7
O Etiɛna ɲi-cúa na ó o fɛɛra
Ɓa yankarowà ɲúhṹso beenì tùara a Etiɛna yi: «Hãà! Bìo ɓa wee bío ũ ɲii so bon le?»
Ó o Etiɛna bía: «Minɛ́n wàn maáwà lè wàn zàwa, mi ɲí bìo á ĩ bío á à na mia. Le Dónbeenì cùkúso hĩ́a zéenía míten lè wàn ɓùaa *Abarahaamu ká a wi ho Mɛzopotamii yi á dĩǹ yí ló yí vaá kará ho Haran lóhó yi, á bía nɔn wo yi: ‹Lé día mìn kɔ̃hṹ lè mìn zĩi á lɛ́n va ho kɔ̃hṹ ɓúi na á ĩ ì zéení làa fo yi.› Ó o Abarahaamu wã́a hĩ́nɔn día ho Kalidee kɔ̃hṹ á vaá kará ho Haran yi. Bìo ó o Abarahaamu ɓàn maá húrun á le sã̀ léra a ho Haran yi á ɓuararáa ho kɔ̃hṹ mu na mi wi yi ho zuia. Dónbeenì á yí nɔn tá wo yi bĩ́n. Hàrí hìa lè le nín-tàahṹ bìo ó o yí yú. Ká le Dónbeenì màhã́ nɔn le ɲii le mí ì na ho kɔ̃hṹ mu na ká wo yi, orɛ́n lè mí mɔ̀nmànía na à hĩ́ní o mɔ́n. Á ho pã̀ahṹ na le Dónbeenì wee bío mu yi làa wo ká za woon mía o cɔ̃́n. Bìo kà lé bìo á le bía nɔn wo yi: ‹Ũ mɔ̀nmànía khíi kɛń kã-veere yi, á à wé ɓa wobáaní bĩ́n. Ɓa à beé ɓa lò hã lúlúio khĩá-náa yi. Ɛ̀ɛ ká ho sìí na à wé ɓa lè mí wobáaní á ĩnɛ́n Dónbeenì màhã́ à cítí. Bṹn mɔ́n á ɓa à lé bĩ́n á à lɛ́n wé ɓueé ɓùaaní mi ho lahó na kà yi.›* Mi loń Bìo ɲúhṹ ɓúɛɛníi vũahṹ (Genèse) 15.13-14, Léró vũahṹ (Exode) 12.40 Bṹn mɔ́n á le bò le *páaníi là a Abarahaamu. Bìo wee zéení le páaníi mu bìo lé ho *kúiiró. Lé bṹn nɔn ó o Abarahaamu za *Izaaki teró wizooní bìo hètĩn níi yi ó o *kúio wo. Lé bṹn ó o Izaaki mún kúio o *Zakoobu, á wón ɓɛ̀n kúiora mí zàwa pírú ɲun na lé wa zĩ-ɲúná ɓàn ɓùaawa.
«O zàwa mu dú le yandee lè mín fɛ̀ɛso Zozɛɛfu Mi loń Bìo ɲúhṹ ɓúɛɛníi vũahṹ (Genèse) 37–50, á yɛ̀ɛ́ra a ó o wó a wobá-nìi ho *Ezipite yi. Ká le Dónbeenì màhã́ kɛra làa wo. 10 Le léra a mí lònbee ɓúenɓúen yi. Le wó ó o dàńna dĩ̀n ho Ezipite bɛ́ɛ yahó á zéenía mí bè-zũńminì, ó o bìo wó sĩna a yi. Á wón bàrá a mí zĩi bìowa lè ho Ezipite kɔ̃hṹ bìowa ɓúenɓúen ɲúhṹ wán.
11 «Mu pã̀ahṹ á le hĩni ló ho Ezipite kɔ̃hṹ ɓúenɓúen yi lè ho Kanan kɔ̃hṹ yi mún. Mu wó lònbee làa sòobɛ́ɛ, á wàn ɓùaawa mu yí máa yí bìo ɓa à dí. 12 Bìo ó o Zakoobu ɲá à ɓa le ho dĩ́nló wi ho Ezipite yi, ó o nín-yání tonkaa wàn ɓùaawa le ɓa va bĩ́n. 13 Mu cúa-ɲun níi na ɓa bĩnía van bĩ́n, ó o Zozɛɛfu wã́a zéenía míten lè mín zàwa. Lé bṹn ó o bɛ́ɛ bò yi zũńnanáa hen na ó o Zozɛɛfu nɔnkãni can yi. 14 Ó o Zozɛɛfu wã́a tonkaa mín zàwa le ɓa vaa fé mín maá lè mín zĩi nùpua ɓúenɓúen. Ɓa à yí nùpua ɓúará-náa hònú mía. 15 Ó o Zakoobu wã́a ɓuara ho Ezipite. Lé bĩ́n ó o ɓueé húrun yi, á wàn ɓùaawa mún húrun bĩ́n. 16 Ɓa ɓuan ɓa nì-hínmu vannáa ho Sisɛɛmu yi, á vaá nùuna le búure na ó o Abarahaamu hĩ́a yà a Hamɔɔre zàwa cɔ̃́n.
