Kolose
Leta Kolose de leta ida la'a Asia yapatni mak edon olieta la'a leta Epsus. La' puka Makod lira de (Onni 19) rakot nohora Paulus kniarni la'a leta Epsus la'a anni wotelu. La' ler de makpesiay id de nwawa Epafras. Epafras di nla' pa nakot nohora Kot Kalwieda-Paitiota la'a e mutwualli la'a leta Kolose nhi'nande makden Kolose dom de rpesiay wiali.
La'pa lera wo'ira rlardoin la dewade rkenia Paulus la roma nhio'la ralamni onnila nakot nohora Kot Kalwieda-Paitiot de. La'pa e nden ma'ta la' roma nhio'la ralamni de enatlin nan de riy dom de e rwatutu hya' mak edon kaplola la'a leta Kolose. Irwatutu riwra itler la yamori-yalewna onnila itpesiay me itlernohor walia deulu-tatra sunat ror wutga deulu-tatra doma to'a.
La'pa Paulus natlin nan hade dewade na'enyatga horat di la'a makden hande totpena nhi' aruri ir pesiayni. Yanhi'pa tungkuru mak edon kaplola re rodi ir la talan mak kaklierta. Paulus ntekal reria niwra it pesiayni la'a Yesus nmeh'a ed mak kodi it la yamori-yalewna. Yesus ed mak kohi-ka'ara nohkerna-rai miaran di, me Nodi plolli la'a hare honona mak kdella nohkerna nor utnu-liannu. E' ed maka Uplerlawna Ntutga pa Ntuwu-nhai it la it do'oni-halli ralamni totpena hota itora Uplerlawna tla' ihru ida-ralm ida. Paulus ntekal reria niwra tungkuru mak edon kaplola re wniatutnu nhal wa, yoma nwatiawu rimormiori wniarorni-wnialaini. Paulus nakot nohor wal lia nhioli-lieta wniehwa-liakta mak klol talan pa makpesiay re rhi' nana.
La'a puk di e rakot nohora emkadille:
1. Wniak kalwieda (1:1-2)
2. Paulus nwak kalwieda la'a Uplerlawna yoma makden Kolose re ralam kalwiedni me pesiayni, ne Paulus nsumbaini ira (1:3-14)
3. Paulus nwatutu makden Kolose (1:15-3:17)
Yesus ed makodi plolli la haneka-harahu wawannu. Ne E' ed mak khi' itora Uplerlawna tkalwieda (1:15-23)
Paulus nakot nohora e kniarni maka enakot nohora Kot Kalwieda-Paitiota me nhima-nre'a makpesiay re (1:24-2:5)
Itlernohora wniehwa-liakta mak lol talan pa makpesiay re rhi' nana (2:6-23)
Itolin doinia ita nhioli yatyata, me itsi'a-tyapia mak kla' nana Yesus ralamni (3:1-17)
4. Nnio'a-niatu la'a mak kmehlima, la'a upa-a'na rora ina-ama, me la' walia ata-wa'ara rora upa-matroma (3:18-4:1)
5. Nnio'a-niatu la'a sniumbaini, me wniehwa-liakta mak kaplola pa itsi'a la riy mak edon kpesiay ma'ta (4:2-6)
6. Wniak kalwieda me nnio'a-niatu hohoni (4:7-18)
1
Paulus nwak kalwieda la makden Kolose
1-2 Ina-nara ama-hyali Uplerlawna mutnu-rahanu makden Kolose mak kor oleka Kristus Yesus mlia' ihru ida-ralm ida me makden rer lia E lirni-tunnu.
A' di de, Paulus maka Kristus Nhopan pa nodia Uplerlawna lir kalwiedni, yoma Uplerlawna Nmeh'a Nran a'u la'a E wniaror wamueheni.
Agor wutga ita hyalli Timotius ampak de Uplerlawna, it Amlawanni de pena E' ed mak kala ra'ani-pallu me kalwiedni-paitiotni tiy miy.
