6
'E³ la²³ su̱'² mɨ³¹maa'n³ mɨ³¹cuɨɨ³ trigo dsa³ quien³² Jesús jmɨ́ɨ² je² tøø³ dsɨ́² dsa³
(Mt. 12:1-8; Mr. 2:23-28)
Ca²³tɨ́³ 'e³ ca²³ŋɨ́n³ Jesús je² rɨ³dsɨ³² cuɨɨ³ trigo co̱o̱³ jmɨ́ɨ² je² tøø³ dsɨ́² dsa³. Su̱'² mɨ³¹maa'n³ mɨ³¹cuɨɨ³ trigo dsa³ quien³² 'e³ la²³ ta'n²te'²³ jui³¹. Ca²³jñu'n²te'²³ joo³¹ guoo³te'²³ mɨ³¹cuɨɨ³ trigo. 'E³ jo̱³ ca²³cuu'³te'²³ mɨɨ³¹. Xen³ dsa³ fariseo 'i³ ca²³jua'³:
―¿'Ee² lǿ² jmee³ra'³ 'e³ 'a²³jia'³ joo'²³ jmɨ́ɨ² je² tøø³ dsɨ́² dsa³?
'E³ jo̱³ ca²³jua'³ Jesús:
―¿'A² 'a²³jia'³ lɨ'³ ca³jóo²ra'³ ji³ je² to̱o̱²³ 'e³ jmii'³¹ ca²³jmée³ David ma²ca¹la¹cue̱'¹ mɨ²jo̱³ ca³ti³² quia̱'² dsa³ 'i³ quia̱'²? Qui² 'í² ñʉ'²³ 'ñʉ́² je² mi³gáan³ dsa³ Dios. Có̱²³ 'ɨ²³juɨ² 'mɨ'n²³ 'e³ ca²³cuǿø²³te'²³ Dios. Ca²³e'² 'e³ jo̱³, juø'n³ quie'²³ 'nɨɨ'n³¹ jmii³ dsa³ hua² joo'²³ rɨ²³e'².
'E³ jo̱³ ca²³jua'³ Jesús. Ca²³sɨ'²³ dsa³ fariseo:
―Jné² Jo̱o̱³¹ Dsa³ rɨ³løn³¹na¹ juii² jmɨ́ɨ² je² tøø³ dsɨ́² dsa³.
'E³ la²³ ca²³mi²³'láan³ Jesús jø̱n³ dsa³ 'i³ 'uaa'³ guoo³
(Mt. 12:9-14; Mr. 3:1-6)
Jia'³ cɨ'²³ jmɨ́ɨ² je² tøø³ dsɨ́² dsa³ 'í² Jesús ñʉ'²³ 'ñʉ́² je² mi³gáan³ Dios dsa³ Israel. Ca²³'ée²³ dsa³. Núu²³ 'iún² jø̱n³ dsa³ 'i³ 'uaa'³ guoo³ jaan²³ 'e³ dxʉ́²³. Ca²³tén² Jesús dsa³ 'e²³ ley quia̱'² dsa³ fariseo. Qui² 'née²³ rɨ²³jóo²te'²³ xi² rɨ²³mi²³'láan³ dsa³ 'í³ jmɨ́ɨ² je² tøø³ dsɨ́² dsa³. Qui² 'née²³te'²³ 'e³ li²³xa³ jui³¹ 'e³ rɨ²³mi²³sa³te'²³ dsoo² quiee'³². 'E³ quie'²³ ñi³² Jesús 'e³ jmii'³¹ lǿn³te'²³. Ca²³jua'³ 'ñée². Ca²³sɨ'²³ dsa³ 'i³ 'uaa'³ guoo³:
―Naa'n²³ 'nʉ³. Noo³ dxoo'³¹ la³.
'E³ jo̱³ ca²³naa'n²³ dsa³ 'í³. Ca²³noo³ dxoo'³¹. 'E³ quie'²³ jo̱³ ca²³jua'³ Jesús. Ca²³sɨ'²³ dsa³ 'e²³ ley quia̱'² dsa³ fariseo:
―Jné² rɨ²juøøn³¹na¹ 'nee'²³: ¿Jmii'³¹ dxʉ́²³ rɨ²jmee²ra² jmɨ́ɨ² je² tøø³ dsɨ́² dsa³, lǿn³na'³? ¿'A² joo'²³ rɨ²jmee²ra² 'e³ dxʉ́²³? ¿'A² joo'²³ rɨ²jmee²ra² 'e³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³? ¿'A² joo'²³ rɨ²laan²³²na² dsa³ 'e³ 'a²³ cu²jú̱n³? ¿'A² joo'²³ rɨ²jŋɨ'n²³²na² dsa³?
