Jú¹ Chú³² Hi³ Ca³jmú³
Juan²
1
Tsá² lɨ́n³ Jáɨ¹³ quioh²¹ Dió³² lɨn³ jan² tsá²mɨ³cuóun²
Jmɨ́¹ ca³lɨ³zia³² ca³la³ jɨ́³² hi³ zia³², jmɨ́¹ má²zian² bíh¹ Tsá² lɨ́n³ hí³ Jáɨ¹³. Tsá² hí³ né³ jmɨ́¹ má²cuá³ bíh¹ quionh³ Dió³², hi³ Tsá² lɨ́n³ hí³ Jáɨ¹³ né³, hnga² bíh¹ Dió³² hí³. La³ cun³ jmɨ́¹tin² jmɨ́¹ má²cuá³ bíh¹ tsú² quionh³ Dió³². Cun³quionh³ hí³ bíh¹ dí² ca³jmú³ Dió³² ca³la³ jɨ́³² hi³ zia³², hí¹ cáun² yáh³ hi³ zia³² tiá² ca³lɨ³ ta³ tiá² quiéinh¹ hí³ dí². Hí³ bíh¹ lɨ́n³ mí¹zioh²¹ quioh²¹ pí³ hi³ lɨ́¹³ zian² ca³la³ jɨ³lɨ³² hi³ zia³². Hi³ Tsá² tsóh²³ hí³ pí³ jáun² né³ lɨn³ siáh³ joh¹ sɨ́² hi³ táɨ³ jáun² ñí¹con² tsá²mɨ³cuóun². Joh¹ sɨ́² jáun² né³ taɨ³² ñí¹ já¹niéi², tɨ³la³ já¹niéi² jáun² né³ tiá² má²ca³cah¹³ yáh³ jmáɨ¹ hi³ jmu³ quien² ñí¹con² joh¹ sɨ́² jáun².
Jáun² né³, ca³lɨ³zian² jan² tsá² zéi¹ Dió³² ñí¹ hué²¹ lá², tsá² hí³ jmáɨ² Juan². Tsá² hí³ cuan³ hi³ lɨ́n³ tsá² zih³² jú¹ tson² hi³ ca³tɨn¹ Tsá² lɨ́n³ hí³ joh¹ sɨ́² jáun², hi³ jáun² la³jɨ́n³² tsáu² jmɨ́¹ lɨ́¹³ tónh³² ta²¹ cun³quionh³ jáɨ¹³ hi³ juáh³ hí³ dí². Jun³juáh¹³ hí³ yáh³ jmɨ́¹ lɨ́n³ joh¹ sɨ́² má¹ná¹, tɨ³la³ hí³ dá² cuan³ hi³ cua³zíh² jú¹ tson² hi³ ca³tɨn¹ Tsá² lɨ́n³ hí³ joh¹ sɨ́² jáun² bíh¹. Quí¹ né³bí¹ jmɨ́¹ má²ja³quián³ lɨ³jnia² yáh³ Tsá² hú¹tá¹ ti³tsóh³ lɨ́n³ mí¹zioh²¹ joh¹ sɨ́² ñí¹con² la³jɨ́n³² tsá²mɨ³cuóun².