Paulus nsumbaini
3-4 Amatlin olek la miy die mpiesiay oleka Kristus Yesus me miatu mtiulla-msiaynia Uplerlawna mutnu-rahanu honona. La' hade pede nhi'inde la'pa amsumbain tiy miy, de ama'uli-mawedia Uplerlawna, Itmatromni Yesus Kristus Amni de, la'a miy rerieimi. Miy e mpiesiay oleka, me miy e mtiulla-msiaynia Uplerlawna mutnu-rahanu re yoma mhia'ara aranmi la yamori-yalewna maka Uplerlawna Nhi'targ oleka la Ilyamou-Watyatoha. Rakot nohor oleka yamori-yalewan de tiy miy lia' ler maka mitlin nohor walia Uplerlawna wniatutnu mak kaplollola, de Kot Kalwiedni de. Kot Kalwied de mana ha nwewr olek la noha-rai di tetema. Ne la' ler maka ha mitlin nana Kot Kalwied de me mnia'erit nana plollola Uplerlawna ralam kalwiedni tiy miy, de mpiesiaya me nhiolmi-lietmi mana ndella plol wawannu. Emkade walia la' meni-meni to'a, de Kot Kalwiedni di nodia rimormiori la nhioli-lieta ilu-wniehwa kalwiedweda, me maka kpesiay mana na'ititar rer lia liawanni. Kot Kalwied de ed maka Epafras, kniarwial miamni mak kden rer lia a ralam mamni, ha nakot tiy miy. E' ed mak kdenrer pia ntulan mai ita yoma nora ami mkar wiut lia Kristus kniarni, la' miy rerieimi. Ne Epafras de mana ed mak kakot nohora mai am lia' emkameni la Uplerlawna Nhiwni ed mak kodi plolli la miy pede miy die idma ntulla-nsayni ida.
La' hade pede la' ler maka amatlin nohora miy pesiaymi de pa la'pa ntut lia dodo'ondi memna, amken rer miy lia sniumbain mamni ralamni. Nhi'inde ampak la Uplerlawna totpena mliernan kirkira-ralma-riora, wniarora-wnialai samomuou mak kwatiawua E Nhiw Lululli totpa miat niohor memna Uplerlawna ralma-riorni. 10 La' emkade de hota mormiormi e rlernohor oleka Itmatromlawanni ralma-riorni, me la' hya'-hya' to'owa de miy mhi' mamainia mak klola E ihranu-ralamni pa hota nhiolmi-lietmi ilmi-wniehwami honona re, rden la plollol wawannu. Me miy o'ta-kriahlu miy re yeher to' pa naphyar wia pede miat niohor memna Uplerlawna. 11 Me ampak de Uplerlawna-Mempulwatnu mak kodi plolli mak kdella tutullu-lolo'oni Narur nian miy totpena mlier la kropna-krieutu mana yana mpiadura mere miatu mhiur niohor ralam mehrani me miatu miodia ralma hepuepru. 12 Me totpa miatu mi'uli-miwedia it Amlawanni. Yoma E' ed maka khima-kran miy pia mliernana hare honona maka Uplerlawna Nhi'targ oleka la'a E mutnu-rahanu pa rlernana la E lodna-hairni la hititni-repreparni. 13 E' ed mak kahal doinia melmelli-kalkalamni tnioranni mai ita pa Nken it la lelerni la A'nani maka E' orgahani Nsayn de, lodna-hairni. 14 Yoma E A'nani Ntuwu-nhai it pa Nwe'er doin olek it la wutwutu-kokgohu, pede dodo'ondi de it do'oni-halli re ramou-rawitn oleka wa.
Yesus Kristus ed mak kodi plolli la haneknek wawannu
15 Ina-nara ama-hyali, itat niohor memna Uplerlawna plolli-mneheni, nhiolli-lietni, illu-wniehwani, kennama ita edon tamkek nan E'a, yoma riy ramkek memna Uplerlawna nhiolli-lietni de la'a Yesus Kristus de mormiorni-dardiarni la' nohkeran di. Yesus de Wutmueha-Laimieha inhatta mak kodi plolli la haneknek wawannu! Edonna rhi' temn E' la'a maka Uplerlawna Nakoki-nayapi, mere E' ed olek la wa. 16 Yoma E' ed maka Uplerlawna Nhopan pa Nakoki-nayapia haneknek wawannu makden la Ilyamou-Watyatoha nora nohkeran di wawannu, de hya'a-hya'a mak kayamkeka me mak edon kayamkek taru mak kodi plolli la noh di utnu-liannu. Noha lyanti ha nkadkaduw nan di Yesus Kristus Nakoki-nayap niana totpena Yesus Kristus de Nlernan ya'uli-yawedi la'a ir honona mormiorni-dardiarni. 17 Hare honona edonna rho'a-rwanin ma'ta de, Yesus Kristus de ed mak kden ulu, me la'pa Uplerlawna Na'ohi-na'ar hare honona pa nhorwua de Yesus ed maka Ntorna-nrautu hare honona. 18 Me E' de rna'etga la o'ta ne mutnu-rahanu de inonni tetema. Yoma E' ed maka Uplerlawna Namori-nalewn ulga la'a matmiati ralamni, totpena E' ed mak kala' ul pua nodi plolli la haneknek wawannu. 19 Yoma Uplerlawna Nmeh'a ralma-riorni totpena Uplerlawna plolli-mneheni, yarurni-yalaini, yamorni-yadarni, nhiolli-lietni, illu-wniehwani la'pa hare honona de, ed maka etla E A'nani Yesus Kristus. 20 Uplerlawna Net tiarg olek pa Nal A'nani de totpena makden la nohkerna wawannu honona me la' walia makden la Ilyamou-Watyatoha rkalwied owa'an la Uplerlawna. Ne Uplerlawna Nhi' hade de lola A'nani rarni mak khuria la'pa Nmati lia auwlakra hananni onnila it rerieini.
