Din Inam-amag
Di Aapostol
Maipanggep Sin Libro Ay Nay
Din Inam-amag Di Aapostol et siya na di kaitoloyan Din Siged Ay Damag Ay Insolat San Lucas, esa ay doktor ay nakikiey en San Pablo sin odom ay nanbibiyahiana. Din maistorya isna et din nakaskasdaaw ay inam-amag ya inkaskasaban di aapostol manlogi sin siyodad ay Jerusalem, pag sin probinsiya ay Judea ya Samaria, ya enggana sin kailiili isnan lobong. Kanan di odom en din ngadan koman di libro ay nay et Din Inam-amag Di Ispirito Santo, tan sisya di nangiturturong ya nangidawdawat sin aapostol si panakabalin ay mangasaba ya mangamag si milagro.
Nalaklaka ay maawatan tako din oblan di aapostol mo ammoan tako din olog di Messias ono Cristo ya din kasasaad di ipogaw sin timpo na. Ed wani, ibilang di odom ay ipogaw ay din olog di Messias et din moyang ay naianak ed Betlehem, ngem din kosto ay olog na et din dinotokan Diyos ay manturay. Isonga din kanana sin libro ay nay en sedsed-en di Judio din bomalaan di Cristo ono Messias, laydena ay kalien en sedsed-en da di pangibaaan Diyos si ari ay mangituray en daida, ngem adi da ammo din ngadan di ari ay sana.
Sin timpo ay binmalaan Jesus, waday napigsa ay siyodad ay Roma ay enggay nangabak sin kailiili, pati din ilin di Judio ed Israel. Isonga sin nangilogian Jesus ay man-itdo ya man-amag si milagro, kanan di odom ay ipogaw en sisya di mangipango en daida ay mangabak sin sosoldado ay taga-Roma. Adi da inawatan ay din panggep Jesus ay inmali sinan daga et baken ta isalakana di kakailiana ay Judio sin kaibaw da ay taga-Roma mo adi et ta isalakana di am-in ay ipogaw sin basbasol da. Isonga di kaad-adoan ay Judio, idi inammoan da ay sigaan Jesus ay mangobat sin taga-Roma, adi da pinati ay sisya din Cristo ono Messias ay inkarin Diyos, mo adi et intoltoloy da pay laeng ay sedsed-en din somawangan di Cristo, tan kanan da en daan di pangibaaan Diyos en sisya.
Isonga din oblan di aapostol sin nakdengan di nantaolian Jesus ed langit et en da pinaneknekan sin gagait da ay Judio ay kasin tinagon Diyos si Jesus, et say pangammoan da ay sisya din dinotokan Diyos ay Messias. Am-in din Judio et patien da ay kalin Diyos din naisolat sin Daan ay Tolag. Isonga din inyaat di aapostol ay nangawis en daida ta mamati da en Jesus et inpanemnem da en daida din naipadto sin Daan ay Tolag maipanggep sin Messias, asi da pinaneknekan ay si Jesus di natongpalana.
Ad-adoy Judio ay naawis ay namati en Jesus. Ad-ado abey baken Judio ay makwani en Gentil ay namati. Ngem di odom ay Judio ay namati et laslasoyen da di Gentil yan kanan da en adi mabalin ay maisalakan di Gentil mo adi da aben onodan din ogalin di Judio. Isonga inpaammon Diyos sin aapostol ay baken nabanbanol di Judio mo din Gentil mo adi et maisalakan di olay sino ay ipogaw ya awatena din Ispirito Santo babaen sin pammati na en Apo Jesus, baken din pangonodanas ogali ono bilbilin di ipogaw (10:1–11:18; 15:1-34).
