LUKU
Baaru nnaa kɛ̀ Luku kɛ̃̀
Yesu Kirisi ina 1:5-2:52
Yaaya Batisikɛri waazikɛna 3:1-3:20
Yesu batisikɛna 3:21-4:13
Yesu yãdannɛna Galili 4:14-9:50
Zaa Galili ai Yerusalɛmu 9:51-19:27
Yesu kuuna Yerusalɛmu 19:28-22:46
Yesu gana kↄ̃n à fɛɛnao 22:47-24:53
1
Gbɛ̃ paridee ↄ kpà, lɛ wà yã kɛ̀ kɛ̀ wa tɛ́ tↄ̃kɛ̃ takada guu zɛ́azɛa, lán gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃ↄ dɛ yã pì sèedadeenↄ ũ kↄ̃n a baarukparinↄↄ òwe nà zaa káaku. Tia sa mapi sↄ̃, lán ma wɛ́ɛ tɛ̀ yã pìnↄzi nà doodo zaa a daɛna, má è à maa mà kɛ̃nnɛ zɛ́azɛa, ma gbɛ̃ bɛ̀ɛde Tiofilu, lɛ ǹ yã kɛ̀ wà dànnɛɛ sãnsãn dↄ̃.
Malaika gĩakɛ à Yaaya Batisikɛri ina yã ò
Yudea bùsu kí Hɛrↄdu gurↄ sa'ori kee kuu, à tↄ́n Zakari. À kú Abia sa'orinↄ gãli guumɛ. À naↄ̃ tↄ́n Ɛlizabɛti, Aruna boriimɛ dↄ. Aↄ̃ plaaa ń píngi maa Ludanɛ. Aↄ̃ègↄ̃ kuu taari sai, aↄ̃ↄ Dii doka kↄ̃n yã kɛ̀ à dìɛnↄ kũna. Mↄde aↄ̃ nɛ́ vĩro, zaakɛ Ɛlizabɛti nɛ́ pãaamɛ, ben aↄ̃ gↄ̃ↄn plaaa ń píngi zi kũ̀.
Gurↄↄ kɛ̀ sa'ona kà ń gãlia, Zakari bé èe sa'ona Ludaa zĩi kɛɛ. Lán sa'ori pìnↄ è kɛ nà, aↄ̃ kàbankpɛ kɛ̀, ben kàbankpɛ Zakari kũ̀, lɛ à gá tuaetiti kpata Dii kpɛ́n. 10 Tuaetitikpatagurↄ parii kàkↄ̃a kpɛɛlɛa píngi aↄ̃ↄe adua kɛɛ. 11 Ben Dii malaika bↄ̀ à mↄ̀zi à zɛ̀ tuaetitikpataki ↄplazi. 12 Kɛ̀ Zakari à è, à kɛ̀ gìri, vĩa à kũ̀. 13 Ben malaika pì bènɛ: Ǹton tó vĩa n kũro Zakari. Luda n wɛ́ɛkɛɛ sì, n naↄ̃ Ɛlizabɛti é nɛ́ i gↄ̃gbɛ̃ ũ, nɛ́ tↄ́ kpánɛ Yaaya. 14 N pↄↄ é kɛ nna, nɛ́ yáa dↄ, gbɛ̃nↄ é pↄnnaa kɛ à ina yã musu pari, 15 zaakɛ eégↄ̃ dɛ Diinɛ gbɛ̃nsi ũmɛ. Eé wɛ̃ɛ ke í gbãa ke miro, Luda Nini égↄ̃ kúa zaa à da gbɛɛɛmmɛ. 16 Eé tó Isarailinↄ aɛ dↄ Dii ń Ludaa pari, 17 eé dↄ Diinɛ aɛ kↄ̃n Luda Nini gbãaa kɛ̀ Ilia vĩ yãao. Eé tó denↄ lɛ́ kɛ do kↄ̃n ń nɛ́nↄ, eé tó swãyãmarisaideenↄ gbɛ̃ maaanↄ ↄ̃ndↄ̃ↄ sɛ́. Eé tó gbɛ̃nↄ gↄ̃ kú soru guu Diinɛ.
18 Ben Zakari bè malaika pìnɛ: Mɛ́ yã pì sãnsãn dↄ̃ diamɛ? Zaakɛ mare zikũnan ma ũ, ben ma naↄ̃ zi kũ̀ dↄ. 19 Ben malaika pì wèàla à bè: Mámbe Gabliɛli ũ, mɛɛ̀gↄ̃ zɛna Luda aɛzĩ. Àmbe à ma zĩ mà yã pì onnɛ mà baaru nnaa pì kpánnɛ. 20 Ǹ ma, n nɛ́nɛ é naɛ, nɛ́ fↄ̃ ǹ yã oro ai yã pì gá kɛo, kɛ̀ nɛ́ɛ ma yã kɛ̀ eé kɛ a gurↄↄa síro yãnzi. 21 Gurↄↄ mↄ̀a sↄ̃ wèe Zakari dãa. À gìkɛna Luda kpɛ́n bↄ̀ ń saɛ. 22 Kɛ̀ à bↄ̀, èe fↄ̃ à yã òńyoro, ben wà dↄ̃̀ kɛ̀ à wɛ́ɛgupu è Luda kpɛ́mmɛ. Lán à nɛ́nɛ nàɛ nà, ben èe yã oońnɛ kↄ̃n ↄↄo. 23 Kɛ̀ Zakari sa'ogurↄↄ pàpa, ben à tà bɛ. 24 Beee gbɛra à naↄ̃ Ɛlizabɛti nↄ̀ sì, ben à a zĩnda ùtɛ ai mↄ sↄↄro à bè: 25 Dii yã kɛ̀ kɛ̀mɛ, à ma wɛ̃nda gwà, à ma bↄ wín.
