14
Maˊ hnoohˉ dsaˉ haˉ läꜙ jeeˊ maˊ sa̱a̱yhˈ Jesús
(Mt. 26:1-5; Lc. 22:1-2; Jn. 11:45-53)
Läꜙ hyuꜗ gaˊ tëˈ jmɨɨˊ heˉ ku̱hˉ dsaˉ judiu borrego mähꜗ, hiꜙ kuyhˉ heˊñiihꜚ heˉ saꜙ kya̱a̱hˊ levadura, jmɨɨˊ ja̱ˉ maˊ hnoohˉ jmiˉdsaˉ ka̱a̱hˊ kya̱a̱hˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley haˉ läꜙ maˊ sa̱a̱yh˜ Jesús kya̱a̱hˊ juuˈ taꜙ juuˈ, mahꜗ jngëëyhꜗ. Maˊ jäyhꜘ:
—Saꜙ waˊ ka̱a̱hˊ jnihꜘ jeeˊ jmɨɨˊ laˉ, mahꜗ saꜙ dsaˉtoohˋ mɨɨhˊ jeeˊ jwɨɨˉ.
Ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ gaꜙhuuꜗ jmɨɨˉ miˉjwɨɨˉ lleˊ Jesús
(Mt. 26:6-13; Jn. 12:1-8)
Maˊ gyaˈ Jesús kaˉlähꜘ jeeˊ jwɨɨˉ Betania chaˊnehꜙ kihꜗ Simón hi̱ˉ maˊ dsaahˊ dsooˊ hmihꜗ høøꜚ. Jeeˊ ja̱ˉ gyayꜗ kuhˉhɨ̱yh˜, maˊ gaꜙllooꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ maˊ kye̱yˉ ko̱o̱ˉ sëꜗ heˉ maˊ haaˊ jmɨɨˉ miˉjwɨɨˉ heˉ che̱e̱ˉ nardo, heˉ kye̱e̱ꜘ hmoohˈ. Gaꜙjøøyꜗ luuˊ sëˈ ja̱ˉ, mahꜗ gaꜙhuuyꜗ lleˊ Jesús. Pero gaꜙläꜙlle̱e̱ꜘ ko̱ˉlla̱a̱ˊ dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ kya̱a̱yhˊ heꜘ, gaꜙjäyhꜘ:
—¿Heˉlaˈ maˉhe̱e̱ꜗ dsaˉmëꜘ naˉ jmɨɨˉ miˉjwɨɨˉ naˉ? Lluꜗ gaˊ waˊraˉ jähꜘ kihꜗ gaꜙhnɨɨyꜘ mahꜗ maˊ liyhꜙ läꜙko̱hꜘ lɨhˈ dsaˉ ko̱o̱ˉ ji̱ˉñeˉ jmɨɨˊ taˊ. Mahꜗ kuuˊ ja̱ˉ, maˊ kwëëyhˈ hi̱ˉ täˉñeeꜘ.
Heˉja̱ˉ gaꜙhlëëyhꜘ wɨɨꜘ kihꜗ dsaˉmëꜘ heꜘ. Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús:
—Taꜙ hlë̱ë̱hˋ hnihꜘ. Taꜙ chu̱u̱ˉ hnähꜘ kya̱a̱hˊ dsaˉmëꜘ laˉ. Lluꜗ baˊ heˉ maˉjmeeyꜘ läꜙlaˉ kinꜙ. Jëëhꜘ läꜙ maˉtä̱ä̱hˊ naˉ baˊ hi̱ˉ täˉñeeꜘ kya̱a̱hˊ hnähꜘ, leꜘ kwahˈ beꜘ kiyhꜗ jyohꜘ ji̱i̱h˜. Pero jnäꜘ, moꜙsoꜙ jä̱nˋ kiˉwëëꜘ jeeˊ kyahˈ hnähꜘ. Dsaˉmëꜘ laˉ maˉjmeeyꜘ läꜙko̱o̱ˉ teꜗ leꜘ baˊ. Kya̱a̱hˊ heˉ maˉhu̱u̱yˉ jnäꜘ jmɨɨˉ miˉjwɨɨˉ, heˉ maˉmiˉllu̱u̱yꜗ jnäꜘ jä̱ä̱ꜗ baˊ laˉ, ja̱ˉgaˊ ha̱a̱ˈ dsaˉ jnäꜘ. Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, läꜙka̱a̱ˉ jmɨˉgyʉʉꜙ jeeˊ kwaˈ dsaˉ juˈhmëëꜘ kinꜙ, läꜙchaˉ juuˈ haˉ läꜙko̱o̱ˉ maˉjmeeꜘ dsaˉmëꜘ laˉ, mahꜗ läꜙja̱ˉ läˉdsooh˜ dsëꜗ dsaˉ kiyhꜗ.
