Lucas papel tepyaca Jesucristo po'ó
1
Süs wa la tjiji Lucas Teófilo lal.
1-3 Don Teófilo mpes:
Qjuis catjampan nepénowa Jesucristo cus tocon̈, jupj nosis mo'o tjuwine na. Yupj tjunuc jupj la tjijá. Yupj tjepjyacan̈ jupj tjevelá. Jupj jomozopan waytsja yupj, ne p'a jilal tjowelepj Dios tjevelá. Locopyaya tjowelepj wa cupj qjuilal pjü tepyalá. Mpes cupj sin popa pülücj quelel japactsja Jesucristo la tjijá qjuis catjampan tjunuc. Napj nin p'iyá quelel pyactsja. Pajal püs way, tülü way la tji'yüy, nin tji'yüsa pjü tepyalá. Mpes quina 'ücj napj lal pjü pyac. Pjaní pjaní ca mpac, mpes ca jin mü'üsüs jipj. 'Üsüs way jipj pajal. La p'a jin tji'yüsa la tjajay wa Jesucristo po'ó; napj pyac mpes jipj ca jus nlayen t'üc' way nin tepyala.
Ángel lay tepyala Zacarías nt'a.
Püna Herodes jepa más püné waytsja Judea nt'a. Jupj tüpü'ü na, yom Zacarías ló sacerdote waytsja Dios wo nt'a. Sacerdotepan pülücj tapatja. Lovin nepénowa yupj sin popé 'a mulú tsji' la tjajay, locopyaya p'a wa tsji' la tjajay. Newa nepénowa tsji' la tjajay lovin. Zacarías tsji' líjitsja jilal Abías lotsja, yupj 'a mulú tsji' la tjajay na. Zacarías jats'om Elisabet lotsja. Elisabet Aarón püna tüpü'ü popa p'iyatsja püs naya tüpü'ü jupj. (Aarón sacerdote waytsja 'ots'ipj. Sacerdote mwalá waytsja jupj.) Zacarías, Elisabet, manas 'üsüs waytsja Dios lal. Malala tulucj. Lovin pjü la tjajay yupj jis Jepa Dios tjijyü'tá jupj Popel mo'ó. Newa sin popa cjuwá yupj. Elisabet cjuwá tsjicj way lovin; manas co'müy waytsja yupj quinam.
P'a jyawca na, niyom Zacarías tsji' líjitsja jilal tsji' la tjajay Dios wo nt'a, ne Zacarías tsji' la tjiji wa yupj jis lal. Sacerdotepan lovin papel la t'apj, niná papel mo'ó tjowelepj tsjan 'ücj la mijicj tsji' la tjajay na. Pjaní pjaní la t'apj yupj. Nin jawas nin la tjajay na, pjaní way la t'ya Zacarías. Jupj papel tjevele jupj Dios wo mo'ó ca mim, ts'ülüc' 'üsüs cjumsu ca mü'ümüs ne'aj. Lovin nin la tjajay Dios mpes.
10 Zacarías ts'ülüc' 'yǘmatsja na, gente pajal pülücj pje'á tjelejen̈ ne'aj. Dios lal la montsja yupj. 11 Wa mo'ó Zacarías ton̈ca nt'a ángel lay tepyala jupj nt'a. Dios jas tjejyama ángel niná la veles Zacarías lal. Mesa Zacarías 'yüma nt'a, li'inyampe ton̈ca ángel. 12 Zacarías ma seletsja tsjan la qjuijis ángel tjinyuca na. Pajal lecj tjeyá jupj. 13 Mpes ángel tjevele jupj lal:
—Po ma lecj tjeyá. Dios lal le montsja jupj ca mya 'as. Jets'om Elisabet yom tsjicj ca popa nsem. Tjac' na, Juan ló nt'as jupj. 14 Pajal ca 'ücj jyas nsem jipj; gente pülücj 'ücj jisas nsem wa jetjam tjac' mpes. 15 Cupj qjuis Jepa Dios ca mveles jupj püné. Lovin uva 'üsǘ ma ca mü'üm jupj, guaro ma wa ca mü'üm. Ma tjemya'na na custjay, Dios Cjües jupj jos mo'o ca mpü'üm. Dios Cjües jyü'ta jin ca la mijis jupj. 16 Nin mpes jetjam vele na Dios po'ó, israelpan pülücj po ca jisas nsem yupj jis Jepa Dios, ne ca cus ncon̈cocj jupj.
