San Lucas
1
Jabojáts̈ama
Ba ents̈anga Jesusbe historia tmojuábema, nts̈amo bë́ngbeñe ndegombre tojopasacá. Chë historia juabemamna, chënga tmojanuena nts̈amo Jesusbe uatsjéndayënga y inÿe ents̈anga chabiama imnencuentaycá. Chë ents̈angna tmojáninÿe y tmojanuena ndayá Jesús tojanmama y nts̈amo tojanayancá, y chents̈ana chabe ts̈abe noticiënga ents̈ángbioye tmojanabuayená. As, áts̈naca sënjonts̈é cuedádoca juanotíciana lempe nts̈amo Jesusbiama imojtsichamcá, tojanobojats̈ents̈ana më́ntscoñe. Mora s̈ontsinÿana ts̈abá yojtsemna acbiama juabemana nts̈amo ndegombre yomncá, uámana taitá Teófilo, chë tijuanoticiá soyëngama, nts̈amo ndegombre bë́ngbeñe tojopasacá. Ba soyënga Jesusbiama tcmojabuátëmbanga, y ats̈e së́ntsebos̈e aca chacotsetáts̈ëmbo, nts̈amo tcojouencá ndegombre yomnama.
Canÿe ángel tojanabuayená Juan chë Ubayaná jónÿnama
Herodes Judea luaroca rey inamna ora, yojamna canÿe judiëngbe bachna, Zacarías ca uabainá. Cha yojamna Abíasbe bachnanguents̈a pamillo. Chabe shemna, Isabel ca yojanabaina, y chana Aarónbents̈ana ents̈á inamna (Aarón, chë más uámana bachnangbe natsana amëndayá). Chatna ts̈abá amata ibnamna Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe, y nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomandacá ibojoyena; y chca, ndocná yonjanobena jayanana chata ndoñe ts̈abá ibonjánama ca. Básenga tondaye ibonjánabamna, Isabel s̈es̈ona jtsebomnama ndobena causa, y chatna ya bëtsanánata ibojtsemna.
8-9 Chë bachnanga Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e tmojtsoservena ora, sempre imojanamana jabocacayana, nda ts̈abá tbojtsonÿená, Bëngbe Bëtsábioye atschuanaye luaroye cháuama incienso jajuinÿiyama. Canÿe, Zacaríasbe ents̈anga Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca, Bëngbe Bëtsábents̈e imojtsoservena orna, Zacaríasbioye ts̈abá ibojonÿena; y chca, cha ibojotóca jana incienso jajuinÿiyana. 10 Zacarías, incienso yojtsejuinÿnantscuana, ba ents̈anga shjoca imojtsemna, Bëngbe Bëtsáftaca encuéntaye. 11 Nÿe ndeolpe, Bëngbe Utabnabe canÿe ángel tojanonÿná chë incienso jajuinÿiyama altarents̈a cats̈bioica. 12 Zacarías chábioye tbojáninÿe ora, tojanenjnaná y corente uatjana tbojanábuache.
13 Chora chë ángel tbojaniyana: —Zacarías, ndoñe matauatjana. Bëngbe Bëtsá tonjouena nts̈amo tconjaimpadacá. Acbe shema Isabel canÿe s̈es̈ona bochántsebomna, boyabásetema, y chana Juan ca cochjuabaye. 14 Chama aca corente oyejuayá cochántsemna, y bëtscá ents̈anga mochanjóyejuaye acbe uaquiñá tojonÿnama. 15 Er cha, Bëngbe Bëtsabiama canÿe uámana ents̈á echántsemna. Ndocna te queochaisofs̈iye vínoye, ni jabuáchiye. Chë Uámana Espíritu chabe ainaniñe echantsemándaye, cha cabá ndonÿna orscana. 16 Banga Israeloca ents̈anga, nts̈amo cha chaojayanama mochanjonts̈é joyeunayana Bëngbe Bëtsá, chëngbe Utabná. 17 Cha echanjáshjango chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayanabe natsana, y echántsebomna obenana y canÿe espíritu nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Elías inabomncá. Chabe natsana echanjáshjango, bëtsë́tsanga chëngbe básengaftaca ndoñe chamondë́tsentsjanama, y chë nduauenanënga cachiñe chamotsatsjuabnama nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá amënga mondbetsejuabnaycá. Y chca, ents̈anga cha echantsapróntaye Bëngbe Utabná jabama orscama ca —chë ángel tbojaniyana.
