USENGA KWA
WAEBULANIYA
Ulongozi
Usenga wa Waebulaniya ni usenga wa kuguma moyo woulagusa viya Yesu viyafikize ulotezi wa Lagano da Umwaka. Wandikigwa fana mapetelo. Kuna mabwelelo 60 ya Lagano da Umwaka muna usenga wa Waebulaniya wouchilagusa viya Yesu viyafikize ulotezi na sang'hano za wakulu wa nhambiko magogogo wa Wayahudi. Kwa ichimu chino, usenga wa Waebulaniya ukala na lungilo da kuwaguma moyo Wachilisito wa Chiyahudi. Usenga wa Waebulaniya wolagusa viya Yesu viyakomeleze Lagilizo da Mulungu muladi wakulu wa nhambiko sekewaleke kulava nhambiko kaidi. Yesu kakala nhambiko kwa ichimu cha uhasanyi wose, lusita lumwe na lusita lose. Wahuwila wa Chilisito muna ulusita lwetu wodaha kugumigwa moyo muna usenga wa Waebulaniya kumsondelela Yesu Chilisito fana imwe yoyotenda yano yadahike kumwetu chimuhuwile Mulungu, na iviya chimuhuwile yeye fana viilagusigwa muna 12:2.
Habule munhu yoyose yammanyile mwandikaji wa usenga wa Waebulaniya, mbali wasomi walamula kulonga yodahika Mtumigwa Paulo, Luka hebu Balinaba. Mwaka yochandikigwe iviya haimanyike mbali wanhu wengi wohuwila kuwa yandikigwa ing'hali kufika mwaka 70 kwandusila viyelekigwe Yesu. Yelusalemu idanganyizigwa 70 kwandusila viyelekigwe Yesu, mbali mwandikaji wa usenga uno kolonga fana Yelusalemu haidanganyizigwe bule. Usenga wa Waebulaniya wandikigwa mudibululu da Loma fana viilagusigwa muna 13:24 na ugaligwa muna yamabumbila ya wahuwila wa Chilisito.
Yeliumo
Mwandikaji kolagusa kuwa Yesu ni mkulu wa walotezi wa Mulungu na wasenga wa kuulanga muna 1:1-4:13.
Kaidi mwandikaji kagendelela kulagusa kuwa Yesu ni mkulu wa wakulu wa nhambiko wowosang'hana muna Ikaye ya Mulungu uko Yelusalemu muna 4:14-7:28.
Maabaho mwandikaji kagendelela kulagusa sang'hano ya Yesu ni ng'hulu kwa kuitogolela kwa umwaka Mulungu koyaitogolele na wanhu kufosela Malagilizo yoyamwing'hile Musa muna 8:1-10:31.
Kuuheleo mwandikaji kogotola kwa kufambula kuwa Yesu ni mkulu kwa chila nzila na kalava ndagilizi 10:32-13:17.
1
Mbuli ya Mulungu kufosela Mwanage
Baho haumwaka Mulungu kalonga na wasaho zetu miyanza mingi na kwa nzila nyingi kufosela walotezi wake, mbali siku zino za uhelelo kalonga na cheye kufosela Mwanage, Mwanage iyo ni ija kufosela yeye Mulungu kalumba isi yose, ija Mulungu kamsagula na kumwing'ha vinhu vose viwe vake yavitawale. Yeye iyo bung'hulo da utunhizo wa Mulungu na simwe da Mulungu mwenyewo, yoyovitenda vinhu vose vigendelele kuwa baho kwa mbuli yake yili na ludabwa, viyamalile kuwasafya wanhu uhasanyi wawo, kakala uko kuchanyha kuulanga ubanzi wa kulume wa Mulungu Mkulu.
Mwana wa Mulungu ni mkulu kufosa wasenga wa kuulanga
Mwana kawa mkulu kufosa wasenga wa kuulanga, fana viya zina diya Mulungu diyamwing'hile yeye vidili kulu kufosa yawo. Kwaviya Mulungu hamulongele msenga wake wa kuulanga yoyose kuwa,
“Weye iyo Mwanangu,
diyelo niwa tati yako.”
Wala Mulungu halongile mbuli ya msenga wake yoyose wa kuulanga,
“Nizakuwa Tati yake
nayo kezakuwa Mwanangu.”
Mbali Mulungu viyomtuma Mwanage chaudele muna isi yose, kalonga,
Wasenga wa kuulanga wose wolondeka kumtambikila mwanage.
Mbali kwa mbuli ya wasenga wa kuulanga, Mulungu kalonga,
“Kowatenda wasenga wake kuwa fana mbeho,
na wasang'hani wake kuwa fana milambi ya moto.”
Mbali kwa mbuli ya Mwana, Mulungu kalonga,
“Weye Mulungu, ufalume wako wizakuwa wa siku zose,
Na kwizawatawala wanhu wako viilondeka. Weye kulonda vinhu vovimnogeze Mulungu na kulema mbuli zihile.
Lekamana Mulungu, Mulungu wako kakusagula
na kakuhaka mavuta na kakutenda udeng'helele kufosa wayago.”
10 Iviya Mulungu kalonga,
“Weye Mndewa, kwika chandusilo cha isi,
na kalumba ulanga kwa makono yako.
11 Ivo vose vizahalawa, mbali weye kwizasigala,
vose vizalala fana viya viwalo.
12 Kwizazivunganyiza fana walo,
navo vizahambuligwa fana viwalo
Mbali weye siku zose huhambuligwa bule,
Ugima wako wokuwa wabule uhelelo.”
13 Mulungu hamulongele bule hata imwe wa wasenga wa kuulanga,
“Kala hano muna ubanzi wangu wa kulume
mbaka niweke wehi wako hasi ya magulu yako.”
14 Vino wasenga wa kuulanga icho choni? Wawo ni mihe yoimsang'hanila Mulungu na yotumigwa kuwataza waja wondawahokele ulopozi.