Juda gaꜙngëëꜗ Jesús
(Mt. 26:14-16; Lc. 22:3-6)
10 Maˉngëëꜘ heˉ ja̱ˉ, ja̱a̱ˉ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ gyaꜙtu̱u̱ꜘ discípulo hi̱ˉ che̱e̱ˉ Juda Iscariote ngooyꜗ kihꜗ dsaˉka̱a̱hˊ kya̱a̱ˈ jmiˉdsaˉ naˊhnëëyꜘ Jesús. 11 Maˊ gaꜙnuuꜘ dsaˉ heꜘ, gaꜙtɨhꜗ dsëyꜗ jwërte hiꜙ gaꜙbä̱ä̱yhˉ hñiiyꜘ kwayꜗ kuuˊ. Heˉja̱ˉ gaꜙhnoohˉ Juda haˉ läꜙ jmeeyꜗ mahꜗ ngëëyꜗ Jesús jaˊgooˉ dsaˉ heꜘ.
Gaꜙjmeeꜘ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ maꜙnʉʉꜙ kya̱a̱hˊ gaꜙhɨyhꜗ juuˈ
(Mt. 26:17-29; Lc. 22:7-23; Jn. 13:21-30; 1 Co. 11:23-26)
12 Toˉnëˊ jmɨɨˊ heˉ gaꜙløøꜗ dsaˉta̱a̱hˋ dsaˉ jmeeyꜙ jmɨɨˊ kuyhˉ heˊñiihꜚ heˉ saꜙ kya̱a̱hˊ levadura, ja̱ˉbaˊ jmɨɨˊ ja̱ˉ maˊ ku̱hˉ dsaˉ judiu borrego mähꜗ. Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ discípulo sɨɨyhꜙ Jesús:
—¿Haˉ jwahꜘ miˊlluˋ jnäähꜗ jeeˊ kihnˊ maꜙnʉʉꜙ?
13 Heˉja̱ˉ gaꜙjmeeyꜘ madaꜚ kihꜗ u̱u̱ꜗ discípulo kya̱a̱yꜗ mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ:
—Goˉnääꜘ hnähꜘ taꜙ jeeˊ jwɨɨˉ jʉʉhˉ. Chaˊjwëꜗ ja̱ˉ, je̱e̱hꜙ hnähꜘ ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ ki̱i̱ˈ ko̱o̱ˉ mɨˈdsuuˊ jmɨɨˉ, ja̱ˉ llaˉllehꜚ hnähꜘ kaahˋ kiyhˈ. 14 Haˉ jeeˊ dsaˉheyꜘ, ja̱ˉ jwɨɨhꜘ dsaˉjʉʉˊ hneˈ: “Läꜙlaˉ jähꜘ Taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ jnäähˈ. ¿Naꜚ jeeˊ hneˈ jeeˊ leꜘ kye̱hˊ jnäähꜗ borrego mähꜗ kya̱a̱hˊ discípulo kya̱a̱nꜙ?”, jwɨɨhˈ dsaˉ heꜘ. 15 Hi̱ˉ heꜘ heehꜗ hnähꜘ jeeˊ gaꜙtëꜘ to̱ꜗ jwë̱ë̱ꜗ hneꜗ jeeˊ chaˉ ko̱o̱ˉ jeeˊ heˉ maˉnaˊlluˋ. Jeeˊ ja̱ˉ miˊlluhˋ hnähꜘ maꜙnʉʉꜙ jnänˋ.