18 As Zacarías chë ángelbioye tbojantjá: —¿Nts̈amo ats̈e stjobenaye jtsetats̈ëmbuana chë s̈contsatsá soye ndegombre bétsemnama? Er ats̈e ya bëtsëjema së́ntsemna y ats̈be shémnaca cachcá ca.
19 Chora chë ángel tbojanjuá: —Zacarías, ats̈e ángel Gabriel sëndmëna; ats̈e Bëngbe Bëtsábioca sëndoservena. Cha s̈onjichmó chë ts̈abe noticiënga aca jauyanama y juenayama. 20 Morna, chë cbontsatsá soyiñe ndoñe quecatos̈buaché causa, ndëbiá cochanjoquéda, y nts̈amo cbontsatsacá chaojopasá ora, chama tempo chaojtsemna ora, chora jóyebuambayama cochantobenaye ca.
21 Chë ángel Zacaríaseftaca yojtsóyebuambnantscuana, ents̈anga shjoca Zacaríasbiama imojtsobátmana, y mënts̈á imojtsejuabnaye: “¿Ndáyeca ts̈a bën Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e ibojtsobiamná ca?” 22 Zacarías tojtanbocna ora, ndoñe yontsobena chë ents̈ángaftaca jóyebuambayana. Chënga tmojántats̈ëmbona, chë Bëngbe Bëtsábioye atschuanayents̈e Zacarías mo otjenayoquëcá Bëngbe Bëtsábiocana canÿe soye tojáninÿama, er chë́ngbioye jats̈ëmbombonana yojáuyana, ndëbiá yojoquéda causa.
23 Chabe tempo, chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e jtsetrabájayama tojanpochocá ora, Zacarías cachabe yebnoye tojtaná. 24 Chents̈ana baseftaytese, chabe shema Isabel ngomamaná yojoquéda, y chë causa, chë shema shachna ishinÿe cach tsoca yebnents̈e totanoquedá. 25 Cha mënts̈á yojtsichamo: “Bëngbe Utabná mora ats̈biama tojtenojuabó, ents̈ángbents̈e ats̈be ngménana jtsebojuánama, básenga tondaye béntsabamna causa ca.”
Canÿe ángel tojanabuayená Jesús jónÿnama
26 Isabel chnë́nguana ishinÿe ngomamaná yojtsemna ora, Bëngbe Bëtsá, ángel Gabriel tbojanichmó Galilea luaroye, Nazaret ca uabaina puebloye, 27 canÿe shembása María ca uabainá jauatsëtsayama. Mariyna cabá boyabása nduabuatmá inamna, pero Joséftaca jobouamayama tbojans̈buachená. Y Josena, rey Davídbents̈ana ents̈á inamna. 28 Chë ángel Maríybioye tojána y mënts̈á tbojanchuá: —¡Mouena. Bëngbe Bëtsá ts̈abe bendición acbiama tonjama! ¡Bëngbe Utabná ácaftaca entsemna ca!
29 Chca tojanuena ora, María yojenjnaná chë soyama, y yojtsejuabnaye ndáyeca chë ángel chca tbojanchuama.
30 Chora chë ángel tbojaniyana: —María, ndoñe matauatjana, Bëngbe Bëtsá entsama ts̈abe bendicionënga chacotsebomnama. 31 Aca ngomamaná cochanjoquéda y canÿe s̈es̈ona boyabásetema cochántsebomna, y chana Jesús ca cochjuabaye. 32 Cha puerte echantsámana, y ents̈angna Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá ca chábioye mochantsábobuatma. Y Bëngbe Bëtsá chë Utabná, chábioye canÿe rey bochanjábema, nts̈amo David yojamncá, 33 y Jacóbëbents̈ana ents̈anga nÿetsca tescama echántsamëndaye, y chabe mándayana ndocna te queochaisopochóca ca —chë ángel tbojaniyana.
34 Chents̈ana María chë ángelbioye tbojantjá: —¿Nts̈amo chca yochjopása, cabá ndoñe boyá sëntsebomnëse ca?
35 Y chë ángel tbojanjuá: —Chë Uámana Espíritu echanjabo nÿets ácbeñe, y Bëngbe Bëtsabe obenánaca ngomamaná cochanjoquéda. Chabe obenana mo jants̈etëshcá cmochanjaboútsbotse; chíyeca chë echanjónÿna s̈es̈ona Uamaná echántsemna, y chábioye Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá ca mochantsábobuatma. 36 Mouena, Isabel, acbe primá, canÿe s̈es̈ona bochántsebomna, masque ya bëtsananá cha entsemna; chë “s̈es̈ona ndbomná ca” monjanabobuatmá, mora ya chnë́nguana ishinÿe ngomamaná entsemna, 37 er Bëngbe Bëtsá lempe jamama endobena ca —cha tojánayana.