Malaika gĩakɛ à Yesu ina yã ò
26 À mↄ swɛɛdodee guu Luda malaika Gabliɛli zĩ̀ Galili lakutu kɛ̀ wè be Nazarɛti guu. 27 À gàa nↄkparɛ lɛzii kɛ̀ à tↄ́n Mariama kiia. À gↄ̃kpamma vĩ Dauda borii ũ. À tↄ́n Yusufu. 28 Kɛ̀ malaika pì gɛ̃̀ à kiia, à bènɛ: Fↄↄ aubarikade! Dii kúnyo. 29 Mariama bídi kɛ̀ maamaa yã pìa, à laasuu lɛ̀ à bè: Ì beee mì dɛ diamɛ? 30 Ben malaika pì bènɛ:
Mariama, ǹton tó vĩa n kũro,
zaakɛ Luda gbɛ̃kɛɛ kɛ̀nnɛmɛ.
31 Ǹ ma! Nɛ́ nↄ̀ sí ǹ nɛ́ i gↄ̃gbɛ̃ ũ,
nɛ́ tↄ́ kpánɛ Yesu.
32 Eégↄ̃ dɛ gbɛ̃nsi ũ,
weé à sísi Luda Musude Nɛ́.
Dii Luda é à kpá
à dezi Dauda kpatan,
33 eégↄ̃ kí blee Yakubu boriinↄnɛ gurↄ píngi,
à kíblena égↄ̃ yãana vĩro.
34 Ben Mariama bè malaika pìnɛ: Kɛ̀ má gↄ̃gbɛ̃ dↄ̃ zikiro, beee é sí kɛ diamɛ? 35 Malaika wèàla à bè:
Luda Nini é summa,
Luda Musude gbãaa é danla.
Beee yãnzi nɛ́ kɛ̀ nɛ́ ii pì kuuna égↄ̃ adona,
weé à sísi Luda Nɛ́.
36 N danɛ Ɛlizabɛti nɛ́gↄ̃gbɛ̃ nↄ̀sina se a zikũ guu. Nↄgbɛ̃ kɛ̀ wà dìɛ pãaa ũu pì kú kↄ̃n nↄ̀ mↄ swɛɛdooo tia. 37 Zaakɛ Luda kiian baabↄ píngi è sí kɛn. 38 Ben Mariama bè: Dii zↄ̀blerin ma ũ. À kɛmɛ lán ń ò nà. Ben malaika pì tà à à tòn.
Mariama gana Ɛlizabɛti gwa
39 Gurↄↄ mↄ̀a Mariama fɛ̀ɛ à gàa lakutu kɛ̀ kú Yudea bùsu gusĩsĩdeen gↄ̃ↄ. 40 À gàa Zakari bɛ, ben à ì kpà Ɛlizabɛtia. 41 Kɛ̀ Ɛlizabɛti Mariama ì pì mà, à nɛ́ vĩ̀ à gbɛɛɛ guu, ben Luda Nini sù Ɛlizabɛtia, 42 à wii gbãaa lɛ̀ à bè: Aubarikadeen n ũ dɛ nↄgbɛ̃ píngila. Aubarikadeen nɛ́ kɛ̀ kú n gbɛɛɛn ũ dↄ. 43 Bↄ́n ma ũ kɛ̀ ma Dii da mↄ̀ ma gwaa? 44 Gurↄↄ kɛ̀ ma n ì mà dé, nɛ́ kɛ̀ kú ma gbɛɛɛn vĩ̀ kↄ̃n pↄnnaao. 45 Aubarikadeen n ũ, mmↄn kɛ̀ n yã kɛ̀ Dii ònnɛɛ sì, kɛ̀ eé kɛ.
Mariama Dii tↄ́ sɛna lezĩ
46 Ben Mariama bè:
Mɛ́ɛ Dii tↄ́ sɛɛ lezĩ ma swɛ̃̀ guu,
47 ma pↄↄ e kɛɛ nna Luda ma Mìsiria,
48 zaakɛ à ma yã dà,
mamↄma à zↄ̀bleri kɛ̀ mɛ́ɛ ká pↄ́ke lɛ́zĩroo.
Zaa tia ai gurↄ píngi weé bemɛ aubarikadeemɛ,
49 zaakɛ Luda gbãade yã bíta kɛ̀mɛ.
À tↄ́ kú adona.
