2
La³ dsa³féh³ hi³ güéy⁴ Espíritu Santo
Liáh³ca̱á̱h³ cá⁴dxá⁴héy³ jmɨɨ́¹ jmɨ́¹feh⁴ Pentecostés ja̱³, mɨ²ja̱³ liáh⁴jɨy³ diáh⁴ hi³ ca³dsa³taáy³ ja̱³ na³ŋɨɨyh⁴ ca̱a̱³ hí¹ xɨ¹ñúh⁴. Mɨ²ja̱³ ca̱a̱³ ba² dɨ́h¹ cá⁴yá⁴niuúh³ hi³ xa³ hi̱i̱h² hi³ güéy⁴ yuuh¹ güii³, liáh³xɨ³ mɨ² ga³hɨɨ³ ca̱a̱³ dxɨ́³ gaáy³ ba², jmɨ́yh³ na³ca̱á̱y⁴ ba² xɨ¹ñúh⁴ ja̱³ gá⁴hi̱i̱h². Mɨ²ja̱³ cá⁴lɨ́⁴jniá⁴ ca̱a̱³ liáh³xɨ³ mɨ¹xi³, yuuh¹ mɨ¹dxɨ² liáh³ja̱y³ liáh³ja̱y³ diáh⁴, ja̱³ba² gá⁴cueeyh⁴ ñiíh² chiáh² diáh⁴. Mɨ²ja̱³ liáh⁴jɨy³ lɨ́⁴ gá⁴hí³ Espíritu Santo ja̱³ fáh⁴ji̱í̱h⁴ chiáh² diáh⁴, gá⁴dxiuuyh³ diáh⁴ cáh³ti³². Mɨ²ja̱³ cá⁴dah²laá⁴ mɨ³dah²liu⁴ dxaáh² fáh², liáh³xɨ³ bi³jmeé³ Espíritu Santo ja̱³ hí⁴dah²liú⁴ diáh⁴.
Mɨ²ja̱³ dɨ³nieeyh⁴² jmɨ́¹feh⁴ diáh⁴ dsa³ Israel ja̱³, fɨɨ³ Jerusalén, diáh⁴ hi³ ca³dah²cuoó⁴ mii⁴ hi³ bií⁴ ca³dah²jmee⁴ he̱é̱yh³ jɨɨ⁴ hi³ ga³taah⁴ ta² Dios ja̱³. Diáh⁴ hi³hí̱³ cá⁴bí⁴dxí̱⁴ liáh³ca̱a̱³ fɨɨ³ liáh³ca̱a̱³ fɨɨ³ na³ca̱á̱y⁴ jee⁴² jmɨɨyh⁴²güii³. Liáh³ca̱á̱h³ cá⁴yá⁴niuúh³ hi³ hi̱i̱h² ja̱³, mɨ²ja̱³ cá⁴ná⁴cua̱a̱yh⁴² diáh⁴ dsa³ ja̱³ xi² nieeyh⁴² diáh⁴ hi³ ca³dsa³taáy³ ja̱³. Há⁴hé³ dɨ³ñi³² cáh³ti³² xɨ³ jmiih⁴ hí⁴dah²jmeé⁴, chiaah¹ liáh³ja̱y³ liáh³ja̱y³ diáh⁴ dah²nuu³ fah² mii⁴ diáh⁴, hi³ dah²liu⁴ diáh⁴ hi³ nieeyh⁴² xɨ¹ñúh⁴ ja̱³. Hi²xiáh³ dsaay³² dsɨ́² diáh⁴, chiaah¹ há⁴hé³ dsaay⁴ diáh⁴ jmiih⁴² ja̱³, hi³ja̱³ dah²féh³ dah²sɨɨ́h⁴ oóyh² diáh⁴:
―¿Xɨ² há⁴hí̱³ dsa³ Galilea ba² nɨ³ liáh⁴jɨy³ diáh⁴ dsa³ hi³ mɨ³dah²liu⁴ fah²a² la³? ¿Jmiih⁴² ja̱³ hi³ mɨ³dah²liu⁴ fah²a² liáh³ja̱³ liáh³ja̱³²a² nɨ³? Jee⁴² xi² fɨɨ́⁴a² la³, caayh³² diáh⁴ dsa³ Partia, caayh³² diáh⁴ dsa³ Media, diáh⁴ dsa³ Elam, diáh⁴ dsa³ Mesopotamia, diáh⁴ dsa³ Judea, diáh⁴ dsa³ Capadocia, diáh⁴ dsa³ Ponto, baáy⁴ diáh⁴ dsa³ estado Asia, 10 diáh⁴ dsa³ Frigia, diáh⁴ dsa³ Panfilia, diáh⁴ dsa³ Egipto, diáh⁴ dsa³ Africa hi³ niaá² xiáh³ nɨɨ́⁴ gɨh¹ liáh³xɨ³ Cirene. Ba² caayh³² la³ diáh⁴ dsa³ Israel hi³ nieeyh⁴² Roma. Ba² caayh³² jmɨ́yh³ diáh⁴ dsa³ Roma hi³ ma³dah²jméy² mii⁴ israelitas. 11 Ba² caayh³² la³ diáh⁴ dsa³ Creta baáy⁴ dsa³ Arabia. Baáy⁴ fah²a² ba² nɨ³ nuu³²a² dah²liu⁴ chiáh² hi³ bií⁴ dsaay³² dsɨ³²a² hi³ ga³jmee⁴ Dios nɨ³.
12 Cua̱a̱y¹ná² gaáy³ dɨ́h¹ ñuú³ dah²ta³ dah²hɨ³, há⁴hé³ dɨ³ñi³² cáh³ti³² xɨ³ jmiih⁴ hí⁴dah²jmeé⁴. Hi³ja̱³ dah²ŋɨɨ́h⁴ juúh⁴ oóyh² diáh⁴, liáh³la³ dah²féh³ diáh⁴:
―¿Jmiih⁴² ja̱³ dɨ́h¹ niaá⁴ hí⁴féh³ hi³la³, hi³ dah²liu⁴ fah²a² diáh⁴ dsa³ nɨ³?
13 Joó⁴ hi³ dah²bi³cuaá¹ ba² tú̱⁴dsaayh⁴ liáh³xɨ³ ná⁴lɨ¹ dah²liu⁴ diáh⁴ hi³ ca³dsa³taáy³ ja̱³, liáh³la³ dah²féh³:
―Ha̱á̱¹ hi³ dɨ³hi̱í̱⁴ ba² diáh⁴ nɨ³.
Hi³dxá³ ca̱á̱h³ tiaah² gá⁴liú³ Pedro ja̱³
14 Mɨ²ja̱³ gá⁴bɨ́y² Pedro ja̱³ chie̱é̱yh¹ diáh⁴ hi³ dxié⁴chie̱e̱y³ apóstoles ja̱³, baáy⁴ duh³ gá⁴liú³ chiu̱u̱³ cáh³ti³², liáh³la³ gá⁴féh³:
―Du³ñuúh²á⁴, dsa³ Judea, baáy⁴ liáh⁴jɨ³ah³ niaá⁴ah³ niaah⁴²ah³ Jerusalén la³, ga³jmee⁴ hí⁴dsaa⁴ah³ dxú⁴ liáh³xɨ³ dsa³lí³ la³, niuu³ah³ dxú⁴ liáh³xɨ³ hi²fooh¹á² niaá⁴ah³ la³. 15 Há⁴ja̱³ hi³ dɨ³hi̱í̱⁴ nɨ³ diáh⁴ dsaá⁴ la³ liáh³xɨ³ ji̱i̱³²ah³ nɨ³, ja̱a̱h¹ mɨ³ñú⁴ dsa³hɨɨ́² ca̱³hee³ ba² ja̱³nɨ́⁴. 16 Haá², hi³ mɨ³dsa³lí³ liáh³xɨ³ gá⁴xɨɨ́³ profeta Joel ba² nɨ³. Chiaah¹ liáh³la³ gá⁴xɨɨ́³ Joel:
17 Liáh³la³ gá⁴féh³ Dios ja̱³:
“Mɨ² mɨ³hí⁴hɨɨ́⁴ gɨh¹ ñi² nɨ³ hi²ta̱a̱h¹á² Espíritu chia̱á̱²á⁴ nɨ³ fáh⁴ji̱í̱h⁴ chiáh² diáh⁴ dsa³ jmɨɨyh⁴²güii³.
