Kálaad ashúshwóógʉ́ Pwôl nyə á cilə Timotê yɛ́
Isâ í dʉ́gyá nə kálaad ashúshwóógʉ́ mə Pwôl shú mə́ Timotê yí
Timotê nyɔɔŋgʉ́ nyə á bə shilə Yúdɛn, sɔ́ɔ́ŋgʉ́ mwâ Gʉrɛ̂k. Ja Pwôl nyə á ŋgə sá njɔɔnd yé ábɛɛ̂ wə́ nyə́ á kwey Timotê ŋgwə́la á Listrə, shí bwə́ ŋgə́ jɔ̂w múús nə́ Turki yí (Mis 16.1). Njɨ bwə́ á bwəma cínɔŋg yí, Timotê nyə á shwal bə ŋgwɔ́l múúd gwooŋg mə Pwôl. Nə okálaad obá Pwôl nyə á cilə Timotê wá, nə nyɔɔŋg nyə́ á cilə Titus yɛ́ bʉ́sə wáŋ mbwoomb bwə́ jɔ́w nə́ «okálaad ɔ mə́wɨ́ɨl sɔɔnz». Bwə́ jɔ̂w bwo ntɔ́ nəcé bʉ́sə nə məcwûŋ shú óbaagʉlə ɔ́ íncwəmbɛ nə bɔ́ɔ́l ótɔ́we ɔ shwóg wâ Dɔ̧.
Timotê ashúshwóógʉ́ jisə nə mə́ŋkɔw məbá:
(1) Minjɨ́ɨ́gʉ́lá mí dʉ́gyá nə Dɔ̧ dɛ̂sh nə otɔ́we ɔ shwóg myá (milúú 1-3).
(2) Məmpə́ndí Timotê mə jə́lá nə bɛ̧ shú nə́ isɛ́y byé í kyéyʉg mpwogɛ́ má (milúú 4-6).
Pwôl nyə ashígɛ́ ŋgə jɨɨ nə́ Dɔ̧ nə otɔ́we ɔ shwóg bwə́ ŋgə́g nə bɛ̧ məcɛ̧ɛ̧ nda mimbwaamb-julə; nyə á yida lwó nə́ bwə́ ŋgə́g nə sá isâ nə jɔ̧ lâm, bwə́ ŋgə́ ságʉsə Krîst muud mə́ yíl sə́ míkwám dɨ́ yɛ́ (2.3-6).
1
Məbə́dá
muud lwámá: 2.7 Cʉgye: Tit 3.4 bwánd nə búgə́: Kol 1.26-27Mə Pwôl wə́ mə́ cílə́ kálaad ɛ́ga. Mə jɨ *muud lwámá mə *Krîst Yésus. Nyə Krîst sə́ ŋgə́ bwánd nə búgə́ yɛ́, bá Cʉgye wúsʉ́ Zɛmbî wə́ bwə́ á ŋwa cígʉ́lá nə́ mə bə́g muud lwámá. Timotê: 1Kr 4.17 mwân waamə́: 1Kr 4.15; 1Te 2.11; Tit 1.4Mə́ cilə wo Timotê fwámɛ́ mwân waamə́ mə́ á byâ cʉg krîstɛn dɨ́ yɛ́. Zɛmbî Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ bá Cwámba wúsʉ́ Krîst Yésus bwə́ ɔ́ sá wo mpaam, bwə́ ɔ́ gwág wo cɛy lámʉ́d, bwə́ ɔ́ sá nə́mə́ nə́ wo cʉ́gəg mpwogɛ́.