16 Gaꜙllaꜙnääꜗ baˊ discípulo heꜘ taꜙ jeeˊ jwɨɨˉ jʉʉhˉ. Hiꜙ gaꜙlaꜗ baˊ läꜙko̱o̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙmiꜙlluyꜗ jeeˊ kuyhꜙ maꜙnʉʉꜙ.
17 Taꜙ gaꜙnʉʉˉ jmɨɨˊ ja̱ˉ ngooꜗ Jesús kya̱a̱hˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ gyaꜙtu̱u̱ꜘ discípulo kya̱a̱yꜗ. 18 Maˊ gaꜙllaꜙnääyꜗ jeeˊ ja̱ˉ gaꜙta̱a̱yhˋ kuyhˉ maꜙnʉʉꜙ. Taˊko̱ˉji̱i̱hˈ jmeeyꜙ maꜙnʉʉꜙ, gaꜙjähꜘ Jesús:
—Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, ja̱a̱ˉ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ kuhˉ kya̱a̱hˊ jnäꜘ ngëëyꜗ jnäꜘ.
19 Maˊ gaꜙnuuꜘ discípulo läꜙja̱ˉ gaꜙläꜙmeehꜙ dsëyꜗ, gaꜙngɨɨyꜘ juuˈ kihꜗ Jesús maꜙ ja̱a̱ˉ maꜙ ja̱a̱ˉ, maˊ jäyhꜘ:
—¿Cheˊ jnäꜘ naˉ taˉjwohꜗ?
20 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ:
—La̱a̱ꜗ ja̱a̱ˉ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ gyaꜙtu̱u̱ꜘ hnähꜘ hi̱ˉ tä˜ gooˉ kya̱a̱hˊ jnäꜘ nehꜙ wɨ̱ɨ̱ꜘ laˉ. 21 Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ, Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ leꜘ kiyhꜗ läꜙko̱hꜘ maˉnaˉsɨɨˉ. Pero jwɨɨ˜ dsaˉ hi̱ˉ ngëëꜗ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ. Lluꜗ gaˊ laˈ kihꜗ dsaˉñʉʉhˉ heꜘ waˊraˉ jähꜘ kihꜗ saꜙ gaꜙläꜙcha̱a̱yꜙ goˉte˜ baˊ.
22 Taˊko̱ˉji̱i̱hˈ tä̱ä̱hˊ discípulo kuhˉ, gaꜙka̱ꜗ Jesús heˊñiihꜚ mahꜗ gaꜙkwayꜘ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio. Maˉngëëꜘ maˉkwayꜘ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio gaꜙlla̱a̱yꜗ heˊñiihꜚ ja̱ˉ, mahꜗ gaꜙkwëëyhꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ:
—Kye̱ˉ hnähꜘ, heˉ laˉ naˉ jmɨˉngoꜗ kinꜙ.
23 Läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ gaꜙka̱yꜗ waˊkyaahˊ, gaꜙkwayꜘ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio mahꜗ gaꜙkwëëyhꜗ discípulo kya̱a̱yꜗ, hiꜙ gaꜙhɨ̱yhꜗ läꜙjë̱ë̱yꜙ. 24 Mahꜗ gaꜙjäyhꜘ kaˉlähꜘ:
—Heˉ laˉ naˉ jmaˉ kinꜙ heˉ tʉ̱ʉ̱ꜙ kihꜗ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ hiꜙ kya̱a̱hˊ jmaˉ kinꜙ jmeeꜗ Dio ko̱o̱ˉ hmoohˊ hmëëꜘ. 25 Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, moꜙsoꜙ huhnˋ kaˉlähꜘ jmɨhˈ mɨˈjëhꜗ maˉä̱ä̱ˉ, läꜙji̱i̱hˈ lloo˜ jmɨɨˊ huhnˋ kaˉlähꜘ läꜙhmëëꜘ jeeˊ jmeeˈ Dio hihꜙ.