Mɨ²ja̱³ diáh⁴ ja̱á̱²mɨɨ¹ ja̱á̱²ñuh¹ diáh⁴, hí⁴dah²ŋɨ́y² juúh⁴ chieéy⁴.
Hi²jmeey⁴² hi³ xa³ hí⁴dah²joó² diáh⁴ mɨ¹liuh², baáy⁴ hi²jmeey⁴² hi³ xa³ hí⁴dah²cɨ́⁴ diáh⁴ du³dsaáy⁴.
18 Hi²ta̱a̱h¹á² Espíritu chia̱á̱²á⁴ nɨ³ fáh⁴ji̱í̱h⁴ chiáh² diáh⁴ dsa³ hi³ hí⁴dah²jmeé⁴ ta² chieéy⁴, diáh⁴ mɨ́³ nɨ³ dsaá⁴ nɨ³,
duh³ hí⁴dah²ŋɨ́y² juúh⁴ chieéy⁴.
19 Baáy⁴ yuuh¹ güii³ nɨ³ hi²jmeey⁴² liáh⁴jɨ³ hi³ dsaay³² dsɨ³²a² ná⁴lɨ¹,
ba² liáh³ja̱³ dxaah¹vó⁴ la³.
Hi²jmeey⁴² yu̱ú̱³ liáh³xɨ³ jmɨ³, liáh³xɨ³ xi³,
baáy⁴ hí⁴bá⁴ jnií² liáh³xɨ³ ga³ba⁴ ñi².
20 Hí⁴lí³ ñu³ha̱a̱h³ xi² hiíy⁴ ñíh²,
baáy⁴ hí⁴lí³ yu̱ú̱y³ sɨh³ liáh³xɨ³ jmɨ³.
Liáh³ja̱³ hi²jmeey⁴² liáh³ca̱á̱h³ ja̱a̱h¹ hí⁴dxá⁴héy³ jmɨɨ́¹ chiáh² Ñúh³a² nɨ³.
Jmɨɨ́¹ mɨ²ja̱³ hí⁴lí³ ca̱a̱³ jmɨɨ́¹ gaáy³, baáy⁴ hi²xiáh³ ná⁴ŋɨy¹.
21 Joó⁴ liáh⁴jɨy³ diáh⁴ hi³ hí⁴dah²té² hí⁴dah²liúy² Ñúh³a² nɨ³ hí⁴sa̱y³ diáh⁴ dxú⁴”, liáh³ja̱³ gá⁴xɨɨ́³ Joel ja̱³.
22 ’Hi³ja̱³ niuu³ah³ ruh³ hi³ hi²fayh¹ la³ du³ñuúh²á⁴ dsa³ Israel. Mɨ³maá³ah³ ba² dxú⁴ niaá⁴ah³ hi³ gá⁴jmeé³ Dios nɨ³ lii⁴ hi³ bií⁴ ná⁴ŋɨy¹ Jesús dsa³ Nazaret nɨ³, chiaah¹ gá⁴jmeé³ liáh⁴jɨ³ hi³ dsaay³² dsɨ³²a² jmɨ́yh³ jee⁴² chiaa⁴²a² la³ dxɨ́⁴lieey³² Jesús. 23 Joó⁴ niaá⁴ah³ yáh¹, gá⁴xa̱h⁴ah³ duh³ gá⁴tiah⁴²ah³ guaa³ diáh⁴ dsa³ mɨ³hey³² duh³ hí⁴dah²jɨ̱́yh⁴ dsaah⁴ cruz. Joó⁴ mɨ³ñi³² ba² Dios hi³ liáh³ja̱³ hí⁴lí³, chiaah¹ liáh³ja̱³ ma³ŋɨ́³ ma³dxá³ dxú⁴ dsa³jéy⁴. 24 Joó⁴ Dios ja̱³ cá⁴bí⁴ji̱i̱yh³ ca̱á̱h³ Jesús ja̱³, gá⁴lieéy² chiáh² fáh⁴ju̱y¹, chiaah¹ jmiih⁴² ja̱³ hí⁴jooy³ hi³ hí⁴jú̱y³ cáh³ti³². 25 Ba² naáy⁴ hi²fooh¹á² niaá⁴ah³ liáh³xɨ³ gá⁴xɨɨ́³ rey David ca³jaa¹ chiáh² Jesús ja̱³. Liáh³la³ gá⁴féh³ David ja̱³:
Maay⁴ ba² jniá² hi³ na³cu̱yh⁴ ba² chie̱é̱yh¹ jniá³ ca̱³ñiih³² Ñuyh⁴ nɨ³.