38 Chora María chë ángelbioye tbojaniyana: —Bëngbe Bëtsabe oservená ats̈e së́ntsemna. Bëngbe Bëtsá áts̈eftaca chaoma nts̈amo s̈cojauyancá ca.
Y chents̈ana chë ángel tojtsatanoñe.
María tojána Isabel jabuáchama
39 Chents̈ana, María tojanoprontá y tojanochëmo canÿe puebloye, Judeoca tjañenache luariñe. 40 Chocna cha, Zacaríasbe yebnents̈e tojánamashëngo y Isabélbioye tbojanchuá. 41 Isabel nts̈amo María tbojanchuama tojanuena ora, Isabelbe s̈es̈ona chabe uafsbioye tojanobonjó, y chë Uámana Espíritu Isabélbeñe tojánamashëngo chabe ainaniñe jtsemándayama. 42 Chcasna, Isabel jabuache tojánayana: —¡Bëngbe Bëtsá acbiama más ts̈abe bendicionënga entsama nÿetsca shembásengbiama, y chë cochántsebomna s̈es̈onbiámnaca cachcá! 43 Ats̈e merecido taitsatobuajoñe, ats̈be Utabnabe mamá chas̈uabobuáchama; 44 er ats̈e sënjouena nts̈amo s̈conjachuá, y cachora ats̈be s̈es̈ona oyejuayá ats̈be uafsbioye tonjobonjó. 45 ¡Aca Bëngbe Bëtsábeñe tcojos̈buaché; cojtsetáts̈ëmbo Bëngbe Bëtsá nts̈amo tcmojas̈buachenacá yochjamama; chíyeca puerte oyejuayá cochántsemna ca!
46 Chora María tojánayana:
“Nÿets ainánaca Bëngbe Utabná chantsadorana,
47 y Bëngbe Bëtsá, ats̈be Atsbocayabiama corente chanjóyejuaye.
48 Bëngbe Bëtsá ats̈biama tojtenojuabó, ats̈e chabe oservénëjema.
Er morscana muents̈a ents̈anga nÿetscanga puerte oyejuayá ca s̈mochantsábobuatma.
49 Bëngbe Bëtsá, chë nÿets obenana bomná, chabe obenánaca bëts soyënga ats̈biama tonjama.
¡Bëngbe Bëtsá puerte Uamaná ca entsabaina!
50 ¡Morsca ents̈anga y más chcoyënga, chábioye yeunanëngbiama, cha sempre bochántsengmena!
51 Cha, chabe obenánaca bëts soyënga tojama,
y chë nÿe cachënga bëtsë́tsanga enobiamnayëngbe juabna tojtsepochocá;
52 reyë́ngbioye chëngbe mándayents̈ana tojtsatsats̈e;
pero chë nÿe cachënga bëtsë́tsanga ndenobiamnayë́ngbioye, uámanënga tojábiama.
53 Chë shë́ntseca imomnë́ngbioye, chamosama bëtscá cha tojats̈atá,
pero chë bomnë́ngbioyna tondaye tonjats̈atá.
54 Cha tojanë́jabuache chabe ents̈anga Israeloca, chabe oservénënga,
y ndoñe tbonjánebnatjëmba jtsalastemánana,
55 nÿetsca tescama chë Abraham y chábents̈ana ents̈ángbioye,
nts̈amo bëngbe bëts taitanga Bëngbe Bëtsá tojanas̈ebuachenacá ca” —cha tojánayana.
56 Mariyna unga ishinÿe Isabélaftaca tojanoquedá, y chents̈ana cachabe yebnoye tojtaná.
Juan chë Ubayaná tojanonÿná
57 Isabel jtses̈ócanama tojanónts̈abuache ora, canÿe s̈es̈ona boyabásetema tojanonÿná. 58 Isabelbe juachañe oyenënga y chabe pamíllanga tmojántats̈ëmbona nts̈amo Bëngbe Bëtsá chábioye ibojalastemama, y chama corente Isabélaftaca tmojanoyejuanga. 59 Chë s̈es̈ona posuftayté yojtsebomna ora, tmojánashjango y chëtémbioye chë más delicadents̈e base bobachtema tmojantëts̈e, nts̈amo chë judiënga imojanamancá. Chënga imojétsebos̈e chë s̈es̈ónbioye Zacarías ca juabáyana, cach beftcá; 60 pero chabe mamá tojanë́yana: —Ndoñe. Quem s̈es̈ona echantsabaina Juan ca.