10 'E³ quie'²³ jo̱³ ca²³jóo² la²³cu'² Jesús. Ca²³jóon² la²³jɨn³ dsa³. Ca²³jua'³ ca²³sɨ'²³ dsa³ 'i³ 'uaa'³ guoo³:
―'Íi³ guaan³².
'E³ jo̱³ ca²³'ɨ́ɨ³ guoo³ dsa³ 'í³. 'E³ quie'²³ jo̱³ lɨ́ɨn² guoo³. 11 Bi²³ ca²³mɨ'n³te'²³ ñin³²te'²³ Jesús. 'E³ jo̱³ ca²³sɨ́n²³te'²³ júu² 'e³ jmii'³¹ rɨ²³jme'²³te'²³.
'E³ la²³ ca²³'náan²³ gui²³tʉ̱́n³ dsa³ 'i³ ca²³lǿn²³ dsa³ xiin²³
(Mt. 10:1-4; Mr. 3:13-19)
12 La²³ca̱a̱n³ mɨ²jo̱³ ŋóo² yʉʉ'³¹ mo'³ Jesús 'e³ jua'³ rɨ²³lʉ́²³ quia̱'² Dios. Jia'²³ 'uøø²³ ca²³lʉ́³ quia̱'² Dios. 13 'E³ la²³ ca²³la²³jné²³, ca²³tøø³ dsa³ quien³². Ca²³'uøøn³ gui²³tʉ̱́n³ dsa³ quien³² 'i³ rɨ²³sɨ'²³ dsa³ xiin²³ quien³². 14 'I³ la³ dsa³ 'i³ ca²³'uøøn³: Muun³² 'i³ ca²³sɨ'²³ Peen²³² quia̱'² jó̱o̱² 'i³ xi̱i̱n³ Drøø³¹, Jacobo, Juan, Bi³lii², Bar³too², 15 Tee³¹, Tu³moo³², Jacobo jo̱o̱³¹ Alfeo, Muun³² dsa³ cananista, 16 Judas jo̱o̱³¹ Jacobo quia̱'² Judas Iscariote 'i³ ca²³'nɨ́ɨn²³ Jesús.
'E³ la²³ ca²³'ée²³ juɨ́ɨn²³ dsa³ Jesús
(Mt. 4:23-25)
17 Ca²³jiaan³² yʉʉ'³¹ mo'³ Jesús ca³ti³² quia̱'² dsa³ quien³². Ca²³noo³ je² jóo² je² rɨ³ŋɨɨn³¹ juɨ́ɨn²³ dsa³ quien³². Quia̱'²te'²³ juɨ́ɨn²³ dsa³ 'i³ ca²³ja²³guín²³ la²³ca̱a̱n³ estado Judea quia̱'² dsa³ 'i³ xen³ juɨɨ³ Jerusalén quia̱'² dsa³ 'i³ xen³ 'uǿ²³ co̱³² jmɨ²³ñii'³¹ je² røøn³ juɨɨ³ Tiro quia̱'² juɨɨ³ Sidón. Ca²³ja²³guín²³ dsa³ 'í³ 'e³ jua'³ 'née²³ rɨ²³núu²³te'²³ júu² 'e³ lʉ²³ Jesús, 'e³ jua'³ 'née²³ 'e³ rɨ²³mi²³'láa³ Jesús quie'²te'²³. 18 Ca²³mi²³'láan³ Jesús dsa³ 'i³ quie̱n³ espíritu quien³² mɨ²³sɨ²³quiʉ'². 19 La²³jɨn³ sú̱n² dsa³ 'née²³ rɨ²³jñúun³ miin²³ Jesús. Qui² bi²³ ca²³jmée³ ta² ju²³bíi²³ quiee'³². Ca²³mi²³'láan³ la²³jɨn³ dsa³ 'i³ dsoo'²³².
Je² 'en³² dsa³ 'i³ bi²³ dxʉ́²³ quie'² quia̱'² dsa³ 'i³ bi²³ juɨɨ³²
(Mt. 5:1-12)
20 Ca²³jóo² Jesús. Ca²³jóon² dsa³ quien³². Ca²³jua'³:
―Bi²³ dxʉ́²³ quién²na'³ 'nee'²³ dsa³ taan³. Qui² Dios rɨ³løn³¹ juii³ra'³.
