João ayvu porã ombopara va'ekue
João ayvu porã ombopara va'ekue
Kova'e kuaxia Jesus rekokue oĩa ma hemimbo'e João ombopara va'ekue. Jypy'i João Jesus pe “Nhanderuete Ayvu” he'i ombojoja vy, mba'eta nhandeayvu ma nhandepy'a re oĩ va'e kuaa ukaa. Ha'e rã Jesus ou raka'e oexa uka aguã Nhanderuete nhanderayvu etea. “Mba'eta Nhanderuete yvy re ikuai va'e oayvu vy ome'ẽ Gua'y peteĩ'i va'e, hexe ojerovia va'e okanhy e'ỹ aguã, ha'e rã tekove marã e'ỹ oupity aguã. Mba'eta ko yvy re Nhanderuete Gua'y ombou yvy regua kuery ombopaga aguã e'ỹ, ha'e rã hexeve vy yvy re ikuai va'e oo jepe aguã” (3.16-17). “Avave rei ndoexai Nhanderuete, teĩ Nhanderuete Ra'y peteĩ'i va'e Nguu revegua ae oikuaa uka” (1.18).
Mba'exa 'rã tu “Nhanderuete Ra'y peteĩ'i va'e” he'ia py jaikuaa? Mba'eta Jesus ae “Xee ha'e Xeru reve ma peteĩ'i ae roiko”, he'i (10.30). Nguu reve peteĩ'i inhe'ẽ va'e oiko Nguu oipotaa rami anho, ha'e Nguu ipy'aa oexa uka guive raka'e. Nguu rami ae avi ojejavy e'ỹ va'e oiko.
Kova'e kuaxia para py Jesus onhemombe'u porã: “Xee ma mbojape tekove me'ẽa. Xere ou va'e kuery noenduvei 'rã okaruxea, xere ojerovia va'e ma noenduvei 'rã yuvei” (6.35); “Xee ma hendy va'e yvy regua kuery moexakãarã. Xerupive ikuai va'e ma pytũ rupi ve'ỹ 'rã oiko, mba'eta ha'e kuery re oĩ 'rã hendy va'e nhomoingovea” (8.12); “Xee ma okẽ aĩ. Xea rupi oike va'e kuery oo jepe 'rã” (10.9); “Xee ma vexa'i re opena porã va'ety rami aiko. Mba'eta opena porã va'ety ma guymba kuery re ome'ẽ 'rã guekove ae” (10.11-12); “Xee ae ma anhomboete ha'e anhomoingove va'e. Xere ojerovia va'e omano teĩ oikove jevy 'rã. Ha'e rami avi ha'e javive xere oiko ha'e ojerovia va'e ma nomanoi 'rã raka'eve rã peve guarã” (11.25-26); “Xee ae ma tape, anhetẽ va'e ha'e tekove. Avave rei ndooi 'rã Xerua py xereve'ỹ vy” (14.6).
Kova'e kuaxia João ombopara vy oito henda py omombe'u hexa pyrã Jesus ojapoague Nguuete reko oikuaa uka vy. Aipoe'i: “Jesus hexa pyrã heta ojapo raka'e guemimbo'e kuery oexaa rupi. Ha'e nungakue ha'e javi e'ỹ ipara oiny kova'e kuaxia re. Ha'e rã kova'e re ipara oinya ma peẽ kuery perovia aguã Jesus ae Cristo Nhanderuete Ra'y oikoa, pejerovia vy tekove peupity aguã hery rupi” (20.30-31).
1
Jypy'i guive Ayvu oiko va'ekue ava ju ojeapoague re ijayvua
Jypy'i guive Ayvu oiko. Ayvu ma Nhanderuete reve oiko raka'e, ha'e Ayvu ma Nhanderuete ae.* Ayvu py ma jaikuaa uka 'rã nhandepy'a re oĩ va'e. Ha'e gui Jesus Cristo ma Nhanderuete py'a re oĩ va'e kuaa ukaarã ou (versículo 18; Colossenses 1.15).
Ha'e ma jypy'i guive oiko raka'e Nhanderuete reve.
Ha'e va'e rupi ae opa mba'e ojapoa raka'e. Neĩ peteĩve ma ndoikoi ha'e ojapo va'ekue'ỹ.* Colossenses 1.16,17; Hebreus 1.1-4; 1 João 1.1-4
Hexe oĩ tekove, ha'e hekove ma avakue moexakãarã oĩ.
Hendy va'e ma pytũ rupi hexakã, pytũ ma hexe nda'ipo'akai.
Oiko raka'e peteĩ ava Nhanderuete ombou va'ekue João hery va'e.* João 1.15-37; Marcos 1.2-8; Atos 19.4
Ha'e va'e ma imombe'uarã ou, hendy va'e rekorã kuaa ukaarã, hendy va'e ou rã hexe pavẽ ojerovia aguã.
João ma hendy va'e ete e'ỹ, hendy va'e mombe'uarã rive ou.
Hendy va'e ete ma yvy re ou vy omoexakã 'rã avakue ha'e javi.
