6
K'e̱ nga jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ Jesús tsate natín jè na̱chrjein nìkjáya
(Mateo 12:1‑8; Marcos 2:23‑28)
Jngoò k'a jè na̱chrjein nìkjáya, ja Jesús ñánda títje̱ trigo. Xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ tsate natín‑la̱ trigo, tsafèya‑ne tsja, i̱kjoàn kiskine. Tjín i'nga xi̱ta̱ fariseo xi kitsò:
―¿Mé‑ne ko̱'nè‑enò jè kjoa̱ xi mìkiì tjí'nde nga ko̱s'ín ko̱ma jñà na̱chrjein nìkjáya?
Kiìchja̱ Jesús, kitsò‑la̱:
―¿Jñò, a mìtsà jye tíjiìn‑nò koni s'ín tíchja̱ Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá koni kis'iìn xi̱ta̱xá ítjòn xi ki'mì David ko̱ jñà xi̱ta̱‑la̱ xi kjihijtako̱ k'e̱ nga kjòhojò‑la̱? Jahas'en ni'ya‑la̱ Nainá; kiskoé i̱nchra̱jín tsjeè‑la̱ Nainá; tsakjèn. Ti̱koa̱ kitsjaà‑la̱ xi̱ta̱‑la̱ xi tji̱ko̱. Mìkiì tjí'nde nga jñà ko̱kje̱n. Tà jñà no̱'miì tjí'nde‑la̱ nga ko̱kje̱n.
Jesús kitsò‑ìsa‑la̱:
―'A̱n xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱, 'a̱án otiìxoma‑la̱ na̱chrjein nìkjáya.
Xi̱ta̱ xi kixìt'aà jngoò tsja
(Mateo 12:9‑14; Marcos 3:1‑6)
Ìjngoò k'a k'e̱ nga jè na̱chrjein nìkjáya, Jesús jahas'en ni'ya i̱ngo̱ sinagoga; tsibíts'ia̱ nga tsakóya‑la̱ xi̱ta̱. Koa̱ ya̱á tíjna jngoò xi̱ta̱ xi kixìt'aà tsja kixi̱. Jñà xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés ko̱ xi̱ta̱ fariseo nchisíkinda̱ Jesús kó s'i̱in, a si̱ìndaá‑ne jè xi̱ta̱ xi xk'én jè na̱chrjein nìkjáya; mejèn‑la̱ nga skoe̱ mé‑ne nga ko̱ma ko̱hòngui‑ne. Ta̱nga Jesús jyeé tíjiìn‑la̱ kó s'ín nchisíkítsjeèn jñà xi̱ta̱ koi. Kitsò‑la̱ jè xi̱ta̱ xi kixìt'aà tsja:
―Ti̱sítji̱in, ti̱si̱jna kixi̱ ya̱ jngoò osen.
Xi̱ta̱ jè tsasítje̱n, tsasìjna kixi̱. Jesús, k'e̱é kitsò‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jna:
―Jngoò kjoa̱ skònangui‑nò: ¿A tjí'nde‑né k'e̱ nga jè na̱chrjein nìkjáya nga ndaà s'e̱én, o xi ch'o s'e̱én? ¿A si̱k'en‑ná o xi si̱ndaá‑ná jngoò xi̱ta̱?
10 Jesús kiskoòtsejèn yije‑la̱ kóho̱tjín xi̱ta̱ xi ya̱ títsa̱jnandiì‑la̱. K'e̱é kitsò‑la̱ jè xi̱ta̱ xi kixìt'aà tsja:
―Tjeèndojoì ndsei̱i.
Xi̱ta̱ jè, tsijmeé tsja, ni̱to̱ón kjòndaà‑ne. 11 Jñà xi̱ta̱ fariseo, 'ñó jti komà‑la̱; k'e̱é tsibíts'ia̱ nga tsajoóya‑ne mé xi si̱ìko̱ Jesús.
Kó 'mì 'ín‑la̱ xi̱ta̱‑la̱ Jesús xi kota'yàt'aà‑la̱ xi tejò ma‑ne
(Mateo 10:1‑4; Marcos 3:13‑19)
12 Ti̱jñà‑ne na̱chrjein koi, Jesús kiìmijìn‑jno jngoò nindoò nga kiìchja̱t'aà‑la̱ Nainá; kisìk'a ni̱tje̱n nga tíchja̱t'aà‑la̱. 13 K'e̱ nga kis'e i̱sén kiìchja̱‑la̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱; i̱kjoàn jaàjiìn tejò xi̱ta̱ xi tsibíxáya‑la̱. 14 Jè Simón xi ti̱koa̱ Pedro tsibít'aà 'ín; Andrés xi 'ndse̱ ma Simón; Jacobo; Juan; Felipe; Bartolomé; 15 Mateo; Tomás; Jacobo, ti‑la̱ Alfeo; Simón xi ya̱ fìt'aà‑la̱ kjo̱tíxoma ts'e̱ xi̱ta̱ Celote; 16 Judas, ti‑la̱ Jacobo; ko̱ Judas Iscariote, jè xi i̱skan komà kondra̱‑la̱ Jesús.