17 «Bìo ho pã̀ahṹ na le Dónbeenì ko à le tií bìo le hĩ́a dó mí ɲii nɔn o Abarahaamu yi ɲii wà ɓueé sùará, á bṹn wa nìpomu boo, á wee dé wán ho Ezipite yi. 18 Bṹn mɔ́n ó o bɛ́ɛ ɓúi na yí zũna a Zozɛɛfu á kará ho Ezipite kɔ̃hṹ ɲúhṹ wán. 19 O khà wa nìpomu, á beéra wàn ɓùaawa lò, á kĩ̀kã́a ɓa yi le ɓa pĩ́ mí zàwa kúia à ɓa hí. 20 Lé bṹn pã̀ahṹ ó o *Mɔyiize ton yi. O hĩ́a lée kúnkúza na se, na bìo sĩ le Dónbeenì yi. Pĩina bìo tĩn ká a wi mín zĩi á ɓàn nu wee yɛ̀ɛní. 21 Ɓa día a yí máa loń yi, ó o bɛ́ɛ hĩ́nló lé yìa lá a ɓuan á hɔ̃n lè mí kùrú za bìo. 22 Lé o bɛ́ɛ zĩi á ɓa kenía o Mɔyiize yi lè ho Ezipitesa bìo na ɓa zũ ɓúenɓúen, ó o wó a nùpue na pànká wi mí bíoní lè mí wárá yi.
23 «Bìo ó o Mɔyiize lúlúio yú ho ɓúará-ɲun, ó o kará lon mí yi, ó o hĩ́nɔn le mí vaá loń mín zàwa na lé o *Isirayɛɛle nìpomu. 24 Ó o vaá mɔn o Ezipite nìi ɓúi ò o wee ha ɓàn za nì-kéní, ó o tà mín za na ɓa wee ha ɲii, ò o ɓó a Ezipite nìi. 25 O lá wee leéka le o Isirayɛɛle nìpomu na lé ɓàn zàwa á à zũń le le Dónbeenì le mí ì dĩ̀n orɛ́n wán à lénnáa ɓa ɲúná, yaa ɓa yí zũna mu. 26 Mu tá na lée tɔ̃n, ó o Mɔyiize fò mín lè mín sìí nùpua nùwã ɲun ká ɓa wee fi. Ó o le mí ì yanka ɓa, ó o bía bìo kà: ‹Wàn zàwa, minɛ́n na lé lè dà-kéní á bĩnía wee fi mín yi le?› 27 Á yìa dà mí ninza na so á lío o Mɔyiize ò o bía nɔn wo yi: ‹Lé o yɛ́n bàrá fo wa ɲúhṹ wán le ũ wé cítí wɛn? 28 Fo wi à ũ ɓúe mi làa bìo á fo hĩihṹ ɓóráa o Ezipite nìi bìo síi le?› Mi loń Léró vũahṹ (Exode) 2.14 29 Bìo ó o Mɔyiize ɲá hɔ̃́n bíoní so, ó o lùwa á vaá kará ho Madĩa kɔ̃hṹ yi. Lé bĩ́n ó o yú ɓa zàwa nùwã ɲun yi.
30 «Lúlúio ɓúará-ɲun bṹn mɔ́n, á le Dónbeenì wáayi tonkaro ɓúi zéenía míten làa wo le vĩ̀ndɛ̀-za dɔ̃hṹ na wee cĩ̀ yi, ho tá henì yi, ho Sinayii ɓúee nìsã́ní.§ Mi loń Léró vũahṹ (Exode) 3.2 31 Bṹn bè-minii so wó a Mɔyiize coon. Á bìo ó o wi ò o vaa sùará mu yi à wíoka loń sese, ó o ɲá a Ɲúhṹso tãmu na bía làa wo: 32 ‹O *Abarahaamu là a *Izaaki là a *Zakoobu na lé mìn ɓùaawa ɓàn Dónbeenì lé mi.›* Mi loń Léró vũahṹ (Exode) 3.6 Ó o Mɔyiize zã́na, á wee zà wàwàwà, á yí wi ò o loń mu yi. 33 Ó o Ɲúhṹso wã́a bía làa wo: ‹Tɛn ũ nakãa, lé bìo á ho lahó na á ũ wi yi lée tá na bìo sã̀ miì. 34 Le lònbee na á ĩ nìpomu wi yi ho Ezipite yi á ĩ mɔn. Ĩ ɲá ɓa wɛ́ɛ sã, á ĩ lion wà lií kã̀ní ɓa. Wã́a ɓuen. Ĩ ì tonka fo ho *Ezipite yi›. Mi loń Léró vũahṹ (Exode) 3.7, 8, 10