10 Ha'e gui Ayvu ma yvy ixupe ojapo ukaa va'ekue re ae ou teĩ yvy regua kuery ndoexa kuaai.
11 Guetarã kuerya py ae ou teĩ hetarã kuery nomovaẽi.
12 Ha'e rã ojee omovaẽ va'e ha'e javi pe ma ome'ẽ Nhanderuete ra'y kuery ikuai aguã, hery rupi ojerovia va'e kuery pe ae.
13 Ha'e va'e kuery ma avakue gui rive'ỹ oiko, to'o oipotaa rami e'ỹ, neĩ nguu kuery gui rive'ỹ guive. Ha'e kuery ma Nhanderuete gui ae oiko va'e.
14 Ha'e gui Ayvu ma ava ojeapo vy oiko va'ekue ore kuery mbyte rupi. Hexe oĩ va'e ma nhomboaxya ha'e anhetẽ va'e anho. Hexakãmbaa avi roexa karamboae, Nhanderuete Ra'y peteĩ'i va'e ramo.
João Batista Jesus rekorã omombe'u porãveague
15 Hekorã ma João omombe'u ma voi. Ha'e vy aipoe'i:
— Hekorã re ae xeayvu va'ekue. Aipoa'e: “Xee aju rire ojekuaa 'rã peteĩ xegui yvateve ete va'e, mba'eta xee aiko e'ỹ mbove ha'e oiko ae ma”, ha'e va'ekue — he'i.
16 Mba'eta ojee mba'emo porã oĩ va'e ome'ẽ nhande kuery ha'e javi pe, nhanemboaxya oexa uka jepi.
17 Mba'eta lei ma Moisés pe oikuaa ukaa raka'e. Ha'e rã nhomboaxya ha'e anhetẽ va'e ma Jesus Cristo rupi ae ojekuaa.
18 Avave rei ndoexai Nhanderuete, teĩ Nhanderuete Ra'y peteĩ'i va'e Nguu revegua ae oikuaa uka.
Mateus 3.1-12; Marcos 1.2-8; Lucas 3.1-18
19 Po rami ae João omombe'u hekorã. Mba'eta Jerusalém tetã gui judeu ruvixa kuery omondouka oirũ sacerdote ha'e levita kuery ixupe oporandu aguã. Ha'e ramo aipoe'i:
— Marã ramigua tu ndee reiko? — he'i okuapy.
20 Ha'e ramo João onhemombe'u porã, nda'ijapui. Ha'e vy aipoe'i:
— Xee ma Cristo e'ỹ — he'i.
21 Ha'e ramo ha'e kuery oporanduve ju:
— Marã ramigua ha'vy ndee? Tyrã pa profeta Elias?
Ombovai:
— Xee ma ha'e'ỹ — he'i.
Ha'e kuery oporandu ju:
— Tyrã pa ndee profeta ou va'erã va'e reiko?
— Any — he'i ombovai vy. Judeu kuery oikuaa rã Cristo ou e'ỹ mbove Nhanderuete ombou jevy 'rã profeta Elias imombe'uarã (Malaquias 4.5-6). Ha'e rã “Profeta ou va'erã va'e” he'ia ma Deuteronômio 18.15-18 py oĩa gui oikuaa.
22 Ha'e ramo ha'e kuery aipoe'i:
— Emombe'u porã orevy marã ramigua pa reikoa, orembouare kuery pe ju romombe'u aguã.
23 Ombovai:
— Xee ma tekoa e'ỹa rupi ajapukai aikovy vy “Pembo'yvi ke tape Senhor ou aguã”, ha'e va'e, profeta Isaías ijayvuague rami vy — he'i.* Isaías 40.3
24 João-a py omondouka pyre kuery ma fariseu regua meme.
25 Ha'e gui ha'e kuery aipoe'i:
— Mba'e re tu ha'vy renhomongarai reikovy, Cristo e'ỹ, Elias e'ỹ neĩ profeta e'ỹ va'eri?
26 Ha'e ramo João ombovai:
— Xee ma yy py rive anhomongarai va'e. Ha'e rã peẽ kuery mbyte rupi peteĩ oiko ndapeikuaai va'e,
27 xerakykue ou va'e. Ixugui ma xe'yvyĩ'ive ete vy nda'evei ipy regua amboi aguã voi — he'i.
28 Ha'e rami João ijayvu Jordão yakã rovai re, Betânia katy'i nhomongarai oikovya py.
João Batista peteĩgue ju Jesus rekorã omombe'u porãveague
29 Ko'ẽ jevy João oexa Jesus ha'e katy ou oiny rã. Ha'e vy aipoe'i:
— Pee ma ou oiny Nhanderuetea guigua vexa'i, yvy re ikuai va'e reko vaiaty pe'aarã. Jesus pe “Nhanderuete guigua vexa'i” he'i, mba'eta omanoa py opaga raka'e nhandereko vaiaty re (Êxodo 12.3-13, Isaías 53.7-11, 1 Pedro 1.18,19, Apocalipse 5.6).
30 Hekorã re ae xeayvu vy “Raka'eve rã ou 'rã peteĩ ava xegui yvateve ete va'e, mba'eta xee aiko e'ỹ mbove ha'e oiko ae ma”, ha'e va'ekue.
