Ri rucꞌaslien ri Jesucristo ri xutzꞌibꞌaj can San Marcos
Ri xtzꞌibꞌan va evangelio va, ja ri Marcos. Chupan va libro va nuꞌej chi antok ri Kajaf Jesús xaꞌrutijuoj ri vinak riqꞌuin ri ruchꞌabꞌal ri Dios, xucꞌut chi jajaꞌ can Dios-ve y chi cꞌo paroꞌ nojiel, y chi can cꞌo ru-poder pa quiveꞌ ri itziel tak espíritus. Y nuꞌej jeꞌ chi ri Jesús xaꞌruꞌon qꞌuiy roch milagros y xuꞌon jeꞌ perdonar ri qui-pecados ri vinak.
Chupan va libro va nuꞌej chi ri Kajaf Jesús qꞌuiy mul xuꞌej chirij jajaꞌ mismo y xucusaj va tzij va: “Ri Xtak-pa chicaj chi xalax chiꞌicajol”. Y riqꞌuin ri quireꞌ xuꞌej, xucꞌut-riꞌ chi jajaꞌ ri eꞌn-pa ruma ri Dios chi nipa (Daniel 7:13; Apocalipsis 14:14).
Chupan va libro va nuꞌej jeꞌ chi ri Jesús xpa chi ncaꞌruꞌon servir ri vinak, y xuyaꞌ jeꞌ rutzij chi xquimisas richin chi ncaꞌrucol ri vinak pa rukꞌaꞌ ri pecado (Marcos 10:45).
Ri capítulo 1:1-8 nuꞌej ri samaj ri xuꞌon ri Juan el Bautista.
Ri capítulo 1:9-13 nuꞌej antok ri Jesús xꞌan bautizar y antok xꞌan tentar ruma ri Satanás.
Ri capítulo 1:14–10:52 nuꞌej antok ri Jesús xutzꞌom rusamaj Galilea; xutzꞌom rubꞌanic chi ncaꞌrutijuoj ri vinak riqꞌuin ri ruchꞌabꞌal ri Dios; xaꞌruꞌon sanar ri ncaꞌyavaj; xaꞌralasaj itziel tak espíritus quiqꞌuin ri vinak; y antok xaꞌruchaꞌ ri i-doce (cabꞌalajuj) ru-apóstoles. Nuꞌej jeꞌ ri rusamaj ri Jesús antok xiel-el Galilea; antok xaꞌtzuk iqꞌuiy vinak; y antok xꞌin paroꞌ ri mar.
Ri capítulo 11:1–14:72 nuꞌej ri chica xaꞌruꞌon ri Jesús chupan ri ruqꞌuisbꞌal semana ri rucꞌaslien ri choch-ulief. Chupan ri semana reꞌ, ri Jesús xuꞌej yan ri chica xcaꞌbꞌanataj chupan ri ruqꞌuisbꞌal tak kꞌij richin ri roch-ulief y antok xtalka-ka ri ru-reino ri Dios. Nuꞌej jeꞌ antok ri Jesús xtzꞌam y xucꞌuax chiquivach ri autoridades quichin ri israelitas.
Y ri capítulo 15:1–16:20 nuꞌej antok xquimisas ri Jesús, antok xcꞌasos-el chiquicajol ri quiminakiꞌ, antok xucꞌut-riꞌ chiquivach ri ru-discípulos y antok xuꞌej jeꞌ chi nicꞌatzin chi ncaꞌquitijuoj ri vinak richin chi ncaꞌuoc jeꞌ ru-discípulos.
1
Ri Juan el Bautista nutzijuoj ri ruchꞌabꞌal ri Dios
(Mt. 3:1-12; Lc. 3:1-9, 15-17; Jn. 1:19-28)