10 Né³² né³, cuan³ bíh¹ Tsá² lɨ́n³ hí³ Jáɨ¹³ ñí¹ hué²¹ lá² jmɨ́¹ cuan¹, tɨ³la³ uá¹jinh¹ ñí¹ cuá¹ ñí¹ hué²¹ lá² ca³lɨ³zia³² cun³quionh³ hí³ dí², tɨ³la³ tsá² zian² hngá¹máh³ lá² má¹ná¹, tiá² ca³lɨ³ cuóun³² yáh³ Tsá² hí³. 11 Uá¹jinh¹ cuan³ tsú² ñí¹ cuá¹ ñí¹ hué²¹ lá² quioh²¹, tɨ³la³ tsá² tionh² hí³ jo³cuo² tsú² né³ tiá² ca³he³ yáh³ quioh²¹ tsú². 12 Tɨ³la³ cun³ jáun², la³jɨ́n³² la³ cun³ tsá² ca³he³ tsú², tsá² hí³ bíh¹ hiauh³ jáɨ¹³ hi³ lɨ́n¹³ jon² Dió³², la³ cun³ la³jɨ́n³² tsá² ca³chá³ hí³ cáun² tsɨ́³ ñí¹con² tsú² yáh³. 13 Hnga² Dió³² bíh¹ ca³ma³jniau² tsá² hí³ hi³ má²ná¹lɨ́n³ jon² Dió³², jun³juáh¹³ ca³lɨ³zian² tsú² cun³ñí¹ hi³ ca³tɨn¹ jméi² dí¹hio³ ñú¹deh³ yáh³, sa³jun³ cun³ñí¹ hi³hliá² ca³lɨ³ hniá¹ tsá²mɨ³cuóun² hi³ lɨ³ zian² jon² yáh³, sa³jun³ lɨ́n³ tsú² jon² Dió³² cun³ñí¹ hi³hliá² jméi² tsú² ca³lɨ³hnió³ hi³ hí³ lɨ́n³ jon² Dió³².
14 Hi³ jáun² Tsá² lɨ́n³ hí³ Jáɨ¹³ né³ ca³lɨn³ tsá² dí¹ngú³, hi³ ca³cuá³ tsú² ja¹ quiú¹³ jnoh¹; hí³ bíh¹ dí² jan² Tsá² cáun² ja³² la³ má²ja³² jáun² mií³ tsɨ́³, jɨ³ hi³ cá² ñí¹ ca³ma³li²¹ tsú² siáh³ hi³ ha³ lánh³ rón³² lɨ́³ jú¹ tson². Jnoh¹ má²ca³neh²¹, hi³ má²ca³lɨ³tsɨn² jnoh¹ siáh³ ha³ la³ cónh³ tí³ hi³ quien² tsú², la³ cun³ qui³ ca³tɨ²¹ hi³ quien² Tsá² jan² tán¹ Jon² Dió³² Jméi² tsú². 15 Juan² tsá² ca³zion³ hí³ jmáɨ² tsáu² ca³cué³ jú¹ tson² hi³ ca³tɨn¹ hí³ dí², jmɨ́¹ ca³juáh³ jáun² la³ lá², hi³ ca³hléh³ tiá³:
―Tsá² lá² bíh¹ Tsá² ca³hɨ́en³² jná¹³ hí³ jmɨ́¹ cá¹juáh²¹ jná¹³ jáun² la³ lá²: “Tsá² cuá¹ja³² chí¹cáɨn² cu³hna³² jná¹³ dá² jan² Tsá² tɨ³ quien² bíh¹ la³ cónh³ bíh¹ jná¹³; quí¹ Tsá² hí³ dá² jan² Tsá² jmɨ́¹ má²zian² bíh¹ la³ cun³ jmɨ́¹ ñeh² bí¹ hi³ lɨ³zian² jná¹³”.
16 Hi³ cun³ñí¹ hi³ cáun² ja³² la³ má²ja³² jáun² mií³ tsɨ́³ Tsá² hí³ né³, jáun² la³jáɨ³² bíh¹ dí² ca³hiau³ hi³ má²hé² má²mieh² tsú² cun³ jmá² cun³ jnia³². 17 Quí¹ cun³quionh³ hla¹ Moisés bíh¹ ca³hiau³ dí² liei²¹ quioh²¹ Dió³², tɨ³la³ cun³quionh³ Jesús Tsá² lɨ́n³ Cristo má¹ná¹, ca³hiau³ dí² mií³ hi³ ja³² tsɨ́³ Dió³², la³ má²quionh³ jú¹ tson² nɨ́² siáh³. 18 Hí¹ jan² yáh³ tiá² hin² má²ca³jɨ́en³² Dió³²; tɨ³la³ Tsá² qui³ cuá³ cu³héin¹ Jméi² bíh¹ dí² má²ca³ma³li²¹ ñí¹con² dí² hi³ ha³ lánh³ rón³² lɨ́n³ Dió³². Ja³bí¹ Tsá² hí³ siáh³ lɨ́n³ Dió³², Tsá² jan² tán¹ Jon² Dió³² Jméi² dí².