31 Xee eteve voi ndaikuaai va'ekue mava'e pa ha'e oikoa. Ha'e rami avi Israel kuery oikuaa aguã xemboua karamboae yy py anhomongarai aguã — he'i.
Mateus 3.13-17; Marcos 1.9-11; Lucas 3.21,22
32 João aipoe'i:
— Xee ma aexa karamboae Nhe'ẽ apykaxu'i rami yva gui oguejy ouvy vy hexe oĩ rã.
33 Xee voi ndaikuaai teri va'ekue ha'e oikoa. Ha'e ramo yy py anhomongarai aguã xembou va'ekue aipoe'i: “Rexa 'rã Nhe'ẽ oguejy ouvy vy peteĩ ava re oĩ rã. Ha'e va'e ae ma Nhe'ẽ Ky'a E'ỹ reve nhomongarai va'erã”, he'i va'ekue xevy.
34 Ha'e gui ha'e va'ekue ma xee aexa ete karamboae. Ha'e rami vy ae pẽvy aikuaa uka Nhanderuete Ra'y oikoa.
Jesus rupive João Batista remimbo'e kuery mokoĩ oje'oiague
35 Ko'ẽ jevy João oiko mokoĩ guemimbo'e reve.
36 Oexa Jesus oaxa rã. Ha'e vy aipoe'i:
— Peva'e ma Nhanderuetea guigua vexa'i — he'i.
37 Po rami ijayvu rã hemimbo'e mokoĩve oendu vy oje'oi Jesus rupive.
38 Ha'e gui Jesus guakykue re oma'ẽ vy oexa ha'e kuery ou rã. Ha'e vy aipoe'i:
— Mba'e re tu peju?
Ha'e kuery aipoe'i:
— Rabi, mamo tu ndee rekeaty? — he'i. “Rabi” ma “Porombo'ea” 'ea.
39 Ha'e ramo aipoe'i ha'e kuery pe:
— Peju ha'vy pexa peikuaa aguã — he'i. Ha'e ramo ha'e kuery oje'oi vy oexa okeaty, ha'e ka'aru ma ramo opyta hexeve.
40 Ha'e gui João ijayvu rã hemimbo'e kuery oendu vy Jesus rupive oje'oi va'ekue regua peteĩ ma Simão Pedro ryvy André.
41 Ha'e va'e ma guyke'y Simão-a py ranhe oo. Ha'e vy aipoe'i guyke'y pe:
— Ore rojou ma Messias — he'i. “Messias” ma “Cristo” 'ea.§ Tery Messias ma hebraico ayvu pygua, ha'e rã tery Cristo ma grego pygua. Mokoĩve joo rami he'ia va'e, “Nhandereraa jepearã Nhanderuete ombou va'e” he'ia.
42 Ha'e rami vy guyke'y ogueraa Jesus-a py.
Ha'e gui ha'e va'e re Jesus oma'ẽ vy aipoe'i:
— Ndee ma Simão, João ra'y reiko. Aỹ gui ma nderery 'rã Cefas — he'i. “Cefas” ma “Pedro” 'ea.
Jesus guemimbo'erã Filipe ha'e Natanael oenoĩague
43 Ko'ẽ jevy Jesus onhembopy'a Galiléia katy oo aguã. Ha'e ramia ja oexa Filipe. Ha'e vy aipoe'i ixupe:
— Jaa ke xerupive — he'i.
44 Filipe ma Betsaida tetã pygua, André ha'e Pedro reve ha'e py hekoa va'e.
45 Ha'e gui Filipe ma oo oeka Natanael. Ojou vy aipoe'i:
— Roexa ma Moisés lei re omboparaague, ha'e profeta kuery voi omombe'u va'ekue. Ha'e va'e ma José ra'y Jesus Nazaré pygua va'e — he'i.
46 Ha'e ramo Natanael oporandu:
— Nazaré gui nda'u oiko 'rã ri mba'emo porã?
Filipe ombovai:
— Jaa ha'vy exa — he'i.
47 Ha'e gui Natanael ovaẽ ouvy rã Jesus oexa vy aipoe'i:
— Pee ma ou peteĩ Israel regua anhetẽ rupi ete oiko va'e — he'i.
48 Ha'e ramo Natanael oporandu:
— Mamo ha'vy ndee xerexa ra'e?
Jesus ombovai:
— Ndevy pe Filipe xemombe'u e'ỹ mbove ma voi xee roexa kuri figo'y yvypy py reĩ rã — he'i.
49 Ha'e rami rã Natanael aipoe'i:
— Porombo'ea, ndee ma Nhanderuete Ra'y, Israel kuery pegua huvixave ae — he'i.
50 Ha'e gui Jesus aipoe'i:
— Ndee ma ha'e rami aikoa rerovia mba'eta “Figo'y yvypy py reĩ rã roexa”, ha'e ramo rive. Ha'e gui raka'eve rã mba'emo ndevy aikuaa uka 'rã pova'e gui iporãve va'e.
51 Mba'eta anhetẽ aipoa'e pẽvy: Raka'eve rã pexa 'rã yva ojepe'a rã, ha'e Nhanderuetea guigua anjo kuery ojeupi ha'e oguejy ramo Ava ra'y ojeapo va'ekue re.