Gaꜙhmäꜘ Peeˊ juuˈ heˉ saꜙ kyu̱u̱yꜙ Jesús
(Mt. 26:30-35; Lc. 22:31-34; Jn. 13:36-38)
26 Maˉngëëꜘ maˉhäyꜘ kihꜗ Dio, gaꜙnääyꜗ taꜙ nëˊ mohꜘ Olivo. 27 Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Jesús:
—Gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ hnähꜘ be̱e̱hˈ jnäꜘ naꜗ hwëˈ. Läꜙja̱ˉ naˉsɨɨˉ juuˈ kihꜗ Dio: “Jmeenˋ dsooˊ kihˈ hi̱ˉ hä̱ä̱˜ läꜙjë̱ë̱ꜙ borrego, hiꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ borrego kya̱a̱yꜗ saˉjñeeꜘ.” 28 Pero gaˊ maˉläˉji̱i̱hnˋ kaˉlähꜘ, hi̱i̱ꜚ jnäꜘ nɨɨnˋ naˊjä̱ä̱nˋ hnähꜘ taꜙ Galilea.
29 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Peeˊ:
—Maꜙkeꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ gaꜙbe̱e̱ꜗ hneˉ, pero jnäꜘ saꜙ be̱e̱nꜚ hneˉ.
30 Heˉja̱ˉ jähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ Peeˊ:
—Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hneˉ, naꜗ hwëˈ, jä̱ä̱ꜗ ja̱ˉgaˊ tëˈ to̱ꜗ ji̱i̱h˜ hoohꜗ chaahˊ dsooˈ, hneˉ maˉtëꜘ hnëˉ ji̱i̱h˜ maˉhmähˊ juuˈ heˉ saꜙ kyu̱u̱hꜙ jnäꜘ.
31 Pero maˊ kwaꜙ Peeˊ beꜘ jäyhꜘ:
—Maꜙkeꜙ gaꜙju̱u̱nꜗ kya̱a̱hˊ hneˉ saꜙ jwahnꜚ läꜙnaˉ.
Läꜙja̱ˉ kweeˉ baˊ gaꜙjähꜘ läꜙjë̱ë̱yꜙ.
Ñeeˊ Jesús Getsemaní naˊchu̱u̱yˊ kya̱a̱hˊ Dio
(Mt. 26:36-46; Lc. 22:39-46)
32 Maˉngëëꜘ heˉ ja̱ˉ, ngooꜗ Jesús ko̱o̱ˉ jeeˊ che̱e̱ˉ Getsemaní kya̱a̱hˊ discípulo kya̱a̱yꜗ. Maˊ gaꜙllaꜙnääyꜗ jeeˊ ja̱ˉ, gaꜙsɨɨyhꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ:
—Jeeˊ laˉ baˊ goˉta̱a̱hˊ hnähꜘ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ naˊchu̱u̱nˈ kya̱a̱hˊ Dio.
33 Gaꜙjä̱ä̱yꜗ maꜙlaꜙ Peeˊ, Jacobo kya̱a̱hˊ Jwa̱a̱ꜚ baˊ. Cha̱hꜘ baˊ jaˈ meehˉ dsëyꜗ hiꜙ cha̱a̱yˉ chaˉmiihˉ hʉʉˊdsëˉ. 34 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ:
—Peerꜙ meehˉ dsënꜙ, läꜙji̱i̱hˈ ju̱u̱nꜘ goˉte˜ laꜗ kinꜙ. Jeeˊ laˉ baˊ jä̱ä̱ˊ jnäꜘ. Kwëëhˋ hohꜘ hnähꜘ, taꜙ gwɨ̱ɨ̱ˉ hnähꜘ.
35 Ja̱ˉgaˊ ngooˈ Jesús miihˉ gaˊ taꜙ chaˊnëˊ. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙju̱u̱yhꜗ jnëyˊ mahꜗ gaꜙjlu̱u̱yꜗ lleyˊ läꜙ gaꜙtëꜘ hwaꜗ, gaꜙchu̱u̱yꜘ kya̱a̱hˊ Dio, maˊ hnøøyˈ saꜙ maˊ jëëyˈ wɨɨꜘ, waˊraˉ jähꜘ kihꜗ maˉleꜘ baˊ. 36 Maˊ jäyhꜘ:
—Tääˋ kya̱a̱nꜙ, gaꜙläꜙjëꜙ baˊ leꜘ kyahꜗ. Lä̱ä̱ˋ jnäꜘ kihꜗ heˉ wɨɨꜘ heˉ jëënꜚ naꜗ. Pero saꜙ waˊ laˈ läꜙ hnoonꜗ hñiinꜙ, waˊ leꜘ läꜙ hnoohˉ hñaahꜗ baˊ.