21 ’Bi²³ dxʉ́²³ quién²na'³ 'nee'²³ 'i³ cue̱'²³ rɨ³nɨ²³. Qui² 'e³ cɨ² li²³xa³ la²³jɨ³ 'e³ rɨ²cø'²ra'³. 'A²³'e³ ma²³ xa³ 'e³ li²³'ne'² quién²na'³.
’Bi²³ dxʉ́²³ quién²na'³ 'nee'²³ 'i³ 'oo'³² rɨ³nɨ²³. Qui² 'e³ cɨ² rɨ²ŋɨ́ɨ²ra'³.
22 ’Bi²³ dxʉ́²³ quién²na'³ 'nee'²³ xi³nu³ hui²³dsɨ́ɨn²te'²³ ñin³²te'²³ 'nee'²³, xi³nu³ 'a²³jia'³ ma²³ 'née²³te'²³ rɨ²³jóon²te'²³ 'nee'²³, xi³nu³ maa'n³² lii'n³²te'²³ 'nee'²³, xi³nu³ jua'³te'²³ 'e³ 'a²³jia'³ dxún²³na'³. Bi²³ dxʉ́²³ quién²na'³ 'nee'²³ xi³nu³ rɨ²³jí̱i̱n²na'³ la'³ dsoo² 'e³ rɨ³løn³¹na'³ dsa³ quién²³na²³ jné² Jo̱o̱³¹ Dsa³. 23 'Ne'² li²³jɨn³ 'óo²ra'³ mɨ³rɨ³li³ la'³. 'Ne'² rɨ²ŋɨ́ɨ²ra'³ la²³'nɨɨ'n³¹ 'e³ jɨn³ 'óo²ra'³. Qui² bi²³ dxʉ́²³ la²³jɨ³ jñiin²³na'³ 'e³ rɨ²³cuǿø²³ 'nee'²³ Dios yʉʉ'³¹ güii³. La²³ jmoo³² dsa³ rɨ³nɨ²³ 'e³ jme'²³te'²³ 'nee'²³, la'³ ca²³jmóo² dsa³ xoo'³¹ jmóo² quien³²te'²³, ca²³jme'²³te'²³ dsa³ 'i³ ca²³'ɨ́ɨ³ júu² quiee'³² Dios mɨ²jaa²³².
24 ’'E³ quie'²³ bi²³ juɨɨ³² 'nee'²³ dsa³ xoo³². Qui² mɨ³líi² la²³'nɨɨ'n³¹ 'e³ xa³ quién²ma²na'³ 'e³ mɨ³la³jɨn³ 'óo²ra'³.
25 ’Bi²³ juɨɨ³² 'nee'²³ 'i³ xa³ la²³jɨ³ 'e³ rɨ²cø'²ra'³ rɨ³nɨ²³. Qui² 'e³ cɨ² li²³cué̱e̱n²na'³ xii'n²³ dsɨ́ɨ².
’Bi²³ juɨɨ³² la²³jɨn³ 'nee'²³ 'i³ ŋɨɨ³² rɨ³nɨ²³. Qui² 'e³ cɨ² rɨ²'o'²ra'³ la²³'nɨɨ'n³¹ 'e³ rɨ²³ŋɨ́³ 'óo²ra'³.
26 ’Bi²³ juɨɨ³² 'nee'²³ xi³nu³ bi²³ dxʉ́²³ rɨ²³lʉ́²³ la²³jɨn³ sú̱n² dsa³ rɨ²³'én² 'nee'²³. Qui² la'³ ca²³lʉ́³ yi²³uu'² jaa²³² dsa³ 'i³ xen³ rɨ³nɨ²³, ca²³'én² dsa³ 'i³ ca²³júu² mɨ²jaa²³² 'i³ ca²³jua'³ 'e³ 'ɨɨ³ júu² quiee'³² Dios.