Jey¹ ca³jaa¹ xi² nu¹á² hi³ja̱³ há⁴hé³ foh⁴²á⁴ cáh³ti³².
26 Hi³ja̱³ yáh¹, cua̱a̱y¹ná² gaáy³ dɨ́h¹ jé⁴ dsɨy⁴, hi³ja̱³ nɨ³ ga³liuy⁴ ca³jaa¹ chiú̱h²u³.
Chiaah¹ há⁴hé³ ga³ta⁴ ga³hɨy⁴ ñuú³ cáh³ti³² jmiih⁴² hí⁴lí³ jniá³ mɨ² ma³ju̱⁴²á⁴,
27 chiaah¹ há⁴hé³ hi²cueeh⁴²u³ jniá³ xi² na³haay⁴ diáh⁴ dsa³jú̱y¹.
Há⁴hé³ hi²cuoy³ je² hí⁴xieyh³ hi³ na³xɨ³ na³ŋɨɨ́y³ chiú̱h²u³ nɨ³.
28 Ma³heéy¹ jniá³ liáh³xɨ³ ga³jmee⁴ hi²güey⁴² jmɨɨyh⁴²güii³ chieéy⁴,
baáy⁴ hi³ na³cu̱h⁴u³ chia̱á̱h¹u³ jniá³ nɨ³ hi³ja̱³ cua̱a̱y¹ná² gaáy³ dɨ́h¹ jé⁴ dsɨy⁴, liáh³ja̱³ gá⁴xɨɨ́³ David ja̱³.
29 Liáh³la³ gá⁴hɨɨ́² liu⁴ Pedro ja̱³:
―Du³ñuúh²á⁴, há⁴hé³ hí⁴jooy³ hi²liu²a² ñuú³ chiáh² ñú⁴uuh²a² David ja̱³, chiaah¹ jú̱y⁴ ba², baáy⁴ gá⁴haáy⁴, ba² rúh⁴ lii⁴ ba² ja̱³nɨ́⁴ he̱e̱³ chiáh² nɨ³. 30 Joó⁴ na³lɨ́y⁴ profeta David ja̱³, hi³ja̱³ ñi³² ba² liáh³xɨ³ gá⁴ta̱a̱yh³ ñaá² Dios ja̱³ hí⁴jmeé⁴ chiáh², hi³ ja̱y³ diáh⁴ ja̱á̱²dxaa⁴² ja̱³ hí⁴lí³ Cristo, hi³ hí⁴lí³ rey liáh³xɨ³ ñaá² ja̱³. 31 Hi³ja̱³ cá⁴lɨ́⁴chii⁴ David ja̱³ liáh³xɨ³ ná⁴lɨ¹ hi³ hí⁴jmeé⁴ Dios ja̱³, hi³ja̱³ gá⁴jooy³ gá⁴liú³ chiáh² hi³ hí⁴ji̱i̱h⁴ Cristo ja̱³, baáy⁴ gá⁴féh³ hi³ há⁴hé³ hí⁴cueeyh⁴ cáh³ti³² xi² na³haay⁴ diáh⁴ dsa³jú̱y¹ mɨ² ma³ju̱y⁴, baáy⁴ há⁴hé³ hí⁴xieyh³. 32 Hí̱³ba² Jesús hi³ ga³hó⁴á⁴ la³ cá⁴bí⁴ji̱i̱yh³ ca̱á̱h³ Dios. Baáy⁴ liáh⁴jɨ³²ah¹ ba² jniaah¹ nia⁴²ah¹ hi³ jmɨ́yh³he̱é̱yh³ ba² cá⁴lɨ́⁴ji̱i̱h⁴, chiaah¹ gá⁴joo⁴²ah¹ ca̱á̱h³. 33 Ja̱³nɨ́⁴ mɨ³jey¹ gaáy³ ca³jaa¹ xi² nuy¹ ñaá² Dios nɨ³. Ma³tɨ̱́y³ ba² Espíritu Santo hi³ ma³féh³ Dios nɨ³ hí⁴cuóy². Hi³ja̱³ nɨ³ ma³xɨ́y⁴ chie̱é̱yh¹ jniaah¹ du³liáh³ la³. Jmɨ́yh³ hi³nɨ³ nɨ³ hi³ mɨ³joó³ah³ baáy⁴ mɨ³nuu³ah³ dsa³lí³ la³ ja̱³nɨ́⁴.