37 Maˊ ja̱hˈ Jesús kaˉlähꜘ, gaꜙjëëyꜗ maˉnaˉgwɨ̱ɨ̱ˉ discípulo. Heˉja̱ˉ gaꜙsɨɨyhꜙ Peeˊ:
—Simón, ¿cheˊ naˉgwɨ̱ɨ̱hˉ, cheˊ niꜙ ko̱o̱ˉ hor˜ saꜙ maˉläˉbeꜘ hohꜘ heˉ maˉnahꜘ naˉnëhˊ? 38 Waˊ naˉnëhˊ hnähꜘ, ngɨɨˊ hnähꜘ kyahꜗ kihꜗ Dio mahꜗ saꜙ le̱hꜙ heˉ hlɨɨhˈ hnähꜘ. Jmɨˉlleꜘ jnänˋ kwaˈ baˊ beꜘ. Pero jmɨˉngoꜗ jnänˋ saꜙ be̱e̱ꜘ.
39 Ngooyꜗ kaˉlähꜘ naˊchu̱u̱yˊ kya̱a̱hˊ Dio, kya̱a̱hˊ ja̱ˉbaˊ juuˈ heˉ gaꜙhlëëyhꜘ toˉnëˊ. 40 Maˊ ja̱yhˈ kaˉlähꜘ, gaꜙjë̱ë̱yꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ baˊ maˉnaˉgwɨ̱ɨ̱yˉ. Kihꜗ heˉ läꜙgwɨ̱ɨ̱yꜙ jwërte, heˉja̱ˉ saꜙ ñeyˉ heeˉ naˉ maˊ hlëëyhˈ kya̱a̱hˊ Jesús. 41 Ñeeˊ Jesús kaˉlähꜘ jeeˊ gaꜙtëꜘ hnëˉ ji̱i̱h˜ hiꜙ maˊ ja̱yhˈ kaˉlähꜘ gaꜙjäyhꜘ:
—Gwɨ̱ɨ̱ˉ baˊ hnähꜘ, te̱e̱hˋ hnähꜘ hohꜘ, maˉle̱e̱ꜙ baˊ ko̱ˉnaˉ. Maˉllooꜗ hor˜ ja̱a̱ꜘ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ, ngëëꜗ dsihꜘ gooˉ dsaˉ hñaaˉ dsëꜗ. 42 Nooˉ hnähꜘ mahꜗ maanˋ. Maˉngooꜗ yaˉjä̱hꜙ hi̱ˉ ngëëꜗ jnäꜘ.
Gaꜙsa̱a̱yhꜗ Jesús
(Mt. 26:47-56; Lc. 22:47-53; Jn. 18:2-11)
43 Llaꜙ gyihꜗ juuˈ ja̱ˉ maˊ jaˈ Juda, heꜘ baˊ ja̱a̱ˉ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ gyaꜙtu̱u̱ꜘ discípulo kya̱a̱yꜗ. Jayꜗ kya̱a̱hˊ ko̱o̱ˉ nääꜗ dsaˉ hi̱ˉ maˊ kye̱ˉ ñeˈ, hi̱ˉ kye̱ˉ hmaˉ, läꜙhihꜙ kihꜗ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley kya̱a̱hˊ dsaˉka̱a̱hˊ kya̱a̱ˈ jmiˉdsaˉ, kya̱a̱hˊ dsaˉgyʉʉhˊ. 44 Gaꜙta̱a̱hˉ Juda dsaˉ heꜘ juuˈ jä̱ä̱ꜗ, gaꜙjäyhꜘ:
—Hi̱ˉ chʉ̱hnˋ kihˈ, hi̱ˉ heꜘ heꜘ, ja̱ˉ sa̱a̱hꜙ hnähꜘ, taꜙ lä̱ä̱ˋ.