17 Ángel tjevele wa:
—Jetjam ca mwalá mim qjuis Jepa Dios jama nt'a. 'Ücj ca 'üsüs la mijis Dios mpes, Elías jinwá. Püna Dios Cjües cus tjep'ya'sa Elías, mpes pajal 'üsüs la tjiji. Nin p'iyá ca nsem jetjam lal. Jetjam ca sin mü'üsüs lis mijis, mpes jis papay ca quelel lis mijicj sejatjampan niswá. Nin mpes wa malala lajay ca cü'ü'süs 'ots'ipj. Yupj ne ma lajaytsja Dios tjevelá püna p'in. 'Üsüs witjacj jinwá ca yola nsem yupj quinam. Jetjam ca nin la mijis. Mpes qjuis Jepa Dios jac' na, nepénowa 'ücj ca cus ncon̈cocj jupj —nin tjevele ángel Zacarías lal.
18 Zacarías tjevele ángel lal:
—Pajal co'müy napj. Nats'om co'müy wa jupj. ¿'Onin ne ca jus nley napj ncu t'üc' velen jipj?
19 Ángel wola tjevele:
—Gabriel napj. Lovin Dios wolap'a'a jüs napj, nin mpes ca jus nlayen t'üc' velé napj. Jupj nin tjejyama jipj nt'a. Nin tjejyama la veles 'üsüs ca mya palas. 20 Newa jipj ma tepyon napj tjevelé, mpes lyájasa ca nsem jipj quinam. Ma ca polel mvelen nsem jipj. Napj tjevelé jin tepyala na, niswa ca 'ücj mvelen nsem. Dios jos na ca pjü mpalas napj tjevelé jin —nin tjevele ángel jupj lal.
21 La p'a witjacj pje'á la tjunuc Dios wo nt'a. La tjunuctsja Zacarías pje'á ncalas. Po yólatsja ma pje'á tjac' mpes. 22 Tjac' na, ma polel véletsja jupj. Nin mpes yupj jus nlaytsja Dios la tjiji Zacarías 'ücj tjinyuca Dios jas tji'yüsa la tjiji, Dios wo mo'ó tón̈catsja na. Jus nlaytsja nin mpes ma polel véletsja. Newa ma polel tjevele, mpes lovin la seña tjevele p'in.
23 P'a jawas Zacarías t'üc' tsji' la tjiji ne'aj. Wo nt'a tjemey jupj. 24 T'üc' tepyala ángel tjevelá. Jats'om jupj ts'uyupj jana tepyala jupj, mpes mes cínquiya wo nt'a tjá'asa. Tjevele: 25 “Nejepa Dios ncapj tjep'ya'sa. Malala ntepalá po jólatsja jupj. Püna la p'a wa yólatsja malala napj, tsjicj cjuwatsja mpes. Ma ca nin yola quinam.”
Ángel María nt'a tjemey.
26 Elisabet mes séisiya way tjá'asa na, Dios jas tjejyama jupj ángel Nazaret nt'a, Galilea mpe se jütütj nt'a. Ángel jupj p'iyatsja ni, Gabriel ló. 27 Dios jas tjejyama jupj la veles tsjücjüim lal. Tsjücjüim María lotsja. Lovin ma yom lal tjuwine jupj. Ma tjowaya custjay. Tjevele p'a jawas José lal ca mwayim. José David popa p'iyá, püs naya tüpü'ü jupj. (David israelpan jis jépatsja pajal püna.)
28 María nt'a tjac' jupj, ángel. Tjevele:
—¡'Ücj jyas t'as! Po 'üsüs la tjiji Dios jipj mpes, jupj ne jipj Jepa Püné. Cyapj cyon̈ca jupj. Más 'üsüs 'e tepalá pjü nequem jis tepyala lal.
