Baluwa yanga Paolo yannembidile
Tito
Ulongoledi wa baluwa ya Tito
Baluwa yanga Tito nni baluwa imo n'dibaluwa ncheche dyanga Paolo dyalembile kwa nkúkulupila yumo-yumo, na akee kwa likuwa lya vakúkulupila, malinga dibaluwa dyake dinji. Dibaluwa dinji dinatu n'dibaluwa anedyo ncheche nni baluwa inandi ya Timoseo na baluwa yavili ya Timoseo na baluwa ya Filimoni. Baluwa aino Paolo ánnembidile Tito, henga áilembile muchi ìmbesomwa muyo mwa vanu vohe. Tùnahulula kulimala anelyo kwa kuva, Paolo àlonjelela mambo àlalá lamaîha utume wake, wakati Tito ánilamala mwalehu mambo anelo. Baluwa aino ilembwije mmwaka fulani, kutandikila mmwaka wa 63 mpaka wa 65, kutandikila mwaka wavelekwejije Yesu Kilisto.
Paolo ánnaijije Tito kulaimilila makuwa la vanu vankulupîla Yesu lavêle nchisiwa cha ku Kilete. Na hambi ànnembidile Tito baluwa aino uchinga amwing'e maeleso layâmba kuvatandola vakúlodya va makuwa la vanu vankulupîla Yesu na namuna ya kuvahunda vakúlodya anevo. Paolo áhumije maeleso malinga anelo n'dibaluwa dyake dyannembidile Timoseo. Paolo àelesije namuna vakúlodya chivachilembelewa vaikale maisha la uwanaswe namene. Bahi makuwa la vanu vankulupîla Yesu la maduvano na vakúlodya va makuwa anelo vàlembelewa valyone swala anelyo lya uwanaswe kuva lya muhimu namene.
Uinjipihi wa baluwa ya Tito
1. Sula ya 1:1-4, Paolo àtandilika baluwa yake kwa kulitambuliha na kunsalimila Tito.
2. Suala ya 1:5-16, Paolo àlonjelela kwamba madengo lannekedile Tito alakole nchisiwa cha Kilete. Tito álembelewa avatandole vakúlodya vaikâla maisha la uwanaswe namene.
3. Sula ya 2:1-3:11, Paolo àmwelekesa Tito avahunde vanu namuna ya kuikala maisha lalangûja kuva vanang'o vàmweshimu Nnungu.
4. Sula ya 3:12-15, Paolo àmalilila baluwa yake kwa kumwing'a Tito malaijo lanji na kuhumya disalamu.
1
Ntandiliko wa baluwa yanga Paolo
Baluwa aino ìhaloka kwang'une Paolo, ntumishi wa Nnungu na ntume wanga Yesu Kilisto. Nangu ǹnilaijwa nivalodye vanu vavatondwêle Nnungu vapate kunkulupila na kuumala uhiu uvahululîha vanu kuikala kwa namuna yalembela Nnungu. Na kwa uhiu anewo vachivave na lilolelo lya umi ukee na ntululilo, umi wanatuahidite Nnungu akálambila, kabla chilambo chikànambiumbwa. Na muuhiku waukudungidile mwene, nkuuhunukula ujumbe wake kwa indila ya mahubili lángukamujìjè Nnungu, Mpohi wetu na kunguamulisa nilahubili.
Baluwa aino nìkulembila wako Tito, mwanangu wa uhiu muing'ulupa ituikumila pamo. Nìkuyuwila inema na amani ihalôka kwa Nnungu Atata na kwa Yesu Kilisto Mpohi wetu, ììve pamo na wako.
Madengo la Tito aneko ku chisiwa cha ku Kilete
Nangu nìkulekile aneko ku Kilete uchinga umalilile madengo letu lanaisalidile na uvatandole vanu kuva vasele va likuwa lya vanu vankulupîla Yesu, n'dimanga dyammalele dinikuhaulidile malinga chinikulaijije. Nsele wa vanu vankulupîla Yesu àlembelewa ààve munu akáyambika. Ààve chihi na mmahe yumo, na vana vake vàlembelewa vààve vanu vankulupîla Yesu, na vakáyambika kuva vàikala uwamba au nni vanu vakútahuka. Kwa kuva, nkúlodya wa vanu vankulupîla Yesu àlembelewa ààve munu akáyambika, kwa kuva, nang'e nni nkwímilila madengo la Nnungu. Àlembelewa anààve munu wa chibuli wala wa kutunuuka wala nkúkalewa na wala anààve munu nkúkalipa na wala anààve munu avêle na tama ibaya ya kupata dimali. Henga àlembelewa ààve munu apwechelêla vayeni, ààve munu atâmwa kutenda lambone na ààve munu aikâla kwa lúnda na ààve munu atênda lalalembela Nnungu, ààve wanaswe na ààve munu ahulûla kulikamulanga. Àlembelewa aukamule ujumbe wa uhiu utuuhundile. Na kwa kutenda uchocho, achiahulule kuvakamya mitima vanu kupitila mahundo la uhiu, na kuvaduma avala vautahûka ujumbe anewo.
10 Kwa kuva, pàvele vakútahuka vohe vatangôla malove lakee mana, vavahochêja vanu vanji. Vanu anevo vatendânga uchocho, asa nni avala Vayahudi vankulupîla Yesu, vavanamatîja vanu vayaluke uchinga vapohwe. 11 Vanu anevo lasima vanyalajwe kutangola, kwa kuva, vàvatimbanga vanu va kaya yammalele kwa kuvahunda vitukutuku vikálembelewa kuhundwa. Vanu anevo vàtenda uchocho kwa tama ibaya ya kupata dimali. 12 Ata nabii wavo yumo, Nkilete nnyavo, ánitangola kuva, “Vakilete vànalambila maduva lammalele, vàvele muchi anyama vakúyoha, na nni vanu akúlya uwamba na valêmwa!” 13 Ushahidi anewo nni wa uhiu. Bahi vakalipile namene, uchinga vahwinge muing'ulupa. 14 Vanahwenehe kukamulila dinano dya kulambila dya Vayahudi na malaijo lahalôka kwa vanu vauhitîle uhiu. 15 Kila chinu chìnihahulwa kwa vanu vahahwîke mmitima, henga nanga chinu chihahwîke kwa vanu vakáhahwike mmitima na vakákulupila. Kwa kuva, ding'ano dyavo dikee dyambone na mitima yavo ikee yambone. 16 Vanu malinga anevo vàhaula kuva vànimmala Nnungu, henga kwa matendo lavo vànankana. Vanu anevo nni vanu vantunduwîja Nnungu na nni vanu vakámpilikana Nnungu, na wala nanga pavafala kwa chinu chohecho chambone.