Quireꞌ xtiquir-pa ri evangelio richin ri Jesucristo ri Rucꞌajuol ri Dios.
Ri profeta Isaías rutzꞌibꞌan can ri xꞌeꞌx cha ruma ri Dios. Quireꞌ nuꞌej:
Inreꞌ xtintak jun ache naꞌay chavach,
chi nuchojmij ri abꞌiey chavach. Mal. 3:1.
Ri ache reꞌ xticꞌujieꞌ chupan jun lugar desierto, y jajaꞌ xturak cꞌa ruchiꞌ chi xtuꞌej chica ri vinak ri xcaꞌbꞌaka riqꞌuin:
Tichojmij-apa rubꞌiey ri Ajaf,
y can choj tibꞌanaꞌ cha. Is. 40:3.
Quireꞌ nuꞌej ri tzꞌibꞌan can.
Ri ache ri xtak-pa, ja ri Juan el Bautista. Y jajaꞌ ncaꞌruꞌon bautizar ri vinak chupan jun lugar desierto. Y nuꞌej chica ri vinak ri ncaꞌbꞌaka riqꞌuin chi titzalaj-pa cánima riqꞌuin ri Dios y tiquibꞌanaꞌ ri nrajoꞌ ri Dios y tiquibꞌanaꞌ bautizar-quiꞌ, chi quireꞌ niꞌan perdonar ri qui-pecados ruma ri Dios. Y ri vinak ri ncaꞌbꞌaka riqꞌuin, can iqꞌuiy. Icꞌo ri i-patanak Jerusalén, y icꞌo ri i-patanak nicꞌaj chic tanamet richin ri Judea, y jajaꞌ ncaꞌruꞌon bautizar chireꞌ chupan ri río Jordán. Y niquiꞌej cꞌa ri qui-pecados ri i-quibꞌanun-pa.
Ri rutziak ri Juan el Bautista bꞌanun cha ruveꞌ camello, y jutzꞌit tzꞌun rucusan chi ruximuon rupan. 2R. 1:8. Y ri rutiꞌ, ja ri sacꞌ y ri cabꞌ ri niril pa tak kꞌayis. Ri Juan nuꞌej chica ri vinak: Cꞌo Jun ri xtipa chuvij inreꞌ ri nixta nucꞌul chi inreꞌ nquiluquie-ka chi niquir ri ximbꞌal-roch ri ruxajabꞌ, ruma jajaꞌ cꞌo nojiel poder riqꞌuin que chinoch inreꞌ. Inreꞌ, yaꞌ ri nicusaj chi nquixꞌan bautizar. Pero ri Jun ri xtipa, xquixruꞌon bautizar riqꞌuin ri Espíritu Santo.
Antok xꞌan bautizar ri Jesús
(Mt. 3:13-17; Lc. 3:21-22)
Ja tiempo reꞌ antok ri Jesús alanak-pa pa tanamet Nazaret ri cꞌo Galilea y xalka riqꞌuin ri Juan. Y jajaꞌ xꞌan bautizar ruma ri Juan chupan ri río Jordán. 10 Y antok ri Jesús xiel-pa chupan ri yaꞌ, xutzꞌat chi xjakataj ri rocaj, y ri Espíritu Santo nika-pa incheꞌl jun paluomix; y choj xka-pa paroꞌ jajaꞌ. 11 Y jareꞌ antok cꞌo Jun ri xchꞌo-pa chicaj y xuꞌej: Atreꞌ ri at Nucꞌajuol; altíra ncanvajoꞌ y niquicuot vánima aviqꞌuin. Is. 42:1; Mt. 12:18; 17:5; Mr. 9:7; Lc. 9:35. Quireꞌ ri xuꞌej-pa.
Antok xꞌan tentar ri Jesús
(Mt. 4:1-11; Lc. 4:1-13)