Wada di mabasas na maipanggep sin Emperador ed Roma ya din makwani en Romano, isonga adalen tako abe. Ed Roma di kapital di Italia, et say kad-an di kangatoan ay pangolo da ay makwani en Emperador. Gapo ta inabak din sosoldadon di Italia din kailiili, iturayan din Emperador daida am-in, yan sisya di nangdotok sin aari ya gogobernador ay nangituray en daida. Din man-ili ed Italia et makwani da en Romano. Siya abe din man-ili si odom ay ili ay nansidola ed Roma. Am-in dadi ay Romano et waday gon-gon-oden da. Kaspangarigan, kontran di linteg ay madosa di Romano mo adi mabistigal on-ona. Mo din baken Romano pay, mabalin ay sopliten da on-ona ta piliten da ay mangipodno mo waday basol na. Di Romano abe, mo adi mabistigal ay kosto, mabalin ay iapilo na din kaso na sin Emperador. Ngem din baken Romano et adi mabalin. Say nemnemen tako di mo basaen tako di maipanggep en San Pablo, tan olay mo Judio sisya, nansidola abe ed Roma.
Ad-ado pay di mabasas na, tan ad-adoy nakaskasdaaw ay inam-amag din aapostol. Wada abey kaeegyat ay ligat ay nilaklak-am da. Sapay koma ta mo basaen tako ya ammoan tako din inyat Apo Jesus ay nangay-ayowan sin aapostol ed idi, pomigsa abe di pammati tako, tan man-iso di panakabalina ed wani ya ed idi.
Din Linaona
Din naisaganaan di aapostol ay mangipaneknek en Jesus 1:1-26
Din nangipaneknekan dan Jesus ed Jerusalem 2:1–8:3
Din nangipaneknekan dan Jesus ed Judea ya Samaria 8:4–12:25
Din nangipaneknekan dan Jesus sin kailiili 13:1–28:31
a. Din damo ay nanbiyahian da Pablo ay en mangasaba 13:1–14:28
b. Din nasinopan di papangolon di mamati 15:1-35
c. Din maikadwa ay nanbiyahian da Pablo 15:36–18:22
d. Din maikatlo ay nanbiyahian da Pablo 18:23–21:6
e. Din naibalodan Pablo ed Jerusalem, Cesarea ya ed Roma 21:7–28:31
1
Din Panlogian Di Solat
Patgek ay Teofilus,
Sin damo ay libro ay insolat ko, dinad-at ko di am-in ay inam-amag ya init-itdon Jesus 2-3 nanipod sin nanlogiana ay nan-itdo enggana sin naikayangana ed langit. Idi natey asi kasin natago, nanpaila sin pinili na ay aapostol, yan ad-adoy inam-amag na ta dadlon dan ammoan ay natago kasin sisya. Inmey di opatapolo ay agew ay nanpappaila en daida ya init-itdo na di maipanggep si panturayan Diyos. Inbilina abe en daida din inpaibagan di Ispirito Santo en sisya.
4-5 Sin namingsan ay nasinopan da, inbilin Jesus en daida, “Si Juan et binonyagana di ipogaw si danom, ngem awni et mabonyagan kayo sin Ispirito Santo. Isonga adi kayo komakkaan isnan ed Jerusalem mo adi et sed-en yo din Ispirito Santo ay maisagot en dakayo, tan sisya di inbagak en dakayo ed idi ay inkarin Amak.”
Din Naikayangan Jesus Ed Langit
Idi nasinop din aapostol ya si Jesus, pinoot da en sisya, “Apo, ay ed wani di pangipakaanam sin taga-Roma ay mangiturturay en datako ta say datako ay taga-Israel di manturay?”
“Adi kabalin ay ammoan yo sa, tan si Amak anggoy di waday lebbeng na ay mangikeddeng mo sinoy maamag sin tapin di agew ya mo pig-an di kaamagana,” kanan Jesus ay sinombat. “Ngem sin omalian di Ispirito Santo ta mantetee en dakayo, wada en dakayo di panakabalin Diyos, et paneknekan yo di ammo yo maipanggep en sak-en isnan ed Jerusalem ya sin kailiili sin probinsiya ay Judea ya Samaria, ya enggana sin intiro ay lobong.” Sin nangwanian Jesus sidi, naikayang ed langit et tangtangaden da enggana ay nalingban si liboo.