29 Ángel vele tjapjaca na, po lapj nyuca jólatsja María. Ma seletsja jupj tsjan mpes nin tjevele jupj.
30 Mpes ángel tjevele jupj lal:
—¡Po ma lecj tjeyá! Dios po 'üsüs way liji jipj mpes. 31 Way tsjicj ca ma'ajam jipj. Yom tsjicj ca ma'nun. Jesús ló ca la nt'an jupj. 32 Püné nsem jupj. Dios Jatjam ló nsem jupj. Jupj David popa p'iyá, püs naya mpü'üm. David tjijyü'ta nt'a ca müjü'tüs jupj. Qjuis Jepa Dios ca ma'ayas müjü'tüs. 33 Israelpan ca jis müjü'tüs lovin. Lovin ca Jepa nsem jupj.
34 María tjevele ángel lal:
—¿'Onin ne nin mpalas? Mvayum tulucj.
35 Ángel wola tjevele:
—Dios Cjües ncuwim jipj nt'a, ca cyapj mp'a'sas. Dios más püné pjü jis lal. Jupj 'üsüs liji gente p'in ma polel lajay jin. P'a nequem jin tulucj ca nsem jipj lal. Jupj püné mpes ca nin nsem la p'in. Jipj lejay mpes tulucj ca nin nsem. Mpes jipj tsjicj Dios juts'a'á ca nsem. Dios Jatjam ló ca nsem jupj.
36 ”Jemapj Elisabet yom tsjicj ca ma'nus wa jupj. Co'müy way jupj, mop'in nin. La p'a javeleptsja ma tsjicj way já'asa jupj lovin; nin tulucj jupj quinam. Mes séisiya nas tsjicj já'asa jupj. 37 Cjuwá tsjan ma 'ücj la qjuijis Dios.
38 María wola tjevele:
—Mwü. Dios ni jütüta. Jipj tjevelen jin ca nsem napj lal.
T'üc' tjevele na tjemey ángel jupj mpe.
Elisabet nt'a tjemey María.
39 'Ístaway María 'ücj la tjiji quelel jámatsja mpes, ne len̈ way joc' mo'o tjemey pülücj patja nt'a, Judea mo'ó. María tjemey tjinyuca ncu t'üc' tjevele ángel jomapj po'ó. 40 Zacarías wo wama tjemey. Süs wa la tjiji jomapj Elisabet lal. 41 Jupj María vele tjapjaca na, way tsjicj Elisabet col mo'o já'asa ntolo jupj. Dios Cjües tjac' wa Elisabet nt'a, cus tjep'ya'sa t'üc' la veles Dios mpes.
Dios mpes tjevele Elisabet.
42 'Ücj jostsja mpes yümücj tjevele niná:
—Dios más 'ücj jyas la tjiji pjü nequem jis lal. Jipj tsjicj way cyol mo'o já'asa 'ücj jos la tjiji wa Dios. 43 Pajal 'üsüs ntepalá, napj Nejepa jamay la nuc tjac' napj nt'a. 44 Nin mpes jipj napj lal tjevelen na, tsjicj ncol mo'o já'asa ntolo jupj, 'ücj jostsja mpes. 45 Jipj tepyon ángel tjevelá Dios mpes, jupj ne cupj qjuis Jepa Püné. Tepyon t'üc' ca mpalas jupj tjevelá, mpes 'ücj jyas la tjiji jupj.
Dios mpes tjevele María.
46 María wola tjevele:
“Napj nola pajal püné way napj Nejepa Dios.
47 Po 'ücj najas Dios mpes. Jupj ca la mijis
napj 'ücj ca mpü'üs jupj nt'a.
48 Jomozo way napj. Po jólatsja jupj
pajal tsjicj way napj, püné tulucj.
'Üsüs la tjiji napj mpes. Nin mpes pjü way
locopyaya patja ca mvelecj Dios 'ücj najas
la tjiji.