Jú¹ tson² hi³ cue³² Juan² tsá² zion² tsáu² jmáɨ² hi³ ca³tɨn¹ Jesús
(Mateo 3:1-17; Marcos 1:1-11; Lucas 3:1-22)
19 Hi³ jáun² né³, hi³ lá² bíh¹ jú¹ tson² hi³ ca³cué³ Juan² ñí¹con² mí²tsáu² jɨ³ *levitas, tsá² ca³zen³ hí³ tsá² *judíos tsá² ná¹ñí¹ zian² tɨ³ já¹ juú² Jerusalén, hi³ tsa³ngáɨ³ tsú² ñí¹con² Juan² jáɨ¹³ lá²:
―¿Hin² dá² tsánh² hnú²?
20 Hi³ hí³ né³, tiá² ca³ma³zian³² yáh³, tɨ³la³ ca³juáh³ bíh¹ jú¹ tson², hi³ ca³juáh³ la³ lá²:
―Jun³juáh¹³ jná¹³ yáh³ Tsá² lɨ́n³ Cristo.
21 Hi³ jáun² tsá² hí³ ca³ngáɨ³ siáh³:
―Hi³ jáun² né³ ¿hin² bíh¹ tsánh² hnú²? ¿Ho³ hnú² uá¹ Líh³ tsá² jmɨ́¹ lɨ́n³ *tɨ³² jë¹ Dió³² jmɨ́¹tin²?
Jáun² ca³juáh³ Juan²:
―Jun³juáh¹³ tsá² hí³ yáh³ jná¹³.
Jáun² tsá² hí³ siáh³ ca³ngáɨ³:
―¿Hí¹ hnú² uá¹ *tɨ³² jë¹ Dió³², tsá² qui³ cónh³ ca³tɨn¹ hi³ já³²?
Hi³ jáun² ca³juáh³ siáh³ Juan²:
―Ján¹han²¹.
22 Jmɨ́¹jáun² ca³juáh³ tsá² hí³ la³ lá²:
―Jáun² né³, ¿hin² bíh¹ tsánh² hnú²? Quí¹ hniáuh³² tsá¹cáun¹ yáh³ jnoh¹ jú¹ tson² ñí¹con² tsá² lɨ́²ze³ jnoh¹. Jáun² né³, ¿he³ jú¹ tson² lɨ́¹³ cuéh¹ nú² hi³ ca³tɨn¹ nú² huen²?
23 Jmɨ́¹jáun² né³ ca³hléh³ Juan² la³ cun³ hi³ ca³hléh³ hla¹ Isaías tɨ³² jë¹ Dió³², hi³ ca³juáh³ la³ lá²:
―Jná¹³ bíh¹ lɨ́n³ tsá² quian³² jáɨ¹³ hi³ ñi³hléh¹³ ná¹ ñí¹ lɨ́³ hué³² quiéin² hi³ juah³² ná¹ la³ lá²: “Jmóuh¹ náh² cú²tso² juɨ³² ñí¹ já²¹ Juo¹³ dí²”.
24 Jmɨ́¹jáun² tsá² zéi¹ hí³ tsá² *fariseos hi³ tsa³lienh³ Juan² 25 ca³ngáɨ³ siáh³ la³ lá²:
―Jáun² né³, nɨ́¹juáh³ jun³juáh¹³ hnú² yáh³ la³ lɨ́n³ Cristo, sa³jun³ tɨ³² jë¹ Dió³² tsá² jmáɨ² Líh³, hi³ sa³jun³ tɨ³² jë¹ Dió³² tsá² ca³tɨ²¹ hi³ já³² hí³, jáun² né³ ¿he³ lɨ³ sa³ hnú² yáh³ zion²³ tsáu² jmáɨ²?