12 Y ri Jesús xꞌan cha ruma ri Espíritu Santo chi xꞌa chupan jun lugar desierto. 13 Y chireꞌ chupan ri lugar desierto xcꞌujie-ve, pacheꞌ joꞌc cꞌuxuniel tak chicop icꞌo. Chireꞌ xcꞌujie-ve cuarenta kꞌij. Y antok cꞌo chireꞌ, ri Satanás xuꞌon tentar. Y ri ángeles xquiꞌan servir ri Jesús.
Antok ri Jesús xutzꞌom rusamaj
(Mt. 4:12-17; Lc. 4:14-15)
14 Cꞌo chic ri Juan el Bautista pa cárcel antok ri Jesús xtzalaj chic Galilea. Ri Jesús nutzijuoj ri evangelio ri nichꞌoꞌ chirij ri ru-reino ri Dios, 15 y nuꞌej: Vacame cꞌa, ja xalka ri tiempo ri ruꞌeꞌn ri Dios; xa cierca chic cꞌo-ve-pa ri ru-reino. Dn. 2:44. Titzalaj-pa ivánima riqꞌuin ri Dios y tibꞌanaꞌ ri nrajoꞌ jajaꞌ Mt. 3:2. y tinimaj ri evangelio, nchaꞌ chica.
Ri Jesús ncaꞌrayuoj icajeꞌ achiꞌaꞌ i-tzꞌamoy-car
(Mt. 4:18-22; Lc. 5:1-11)
16 Y jun kꞌij antok ri Jesús bꞌanak chuchiꞌ ri mar Galilea, xaꞌrutzꞌat icaꞌyeꞌ achiꞌaꞌ ri quichakꞌ-quinimal-quiꞌ; jun ja ri Simón y ri jun chic ja ri Andrés; ijejeꞌ i-tzꞌamoy-car, mareꞌ niquiya-ka ri quiyaꞌl chupan ri yaꞌ. 17 Y ri Jesús xchꞌo-apa chica ri icaꞌyeꞌ achiꞌaꞌ reꞌ y xuꞌej chica: Joꞌ viqꞌuin, y xtincꞌut chivach cheꞌl nquiꞌcanuj vinak chi nquinquinimaj.
18 Ri icaꞌyeꞌ achiꞌaꞌ reꞌ, ja xquiyaꞌ can ri quiyaꞌl y xaꞌa riqꞌuin ri Jesús.
19 Y cꞌa jubꞌaꞌ oc caꞌin, ri Jesús xaꞌrutzꞌat chic icaꞌyeꞌ ri quichakꞌ-quinimal-quiꞌ jeꞌ, ja ri Jacobo y ri Juan, ri i-rucꞌajuol ri Zebedeo. Ijejeꞌ icꞌo chupan ri barco niquicꞌajuoj ri yaꞌl richin niquitzꞌom car. 20 Y xpa ri Jesús xaꞌrayuoj chi ncaꞌa riqꞌuin. Y ri Jacobo y ri Juan xquiyaꞌ can ri quitataꞌ Zebedeo quiqꞌuin ri muosa chupan ri barco, y xaꞌa riqꞌuin.
Jun ache cꞌo jun itziel espíritu riqꞌuin
(Lc. 4:31-37)
21 Ri Jesús y ri i-bꞌanak riqꞌuin xaꞌlka pa tanamet Capernaum. Y antok nalka ri kꞌij richin uxlanien, ri Jesús niꞌa pa sinagoga. Jajaꞌ chireꞌ nucꞌut ri ruchꞌabꞌal ri Dios chiquivach ri vinak. 22 Y ri xaꞌcꞌaxan richin, can xaꞌchapataj ruma ri tzij ri xcaꞌxaj, ruma antok ncaꞌrutijuoj, can kꞌalaj chi can cꞌo autoridad pa rukꞌaꞌ y man incheꞌl ta ri achiꞌaꞌ escribas. Mt. 7:28-29; Lc. 4:32. 23 Y chireꞌ chupan ri sinagoga, cꞌo-apa jun ache ri cꞌo jun itziel espíritu riqꞌuin. Y ri itziel espíritu ri cꞌo riqꞌuin ri ache, can xsiqꞌuin, 24 y xuꞌej cha ri Jesús: ¿Chica navajoꞌ chika, atreꞌ Jesús aj-Nazaret? ¿Xapa chi nkojaqꞌuis? Inreꞌ vataꞌn chica atreꞌ, chi at Santo richin ri Dios, xchaꞌ cha.