21 Mere miy die, ululu de miy olietmi la Uplerlawna pa miy mhi' Uplerlawna la arwalmi, onnila ralma-riormi nden rer lia yatyata ralamni pa mhi'a-myap niohora. 22 Mere la' lera-mela ri de la A'nani matmiatni, pede Uplerlawna Nhi'a pamuli-payala tiy miy, totpa miy mior owa'ana E' pa mkialwieda, totpena hota la'pa mliernan polpuolu la E gaini ralamni, de ta'en niana raklaka miy, yoma mikleha do'a-hala kuku' eti. 23 Mere miy erammi. Mdien rer lia pesiaymi de, me mtiutrieri pitpit niohora. Mhia'ar toto' memna aranmi la yamori-yalewna maka ha rakot nohora la Uplerlawna Kot Kalwiedni. Uplerlawna Kot Kalwiedni maka ha mitlin de, ha rakot nohor oleka pa nwewar la nohmarna uhunu-ewatni-lahwani. Ne la' Paulus a' muana awuali olek la mak khima-kre' la Orgahi-Orha'a tulanni-kniarni pa a'ukot nohora Kot Kalwied de.
Paulus tulanni-kniarni la'a krei wokni-le'enu
24 Dodo'ondi de a ralmu nahepru onnila alier la kropna-krieutu la'a miy rerieimi. La'a a ino'nu mehrani-maunu, de u'itar wutga hya' ed maka Yesus Kristus Namehra-namau niohora la'a makpesiay re, de aliernan kropna-krieutu mak Uplerlawna Nror targ oleka wa. Ne makpesiay re wokni-le'enu de emeka E inon wamueheni. 25 La' Uplerlawna nhiopanni, pede a' die ghi'a hopopna la'a makpesiay re wokni-le'enu pa a'ukot nohora tiy miy lira honona mak kwatiawua Uplerlawna, 26 de lira maka anni-anni me wenu-wolla ululu Uplerlawna Nawunum targa la'a riy honona. Mere la' dodo'ondi de rakot nohora la E mutnu-rahanu. 27 Maka Uplerlawna Niwra Nakota-nalde'eta, de Yahudi atia' mana hota rlernana Uplerlawna kalwiedni-paitiotni, ra'ani-pallu, pripanni-fa'anni mak samomuou memna. Uplerlawna ralma-riorni maka ululu de ha rawunum targa mere dodo'ondi rakot nohor de emkadi: de Yahudi atia' miy miana, Yesus Kristus etla miy ihrami ralamni, pede miat muemn oleka de hota miora Uplerlawna la'a geni miaka khitita-kreprepra.
28 Yesus Kristus ed maka amakot nohora la rimormiori honona. Ampagahniorta ir de amala wniatutu-wniaye'a mak kodia kirkira-ralma-rior samomuou. A ralma-rior mamni de totpena rimormiori id mana yana nden hala, mere honona rde ratlin la a wniatutu-wniaye' mamni pa hota rakleha do'a-hala kuku' eti la Uplerlawna yamkekni yoma rora Yesus Kristus rla' lir ida. 29 La' hade pede a' muana wualunni-wualeran toto' meman la a knia'ru de agal toto' memna a ih'ru-ralmu kirkira-ralma-rio'ru maka Yesus Kristus Nal de, me E rurni-laini mak kari tioto' meman la a ralmu.