49 Pajal jas tjiyocj Dios. Pajal 'üsüs la tjiji
napj mpes, jupj pajal püné mpes.
Ncapj tjep'ya'sa.
Lovin ma malala nyuca liji jupj.
Lovin 'üsüs way p'in liji.
50 Jupj quelel jis capj p'ya'sa jupj lal japon.
Püna tapatja jilal nin p'iyá la tjiji,
p'a jawas ca mpatjam jilal nin p'iyá ca la mijis.
Yupj salejepj Dios ca jis capj ntülüs malala lajay.
51 Jupj pajal 'üsüs la tjiji, jupj pajal jas tjiyocj mpes.
Na'aj la tecyoye püné jin yola witjacj.
52 Jepapan nepénowa tsjicj way yupj la tjiji jupj,
mpes ma jajütütj jis tepyala.
P'a witjacj tsjicj waytsja yupj yas nam,
püné way yupj la tjiji jupj.
53 Nepénowa vecj cya'lin̈, mpes Dios se 'aya
tsjan 'üsüs. Jis col pit'a se palá yupj.
P'a wa pülücj jatatj, mpes 'aya secj sin jyama.
54 Jis capj tjep'ya'sa israelpan,
yupj ne jupj jomozopan.
Lovin ma jo' pe'e jupj tjevelá yupj jis lal
pajal püna.
Tjevele ca jis capj mp'a'sas, ne nin.
55 Nin tjevele jupj püna tapatja jis lal,
cupj ne yupj sin popa.
Nin tjevele Abraham lal, jupj ts'uyupj sin popa locopyaya tapatja jis lal 'ots'ipj”,
nin tjevele María.
56 Mes cont'e ne'aj tüpü'ü María Elisabet wo nt'a. Locopyaya jupj wo nt'a tjemey niswá.
Juan el Bautista tjac'.
57 Pülücj tjejyawca na Elisabet quelel myá'natsja tsjicj way, ne yom tsjicj tjemya'na jupj. 58 Ne'aj patja 'ücj jisastsja pajal Elisabet 'ücj jostsja mpes. Nin p'iyá 'ücj jisastsja wa jupj jüpülücpan. Jus nlay Dios pajal cus tjep'ya'sa jupj. 59 Tsjicj ts'ac' ocho tepyala na, tjiquil cus la con̈ yom tsjicj, pjoloc' tsjicj t'asiyú t'ü na. Dios Popel jis tjijyü'ta israelpan ca nin la mijicj niyom tsjictjacj jis lal ts'ac' ocho jis tepyala na, ne nin la tjajay lovin. Yupj quelel tsjicj ló la t'apj 'ots'ipj. Zacarías ló quelel la t'apj yupj tsjicj mpes, popay jinwá. 60 Jamay ma jostsja nin ló nsem. Jis wala tjevele:
—Nin tulucj. Juan ló nsem jupj.
61 Yupj tjowelepj jupj lal:
—¿Tsjan mpes nin? Nin jis lá tulucj jipj pyülücpan pjü, jipj vyasaspan ma nin jis lá way yupj.
62 Mpes la seña lal tjowelepj tsjicj popay lal. La tjü'üy 'oyn jostsja ló la t'apj yupj. 63 Mpes tabla tsjicj la tjemyona la pac. Tepyaca: “Juan ló jupj”. Ma jus nlaytsja tsjan mpes nin la tjiji.
64 Zacarías nin la tjiji na, 'ücj vele tepyala jupj niswá, ne 'üsüs pjac tjevele jupj Dios po'ó. 65 Mpes pjü ne'aj patja pajal yólatsja Dios pajal 'üsüs la tjiji mpes; yupj yólatsja pajal püné Dios. Pjü niná tepyalá pjü yuwá tjowelepj joc' mo'ó Judea nt'a. 66 Niná tjepjyacan̈ na, po yólatsja tsjan mpes nin tepyala. Yupj tjowelepj: “Püné ca nsem jupj ca nacj. Pajal 'üsüs ca la mijis jupj ca nacj.” T'üc' way qjuis Jepa Dios yom tsjicj niná cus tecyon̈ca, cus tjep'ya'sa pajal.