25 Pero ri Jesús xuchꞌolij ri itziel espíritu: ¡Man chic cachꞌoꞌ y catiel-el riqꞌuin ri ache!
26 Y ri itziel espíritu xuquiyica-can ri ru-cuerpo ri ache, y nisiqꞌuin antok xiel-el riqꞌuin. 27 Y ri vinak ri quimaluon-quiꞌ chireꞌ, can xaꞌchapataj antok xquitzꞌat ri xuꞌon ri Jesús, y niquiꞌej cꞌa chiquivach: ¿Chica cꞌa va? Ruma ri nucꞌut jajaꞌ can cꞌacꞌacꞌ. Antok nichꞌoꞌ, can riqꞌuin autoridad, y ri itziel tak espíritus can niquinimaj rutzij, ncaꞌchaꞌ ri vinak chiquivach.
28 Y chaꞌnin xꞌa rutzijoxic ri Jesús ri pa tak tanamet ri icꞌo cierca ri Galilea.
Ri Jesús nuꞌon sanar ri rujitieꞌ ri Simón Pedro
(Mt. 8:14-15; Lc. 4:38-39)
29 Antok ri Jesús, ri Jacobo y ri Juan xaꞌiel-pa chupan ri sinagoga, xaꞌlka chicachuoch ri Simón y ri Andrés. 30 Pero antok xaꞌlka, xꞌeꞌx cha ri Jesús chi ri rujitieꞌ ri Simón catzꞌol choch ruchꞌat, ruma cꞌo cꞌatan chirij. 31 Y ri Jesús xjiel-apa riqꞌuin ri niyavaj, xutzꞌom rukꞌaꞌ y xupilisaj. Y joꞌc quireꞌ xuꞌon cha, ja xqꞌuis-el ri cꞌatan chirij. Y ri ixok reꞌ xaꞌrutzuk ri Jesús y ri i-bꞌanak riqꞌuin.
Iqꞌuiy ncaꞌan sanar antok ya xka-ka ri kꞌij
(Mt. 8:16-17; Lc. 4:40-41)
32 Antok ya xka-ka ri kꞌij Chiquivach ri israelitas, nitzꞌucutaj jun chic kꞌij después antok nika-ka ri kꞌij. y xcokꞌa-ka, ri vinak ri icꞌo ncaꞌyavaj quiqꞌuin xaꞌquicꞌam-pa choch ri Jesús. Ri ncaꞌyavaj reꞌ, diferente roch yabꞌil ri ntuoc chica y icꞌo jeꞌ ri cꞌo itziel tak espíritus quiqꞌuin. 33 Y jubꞌaꞌ ma quinojiel ri vinak ri icꞌo chupan ri jun tanamet reꞌ ri xquimol-quiꞌ chuchiꞌ ri jay pacheꞌ cꞌo-ve ri Jesús. 34 Y xaꞌruꞌon sanar iqꞌuiy ri ncaꞌyavaj, ri diferente roch yabꞌil ri ntuoc chica. Y xaꞌralasaj-el iqꞌuiy itziel tak espíritus ri icꞌo quiqꞌuin ri vinak. Ri Jesús man xuyaꞌ ta permiso chica ri itziel tak espíritus chi xaꞌchꞌoꞌ, ruma cataꞌn chica jajaꞌ.
Ri Jesús niꞌa nojiel tanamet ri icꞌo chupan ri Galilea chi nutzijuoj ri ruchꞌabꞌal ri Dios
(Lc. 4:42-44)