K'e̱ nga jè Jesús, kjìn xi̱ta̱ kisìndaà‑ne
(Mateo 4:23‑25)
17 Jesús itjojen‑jno‑ne nindoò, tji̱ko̱ xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱; j'iì jngoò i̱'nde ñánda i̱sòn choòn; ya̱á tsibìtsa̱jna. Kjìn ma xi̱ta̱‑la̱ xi ya̱ nchikoña‑la̱; ti̱koa̱á kjìn ma xi̱ta̱ xi kj'ei̱í xi inchrobà‑ne kóho̱kji i̱'nde Judea ko̱ na̱xa̱ndá Jerusalén ko̱ xi inchrobà‑ne Tiro ko̱ Sidón, na̱xa̱ndá xi kjiyijòndiì ndáchikon. Koi xá j'iì‑ne nga kji̱'nchré‑la̱ Jesús, ti̱koa̱ mejèn‑la̱ ko̱ndaà‑ne ch'in xi tjín‑la̱. 18 Jñà xi̱ta̱ xi ini̱ma̱ ch'o‑la̱ nei̱í síjti‑la̱, ti̱koa̱á kjòndaà‑ne. 19 Ngats'iì xi̱ta̱, mejèn‑la̱ nga ko̱òt'aà‑la̱ tsja yijo‑la̱ Jesús nga tseé nga'ñó tíbitjojiìn yijo‑la̱ nga mandaà yije‑ne xi̱ta̱.
Kó kitsò Jesús i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ i̱ma̱ ko̱ xi̱ta̱ nchi̱ná
(Mateo 5:1‑12)
20 Jesús kiskoòtsejèn‑'a xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ kitsò‑la̱:
―Mé tà ndaà‑anò jñò xi xi̱ta̱ i̱ma̱ 'mì‑nò, nga tsa̱jòn‑nó jñà kjo̱ndaà xi tsjá Nainá nga jè tíhotíxoma.
21 ’Mé tà ndaà‑anò jñò xi ijò‑nò i̱'ndei̱, nga ko̱ma i̱skan, ko̱skiì‑nò.
’Mé tà ndaà‑anò jñò xi chìhindáya i̱'ndei̱, nga ko̱ma i̱skan ki̱jno̱‑nò.
22 ’Mé tà ndaà‑anò k'e̱ nga tjín xi̱ta̱ xi síjtikeè‑nò tà 'a̱n nga̱tjì‑na xi Ki'ndí‑la̱ Xi̱ta̱ xan‑la̱ yijo‑na̱; k'e̱ nga síkítsa̱jnat'aàxìn‑nò, k'e̱ nga chja̱'on‑ko̱‑nò, k'e̱ nga ochrjekàngui‑nò koni tsà jngoò xi̱ta̱ xi 'ñó ts'e̱n. 23 Tsja t'è‑là takòn jè na̱chrjein koi; ti̱tsja‑là ini̱ma̱‑nò; tseé kjo̱ndaà tjoé‑nò ján ngajmiì; ti̱koa̱á jñà xi̱ta̱ jchínga‑la̱ xi̱ta̱ xi beètoòn‑nò, k'oa̱á ti̱s'ín kijtseètoòn jñà xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá.
24 ’Ta̱nga i̱ma̱‑xó‑nò jñò xi xi̱ta̱ nchi̱ná 'mì‑nò nga tjín yije‑nò xi mochjeén‑la̱ yijo‑nò [ta̱nga mìkiì nìkítsjeèn kjo̱ndaà‑la̱ Nainá xi mochjeén‑la̱ ini̱ma̱‑nò].
25 ’I̱ma̱‑xó‑nò xi skiì titsa̱jnaà i̱'ndei̱; k'e̱ nga ko̱ma i̱skan, ko̱hojò‑nò.
’I̱ma̱‑xó‑nò jñò xi bijnò i̱'ndei̱; k'e̱ nga ko̱ma i̱skan ko̱baá‑nò koa̱ jchìhindáya‑nò.
