Si Baea Sulia Na Alangaia Falu Nee
Lao buka nee 'ana Matiu 24:35, sa Disas 'e bae 'urii, “Na doo loki tiifau lao salo loo fai lao fera ne 'i saegano kera da kai sui gwada. Aia, ma na bae laku nia 'afitai ka sui.” Na kekeda laa nee sulia bae lana God 'e mamana ma ka 'initoa ka talua na kekeda lae ki sui. Nia 'e bobola fainia kolu ka teemainia 'ana si kada ki sui guu, uri kolu ka saitoma diana ai. 2 Timotii 3:16 ka bae lau gu 'urii, “God ne falea na Kekeda laa Abu ki sui. Ma na Kekeda laa Abu ki da diana fua toolangaidoo lae, ma na 'olosi lana si doo garo ki, ma ka faatainia tooa 'o'olo.” Iuka, God 'e falea bae lana fuakolu uri kolu ka saitoma diana 'ana birangaa nia, uri kolu ka lea mamana suli nia.
Na bae lana God 'e nii lao roo ununua Diu ki, Na Alangaia Kwali ma na Faarongoa Diane. Na Alangaia Kwali, da kedaa 'ana baea Hibru, na baea kera toaa Diu ki. Lao Alangaia Kwali ne da bae sulia safali lana molaagali, na safali lana kwalafaa Diu ki ma si doo neki fuli fuada ki lelea mai ka dao 'ana faitalanga fa ngali baki (400) sui sa Disas ka futa. Na Alangaia Falu nee, kera da kedaa 'ana baea Grik ma daka bae sulia sa Disas ma na safali lana konia manata mamane (siosi).
Tai fa ngali tau naa 'i buri, kera daka kekeda naa sulia si Alangaia Falu nee 'ana baea Grik. Ma tai wane kera daka toolangainia ma daka kedaa 'ana tai baea 'e'ete ki lau. Sui, faitalanga fa ngali 'i burina bae sa Disas 'e too naa lao molaagali, kera daka bulasia 'ana baea Latin. Na Latin na baea kera toaa Katolik ki. Nia lea mai 'uri nai lelea na kristin ki ka nao dasi saitomana naa baea Grik bae da kedaa mai Alangaia Falu nee ai. Na toa saitoma doo ki lao Katolik sios da manata toi 'ada sae sa na kekeda laa Grik ne da kedaa 'ana Alangaia Falu nee ai nia abu ma ka lalifuu ma na kwaini kekeda laa fua otona wane ni foa ki gwana.
Ma sui, lelea mai 'e dao 'ana 1900 A.D., tai wane ki kera daka dao toi na kekeda laa Grik ne da kekeda ai 'ana si kada bae sa Disas 'e too 'ua gwana lao molaagali. Na kekeda laa nai 'e bae sulia rao lae ki, na skul lae ki, ma si doo neki toae ki da ilia 'afa sato ki sui gwana. Na toae ki sui gwana ne da suai na kekeda laa nai kera daka kwele 'asia naa, suli na kekeda laa nai Grik 'e 'uria lau guu na baea nee lao Alangaia Falu nee. Ma kera daka suai na baea nai 'i Grik lao Alangaia Falu nee 'e nao si 'afitai guu fua saitoma lana lae. Na baea nai nia ka mala gwana baea ne toae ki da bae ai 'ana si kada ki sui guu. Na toa ne da kedaa mai Alangaia Falu nee 'i nao da kedaa gwada 'ana baea walude, suli da dooria uri toae ki sui gwana daka saitomana malutana Bae lana God.
Si kada kameli meli kedaa buka nee 'ana baea 'i Baeguu, kameli meli kekeda ka lea lau gu sulia kekeda laa nai da ilia mai 'i nao. Kameli meli dooria 'asia naa toae ki sui gwana 'ana Baeguu daka saitomana bae lana God. Nia ne meli ka kedaa 'ana baea ne nao si 'afitai ma 'ana baea ne toae ki sui gwana kera da saitomana. 'I lao buka nee, kameli nao meli si kedaa guu tasi baea ne otona wane ma keni waro ki gwana da saitomana. Kameli meli kedaa Baebol nee fua toaa nee 'i kada nee ma fua toaa neki nao dasi futa 'ua mai.
Kameli meli dooria uri malutana si baea neki lao Alangaia Falu nee 'ana Baeguu ma na malutana si baea neki lao Alangaia Falu nee 'ana baea 'i Grik daru ka bobola sui guu. Nia ne adea ma kameli meli ka lea 'ua guu sulia malutana baea 'i Grik. Kameli nao meli si alua gwameli tii si mae baea 'ana Baeguu fua tii si mae baea 'ana Grik. 'Ana kada 'oro kameli meli kedaa roo si mae baea ki ma nao ta olu si mae baea ki 'ana Baeguu uri ka bae folaa sulia malutana tii si baea gwana 'ana baea 'i Grik. Na ununua nee lao Alangaia Falu nee 'e lea sulia toaa da too tau mai faasi kolu. Na mauria kera ma na birangaa kera nia 'e'ete 'asia naa faasi kolu. Nia ne adea kolu ka nao kolu si saitomana doo neki da kedaa 'ana baea 'i Grik. Si kada kameli meli bulasia mai si Alangaia Falu nee 'ana baea 'i Baeguu, kameli meli nanisia lao buka 'oro ki uri meli ka dao toi malutana mamana si baee ki. Sui kameli meli ka nanisia lau guu si baea diane ki 'ana Baeguu ne bobola fainia ka faa folaalia malutana si baea nai ki. Ma 'ana tai si kada, kameli meli ka bulasia tai si doo ki faasia baea Grik uri ka lea 'o'olo sulia baea 'i Baeguu. Kameli meli bulasia malutana si mae baee ki, nao lau too tii si baea nai ki gwana. Nia ne adea tai si kada na kekeda laa neki lao buka nee ka tio 'e'ete lau gwana faasia kekeda laa neki 'ana Ingglis. Ma sui boroi 'ana, na malutana mae baea fifii neki lao buka nee 'e bobola gwana fai Ingglis. Kameli meli dooria uri na kekeda laa nee ka waluda uri toae ki daka saitomana. Ma uri na Bae lana God ka fungulia mamana lao mangoda ki ma na mauria kera toae ki sui gwana 'ana Baeguu mala lau guu ne nia fungulia mangona ma na mauri lana toaa Kristin baki 'i nao 'ana si kada bae kera da teemainia Alangaia Falu nee 'ana baea Grik.
Kameli meli tangoa 'asia naa God uria ne 'e fili kameli uri meli ka ilia si raoa nee fuakolu. Ma meli ka foosia God uri na Baebol nee 'ana baea Baeguu ka 'adomia toae ki sui gwana uri daka saitoma mamana 'ana Aofia kolu sa Disas Kraes, ma uri kera daka lea 'ada 'i burina. Na foa laa kameli fuamolu toaa liliosaua God 'ana Baeguu ne, alu God 'ana 'initoae, ma na rigitae, ma na folaa laa ne totoo firi 'afitai ka sui, nia too 'ana fai kamolu sui.