Minjɨ́ɨ́gʉ́lá myâ məshɨɨgâ mí shínʉ́g
Ifɛ̂z: Mis 20.1 buud bwə́ ŋgə́ jɨ́ɨ́gʉli minjɨ́ɨ́gʉ́lá mishús: 4.1-10; 6.3-5, 20-21; 2Tm 2.16-18, 23-26; Tit 1.10-16; 3.9-11Ja mə́ á ŋgə kə Masedwân yí, mə a yáág nə wo nə́ wo jíg Ifɛ̂z. Í á bə shú nə́, buud bwə́ ŋgə́ jɨ́ɨ́gʉli minjɨ́ɨ́gʉ́lá mishús nûŋ wá, wo tə́lʉ́g mpə́ndí nə́ bwə́ kú ná kwo jɨ́ɨ́gʉli mínjɨ́ɨ́gʉ́lá myɔɔŋg. Jigʉ́ nûŋ, wo tə́lʉ́g bwo mpə́ndí nyɔɔŋg. 4.7; 6.20; 2Tm 2.16, 23; 4.4; Tit 1.14Gúl sâ jɨ́ nə́mə́ nə́, nə mikanda, nə lɔ̧́lə mə́byɛ̂l nə́ lɔ̧̂ lɔ̧̂ lɔ̧̂ kú nə məshíné*Oyúdɛn bwə́ á dʉ baagʉlə məbyɛ̂l máŋ micilyá, dʉ lɔ̧́ micilyá myɔɔŋg mísɔɔn, sâ jɔɔŋg wə́ Pwôl ŋgə́ ban na yí.; tə́lʉ́g nə́mə́ bwo mpə́ndí nə́ bwə́ kú dʉ kənd mílâm mbií ísâ byɔɔŋgʉ́d. Isâ byɔɔŋg í ádɛ́ kwíínd múúd nə́ muud bɛ̧́g tə́dʉ́gá mə́ Zɛmbî. Í yidá dʉ shwambʉlə búúd nə́ bwə́ dʉ́g sɛ́ŋʉsa mə́kə̂l. 1.14, 19; 2.15; 4.12; Rom 12.9; 13.10; 1Kr 8.1; Gal 6.10; 2Tm 1.3, 13; 3.10; Tit 1.15Ja mə́ lás ntʉ́nɨ yí, mə ŋgə jɨɨ nə́ obúgʉla bwə́ bə́g nə fwámɛ́ cɛɛlí. Muud jɨ́ nə lâm fúbán, lâm nə́ sáŋ, búgə́ jé kú nə məkə́ŋ yɛ́, nyə wə́ mə́ dʉ cɛɛl búúd fwámɛ́ cɛɛl yɛ́, váál cɛɛlí jɔɔŋg wə́ mə́ jɨ́ɨ́ nə́ bɨ bə́g nə ndɨ́ yí.
1.4; 6.4, 20; Tit 1.10Bɔ́ɔ́l búúd bwə́ á mə́ yîl mílâm jɔ̧ mínjɨ́ɨ́gʉ́lá mínɨɨ́d, bwə́ á mə́ kə cwagʉwa bɛ̧ dʉ́lə lás mbɛɛ ílɨ́s-lɨ́s kú nə shwóg kú nə shug. Bwə́ ŋgə jɨɨ nə́ buud bwə́ ŋwág bwo nda *Oŋkumɛ ɔ́ mə́cɛ̧ɛ̧ mə́ Zɛmbî, njɨ í njúl nə́ bwə́ aŋgɛ̂ nə wámbʉlə sâ bwə́ ŋgə́ cɨ yí, kú wámbʉlə sâ gwə́mɛ́fwó bwə́ ŋgə́ lás nə iŋkáŋ yí.
Rom 7.12, 16Sə́ báá sə́ ŋgə mpu nə́ məcɛ̧ɛ̧ mə́sə jɔ̧jɔ̧ sâ ja múúd mə bálán nə mwo mbií í jə́la yí. Gal 5.19-21Nda jɨ́ ntɔ́ nə́, sə́ dʉ́gá mpu nə́ məcɛ̧ɛ̧ mə́ áshígɛ́ tə́lɔw shú múúd jɨ́ tʉ́təlí yɛ́. Mbɔ̂. Mə́ á yida tə́lɔw shú búúd bɨ́ kú bísh mə́cɛ̧ɛ̧ wá, nə buud ɔ mə́lwə̂, nə buud bɨ́ kú bísh Zɛmbî wá, nə bɔ́ɔ́l osɔ́ɔl ɔ *mísə́m, nə buud bʉ́sə́ kú gwɔ̧́ɔ̧ Zɛmbî wá, nə bɔɔŋg bwə́ ŋwá ísâ í Zɛmbî zhizhe nə zhizhe wá, nə búúd bwə́ gwú ósɔ́ɔ́ŋgʉ́ wá, nə bɔɔŋg bwə́ gwú ónyɔɔŋgʉ̂ wá, nə bɔ́ɔ́l ógwûl ɔ búúd bɛ̂sh. 10 4.6; 6.3; 2Tm 1.13; 2.2, 15; 3.14; 4.2-3; Tit 1.9; 2.1, 7-8Məcɛ̧ɛ̧ mə́ á tə́lɔw nə́mə́ shú búúd ɔ́ jaŋga, nə budúm bwə́ sá íland nə bɔ́ɔ́l búdûm wá, nə buud bwə́ kúshá kənd bɔ́ɔ́l míkwám dɨ́ wá, nə obwiiŋgyɛ ɔ́ íjɔ̧́ɔ̧́, nə bɔɔŋg bwə́ kɛ́ɛ́n jínə́ mə́ Zɛmbî mə́shɨɨgád wá. Məcɛ̧ɛ̧ mə́ á tə́lɔw shú sâ jɛ̂sh í lúmbʉli nə fwámɛ́ njɨ́ɨ́gʉ́lá yí. 11 1Te 2.4Fwámɛ́ njɨ́ɨ́gʉ́lá wɔɔŋg í ŋgə bɛ̧ jɔ̧jɔ̧ lâŋ mə́ Zɛmbî á milwanə́ búúd bwə́ dʉ ságʉsə nə́ nywáá mə́ jəla yɛ́. Jɔ̧jɔ̧ Lâŋ wɔɔŋg wə́ bwə́ á yə mə nə́ mə zə́g ŋgə bwiiŋg yí.