35 «O Mɔyiize nì-kéní mu na ó o *Isirayɛɛle nìpomu fù pã́ bìo le lé o yɛ́n dó a le o wé mí ɲúhṹso lè mí cítí fĩ̀, Mi loń Léró vũahṹ (Exode) 2.14 wón lé yìa le Dónbeenì tonkaa ò o wé o ɲúhṹso làa yìa wee lén hã ɲúná. Le wó mu ho wáayi tonkaro pànká yi, yìa hĩ́a zéenía míten là a Mɔyiize le vĩ̀ndɛ̀-za na wee cĩ̀ yi. 36 O Mɔyiize lé yìa léra a Isirayɛɛle nìpomu ho *Ezipite yi. O wó mu yéréké bìowa na wee zéení le Dónbeenì pànká ho kɔ̃hṹ yi, lè ho muhṹ na ɓa wee ve làa muhṹ na mùia yi, lè ho tá henì yi hã lúlúio ɓúará-ɲun pã̀ahṹ. 37 Lé o Mɔyiize mu lé yìa pá bía bìo kà nɔn o Isirayɛɛle nìpomu yi: ‹Le Dónbeenì á à lén o ɲi-cúa fɛɛro ɓúi mìn zàwa tĩ́ahṹ na ka lè ĩ bìo síi á à tonka mi cɔ̃́n›.§ Mi loń Làndá zéeníló vũahṹ (Deutéronome) 18.15 38 Bìo mu nìpomu hĩ́a kúaa mín wán ho tá henì yi, á lé orɛ́n pá hĩ́a wee vará wàn ɓùaawa lè le Dónbeenì wáayi tonkaro pã̀ahṹ, yìa hĩ́a wee bío làa wo ho Sinayii ɓúee wán. Lé orɛ́n á le Dónbeenì bíonì na wee na le mukãnì á nɔn yi, ò o ɓuee lii na wɛn. 39 Ká wàn ɓùaawa màhã́ yí tà ká ɓa à bè hã bíoní mu yi. Ɓa pã́ a bìo, á wi ɓa bĩní va ho Ezipite yi. 40 Ɓa bía nɔn o *Aaron yi: ‹Cà hã wɔ̃̀nna ɓúi na wɛn na à dí wa yahó, lé bìo á wa yí zũ bìo wó a Mɔyiize mu na léra wɛn ho Ezipite yi›.* Mi loń Léró vũahṹ (Exode) 32.1, 23 41 Á ɓa wã́a pà a nɔ̀n-za kansi á wee wé mu hãmu na yi, á dú ho sɔ̃́n-beenì bìo ɓarɛ́n míten dàńna wó bìo yi. 42 Ká le Dónbeenì màhã́ bĩnía ɓa mɔ́n, á día ɓa á ɓa wee ɓùaaní ho wáayi bìowa, làa bìo mu túararáa ɓa ɲi-cúa fɛɛrowà vũahṹ yi:
‹Isirayɛɛle nìpomu,
hã lúlúio ɓúará-ɲun na mi wó ho tá henì yi,
á ɓa bà-kùio na mi fũ̀aana lè mu hãmu na mi wó,
lé ĩnɛ́n á mi so wó mu nɔn yi le?
43 Ɓùeé. Mu lé mi Mɔlooki wã̀ahṹ bùkú za
lè mi Erefãn Mɔlooki: Lé ho Kanan kɔ̃hṹ hàánì nùpua wã̀ahṹ na ɓa fù wee hã. Erefãn: Lé le mànàayiire ɓúi na ho Ezipitesa fù pà sìí, á wó lè mí wã̀ahṹ à wee hã. wã̀ahṹ mànàayiire á mi ɓuan,
hɔ̃́n na á mi wó miten á wee ɓùaaní,
lé bṹn nɔn á ĩ ì sèráa mia á à dàráa ho *Babiloona wán.› Mi loń Amɔɔsi vũahṹ 5.25-27
