Baluwa yavili yanga Paolo yannembidile
Timoseo
Ulongoledi wa baluwa yavili ya Timoseo
Baluwa yavili ya Timoseo ílembwije na Ntume Paolo kunnembila Timoseo nkuhundwa wake. Ìnahululika baluwa aino ílembwije mmwaka fulani, kutandikila mwaka wa 64 mpaka wa 67 kutandikila mwaka wavelekwejije Yesu Kilisto. Paolo álembile baluwa mmaduva la ntululilo wa umi wake panahungwije nnilingu aneko Loma (sula ya 1:16). Paolo ávele na uloongo wa pepi na Timoseo, na myanda yohe ànannonjelela wanchema mwanawe (Filimoni 2:22, 1 Timoseo 1:2,18).
Baluwa aino nni imo n'dibaluwa ncheche dyanga Paolo dyalembile kwa nkúkulupila yumo-yumo, na akee kwa likuwa lya vakúkulupila, malinga dibaluwa dyake dinji. Dibaluwa dinji dinatu n'dibaluwa anedyo ncheche nni baluwa inandi ya Timoseo na baluwa ya Tito na baluwa ya Filimoni. Mahiku lachiilemba Paolo baluwa aino Valoma vávaona Vakilisto kuva vakáfala, bahi vanavalondola na kuvabaniha. Bahi ìnahululika kuva, aneyo njo inavele ing'anya ya Paolo kuhungwa nnilungu, njo mana ànhimya Timoseo ahwenehe kupililila ibaniki. Malinga chiinavele m'baluwa inandi ya Timoseo, Paolo àn'duma Timoseo kuva, vakúhunda va kulambila vachivapwawe (sula ya 3:1-9). Uchocho, ànnyaulila Timoseo kuva, mmahiku laîda kumbekuva na mahiku la kuyoha namene na la hatali (sula ya 3:1).
Uinjipihi wa baluwa yavili ya Timoseo
1. Sula ya 1:1-2, 3-18, Paolo àtandilika baluwa yake kwa kunsalimila Timoseo na kunkamya ntima.
2. Sula ya 2:1-13, Paolo ànhimya Timoseo ahwenehe kupililila ibaniki.
3. Sula ya 2:14-4:8, Paolo àn'duma Timoseo kwamba vakúhunda va kulambila na namuna ya kupambana navo kwa kulikamuliha Lilove lya Nnungu na kuhunda kwa uhiu Lilove anelyo.
4. Sula ya 4:9-24, Paolo àmalilila baluwa yake kwa kumwing'a Timoseo malaijo lanji na disalamu.
1
Ntandiliko wa baluwa yanga Paolo
1 Baluwa aino ìhaloka kwangu nangu Paolo, nguchemwîje kuva ntume wanga Yesu Kilisto kwa kutamwa kwake mwene Nnungu. Ǹnichemwa uchinga ngùhubili ahadi ya umi utuvenawo kwa kulundanywa kwetu na Yesu Kilisto. 2 Nìkulembila wako Timoseo mwanangu unikutamwa. Nìkuyuwila inema na chididi na amani kuhaloka kwa Nnungu Atata na kwa Nang'olo wetu Yesu Kilisto vììve pamo na wako.
Kuduma na kushukulu
3 Nìnshukulu Nnungu unintumikila kwa ntima ukáhukumika, malinga chivanatendile anyakala. Nìnshukulu Nnungu kila panikuhimukila maduva lammalele panguyuwa chilo na muhi. 4 Nikàhimukila namuna chunakutile mihodi, ngùùva na hamu ing'ulu ya kukwona uchinga nguumbajwe ihangaladi. 5 Nangu mbèchinkuihimukila ing'ulupa yako ihiu, ing'ulupa yanavenayo aviviyo Loisi na anyoko Euniki. Nangu ǹnimala mwalehu kuva, ing'ulupa aneyo na wako ùnivanayo. 6 Bahi ing'anya ya anelyo, nìkukumbusa uikonyele namene inudyo ya Nnungu yuipwechedile pannakuvikidile makono langu. 7 Kwa kuva, Umumu Wanaswe watwing'ile Nnungu akee wa kututenda tuyope, ila nni Umumu atwîng'a dimongo na itamwi na ntima ukápundiha.
8 Bahi unaone dihoni kuhumya ushahidi kwajili ya Nang'olo wetu, na wala unaone dihoni kwajili yang'une ngujukîle kuva ninfungwa ing'anya yanga nang'e. Henga kumilana pamo na nangu muibaniki kwajili ya Malove Lambone, kupapatana na dimongo dyakwing'a Nnungu. 9 Nang'e ánitupoha na kutuchema kuva tuvanu vake. Ánitupoha na kutuchema akee kwa kupapatana na matendo letu lambone, ila ing'anya yavele makudungilo lake mwene kabla chilambo chikànambiumbwa kutulanguja inema yake kupitila Yesu Kilisto. 10 Na anelo lammalele vino lànimaihwa kwetuhwe kwa kuida kwake Mpohi wetu Yesu Kilisto. Nang'e ànidilema dimongo dya kuhwa, na kwa indila ya Malove Lambone nkulanguja indila ya kuva na umi na kutokuhwa. 11 Nangu ǹnitandolwa kuva nkúhubili na ntume na nkúhunda wa Malove anelo Lambone. 12 Bahi ing'anya ya anelyo, nangu mbènkubanika, henga nikáona dihoni kwa kuva ǹnimmala ayula uninkulupidile. Na ngùvele na uhakika kuva, ànahulula kuchichunga achila changukamujije* Kwa malove la Chigiliki lanahululika kuva na mana malinga chitulembile apano au kuva na mana kuva “achila chininkamujije.” mpaka liduva alila lyambeuya. 13 Lakamulihe namene mahundo la uhiu lanikuhundile nangu, uchinga lààve nfano kwakuwe. Uikamulihe ing'ulupa na itamwi yuvenayo, ing'ulupa na itamwi yuipete kupitila kulundanywa kwako na Yesu Kilisto. 14 Kwa kuhululihwa na Umumu Wanaswe aikâla mmitima yetu, nìkuyuwa uuchunge aula uhiu úkamujìjwè.
15 Wako umwene ùnimala kuva, vanu vammalele va chilambo cha ku Asiya váningunyema, na muanevo vanu mùvele Figelo nawi Helimogene. 16 Nang'olo àvavikile chididi vanu va nng'ande mwanga Onesifolo, kwa kuva, nang'e àniida myanda yohe unangutuja ntima, wala nanga pawene dihoni kwa kungwona nguhungwìjè nnishelu. 17 Henga pahwikile ku Loma ánitumbama namene kungutaha mpaka panguwene. 18 Nang'olo an'jalile kupata chididi nniduva alila lyambeuya! Na wako ùnimala saana namuna changuyangete namene anepo pa Efeso.
*1:12 Kwa malove la Chigiliki lanahululika kuva na mana malinga chitulembile apano au kuva na mana kuva “achila chininkamujije.”