61 As chënga Isabélbioye tmojaniyana: —Acbe pamíllangbeñe ndocná chca quenatabaina ca.
62 Chora chënga jats̈ëmbombonana Zacaríasbioye tmojantjá, nts̈amo chë s̈es̈ona chaotsabainama cha yojtsebos̈e ca. 63 Zacaríasna jats̈ëmbombonana canÿe tablëbé tojanëyá y chiñe tojanábema: “Cha entsabaina Juan ca”. Y chë causa, nÿetscanga ojnanánënga imojtsemna. 64 Y cachora Zacarías jóyebuambayama yojtobenaye, y yojonts̈é Bëngbe Bëtsábioye jëtschuayana. 65 Chë juachañe oyenënga nÿetscanga tmojanëuatjaná, y Judeoca nÿetsca chë tjañenache luariñe ents̈anga chë soyëngama imojtsencuéntaye. 66 Nÿetscanga chë soyëngama tmojántats̈ëmbona ora, chë́ngnaca corente chama imojtsejuabnaye y mënts̈á imojtsichamo: “¿Chë básetema, bëtsá ora nda yochtsemna ca?” Y ndegombre, Bëngbe Bëtsabe obenana cháftaca yojtsemna.
Zacarías, Bëngbe Bëtsábioye jëtschuayama
67 Chë Uámana Espíritu tbojanmandá ora, Zacarías, chë basetembe taitá, Bëngbe Bëtsabe mándoca jtsóyebuambnayëse, mënts̈á tojánayana:
68 “¡Chë Utabná, chë Israeloca ents̈angbe Bëtsá matschuanga,
er cha tonjabo chabe ents̈anga jabújabuachama y jabátsebacama!
69 Cha bochanjíchmua canÿe atsebacayá puerte obenana bomná,
y cha echántsemna Bëngbe Bëtsabe oservená Davídbents̈ana ents̈á;
70 nts̈amo Bëngbe Bëtsá bayté entsemna, chë chabe juabna oyebuambnayëngbiajana,
chë chábenga imomnëngbiajana bënga s̈ojanas̈ebuachenacá, mënts̈á:
71 Cha canÿa bochjanichmuá bëngbe uayayënga y nÿetsca uaboyënjëngbiama bënga jabátsebacama;
72 bëngbe bëtsë́tsangbioye jálastemama,
y jenójuaboyama y jamama chabe uámana trato,
73 nts̈amo Bëngbe Bëtsá, bëts taitá Abrahámbioye tbojans̈buachenacá.
74 Cha tbojans̈buachená bëngbe uayayëngbiama bënga jabátsebacama,
chca, bënga ndauatjcá Bëngbe Bëtsá jasérviama,
75 y chabe ents̈angcá, nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amënga, Bëngbe Bëtsabe delante nÿetsca te bëngbe vidënguiñe jëftsiyenama.
76-77 Y aca, ats̈be básetemna, Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá ca cmochantsábobuatma,
ents̈ángbioye Bëngbe Bëtsabe soyëngama cochtsabuayiynama,
Bëngbe Utabná cabá ndáshjango ora, bacna soyënga amana chamuajbanama;
as Bëngbe Bëtsá chëngbe bacna soyënga echanjáperdonaye, y Bëngbe Utabná jabama mochantsopróntaye.
78-79 Bëngbe Bëtsá bënga puerte s̈ualastemánayeca,
canÿa bëngbe juabnënga binÿnayá bochanjíchmua,
bënga chë bacna soyënga causa mo ibetiñcá y obanëngbe luarents̈cá vida bomnë́ngbioye jabátsebacama,
y jabuátambama nts̈amo natjë́mbana jtsiyenana ca” —cha tojánayana.
80 Chë básetema yojonts̈é jobóchana y chabe espíritnaca puerte. Bayté, ents̈anga ndoyena luarënguenache cha yojëftsiyena, Bëngbe Bëtsá Israeloca ents̈ángbioye cha tojáninÿanÿentscuana. Chents̈ana, chamuábuatmanamna tojanonts̈é Israeloca ents̈ángbeñe jóyebuambayana.