44 «Hã pɔ̃nsòni bùkú na hĩ́a wi wàn ɓùaawa cɔ̃́n ho tá henì yi lé hón á hã pɛnminí na le Dónbeenì làndá túara wán wi yi. Lé hɔ̃́n pɔ̃nsòni bùkú so hĩ́a wee zéení le le Dónbeenì wi ɓa tĩ́ahṹ. O *Mɔyiize hĩ́a wó ho làa bìo le Dónbeenì zéenía le o wé làa ho. Le hĩ́a le o wé ho làa hìa ó o mɔn bìo síi. 45 Bṹn mɔ́n á hã pɔ̃nsòni bùkú mu á wàn ɓùaawa lè mí mɔ̀nmànía na sã̀ mín á mún ɓuan. Pã̀ahṹ na le Dónbeenì ɲɔn hã kãna nùpua á fó táwá nɔn ɓa yi ká a Zozue dú ɓa yahó ká lé horɛ́n ɓa ɓuan. Á ho ɓɛ̀n wi bĩ́n fúuu fúaa o *Daviide pã̀ahṹ. 46 O Daviide bìo hĩ́a wó sĩna le Dónbeenì yi, ó o fìora le níi le cɔ̃́n, à soráa ho lahó ɓúi à na a *Zakoobu ɓàn Dónbeenì yi. 47 Ká a *Salomɔn lé yìa màhã́ son le zĩi mu nɔn le Dónbeenì yi. 48 Ɛ̀ɛ ká le Dónbeenì na dà mu bìo ɓúenɓúen wán màhã́ yí máa zo zoo kɛɛní ɓa nùpua zĩ-sonia yi làa bìo ó o ɲi-cúa fɛɛro bíaráa mu.
49 Ho wáayi lé ĩ bɛ́ɛnì kanmúiní,
ká ho tá lé ĩ zení bèeníi.
Lé le zĩi yɛ́n sìí á mi dà à so á à na miì.
Lé ho lahó yɛ́n á ĩ dà a kɛɛní yi?
50 Bṹn bìowa so ɓúenɓúen so yínɔń mi wó mu ĩten le?§ Mi loń Ezayii vũahṹ 66.1-2
51 «Ɓúi! Isirayɛɛlesa, mi yiwa tunka dà, mi yí máa tà hɛ́n mi sĩa lè mi ɲikɔ̃nna le Dónbeenì veró yi. Minɛ́n lè mìn ɓùaawa lée dà-kéní. 52 Lé o ɲi-cúa fɛɛro yɛ́n á mìn ɓùaawa mu á yí beéra lò? Bìa buera yìa mí dòn na wee wé le Dónbeenì sĩi bìo ɓuenló bìo, bán à mìn ɓùaawa ɓó. Bìo kà wán, lé orɛ́n nì-kéní mu á minɛ́n ló mɔ́n á mún ɓó. 53 Minɛ́n na le Dónbeenì wáayi tonkarowà dó ho làndá níi yi, lé minɛ́n miten yí bò ho làndá mu bè-bíonii yi.»
O Etiɛna ɓúeró bìo
54 Bìo ho làndá tũ̀iá fɛɛrowà ɲá hã bíoní mu á ɓa sĩa ka le hã à fáa o Etiɛna bìo yi lè le sĩ-cĩ̀ílè. 55 Ká arɛ́n wón sú lè le Dónbeenì Hácírí, ó o hóonía mí yahó á lora ho wáayi, ó o mɔn le Dónbeenì cùkú là a Yeesu ò o wi le Dónbeenì nín-tĩánì, 56 ó o bía: «Mi tántá mi ɲikɔ̃nna, ho wáayi ɲii hɛ́ra, á ĩ mɔn o *Nùpue Za ká a dĩ̀n le Dónbeenì nín-tĩánì.» 57 Á ɓa wee wãama pɔ̃́npɔ̃́n à ɓa tun mí ɲikɔ̃nna. 58 Bṹn mɔ́n á ɓa ɓúenɓúen dɛ̀ɛnía kúaaka a wán á wìira lóráa ho donkĩ́ahṹ á lée wee lèeka lè hã huaa á à ɓúe. Bìa wee wé mu á tɛnkaa mí sĩ̀a bàrá a yàrónza ɓúi na ɓa le Soole tá le o pa yi. 59 Bìo ɓa wee lèeka a Etiɛna lè hã huaa, ó o wee fìo kà síi: «Ɲúhṹso Yeesu, tà fé ĩ mànákã̀.» 60 Bṹn mɔ́n ó o ló lion mí nɔnkóɲúná wán, ò o wãamaa pɔ̃́npɔ̃́n: «Ɲúhṹso, yí bè mu bè-kohó na kà ɓa wán.» Bìo ó o bía hɔ̃́n bíoní so vó, ó o húrun.