26 ’I̱ma̱‑xó‑nò jñò k'e̱ nga ndaà síkítsa̱jna yije‑nò xi̱ta̱. Jñà xi̱ta̱ jchínga k'oa̱á ti̱s'ín ndaà kisìkítsa̱jna jñà xi̱ta̱ xi 'én ndiso kiìchja̱ya.
Kó s'ín si̱koa̱á xi̱ta̱ kondra̱‑ná
(Mateo 5:38‑48; 7:12)
27 ’Ta̱nga jñò xi titsa̱na'yà, k'oa̱á xán‑nò: Ti̱tsjacha kondra̱‑nò, ndaà ti̱ko̱o jè xi jtikeè‑nò. 28 Ti̱jét'aà‑là Nainá nga kàtasíchikon‑t'in jñà xi chja̱'on‑ko̱‑nò, titsi'batjiò jè xi ch'o síko̱‑nò. 29 Jè xi síjts'iìn‑t'aà kjioòn, ti̱koa̱ tjiì‑là xi ngobà; jè xi faá'an na̱chro̱kisòn‑nò, ti̱koa̱ tjiì‑là na̱chro̱‑nò xi ìjngoò. 30 Ni̱ta̱ yá xi̱ta̱ xi síjé‑nò tsojmì, tjiì‑là; tsà yá xi skoé xi tsojmì tsa̱jòn, kì ti̱ kiì nìjé‑là. 31 Koni s'ín mejèn‑nò nga si̱ìko̱‑nò xi̱ta̱, k'oa̱á ti̱s'ín ti̱ko̱ ngajo‑nò.
32 ’Tsà matsjacha jè xi matsjakeè‑nò, ni̱mé kjo̱ndaà xi s'e̱‑nò, nga k'oa̱á ti̱s'ín jñà xi̱ta̱ ts'e̱n, matsjakeè xíkjín. 33 Tsà tà jñà ndaà siko̱ò xi̱ta̱ xi ti̱koa̱ ndaà síko̱‑nò, ni̱mé kjo̱ndaà xi s'e̱‑nò. Jñà xi̱ta̱ ts'e̱n, k'oa̱á ti̱ síko̱ xíkjín. 34 Tsà si̱kìña‑là jè xi yaxkoòn nga koi̱ìchjí, ti̱koa̱á ni̱mé kjo̱ndaà s'e̱‑nò. Ti̱koa̱á jñà xi̱ta̱ ts'e̱n síkìña‑la̱ xíkjín nga jyeé tíjiìn‑la̱ nga koi̱ìchjí yije kóho̱tjín. 35 Ti̱tsjacha kondra̱‑nò; ndaà ti̱ko̱o; ti̱kìña‑là mé xi síjé‑nò, ni̱mé xi chiñà‑là i̱t'aà ts'e̱. Tsà ko̱s'ín s'e̱en, ìsa̱á tse kjo̱ndaà s'e̱‑nò. I̱xti‑la̱ Nainá xi 'ñó 'nga tíjna ko̱maà k'e̱ nga k'oa̱s'ín s'e̱en koni s'ín Nainá, nga tjín‑la̱ kjo̱hi̱ma̱takòn i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ xi 'nga ikon ko̱ xi ch'o s'ín. 36 Chahi̱ma̱a xinguio̱o koni s'ín beèhi̱ma̱‑nò Nainá xi Na̱'èn‑ná 'mì‑là.
Mì kiì ko̱ma jñá si̱kinda̱á jé‑la̱ xi̱ta̱ xinguia̱á
(Mateo 7:1‑5)
37 ’Kì jé‑la̱ xinguio̱o 'nè kinda̱a mé‑ne nga Nainá ti̱koa̱ mìkiì si̱ìkinda̱ jé‑nò; kì jé binchanè‑là xinguio̱o mé‑ne nga Nainá mì jé ki̱nchanè‑nò; ti̱jchàat'aà‑là jé‑la̱ xinguio̱o mé‑ne nga Nainá ti̱koa̱ si̱ìjchàat'aà‑nò jé‑nò. 38 Tjiì‑là xinguio̱o; jè Nainá tsjá ngajo‑nò; Nainá si̱ìchi̱ba̱‑nò chi̱ba̱ xi ndaà kitseè, xi 'ñó jncha, xi ndaà kisitsajneè ko̱ xi tíxíxteèn‑tjì nga ki̱ncha chijtsa‑nò; jè chi̱ba̱ xi si̱chi̱ba̱ya‑là xinguio̱o, ti̱jè si̱ìchi̱ba̱ya ngajo‑nò Nainá.