'E³ la²³ 'ne'² li²³'neen²³²na² dsa³ 'i³ 'a²³jia'³ ta³dsɨ³² ñin³² jne²
(Mt. 5:38-48; 7:12)
27 ’Jné² rɨ²juøøn³¹na¹ 'nee'²³ 'i³ nuu³ júu² quián²³: Bi²³ 'ne'² li²³'náan²³na'³ dsa³ 'i³ 'a²³jia'³ ta³dsɨ³² ñin³² 'nee'²³. 'Ne'² rɨ²jmee'³¹ra'³ dxʉ́²³ dsa³ 'i³ bi²³ hui²³dsɨ́ɨn² ñin³² 'nee'²³. 28 Rɨ²juɨɨ'³¹ra'³ Dios 'e³ rɨ²³mi²³jé̱e̱n² dsa³ 'i³ bi²³ 'ñe'² sɨ'²³ 'nee'²³. Rɨ²lʉ́²ra'³ quia̱'n²na'³ Dios rɨ²ŋɨ́ɨ²ra'³ 'e³ dxʉ́²³ quie'² dsa³ 'i³ jme'²³ 'nee'²³. 29 Xi³nu³ xen³ dsa³ 'i³ mɨ³jnóo² co̱o̱³ joo³¹ juu'³ra'³, cuøn²³²na'³ miin²³na'³ 'e³ cu²jnóo¹ jia'³ cɨ'²³ joo³¹ co̱'³. Xi³nu³ xen³ dsa³ 'i³ mɨ³co̱o̱²³ 'mɨɨ'³ dxóo³ quien³²na'³, cuø²ra'³ júu² 'e³ rɨ²³co̱o̱²³ 'mɨɨ'³ 'iún²na'³ co̱'³. 30 Cuøø²ra'³ dsa³ 'i³ ŋɨɨ²³ te³ 'ee² 'noo³¹ 'e³ xa³ quién²na'³. 'A²³ rɨ³juɨɨ'³²ra'³ dsa³ 'i³ mɨ³co̱o̱²³ 'e³ xa³ quién²na'³ 'e³ rɨ²³jɨ̱'² co̱'³. 31 Jmee'²ra'³ dsa³ 'e³ la²³ 'noo³ra'³ miin²³na'³ 'e³ rɨ²³jme'²³te'²³ 'nee'²³.
32 ’'A²³la³ jo̱³ 'e³ bi²³ dxʉ́²³ jmee³ra'³ xi³nu³ 'náan²³na'³ 'nɨɨ'n³¹ dsa³ 'i³ 'néen² 'nee'²³. 'E³ quie'²³ la'³ cu²ru'³ jmoo³² la²³jɨn³ dsa³, juø'n³ quie'²³ dsa³ 'i³ xa³ dsoo² quiee'³². 33 'A²³la³ jo̱³ 'e³ bi²³ dxʉ́²³ jmee³ra'³ xi³nu³ dxʉ́²³ jmee'³²ra'³ 'nɨɨ'n³¹ dsa³ 'i³ dxʉ́²³ jme'²³ 'nee'²³. Qui² la'³ jmoo³² la²³jɨn³ dsa³, juø'n³ quie'²³ dsa³ tu³cua̱a̱n²tu². 34 'A²³la³ jo̱³ 'e³ bi²³ dxʉ́²³ jmee³ra'³ xi³nu³ cuøø³²ra'³ 'nɨɨ'n³¹ dsa³ 'i³ lǿn³na'³ 'e³ rɨ²³dxaan³ co̱'³. Qui² cuø²³ la²³jɨn³ dsa³, juø'n³ quie'²³ dsa³ tu³cua̱a̱n²tu², xi³nu³ lǿn³ 'e³ rɨ²³dxaan³te'²³ co̱'³. 35 'E³ quie'²³ 'nee'²³, 'ne'² li²³'náan²³na'³ dsa³ 'i³ 'a²³jia'³ ta³dsɨ³² ñin³² 'nee'²³. Dxʉ́²³ rɨ²jmee'³¹ra'³ dsa³. Rɨ²cuøø³¹ra'³, juø'n³ quie'²³ lǿn³na'³ 'e³ 'a²³jia'³ ma²³ rɨ²³dxaan³te'²³ co̱'³. Jo̱³ hua² bi²³ dxʉ́²³ la²³jɨ³ jñiin²³na'³ 'e³ rɨ²³ti'n²³na'³. Jo̱³ hua² jmee³ra'³ la²³ jmee²³ Dios 'i³ jen³¹ yʉʉ'³¹ güii³. Qui² bi²³ 'uǿn² jmee²³ Dios quie'² dsa³ 'i³ 'a²³jia'³ ji̱i̱n³ mɨ²'áa². 'E³ quie'²³ la'³ jmee²³ quie'² dsa³ 'i³ 'a²³jia'³ dxún²³ co̱'³. 36 'Ne'² li²³cuu'²³ 'óo²ra'³ mǿn²³na'³ dsa³ 'e³ la²³ cuu'²³ dsɨ́² Ñʉ'²ra² ñin³² dsa³.