10 Inengnengneng da pay din nadiposan Jesus ed kayang, kawada et di doway anghel ay nanbabados mankilat ay nakipipika sin kad-an da. 11 Kanan da, “Dakayo ay taga-Galilea, apay nga tatangaden yo ed kayang? Si Jesus ay inila yo ay naikayang ed langit, mais-o din pantaoliana sin inmeyana, tan maila ay bomabbaba ay maikoyog sin liboo.”
Din Namilian Di Aapostol Si Maisokat En Judas
12 Pag mantaoli din aapostol ed Jerusalem ay napo sin dontog Olivo. Din kaaddawi na et nganngani ay esay kilometro. 13 Somawang da pay ed Jerusalem, inmey da sin beey ay pan-iyanan da et sinenggep da sin kowarto sin kayang. Daidas da Pedro, Juan, Santiago, Andrew, Felipe, Tomas, Bartolome, Mateo, si Santiago ay anak Alfeus, si Simon ay makwani en Patriota tan insakit na din ili na, ya si Judas ay anak Santiago. 14 Am-in dana et nasinop das kankanayon ta mankararag da, pati din babbabai, si Maria ay inan Jesus ya din aag-in Jesus.
15 Waday esay agew ay nasinopan di namati en Jesus ay emey ay sin-gasot ya dowanpo di kabibilang da. Pinmika si Pedro yan kanana, 16 “Aag-i, masapol ay natongpal din inpaisolat di Ispirito Santo en David ed nabaon ay maipanggep sin naamag en Judas. Si Judas ay nay di nangipango sin nanpap en Jesus, 17 ngem ed idi gait mis sisya, tan dinotokan Jesus ay makisilbi en dakami ay aapostol.”
18 Siya na din naamag en Judas. Din pilak ay nailagbo en sisya sin lawa ay inamag na et inlako nas daga, et say ena namsean sin awak na. Natekdag et pag bomtak din awak na et binmel-ay din eges na. 19 Idi inammoan di man-ili ed Jerusalem din naamag en sisya, nginadanan da din daga ay doy si Akeldama, di olog na sin kali da et Daga ay Nabayadan si Dada.*Din kanana sin Griego et: Dagan di Dada. Di esa abe ay olog na et Daga ay Nasoyatan si Dada. Ilaen abe sin Mateo 27:6-8.
20 Intoloy Pedro ay nangwani, “Din insolat David sin libro ay Salmo et siya na:
‘Sapay koma ta mabaybay-an di beey na, et maga kasin di manbeey isdi.’Salmo 69:25.
Wada abey naisolat ay kanana,
‘Sapay koma ta bansen di odom ay ipogaw din saad na.’Salmo 109:8.
21-22 Masapol ngarud ay pilien tako di maisokat en Judas ta waday maitapi en dakami ay mangipaneknek sin kasin natagoan Apo Jesus. Din pilien tako et masapol ay nakibeb-eweg en dakami si kankanayon sin kawadan Jesus en datako, ay manlogi sin nanbonbonyagan Juan enggana sin naikayangan Jesus ed langit.”
23 Pag da et ibaga din ngadan di dowa ay ipogaw ta panpilian da, si Jose Barsabbas ay manngadan abe si Justus ya si Mattias. 24 Et nankararag da ay nangwani, “Apo, gapo ta sik-a di mangammo sin nemnem di am-in ay ipogaw, ipaammom kod en dakami din pinilim en da naey ay dowa 25 ay maiskat sin kinaapostol en Judas, tan dinokogana din nansilsilbiana ay kinaapostol et inmey sin lugar ay kaibagayana.” 26 Pag dan manbonot, et si Mattias di nabonot, et naitapi sin sinpo ya esa ay aapostol.

*1:19 Din kanana sin Griego et: Dagan di Dada. Di esa abe ay olog na et Daga ay Nasoyatan si Dada. Ilaen abe sin Mateo 27:6-8.

1:20 Salmo 69:25.

1:20 Salmo 109:8.