*1:1 Ayvu py ma jaikuaa uka 'rã nhandepy'a re oĩ va'e. Ha'e gui Jesus Cristo ma Nhanderuete py'a re oĩ va'e kuaa ukaarã ou (versículo 18; Colossenses 1.15).

*1:3 Colossenses 1.16,17; Hebreus 1.1-4; 1 João 1.1-4

*1:6 João 1.15-37; Marcos 1.2-8; Atos 19.4

1:21 Judeu kuery oikuaa rã Cristo ou e'ỹ mbove Nhanderuete ombou jevy 'rã profeta Elias imombe'uarã (Malaquias 4.5-6). Ha'e rã “Profeta ou va'erã va'e” he'ia ma Deuteronômio 18.15-18 py oĩa gui oikuaa.

*1:23 Isaías 40.3

1:29 Jesus pe “Nhanderuete guigua vexa'i” he'i, mba'eta omanoa py opaga raka'e nhandereko vaiaty re (Êxodo 12.3-13, Isaías 53.7-11, 1 Pedro 1.18,19, Apocalipse 5.6).

§1:41 Tery Messias ma hebraico ayvu pygua, ha'e rã tery Cristo ma grego pygua. Mokoĩve joo rami he'ia va'e, “Nhandereraa jepearã Nhanderuete ombou va'e” he'ia.