35 Cumaj yan, can cꞌa kꞌakuꞌn, ri Jesús xiel-el pa tanamet y xꞌa chupan jun lugar pacheꞌ man jun vinak chi xbꞌarubꞌanaꞌ orar. 36 Y ri Simón y ri icꞌo riqꞌuin xaꞌa chi xiꞌquicanuj ri Jesús. 37 Y antok xquil, xquiꞌej cha: Quinojiel ri vinak ncatquicanuj, xaꞌchaꞌ cha.
38 Y jajaꞌ xuꞌej chica: Joꞌ nicꞌaj chic tanamet ri icꞌo cierca, chi nitzijuoj jeꞌ ri ruchꞌabꞌal ri Dios chireꞌ, ruma richin reꞌ xipa, xchaꞌ ri Jesús.
39 Y jajaꞌ nutzijuoj ri ruchꞌabꞌal ri Dios pa tak sinagogas chupan nojiel ri Galilea. Y can xaꞌralasaj-el ri itziel tak espíritus ri icꞌo quiqꞌuin ri vinak. Mt. 4:23; 9:35.
Ri Jesús nuꞌon sanar jun ache ri cꞌo ri yabꞌil lepra chirij
(Mt. 8:1-4; Lc. 5:12-16)
40 Xalka riqꞌuin ri Jesús jun ache niyavaj riqꞌuin ri yabꞌil lepra, ja xxuquie-ka choch y nucꞌutuj favor xuꞌej cha: Xa navajoꞌ, cꞌo cheꞌl nquinaꞌan sanar.
41 Y ri Jesús xujoyovaj roch ri ache reꞌ; xuyuk-apa ri rukꞌaꞌ y xutzꞌom-apa y xuꞌej cha: Nivajoꞌ chi ncacꞌachoj. Tiqꞌuis-el ri yabꞌil reꞌ chavij, xchaꞌ cha. 42 Y can joꞌc quireꞌ xuꞌej ri Jesús, ri yabꞌil lepra ri cꞌo chirij ri ache xqꞌuis-el y xcꞌachoj ri ache. 43 Entonces ri Jesús xuꞌej cha ri ache chi tiꞌa, pero xuꞌon mandar cha ri chica nicꞌatzin chi nuꞌon. 44 Ri Jesús xuꞌej cha: Man tatzijuoj chica ri vinak ri xbꞌanataj aviqꞌuin, choj caꞌin, acꞌutu-aviꞌ choch ri sacerdote, y tayaꞌ ri nuꞌej chupan ri ru-ley ri Moisés, Lv. 14:1-32. chi quireꞌ nikꞌalajin chiquivach chi at otz chic vacame, xcha-el cha.
45 Pero ri ache can joꞌc xuyaꞌ can ri Jesús, xutzꞌom rutzijoxic ri xbꞌanataj riqꞌuin jajaꞌ. Y rumareꞌ ri Jesús chaꞌnin xiel rutzijoxic, y man nitiquir ta chic cꞌa ntuoc-apa ri pa tak tanamet ri pacheꞌ nalka-ve, ruma can iqꞌuiy vinak ri ncaꞌcꞌulu-apa richin. Y rumareꞌ ri Jesús nicꞌujieꞌ juviera ri tanamet. Y ri vinak ri ncaꞌlka riqꞌuin, can nojiel lugar ncaꞌpa-ve.

1:2 Mal. 3:1.

1:3 Is. 40:3.

1:6 2R. 1:8.

1:11 Is. 42:1; Mt. 12:18; 17:5; Mr. 9:7; Lc. 9:35.

1:15 Dn. 2:44.

1:15 Mt. 3:2.

1:22 Mt. 7:28-29; Lc. 4:32.

1:32 Chiquivach ri israelitas, nitzꞌucutaj jun chic kꞌij después antok nika-ka ri kꞌij.

1:39 Mt. 4:23; 9:35.

1:44 Lv. 14:1-32.