*7:7 Mi loń Bìo ɲúhṹ ɓúɛɛníi vũahṹ (Genèse) 15.13-14, Léró vũahṹ (Exode) 12.40

7:9 Mi loń Bìo ɲúhṹ ɓúɛɛníi vũahṹ (Genèse) 37–50

7:28 Mi loń Léró vũahṹ (Exode) 2.14

§7:30 Mi loń Léró vũahṹ (Exode) 3.2

*7:32 Mi loń Léró vũahṹ (Exode) 3.6

7:34 Mi loń Léró vũahṹ (Exode) 3.7, 8, 10

7:35 Mi loń Léró vũahṹ (Exode) 2.14

§7:37 Mi loń Làndá zéeníló vũahṹ (Deutéronome) 18.15

*7:40 Mi loń Léró vũahṹ (Exode) 32.1, 23

7:43 Mɔlooki: Lé ho Kanan kɔ̃hṹ hàánì nùpua wã̀ahṹ na ɓa fù wee hã. Erefãn: Lé le mànàayiire ɓúi na ho Ezipitesa fù pà sìí, á wó lè mí wã̀ahṹ à wee hã.

7:43 Mi loń Amɔɔsi vũahṹ 5.25-27

§7:50 Mi loń Ezayii vũahṹ 66.1-2