'E³ la²³ 'a²³jia'³ joo'²³ rɨ²juaa'²ra² 'e³ xa³ dsoo² quiee'³² uu'n²na²
(Mt. 7:1-5)
37 ’'A²³ rɨ³juo'³ra'³ 'e³ xa³ dsoo² quiee'³² uu'n²na'³. Jo̱³ hua² 'a²³jia'³ rɨ²³jme'²³ 'nee'²³ la'³ Dios. 'A²³ rɨ³dxa³ra'³ ta² quiee'³² uu'n²na'³. Jo̱³ hua² 'a²³jia'³ rɨ²³dxá²³ Dios ta² quien³²na'³. Jmee²ra'³ 'e³ juee'³ 'óo²ra'³. Jo̱³ hua² rɨ²³jmée²³ Dios 'e³ juee'³ dsɨ́² ñin³² 'nee'²³. 38 Cuøø²ra'³ dsa³. Jo̱³ hua² rɨ²³cuǿø²³ 'nee'²³ Dios. Ñúun³ cuø²³ Dios 'e³ la²³ cuø²³ 'i'²³. Quiaa'²³ la²³ cɨ² 'e³ cu²dxi³too'² røø³. 'Mee³² la²³ cɨ² 'e³ cu²'me'¹. Sɨ³'ló²³ la²³ cɨ² 'e³ la²³'nɨɨ'n³¹ 'e³ dxʉ́²³ dsɨ́² Dios 'e³ rɨ²³cuǿø²³ 'nee'²³. La²³'nɨɨ'n³¹ 'e³ cuø³ra'³ 'i'²³ miin²³na'³ 'e³ la²³ cuøø³²ra'³ dsa³, la'³ 'nɨɨ'n³¹ rɨ²³cuǿ²³ 'i'²³ Dios 'e³ rɨ²³cuǿø²³ 'nee'²³ miin²³na'³.
39 Ca²³lʉ́³ Jesús. Ca²³sɨ'²³ dsa³ co̱o̱³ júu² rɨ³jnɨ³ 'e³ jmee²³ lii²³ 'e³ jmii'³¹ lǿn²³ dsa³ 'i³ 'a²³jia'³ sɨ³dsaan³² júu² quiee'³². Ca²³jua'³:
―'A²³jia'³ rɨ²³lí³ juø'² rɨ²³cuǿø²³ jui³¹ uu'n² dsa³ 'i³ la²³ røø³ túun², ¿mɨ³naa'³¹? Qui² rɨ²³jiu'n² 'e̱'³ too³ jɨ̱ɨ̱n²³² la²³ ca³ti³² cu²ru'³ la'³, ¿mɨ³naa'³¹? 40 'A²³jia'³ rɨ²juaa'²ra² 'e³ gáan³ cɨ² dsa³ 'i³ cɨ² sɨ³li³tɨn³ la²³ cɨ'²³ dsa³ 'e²³ quien³². 'E³ quie'²³ rɨ²³lín³ 'ñée² 'e³ la²³ lǿn²³ dsa³ 'e²³ quien³² mɨ³rɨ³lii³² 'e³ sɨ³li³tɨn³ dxʉ́²³.
41 ’¿Jmii'³¹ lǿ² 'e³ sɨ³li³bii²³ 'óo²ra'³ 'e³ joo³²ra'³ mɨ³¹'laa³ pii'² 'e³ 'iʉ² mɨ²ñi² uu'n²na'³? 'E³ quie'²³ 'a²³jia'³ mi³quí²ra'³ 'noo³¹ 'mo³ 'e³ 'iʉ² mɨ²ñí²ra'³ miin²³na'³. 42 ¿Jmii'³¹ lǿ² 'e³ sɨ³li³bii²³ 'óo²ra'³ 'e³ juɨɨ'³²ra'³ uu'n²na'³: “Maan²³² rɨ²dxin²³² mɨ³¹'laa³ pii'² 'e³ 'iʉ² mɨ²ñín²”? 'E³ quie'²³ 'a²³jia'³ mi³quí²ra'³ 'noo³¹ 'mo³ 'e³ 'iʉ² mɨ²ñí²ra'³ miin²³na'³. ¡Bi²³ te³ jmee³ra'³ guóo²! Xe̱'n² cɨ² 'ne'² rɨ²dxí²ra'³ 'noo³¹ 'mo³ 'e³ 'iʉ² mɨ²ñí²ra'³ miin²³na'³. Jo̱³ hua² li²³jné³ quién²na'³ 'e³ la²³ rɨ²³lí³ juø'² rɨ²dxí²ra'³ mɨ³¹'laa³ pii'² 'e³ 'iʉ² mɨ²ñi² uu'n²na'³.