26 Jáun² Juan² ca³ngáɨ³ la³ lá²:
―Tson² bíh¹ jná¹³ zion² tsáu² jmáɨ² cun³quionh³ jmɨ́² jma³ bíh¹; tɨ³la³ ja¹ quián¹³ náh² zenh² jan² Tsá² tiá² cuóun³² náh². 27 Tsá² hí³ já³² chí¹cáɨn² cu³hna³² jná¹³. Hí¹ cú¹pih²¹ yáh³ tiá² cunh³ jná¹³ quiúnh¹ Tsá² hí³, quí¹ ca³la³ hí¹juáh³ tiá² ca³tɨn¹ yáh³ jná¹³ hi³ zaɨh²¹ ná¹ láu² tsɨ³² ta³ tsú².
28 Hi³ nɨ́² lɨ³ tɨ³ hué³² ñí¹ téh²³ tsú² Betania, can³² cua³ Jordán tɨ³ juɨ³² ñí¹ hia³² hiú², ñí¹ jmɨ́¹ zenh¹ Juan² hi³ dí¹zion² tsáu² jmáɨ².
Jesús Tsá² lɨ́n³ Já¹ziáh² míh¹ joh¹ Dió³²
29 Jmɨ́¹ cá¹jniá²¹ jáun² né³, ca³jɨ́en³² Juan² hí³ Jesús hi³ cuá¹ja³² tɨ³ ñí¹ zenh¹ dí², hi³ jáun² ca³záɨh³ dí² la³ lá² tsá² jmɨ́¹ tionh¹ quionh³:
―Sá¹nɨ́² jɨe³, Tsá² nɨ́² bíh¹ lɨ́n³ *Já¹ziáh² míh¹ joh¹ Dió³², Tsá² hin³ tso³ quioh²¹ tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³. 30 Tsá² nɨ́² bíh¹ hí³ ca³hɨ́en³² jná¹³ jáun², jmɨ́¹ cá¹juáh²¹ jná¹³ jáun² la³ lá²: “Cu³hna³² jná¹³ cuá¹ja³² jan² tsá² tɨ³ jlánh¹ bíh¹ quien² la³ cónh³ bí¹ jná¹³, quí¹ Tsá² hí³ dá² tɨ³ jmɨ́¹ má²zian² bíh¹ la³ cun³ jmɨ́¹ ñeh² bí¹ hi³ lɨ³zian² jná¹³”. 31 Ca³la³ hí¹juáh³ huen² yáh³ jná¹³ tiá² jmɨ́¹ ño¹ ná¹ hin² tsánh² jmɨ́¹ já²¹; tɨ³la³ cun³ñí¹ hi³ hnó³² jná¹³ hi³ lɨ³ jnia² Tsá² hí³ ñí¹con² tsá² *Israel, jáun² bíh¹ cuan³ jná¹³ hi³ cua³zion³ jná¹³ tsáu² jmáɨ².
32 Ja³bí¹ ca³juáh³ siáh³ Juan² la³ lá²:
―Ca³jɨen¹ jná¹³ Jmɨ́²chí³ Chun¹ hi³ ja³ hñu³mɨ³cuú² la³jmɨ́¹ ja³² jan² chi³ jáɨ², hi³ tɨnh³ ñí¹ quioh²¹ tsú². 33 Jná¹³ hí¹juáh³ tiá² jmɨ́¹ má²ño¹ yáh³ hi³ hin² tsánh² hí³ jmɨ́¹ já²¹, tɨ³la³ Tsá² ca³ze³ jná¹³ hi³ zion¹ ná¹ tsáu² jmáɨ² cun³quionh³ jmɨ́² jma³ né³ ca³záɨ³ jná¹³ la³ lá²: “Nɨ́¹ má¹ca³jɨeh³ hnú² hi³ son¹³ Jmɨ́²chí³ ñí¹ quioh²¹ jan² tsá²ñuh², jáun² Tsá² hí³ bíh¹ Tsá² ziau³ jmáɨ² cun³quionh³ Jmɨ́²chí³ Chun¹”. 34 Jáun² jná¹³ né³ má²ca³jɨen¹ bí¹ ná¹, hi³ jáun² jná¹³ lɨ́n³ ná¹ tsá² nau³² jáɨ¹³ ta³né³² hi³ tson² bíh¹ hí³ lɨ́n³ Jon² Dió³².
