɔra̰ tɨ kɨ nḛ je kɨ dɔnangɨ tɨ ne pətɨ, gɨn tɔgɨ tɨ lə nje ko̰ɓe kɨ kare ba kɨ e Kɨrɨsɨ. Nḛ kɨn, a ra nḛ dɔkagɨlo tɨ kɨ Luwə wa ɔjɨ.
11 Luwə adɨ nḛ je pətɨ rai nḛ təkɨ e wa ɔjɨ-n ə se ndɨgɨ-n kəte. Be ə, kɔtɨ-n-je kəte kɨ go kɔjɨ ta ra tɨ lie, adɨ jɨ təli dɨje lie kɨ go kɨndə rɔ naa tɨ ləje kɨ Kɨrɨsɨ. Nɨngə adɨ-je nḛ kɨ un-n mɨndɨne mba kadɨ n-adɨ-je tɔ. 12 Luwə ra be mba kadɨ j-osi pa j-ɨləi tɔjɨ dɔ kətɨ ɓəl tɨ lie, Je je kɨ j-ɨndəi me je dɔ kɨrɨsɨ tɨ dɔsa̰y.
13 E me Kɨrɨsɨ tɨ tɔ ə, səi ka, oi dɔ ta kɨ rɔjetɨ, kɨ e Poy Ta kɨ Majɨ kɨ ajɨ səi. Nɨngə go tɨ, adi mesi Kɨrɨsɨ, ɓa Luwə ɨndə ndunə kɨ sɔbɨ dɔne rɔsi tɨ. NDunə ka kɨn e NDɨl kɨ ay njay kɨ un-n mɨndɨne adɨ kəte dɔ tɨ. 14 NDɨl kɨ ay njay kɨ Luwə adɨ-je kɨn, tɔjɨ kadɨ ja j-ɨngəi ndəgɨ nḛ majɨ je pətɨ kɨ Luwə a adɨ-je. Nḛ majɨ je kɨn ja j-ɨngəi pətɨ ndɔ kɨ Luwə a taa-je ɨlə-je taa ji majal tɨ ratata. Adɨ jɨ pɨtɨ ndole lə Luwə kɨ ətɨ ɓəl.
Pol əl ta kɨ Luwə kɨ mbata lə njé kadɨ-me je kɨ Epəjɨ tɨ.
15 E kɨ mbata kɨn ə, mi ka lokɨ m-o poy kadɨ me ləsi kɨ adi Ɓaɓe Jəju, kɨ poy ndɨgɨ ləsi kɨ ɨsi ndɨgi dɨje lə Luwə pətɨ, 16 ndɔ kɨ m-o-n ta wa kɨn nu, m-ɨyə̰ ta ra oyo Luwə kɨ mbata ləsi al me kəl ta tɨ je ləm kɨ m-ɨsɨ m-əl si-e. M-ɨsɨ m-ɓa tɔsi taa taa. 17 M-dəjɨ kadɨ Luwə lə Ɓaɓe lə je Jəju Kɨrɨsɨ, Bawje kɨ nje tɔjɨ, adɨ səi kɨ takul NDɨl kɨ ay njay, tər, kɨ gər gɨn nḛ kɨ to lo ɓɔyɔ tɨ, mba kadɨ ɨgəri-e-n ay njay. 18 M-dəje kadɨ tḛḛ angalsi, mba kadɨ asi gər nḛ kɨndə me dɔ tɨ kɨ adɨ səsi kɨ aw naa tɨ kɨ ɓar kɨ ɓar səsi. Taa a ɨgəri nḛ je kɨ majɨ majɨ kɨ Luwə əl ta-e kadɨ n-a n-adɨ dɨje ləne. 19 Nɨngə a ɨgəri tɔgɨ kɨ ətɨ ɓəl ɨtə tɔgɨ je pətɨ kɨ Luwə ɔjɨ mbata ləje j-əi kɨ j-adi-e meje. Nɨngə tɔgɨ ka kɨn, Luwə ɔjɨ kɨ taga me tɔgɨ tɨ kɨ ətɨ ɓəl. 20 Tɔgɨ kɨ ətɨ ɓəl kɨn, Luwə tɔjɨ taga, dɔkagɨlo tɨ kɨ adɨ Jəju ḭḭ taa dan je koy je tɨ, ə ade ɨsɨ dɔ ji ko̰e tɨ me dɔra̰ tɨ. 21 Loe tɨ kɨn, Jəju e kɨ kɨndə dɔ njé ko̰ɓe je tɨ ba pətɨ, dɔ tɔgɨ ko̰ɓe je tɨ ba pətɨ, a e dɔ tɔgɨ je tɨ ba pətɨ, taa tɔe e dɔ tɔ je tɨ pətɨ tɔ. E dɔ nḛ kɨndə je tɨ pətɨ mbata dɔkagɨlo kɨ ngɔsɨne kɨn par al, nə bɨtɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ a re. 22 Oyo, Luwə ɨlə nḛ je pətɨ gɨn tɔgɨ tɨ lə Kɨrɨsɨ. Lokɨ ɨnde dɔ nḛ je tɨ pətɨ nɨngə, kɔte ade e kɨ boy dɔ njé kaw-naa je tɨ. 23 *NJé kaw-naa je toi tə ngan rɔe je be. Kasɨ-naa bərəre lə Kɨrɨsɨ rosɨ njé kaw-naa je kɨ dɔkagɨlo je pətɨ. Nɨngə Kɨrɨsɨ ka, kasɨ-naa bərəre lə Luwə rose tɔ.