50 È wɛ̃nda dↄ̃ gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃è a vĩa kɛɛnↄnɛ
ai ń boriia.
51 À a gã̀sã pòro à a gbãaa ↄ̀dↄańnɛ,
à ĩadãrinↄ fã̀akↄ̃a kↄ̃n ń laasuunↄ.
52 À gbãadeenↄ bↄ̀ kpatan,
à talakanↄ sɛ̀ lezĩ.
53 À pↄ́ maaanↄ kpà nↄadɛrinↄa aↄ̃ kã̀,
mↄde à ↄↄdeenↄ gbàrɛ ↄkori.
54 À a zↄ̀bleri Isarailinↄ ĩan ká,
aↄ̃ yã e sãnlo.
55 À wɛ̃nda dↄ̃̀ Ibraĩnɛ kↄ̃n a borii pìnↄ
lán à ò wa dezinↄnɛ nà.
56 Mariama vɛ̃̀ɛ kↄ̃n Ɛlizabɛtio lán mↄ aagↄ̃ↄ bà, ben à tà bɛ.
Yaaya Batisikɛri ina
57 Ɛlizabɛti nɛ́'igurↄↄ kà, ben à nɛ́ ì gↄ̃gbɛ̃ ũ. 58 Kɛ̀ à fáandideenↄ kↄ̃n à danɛnↄↄ mà lán Dii wɛ̃nda dↄ̃̀nɛ nà, aↄ̃ pↄnnaa kɛ̀o. 59 À gurↄ sↄraagↄ̃dee zĩ aↄ̃ mↄ̀ bã̀ngu kɛ nɛ́ pìnɛ, lɛ wà à de Zakari tↄ́ kpánɛ, 60 ben à da bè: Auo! Weé à sísi Yaayamɛ. 61 Aↄ̃ bènɛ: Gbɛ̃kee kú n danɛnↄ tɛ́ kɛ̀ à tↄ́ beee vĩro. 62 Ben aↄ̃ yã ò à denɛ kↄ̃n ↄↄo, lɛ wà dↄ̃ dian à yezi wà tↄ́ kpánɛ nà. 63 Zakari walaa gbèka, ben à kɛ̃̀a: À tↄ́n Yaaya. Yã pì bↄ̀ ń saɛ ń píngi. 64 Gwe gↄ̃ↄ à nɛ́nɛ gùɛ, à lɛ́ bↄ̀ èe yã oo èe Luda sáabu kpaa. 65 Ben vĩa ń fáandideenↄ kũ̀ ń píngi, ben Yudea bùsu gusĩsĩde gbɛ̃nↄↄ e yã pì tↄ̃kɛ̃ɛ ń píngi. 66 Ben gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃ yã pì mànↄ kũna ń nↄ̀sɛ guu wà bè: Bↄ́n nɛ́ pì égↄ̃ dɛ a ũ ziaa? Zaakɛ Dii ↄↄ ligazimɛ.
Zakari annabikɛyã'ona
67 Luda Nini sù à de Zakaria, ben à annabikɛyã ò à bè:
68 Wà Dii Isarailinↄ Luda sáabu kpá!
À mↄ̀ à a gbɛ̃nↄ bò.
69 À Mìsiri gbãadee bↄ̀we
a zↄ̀bleri Dauda bori tɛ́,
70 lán à ò a annabinↄ gãzĩ nà zaa gìkɛna.
71 Aↄ̃ bè eé wa sí wa ibɛɛnↄa,
eé wa bↄ gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃ zàwaguu pìnↄ ↄzĩ.
72 Lɛmɛ à wa dezinↄ wɛ̃nda gwà lɛ,
à bà kuunańyo yã e sãnlo.
73 À la dà wa dezi Ibraĩnɛ
74 à bè é wa bↄ wa ibɛɛnↄ ↄzĩ,
é wa gba zɛ́ wà dↄazi vĩa sai,
75 lɛ wa kuuna gↄ̃nɛ adona gbɛ̃ maaanↄ ũ
ai wa wɛ̃̀ndi lɛ́n.
76 Mpi sↄ̃ ma nɛ́,
weé n sísi Luda Musude annabi,
zaakɛ ḿbe nɛ́ dↄ Diinɛ aɛ ǹ zɛ́ kɛkɛnɛ.
77 Nɛ́ tó à gbɛ̃nↄ dↄ̃ lán eé ń mì sí nà,
lán eé ń durunnↄ kɛ̃ńnɛ nà.
78 Zaakɛ wa Ludaa sùu vĩ,
bↄna musu eé mↄ́ wa gwa lán gudↄna bà,
79 lɛ à guu pu gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃ↄ kú gusiaa guunↄnɛ
kↄ̃n gbɛ̃ kɛ̀ aↄ̃ↄ kú gaa lɛ́zĩnↄ,
lɛ à wa gbá da aafia zɛ́n.
80 Nɛ́ pì bíta kũ̀ à gↄ̃̀ kãgbãadee ũ. A kú gbáan ai gurↄↄ kɛ̀ à bↄ̀ Isarailinↄnɛ gupuraaa.