45 Maˊ gaꜙllooyꜗ, cha̱hꜘ baˊ ngooyˈ kooꜘ kihꜗ Jesús:
—Taˉjwohꜗ —gaꜙjäyhꜘ.
Naˉ maˉhiiꜘ gaꜙchʉ̱yhꜘ kihꜗ Jesús. 46 Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙsa̱a̱hꜗ dsihꜘ.
47 Pero ja̱a̱ˉ discípulo kya̱a̱ꜗ Jesús, gaꜙsëëyhꜗ ñeˈ, gaꜙku̱yꜘ loˉgwaˊ ja̱a̱ˉ moz˜ kya̱a̱ꜗ jmiˉdsaˉ jø̱ø̱hˈ. 48 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús:
—¿Cheˊ dsaˉhɨ̱ɨ̱ˉ jnäꜘ, heˉlaˈ maˉyaˉnäähꜗ hnähꜘ kya̱a̱hˊ hmaˉ, kya̱a̱hˊ ñeꜗ, mahꜗ sa̱a̱hꜙ jnäꜘ? 49 Läꜙjëꜙ jmɨɨˊ maˊ hä̱ä̱nˊ jeeˊ kyahˈ hnähꜘ maˊ kwanꜙ juuˈ kooꜘ gwahꜙ mahꜗ saꜙ gaꜙcha̱a̱hˈ jnäꜘ. Pero ko̱ˉnaˉ leꜘ baˊ mahꜗ läꜙteꜗ läꜙko̱o̱ˉ naˉsɨɨˉ juuˈ kihꜗ Dio.
50 Läꜙjë̱ë̱ꜙ discípulo heꜘ gaꜙbe̱e̱yꜗ mahꜗ gaꜙkyʉ̱ʉ̱yꜗ. 51 Ja̱a̱ˉ chihˉ baˊ gaꜙllaꜙlleꜗ kaahˋ kihˈ Jesús, naˉbä̱ä̱yh˜ ko̱o̱ˉ taˉjmaahˋ. Hiꜙ gaꜙsa̱a̱yhꜗ chihˉ heꜘ. 52 Maˊ gaꜙsa̱a̱hꜗ dsihꜘ gaꜙbeyꜗ taˉjmaahˋ kiyhˈ mahꜗ gaꜙkyʉ̱ʉ̱yꜗ toꜙloꜙkwa̱yhꜙ.
Naˊjä̱ä̱yˉ Jesús chaˊnëˊ dsaˉtaˊ ka̱a̱hˊ kya̱a̱ˈ dsaˉ judiu
(Mt. 26:57-68; Lc. 22:54-55, 63-71; Jn. 18:12-14, 19-24)
53 Gaꜙjä̱ä̱yꜗ Jesús chaˊnëˊ jmiˉdsaˉ hi̱ˉ kye̱ˉ nëˊ. Gaꜙku̱hꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ jmiˉdsaˉ ka̱a̱hˊ kya̱a̱hˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley, hiꜙ kya̱a̱hˊ dsaˉgyʉʉhˊ. 54 Pero Peeˊ ʉ̱ʉ̱ꜘ baˊ ngooyˈ lle̱e̱yˋ kaahˋ kihˈ Jesús, läꜙ gaꜙtëꜘ hoˊhneꜚ nëˊtaˊ kihˈ jmiˉdsaˉ jø̱ø̱hˈ heꜘ. Läꜙko̱o̱ˉ gaꜙllooꜗ baˊ Peeˊ jeeˊ ja̱ˉ, gaꜙgyayˉ llooyh˜ jeˉ kya̱a̱hˊ pooˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ llooh˜ jeˉ.