39 Jesús tsibéno̱jmí jngoò‑la̱ kjoa̱ xi mangásòn, kitsò‑la̱:
―Jngoò xi̱ta̱ xi mìkiì tsejèn‑la̱, mìkiì ko̱ma ko̱kò‑la̱ ndi̱yá ìjngoò xi ti̱koa̱ mìkiì tsejèn‑la̱. Ingajò, ya̱á ki̱xo̱ya nga̱jo̱ ñánda ch'o choòn. 40 Jngoò xi̱ta̱ xi kota'yà mìtsà ìsa̱ 'nga tíjna koni maestro‑la̱; ta̱nga k'e̱ nga kjoe̱het'in‑la̱ nga ndaà skóta'yà, ti̱koa̱á ko̱ngásòn‑né koni jè maestro‑la̱.
41 ’[¿Mé‑ne jé‑la̱ xingui̱i nìkinda̱‑ne koa̱ tsi̱ji mìkiì nìkindi̱i?] ¿Mé‑ne chìtsejèn‑la̱ tjé xi kjinangui xko̱n xingui̱i, koa̱ jè yá chi̱so̱ xi kjinangui xkoiìn mìkiì chìtsejèn‑la̱? 42 ¿A mì 'ya‑jèn yá chi̱so̱ xi kjinangui xkoiìn? ¿Mé‑ne ko̱'mì‑la̱ xingui̱i: “'Ndsè, tjiì'nde‑ná nga kochrjekànguia tjé xi kjinangui xkoiìn”? Ngaji̱ xi jò ma i̱sén‑lè; ítjòn ti̱nachrjekàngui chi̱so̱ xi kjinangui xkoiìn, mé‑ne nga ndaà ko̱tsejèn‑lè, i̱kjoàn ti̱nachrjekàngui tjé xi kjinangui xko̱n xingui̱i.
Kós'ín 'ya‑la̱ kós'ín tjín ini̱ma̱‑la̱ jñà xi̱ta̱
(Mateo 7:17‑20; 12:33‑35)
43 ’Tsjìn yá xi ndaà kjoàn ko̱ ch'o kjoàn toò xi ojà‑la̱; ti̱koa̱á tsjìn yá xi ch'o kjoàn ko̱ ndaà kjoàn toò xi ojà‑la̱. 44 Nga jngoò ìjngoò sko̱ya yá, k'oa̱á s'ín yaxkon‑la̱ koni kjoàn toò xi ojà‑la̱. Jè toò iko̱, mìtsà yá na'yá ojà‑la̱. Ti̱koa̱á jñà toò uva mìtsà na'yá xanchroò ojà‑la̱. 45 Koni kjoàn yá, k'oa̱á ti̱ kjoàn xi̱ta̱; jngoò xi̱ta̱ xi 'én ndaà chja̱, koií‑né nga kjo̱ndaà tíjiìn ini̱ma̱‑la̱; koa̱ jngoò xi̱ta̱ xi 'én ts'e̱n chja̱, koií‑né nga kjoa̱ts'e̱én tíjiìn ini̱ma̱‑la̱; nga̱ k'oa̱á tsò 'én xi nokjoá koni tsò kjo̱hítsjeèn xi tíjiìn ini̱ma̱‑ná.
Chrjó ni'ya xi jò ma‑ne
(Mateo 7:24‑27)
46 ’¿Mé‑ne ko̱s'ín 'mì‑ná nga bixón: “Na̱'èn, Na̱'èn”, koa̱ mìkiì nìkitasòn koni xan‑nò? 47 K'oa̱á xan‑nò yá xi mangásòn jè xi̱ta̱ xi 'a̱n fìt'aà‑na, xi 'nchré 'én‑na̱, ti̱koa̱ síkitasòn. 48 Jè mangásòn jngoò xi̱ta̱ xi bíndaà ni'ya‑la̱; 'ñó na̱nga̱ ò'nguiì; bíjna tàts'en chrjó ni'ya ya̱ i̱sòn na̱xi̱. K'e̱ nga 'ba jtsí xkón, f'iì xa̱jngá nandá, kaàt'aà'ñó‑la̱ ni'ya; ni̱mé xi síko̱ nga ya̱ tjíndaàsòn na̱xi̱. 49 Ta̱nga jè xi 'nchré 'én‑na̱ koa̱ mìkiì síkitasòn, k'oa̱á ngaya‑la̱ koni jngoò xi̱ta̱ xi bíndaàsòn ni'ya‑la̱ ñánda tà nangui; mìkiì ndaà bíndaà tàts'en chrjó; f'iì xa̱jngá nandá, kaàt'aà'ñó‑la̱ ni'ya; ya̱á bixòña ni'ya jè; jngoò k'a bixòjen.