34 ’Há⁴hí̱³ David ja̱³ ja̱³ gá⁴saayh⁴ yuuh¹ güii³. Chiaah¹ hí̱³ba² ñaá² David ja̱³ gá⁴féh³ liáh³la³:
Liáh³la³ gá⁴féh³ Ñúh³a² Dios nɨ³ gá⁴sɨɨ́h⁴ Dia² chia̱á̱²á⁴ nɨ³:
“Ñí³ ca³jaa¹ xi² nu¹á² la³,
35 chiaah¹ hí⁴dxá⁴héy³ hi²dxá⁴á⁴ vó⁴ cáh³ti³² rúh⁴tɨɨy¹ diáh⁴ enemigos chiú̱h²u³ nɨ³.”
36 Liáh³la³ gá⁴hɨɨ́² liu⁴ Pedro ja̱³:
―Liáh⁴jɨ³ah³ niaá⁴ah³ dsa³ Israel nɨ³ ga³jmee⁴ hi²ca̱³ah³ cua̱a̱y¹ná² hi³ jmɨ́yh³he̱é̱yh³ hi³hí̱³ ba² Jesús hi³ gá⁴tia̱a̱⁴²ah³ dsaah⁴ cruz nɨ³ ma³jmeé³ Dios nɨ³ lii⁴ hi³ hi³nɨy³² nɨ³ jmɨ́yh³ Ñúh³a², hi³nɨy³² nɨ³ jmɨ́yh³ Cristo chia̱a̱⁴²a².
37 Liáh³ cá⁴dah²nuú³ hi³ja̱³, mɨ²ja̱³ hi²xiáh³ cá⁴lɨ́⁴fɨɨh⁴² dsɨ́² diáh⁴, hi³ja̱³ cá⁴dah²ŋɨɨ́h⁴ juúh⁴ Pedro ja̱³ baáy⁴ gɨh¹ dxeeyh⁴ diáh⁴ apóstoles ja̱³, liáh³la³ cá⁴dah²féh³:
―Du³ñuúh²á⁴, ¿hi³ja̱³ jmiih⁴² ga³jmee⁴ hi²jmee²ah¹ xa³ja̱³?
38 Mɨ²ja̱³ gá⁴hí̱¹ Pedro ja̱³, liáh³la³ gá⁴sɨɨ́h⁴ diáh⁴:
―Tia³hi³ah³ dxú⁴ liáh³ja̱³ liáh³ja̱³ah³, baáy⁴ gua²ja̱á̱³ah³ jmɨɨ³ liáh³xɨ³ fáh⁴tiaah⁴ ta² chiáh² Jesucristo nɨ³ duh³ja̱³ hí⁴jmeé⁴ gaáy³ dsɨ́² Dios nɨ³ dsaa² chia̱á̱²ah³. Duh³ mɨ²ja̱³ ba² hí⁴cuóy² niaá⁴ah³ Dios nɨ³ Espíritu Santo. 39 Ja̱³ba² hi³ chia̱á̱²ah³ niaá⁴ah³ nɨ³ hi³la³, hi³chiaah³² diáh⁴ ja̱a̱³ah³ nɨ³, baáy⁴ hi³chiaah³² liáh⁴jɨy³ diáh⁴ dsa³ hi³ nieeyh⁴² na³ca̱á̱y⁴ jee⁴² jmɨɨyh⁴²güii³, liáh⁴jɨy³ diáh⁴ hi³ hí⁴teé⁴ Ñúh³a² Dios nɨ³.