55 Jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉka̱a̱hˊ heꜘ, maˊ hnaayhˉ dsaˉ hi̱ˉ maˊ bä̱ä̱hꜙ Jesús dsooˊ läꜙjwëꜘ jeeˊ maˊ jngëëyhˈ, pero saꜙ gaꜙjmääꜘ niꜙ miihˉ juuˈ kihꜗ hi̱ˉ heꜘ. 56 Jëëhꜘ, jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ maˊ bä̱ä̱hˉ dsihꜘ kya̱a̱hˊ juuˈ taˉjuuˈ, pero niꜙ ja̱a̱ˉ saꜙ gaꜙjä̱ꜘ ko̱o̱ˉ baˊ juuˈ kihꜗ. 57 Gaꜙhwë̱ë̱ˉ gaˊ ja̱a̱ˉ u̱u̱ꜗ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙkwaꜘ juuˈ taˉjuuˈ, gaꜙjäyhꜘ:
58 —Gaꜙnʉʉˊ jnäähꜗ gaꜙjäyhꜘ: “Jnäꜘ hlanꜚ gwahꜙ chihꜗ laˉ heˉ gaꜙlaꜗ kya̱a̱hˊ gooˉ dsaˉ, pero jnäꜘ jmeenˋ jyohꜘ kya̱a̱hˊ hnëˉ jmɨɨˊ hiꜙ niꜙ saꜙ tänꜚ goonꜙ.”
59 Niꜙ läꜙja̱ˉ saꜙ gaꜙläꜙdsooꜘ juuˈ kiyhꜗ.
60 Heˉja̱ˉ gaꜙnooˉ jmiˉdsaˉ hi̱ˉ kye̱ˉ nëˊ to̱ꜗdsaahˋ jeeˊ ja̱ˉ, mahꜗ gaꜙngɨɨyꜘ juuˈ kihꜗ Jesús:
—¿Heeˉ jwahꜘ hneˉ, heˉ maˉjähꜘ hi̱ˉ naˉ kyahꜗ? ¿Heˉlaˈ saꜙ hlëëhˊ niꜙ miihˉ?
61 Pero Jesús gaꜙnooˉ tiiˊ goˉte˜, moꜙsoꜙ gaꜙngɨɨyꜘ niꜙ miihˉ. Ko̱o̱ˉ kaˉlähꜘ gaꜙngɨɨꜘ jmiˉdsaˉ jø̱ø̱hˈ heꜘ juuˈ kiyhꜗ:
—¿Cheˊ hneˉ heꜘ Cristo Jo̱o̱ꜘ Dio Jø̱ø̱hꜗ?
62 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ:
—Jnäꜘ heꜘ. Hiꜙ lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ jë̱ë̱hˈ hnähꜘ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ gyaꜗ jwooˈ raˉllu̱u̱ꜗ kihꜗ hi̱ˉ chaˉ beꜘ kihꜗ, hiꜙ läꜙja̱ˉ jëëhˈ hnähꜘ jä̱yhꜘ kaˉlähꜘ jeeˊ jniiꜘ hiiꜘ gyʉʉhˈ.
63 Heˉja̱ˉ läꜙ maˉkye̱hˊ ja̱ˉ jmiˉdsaˉ jø̱ø̱hˈ heꜘ hmɨɨhˉ kihꜗ gaꜙgɨɨyꜗ, gaꜙjäyhꜘ:
—¿Hi̱i̱ˉ gaˊ jwa̱a̱hꜚ jneˊ jñahꜘ hi̱ˉ jmeeꜗ juˈdsooꜘ? 64 Jeeˊ naˉ maˉnʉʉhˉ hnähꜘ heˉ maˉmiˉkwa̱yhꜗ Dio. ¿Heeˉ jwahꜘ hnähꜘ? —gaꜙjähꜘ dsaˉjø̱ø̱hˈ heꜘ.
Gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ baˊ dsaˉ gaꜙbä̱ä̱yhˉ dsooˊ, gaꜙjäyhꜘ:
—Ä̱ä̱ˉ jmɨɨˊ ju̱u̱yꜘ.
65 Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙløøꜗ ko̱ˉlla̱a̱ˊ tiˉhñey˜ kihꜗ Jesús. Gaꜙløøyꜘ moˉnëˊ Jesús, gaꜙkwayꜘ kihꜗ mahꜗ maˊ sɨɨyhꜙ:
—Jähˊ daˊ, ¿hi̱i̱ˉ naˉ maˉkwaꜘ kyahꜗ?