Je² jua'³ 'e³ mɨɨ³¹ 'e³ 'ɨɨ³ jmee²³ lii²³ 'e³ 'ee² 'mo³
(Mt. 7:17-20; 12:33-35)
43 ’'A²³'e³ xa³ 'mo³ dxʉ́²³ 'e³ 'ɨɨ³ mɨɨ³¹ 'e³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³. 'E³ quie'²³ la'³ 'a²³'e³ xa³ 'mo³ 'e³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³ 'e³ 'ɨɨ³ mɨɨ³¹ 'e³ dxʉ́²³. 44 Qui² la²³ lǿ² mɨɨ³¹ 'e³ 'ɨɨ³ jmee²³ lii²³ 'e³ 'ee² 'mo³. 'A²³la³ jo̱³ xoo'³¹ tó̱o̱² 'e³ 'ɨɨ³ mɨ²higo. 'A²³la³ jo̱³ 'mɨ'n³ cuoo³ 'e³ 'ɨɨ³ mɨ²jø'². 45 'E³ quie'²³ la'³, dxʉ́²³ la²³jɨ³ 'e³ née² dsɨ́² dsa³ dxún²³. Jo̱³ hua² lʉ²³ jmø'n² 'e³ dxʉ́²³. 'E³ quie'²³ sǿn²³ la²³jɨ³ 'e³ née² dsɨ́² dsa³ sǿn²³. Jo̱³ hua² lʉ²³ 'e³ sǿn²³. Qui² la²³jɨ³ 'e³ née² dsɨ́² dsa³ sɨ³li³lii²³ mɨ³rɨ³lʉ³ dsa³.
Je² ca²³'é³ Jesús tú̱²³ 'iin³² je² té̱e̱³ 'ñʉ́²
(Mt. 7:24-27)
46 ’¿Jmii'³¹ lǿ² 'e³ juɨɨ'³²ra'³ jné²: “Juii³ra'³¹, Juii³ra'³¹”? 'E³ quie'²³ 'a²³jia'³ jmee³ra'³ 'e³ la²³ juøøn³²na²³ 'nee'²³. 47 Rɨ²juøøn³¹na¹ 'nee'²³ 'e³ jmii'³¹ lǿn²³ la²³jɨn³ dsa³ 'i³ 'née²³ rɨ²³lín³ dsa³ quién²³na²³, 'i³ nuu³ júu² quián²³, 'i³ jmoo³² 'e³ la²³ lǿ²: 48 Xen³ la²³ xen³ jø̱n³ dsa³ 'i³ ca²³jmée³ 'ñʉ́² 'ioo'³. Bi²³ jɨ̱ɨ̱n²³² ca²³yʉ́ʉ² je² ca²³noo³ 'ioo'³. Ñi'² 'loo³ ca²³dxá³ 'ioo'³. Ma²ca¹la¹bee'² jmɨɨ³, bi²³ ca²³'la'³ jmɨɨ³ 'ñʉ́². 'E³ quie'²³ cu³xi³ ca³juɨ² 'a²³jia'³ ca²³bí² 'ñʉ́². Qui² ñi'² 'loo³ ja³¹. 49 'E³ quie'²³ la²³la³ cu³løn³¹ dsa³ 'i³ lɨ'³ ca³núu³ júu² quián²³, 'e³ quie'²³ 'a²³jia'³ jmee²³ 'e³ la²³ lǿ²: Xen³ la²³ xen³ jø̱n³ dsa³ 'i³ ca²³jmée³ 'ñʉ́² 'ioo'³. Te³ rɨ³dsɨ³² ñi'² 'uǿ²³. 'A²³jia'³ ca²³yʉ́ʉ² je² ca²³noo³ 'ioo'³. Ma²ca¹'la'³ jmɨɨ³ 'ñʉ́² jo̱³, xe̱'n² jmɨ́ɨ² ca²³'ló²³ 'ñʉ́². Bi²³ bee'² 'e³ ca²³lǿ²³. Guo'² 'ñʉ́² jo̱³.