40 Baáy⁴ hi²xiáh³ voó³ gá⁴liúy² diáh⁴, naah³² jmiih⁴² hí⁴tiaá⁴ chie̱é̱yh¹ diáh⁴, liáh³la³ sɨɨ́h⁴ diáh⁴:
―Tiú⁴ah³ cáh³ti³² diáh⁴ oóh²ah³ hi³ nieeyh⁴² mɨ³hee³² nɨ³, duh³ há⁴hé³ gua³chí¹ah³ chia̱á̱h¹ah³ diáh⁴.
41 Hi³ja̱³ diáh⁴ hi³ cá⁴dah²jmeé³ he̱é̱yh³ juúh⁴ chiáh² ja̱³, gá⁴ja̱á̱y³ diáh⁴ jmɨɨ³. Nɨy³ mil bih³ diáh⁴ dsa³ hi³ gá⁴taáy³ chiáh² Dios jmɨɨ́¹ mɨ²ja̱³. 42 Hi²xiáh³ ba³ xa̱h³ diáh⁴ hi³hí̱³ liáh³xɨ³ ca³dah²he⁴ diáh⁴ apóstoles ja̱³, ca̱a̱³ ba² chiáh² diáh⁴, baáy⁴ gá⁴hɨɨ́² chiáh² liáh³ja̱³ dah²jmee⁴ máh⁴liaá⁴ chiáh² Ñúh³a² ja̱³ baáy⁴ hi²xiáh³ ca³dah²liuy³² Dios.
Liáh³la³ cá⁴dah²guá³ diáh⁴ hi³ gá⁴taáy³
43 Liáh⁴jɨy³ ba² diáh⁴ dsa³ ja̱³ hi²xiáh³ dɨ³foyh⁴ baáy⁴ dɨ³xɨ́h² dsɨ́² diáh⁴. Chiaah¹ hi²xiáh³ ñuú³ hi³la³ hi³nɨ³ cá⁴dah²jmeé³ diáh⁴ apóstoles ja̱³ hi³ dsaay³² dsɨ³²a² ná⁴lɨ¹. 44 Liáh⁴jɨy³ diáh⁴ hi³ ma³taáy³ ja̱³ na³cu̱yh⁴ diáh⁴ dxú⁴ cáh³ti³², baáy⁴ ca³dsa³tia̱a̱² chiáh² oóyh² diáh⁴ chie̱é̱yh¹ liáh⁴jɨ³ hi³ xa³ chiáh² diáh⁴. 45 Dah²nɨɨ⁴ liáh⁴jɨ³ hi³ xa³ chiáh² diáh⁴, baáy⁴ dɨ́h¹ dah²cuo⁴ ba² cuu² liáh³nɨɨh¹ hi³ ŋɨɨh⁴niaah³² chiáh² liáh³ja̱y³ liáh³ja̱y³ diáh⁴ dsa³ ja̱³. 46 Liáh³ca̱a̱³ jmɨɨ́¹ liáh³ca̱a̱³ jmɨɨ́¹, ga³ŋɨɨyh⁴ diáh⁴ dxaa² guah³ gaáy³ ja̱³, ba² ga³ŋɨɨyh⁴ xɨ¹ñúh⁴ chiáh² oóyh² diáh⁴ duh³ ca³dah²eeh³² hó². Hi²xiáh³ jé⁴ túh²dsɨ́² diáh⁴, baáy⁴ hi²xiáh³ dɨ³váy¹jaay³ diáh⁴. 47 Ca³dah²jmee⁴ dsa³lí³ dsa³dxaá³ chiáh² Dios, baáy⁴ diáh⁴ dsa³ fɨɨ³ ja̱³ hi²xiáh³ dxú⁴ ga³ji̱í̱h⁴ diáh⁴ liáh³xɨ³ ca³dah²jmee⁴ ja̱³. Baáy⁴ liáh³ca̱a̱³ jmɨɨ́¹ liáh³ca̱a̱³ jmɨɨ́¹ jmee⁴ Dios ja̱³ dse³fɨɨ́y² diáh⁴ hi³ ga³jmee⁴ dsa³taáy³ chiáh² ñaá².