Tsá² la³ñí¹ hi³ ca³háɨn³² tɨ³ con² Jesús
35 Jmɨ́¹ cá¹jniá²¹ jáun² jmɨ́¹ zenh¹ siáh³ Juan² tsá² zion² tsáu² jmáɨ² ñí¹ jáun² la³ má²quionh³ gon³ tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con². 36 Jáun² jmɨ́¹ ca³jɨ́e³ jáun² Juan² hi³ hí¹ngaɨ³² Jesús ñí¹ jáun², jáun² ca³juáh³ la³ lá²:
―Sá¹nɨ́² jɨe³ dúh¹, Tsá² ó³² bíh¹ lɨ́n³ Já¹ziáh² míh¹ joh¹ Dió³².
37 Tá¹ gon³ bíh¹ tsá² jmɨ́¹ quionh³ hí³ Juan² ca³náɨ³² hi³ ca³juáh³ Juan² la³ jáun², hi³ jáun² já¹taunh²¹ cu³chin¹ cu³hna²¹ Jesús. 38 Hi³ jáun² jmɨ́¹jáun² ca³jinh³ Jesús tɨ³ cu³hna²¹, hi³ ca³jɨ́e³ dí² hi³ má²hí¹já²táunh¹ tsá² hí³ cu³chin¹ cu³hna²¹ dí², hi³ jáun² ca³záɨh³ dí² la³ lá²:
―¿He³ jmɨ́¹ hnáuh² náh²?
Jáun² tsá² hí³ né³ ca³juáh³:
―Tɨ³², ¿ha³ jinh¹ ñíh³ hnú²?
39 Hi³ jáun² Jesús ca³ngáɨ³ la³ lá²:
―Sá¹nɨ́² ñá²táunh¹ náh² ñá²jɨe³.
Jáun² ja³taunh²¹ tsú² hi³ ca³ñí¹jɨ́e¹³ ñí¹ jmɨ́¹ cuá³ Jesús, hi³ jáun² ca³tiánh³ tsú² ñí¹ jáun² jmáɨ¹ jáun², quí¹ cun³ la³ nió¹ quia³ tɨ³ hú²niéi² bíh¹ jmɨ́¹ má²tí³ jmɨ́¹jáun².
40 Tre²¹ raɨnh²¹ Sí¹mu²¹ Pé¹ bíh¹ jan² tsá² gon³ tsá² ca³náɨ³² hí³ jáɨ¹³ hi³ ca³juáh³ jáun² Juan², hi³ jáun² ja³taunh²¹ cu³hna²¹ Jesús. 41 Jáun² la³juɨ³² ca³hnah² Tre²¹ Sí¹mu²¹ raɨnh²¹, hi³ ca³záɨh³ dí² la³ lá²:
―Má²lɨ́²neh²¹ jnoh¹ Tsá² lɨ́n³ Mesías (jú¹ *hebreo nɨ́² hnió³ juáh³ “Tsá² zéi¹ Dió³²”, la³ cun³ juáh³ tsú² jáun² cun³quionh³ jú¹ *griego “Tsá² lɨ́n³ Cristo”).
42 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³jan³ Tre²¹ Sí¹mu²¹ raɨnh²¹ tɨ³ ñí¹ zenh¹ Jesús, hi³ jáun² Jesús ca³záɨh³ Sí¹mu²¹ jmɨ́¹ ca³jɨ́en³²:
―Hnú² bíh¹ jon² Juan², tsá² jmáɨ² nú² Sí¹mu²¹, tɨ³la³ jná¹³ né³ juanh³² hi³ hnú² jmáɨ² Cefas (hi³ hnió³ juáh³ “Pé¹”, hi³ Pé¹ né³ hnió³ juáh³ “Quɨ́n¹”).