Hiꜙ läꜙja̱ˉ gaꜙkwaꜘ pooˉ kiyhꜗ kaˉlähꜘ.
Gaꜙhmäꜘ Peeˊ juuˈ heˉ saꜙ kyu̱u̱yꜙ Jesús
(Mt. 26:69-75; Lc. 22:56-62; Jn. 18:15-18, 25-29)
66 Läꜙ maˊ gyaˈ Peeˊ hoˊhneꜚ ja̱ˉ, jaꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ maˊ jmeeꜙ taˊ kihˈ jmiˉdsaˉ jø̱ø̱hˈ heꜘ. 67 Maˊ gaꜙjëëyꜗ gyaꜗ Peeˊ llooh˜ jeˉ, gaꜙjäyhꜘ:
—Hneˉ kaˉlähꜘ maˊ ngëhˉ kya̱a̱hˊ Jesús hi̱ˉ cha̱a̱ˉ Nazaret.
68 —Ja̱hꜙha̱ˈ, saꜙ manꜙ hi̱ˉ kihꜗ naˉ hlëëhˊ, saꜙ kyu̱u̱nꜙ dsaˉ naˉ —gaꜙjähꜘ Peeˊ.
Yaꜙhë̱ë̱yꜗ naˊnooyˉ läꜙ gaꜙtëꜘ hoˊhaahˊ jeeˊ dsaˉta̱a̱hˋ dsaˉ. Hiꜙ gaꜙhoohꜗ chaahˊ dsooˈ. 69 Maˊ gaꜙjëëꜗ dsaˉmëꜘ heꜘ kaˉlähꜘ chehꜗ Peeˊ jeeˊ ja̱ˉ, gaꜙsɨɨyhꜙ dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ:
—Goꜚ heꜘ baˊ dsaˉkya̱a̱hˊ Jesús naˉ.
70 Ko̱o̱ˉ kaˉlähꜘ gaꜙhmäꜘ Peeˊ juuˈ heˉ saꜙ kyu̱u̱yꜙ Jesús. Ko̱ˉhwëëꜘ gaˊ ja̱ˉ gaꜙjähꜘ dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ, gaꜙsɨɨyhꜙ Peeˊ kaˉlähꜘ:
—Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ, saꜙ naˉhe̱e̱ꜚ, hneˉ heꜘ dsaˉkya̱a̱hˊ hi̱ˉ ooꜙ. Heꜘ baˊ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ Galilea hneˉ. Kweeˉ baˊ hlëëhˊ kya̱a̱yhˊ.
71 Heˉja̱ˉ gaꜙløøꜗ Peeˊ hlëëhꜙ kya̱a̱hˊ dsoˊjwɨɨꜘ hiꜙ gaꜙtä̱ä̱yˉ Dio.
—Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ, saꜙ kyu̱u̱nꜙ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ hlëëhˊ kihˈ naˉ —gaꜙjäyhꜘ.
72 Hor˜ ja̱ˉ gaꜙtëꜘ to̱ꜗ ji̱i̱h˜ hooh˜ chaahˊ dsooˈ, jeeˊ ja̱ˉ gaꜙläꜙdsooh˜ dsëꜗ Peeˊ juuˈ heˉ gaꜙjähꜘ Jesús gaꜙsɨɨyhꜙ jä̱ä̱ꜗ: “Jä̱ä̱ꜗ ja̱ˉgaˊ tëˈ to̱ˈ ji̱i̱h˜ hoohꜗ chaahˊ dsooˈ, hneˉ maˉtëꜘ hnëˉ ji̱i̱h˜ maˉhmähˊ juuˈ heˉ saꜙ kyu̱u̱hꜙ jnäꜘ.”
Maˊ gaꜙläꜙdsooh˜ dsëꜗ Peeˊ haˉ läꜙ gaꜙjähꜘ Jesús, gaꜙhooyhꜗ läꜙji̱i̱hˈ llaꜙ dsëyꜗ.