Zacarías Dios mpes tjevele.
67 Zacarías lotsja tsjicj popay. Dios Cjües tjac' Zacarías nt'a, cus tjep'ya'sa t'üc' la veles Dios mpes. Mpes 'ücj Dios mpes tjevele jupj. Niná tjevelá:
68 “'Üsüs pjac tjowelé qjuis Jepa Dios po'ó. Israelpan jis Dios jupj.
Cupj ne jupj si jütüta sin popé.
Malálatsja cupj püna p'in, jupj juts'a'á tuluctsja,
malala la tjijicj mpes.
Perdonar la qjuis tjiji quinam,
ne ca 'üsüs nsem cupj jupj lal lovin.
69 David jupj jomozo waytsja püná.
David ncupj qjuis jepa waytsja pajal püna.
David popa pjaní qjuis tje'yaya Dios quinam. Pajal jas tjiyocj jupj. Jupj qjuis capj p'ya'sa, mpes 'ücj ca mpatjaquecj Dios lal.
70 Pajal püna profetapan tjowelepj ca nin mpalas. Yupj Dios juts'a'atsja. Dios tjevele p'iyá tjowelepj yupj.
71 Tjowelepj jupj ca qjuis capj mp'a'sas, qjuis enemigopan ma malala la qjuis mijicj ncupj.
P'a witjacj ma quelel la qjuesejay,
ma wa ca polel malala la qjuis mijicj yupj.
72 Niná Dios tjevelá püna tapatja jis lal,
cupj ne yupj sin popa p'iyá.
Tjevele ca qjuis capj mp'a'sas,
malala qjuesé palá na.
Ma jo' tepe'e tjevelá. 'Üsüs way tjevelá, t'üc' way 'üsüs ca la mijis cupj mpes, jupj tjevele jin.
73 Nin tjevele Abraham lal, jupj ne püna tüpü'á. T'üc' ca nin la mijis, tjevele jupj.
74 Jupj ca qjuis manus qjuis enemigopan mpe,
ma ca malala qjuis mpalas.
Nin mpes 'ücj ca tsji' la mijicj cupj jupj mpes.
Ma ca lecj meyacj.
75 Dios jos jin ca la mijicj cupj.
Lovin 'üsüs ca la mijicj, pyatjaquecj na.
Jupj qjuiyus nyuca lovin.
Pjü niná 'üsüs way ca la mijis Dios,
jupj quelel la qjuisiji mpes.
76 Natjam tsjicj, Dios ca mveles jipj jupj profeta.
Jipj ca mvelen jupj mpes.
Pajal püné jupj pjü jis lal.
Jupj wolap'a'a ca mim, 'ücj la mijin
jupj ca mim nt'a.
77 Jipj ca sin mü'üsüs la mijin israelpan
'onin ne 'ücj mpatjam Dios lal.
Jupj ca perdonar lis mijis
yupj malala nyuca la tjajay, mpes nin.
78 Qjuis Dios po jola cupj mpes,
malala qjuesé palá mpes, ne
pjaní ca jas majamas qjuis capj la p'acj.
Lots'ac' jinwá jupj.
Dios pü'ü mpe ca ncuwim cupj nt'a.
79 Gente te ton̈ca nt'a patja
malala nyuca lajay mpes.
Nca'lin̈ ca yupj, mpes lacj jeyapj.
Yom niná Dios se jamá,
jupj ca sin 'yüsa lis mijis yupj.
Jis capj jyawca jinwá ca nsem yupj jis lal.
Ca qjuisin 'yüsa la mijis 'onin ne 'üsüs la püt'üs Dios lal”,
nin tjevele Zacarías.
80 Püs tepyala na Zacarías jatjam t'yüna jupj, püné tepyala. Yom 'üsüs tepyala jupj. 'Üsüs jólatsja jupj Dios jos jinwá. Wa cjuwá nt'a pǘ'ütsja lovin, israelpan jis walap'a'a tjac' nas.