Jesús téh²³ Pí²liéi¹ quionh³ Natanael
43 Jmɨ́¹ cá¹jniá²¹ jáun² né³, Jesús ca³lɨ́n¹³ hi³ tsó³² tɨ³ hué¹³ Galilea, hi³ ñí¹ jáun² né³ ca³jenh² tsú² Pí²liéi¹, hi³ jáun² ca³záɨh³ dí² la³ lá²:
―Ña³² cu³hna³² jná¹³.
44 Pí²liéi¹ hí³ jan² tsá² juú² Betsaida bíh¹, ñí¹ jmɨ́¹ zian² uá²jaɨ³² Tre²¹ quionh³ Pé¹ raɨnh²¹. 45 Hi³ jáun² ca³ñí¹hniah² Pí²liéi¹ Natanael, hi³ jáun² ca³záɨh³ dí² la³ lá²:
―Má²lɨ́²neh²¹ jnoh¹ Tsá² ca³hɨen³ hí³ hla¹ Moisés ñí¹ Sí² liei²¹, Tsá² ca³hɨen³ hí³ tsá² ca³lɨn³ tɨ³² jë¹ Dió³² uá²jaɨ³². Jesús jon² Sé³² bíh¹ tsá² hí³, Tsá² ja³ tɨ³ juú² Nazaret.
46 Tɨ³la³ Natanael né³ ca³juáh³:
―¿Hí¹ lɨ́¹³ lɨ³jnia² cáun² hi³ chu²¹ já¹ juú² Nazaret dúh¹?
Hi³ jáun² Pí²liéi¹ ca³juáh³:
―Sá¹nɨ́² dú¹ ñá²neh²¹ yáh³.
47 Jmɨ́¹ ca³jɨ́en³² jáun² Jesús Natanael hi³ cuá¹ja³² tɨ³ ñí¹ zenh¹ dí², jáun² ca³juáh³ dí² la³ lá²:
―Há¹, nɨ́² má²cuá¹ja³² jan² tsá² cu³tí³ lɨ́n³ jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ Israel, jan² tsá² tiá² jú¹ tɨ́¹jáɨ² tɨn².
48 Hi³ jáun² jmɨ́¹jáun² ca³ngáɨ³ Natanael hi³ ca³juáh³:
―¡Hóh³²! ¿Lánh³ rón³² cuóu³² nú² jná¹³?
Jáun² Jesús né³ ca³juáh³:
―Jmɨ́¹ ñeh² bí¹ hi³ té³ máh³ hnú² Pí²liéi¹ má²lɨ́²jɨe¹ jná¹³, tá¹la³ jmɨ́¹ ñíh³ nú² jáun² ñeh² hmá² sí² co².
49 Jáun² jmɨ́¹jáun² ca³juáh³ Natanael la³ lá²:
―Tɨ³², hú¹tá¹ Jon² Dió³² bíh¹ hnú², hnú² bíh¹ lɨ́n³ nú² Re²¹ Juo¹³ tsá² Israel.
50 Hi³ Jesús né³ ca³ngáɨ³ la³ lá²:
―¿Hí¹ tá²chi²¹ má²táunh²³ hnú² ta²¹ quí¹ cun³ñí¹ hi³hliá² má²lɨ́²juáh³² jná¹³ hi³ lɨ́²jɨe¹ ná¹ tá¹la³ jmɨ́¹ ñíh³ nú² jáun² ñeh² hmá² sí² co²? Tɨ³la³ né³bí¹ jɨeh²¹ yáh³ hnú² hi³ tɨ³ jlánh¹ bí¹ cáu² jueh³² la³ cónh³ bíh¹ hi³ nɨ́².
51 Ja³bí¹ ca³juáh³ siáh³ Jesús la³ lá² ñí¹con² tsá² hí³:
―Jú¹ tson² cu³tí¹³ bíh¹ juah³² jná¹³ ñí¹con² hnoh², hi³ hnoh² lɨ́¹³ jɨeh²¹ náh² hi³ má²há²na²¹ hñu³mɨ³cuú², hi³ tsá² ná¹lɨ́n³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² né³ zá¹ son¹³ ñí¹ quioh²¹ Jon² tsá²mɨ³cuóun².