Pwôl ŋgə yə Yésus akíba
12 2.7Gal 1.15-16Mə ŋgə yə Cwámba wúsʉ́ *Krîst Yésus akíba, nyə muud nyə a mə́ lʉlʉshi mə yɛ́. Mə yə nyə akíba nəcé nyə wə́ nyə á kwey nə́ a jɨ nə ŋkul jee shwu nyúul nə mə, a mú sá nə́ mə bə́g nyə sɔ́ɔl məsáal. 13 Mis 8.3; 9.1-5; 1Kr 15.9; Gal 1.13Í njúl nə́ mə á dʉ bul jág lás nə nyə yág, mə á dʉ jugʉshi buud bɛ́ mə njúl ŋkí jág gwɔ̧́ lâm; njɨ, nywáá nyə a mə́ bwɨ́ɨ́g mə nə́ ŋkwoŋʉ́ nəcé mə á ŋgə sá isâ byɔɔŋg jág dɨ̂, mə kú nə búgə́. 14 1.5; 1Kr 15.10Cwámba íshé nyə a mə́ sá mə mpaam ntɔ̧ mínjɨ, nyə a mə́ sá nə́ mə bə́g nə búgə́, nə cɛɛlí í ŋgə́ zhu wə́ Krîst Yésus. 15 Luk 15.2; 19.10; Rom 5.8Ciyá ga jɨ́ abúgʉ́lág, sə́ mə́ jəlá nə magʉlə gwo sə́ bɛ̂sh: jɨ́ nə́, Krîst Yésus nyə á zə shí ga dɨ́ zə cʉg ósɔ́ɔl ɔ *mísə́m; ósɔ́ɔl ɔ mísə́m bɔɔŋgʉ́ dɨ, mə wə́ jɨ́ áshúshwóógʉ́. 16 Ifz 3.7-9; Kol 1.25Njɨ, Zɛmbî nyə á bul gwág mə ŋkúŋkwóŋʉ́lə shú nə́ jɔ̧ lâm mə́ Krîst Yésus í nyínʉ́g mə́dɨ́, mə mú bə yuug shú búúd bwə́ bá *búgʉla mwɔ̂w mə́ ŋgə́ zə má, yuug nə́ bwə́ bá lə́g cʉg á kandʉgə kandʉgə. 17 Rom 16.27Buud bwə́ yə́g Njwú-buud á kandʉgə kandʉgə gúmə́. Zɛmbî nyə abʉ́lɛ bwɛlɛ yə yɛ́, Zɛmbî jɨ́ kú nyîn nə mísh yɛ́, á jɨ́ Zɛmbî njɨ nyə ŋgwúd nə ŋgwûd yɛ́, a ŋkə́nʉwag kandʉgə á kandʉgə. Amɛn.
Gwánág jɔ̧jɔ̧ gwáná
18 4.14; 6.12; 1Kr 9.24-25; 2Tm 4.7-8; Yûd 3Timotê mwân waam, mə zə́ yə wo nyíga mpə́ndí bɛ̧ nə iciyá *búúd ɔ mícúndə́ bwə́ á cɨ shú dwó yág yí. Iciyá byɔɔŋg í ɔ́ yə́ wo ŋkul nə́ wo gwánág jɔ̧jɔ̧ gwáná. 19 1.5Ŋgagʉ́ nə gwána wo mbíd búgə́, wo njúl nə lâm nə́ sáŋ. Bɔ́ɔ́l búúd bwə́ á mə́ dʉ ban dʉ́lə gwágʉ́lə lâm nə́ ndɛɛ́ búgə́ jáŋ í á mə́ nyasʉla nda byɔ́ɔ́l í dʉ búg ŋgwɔ̧ɔ̧́ nə́. 20 Imene: 2Tm 2.17 Aləgʉzándrə: 2Tm 4.14 Sátan: 1Kr 5.5Imene bá Aləgʉzándrə bʉ́sə sámbá búúd jɔɔŋgʉ́d; mə a mə́ cwámbʉlə *Sátan bwo shú nə́ bwə́ ŋwág njɨ́ɨ́gʉ́lá nə́ bwə́ nda ná bá bwɛlɛ *lás nə Zɛmbî bwaasʉ́lə mpu.

1:1 muud lwámá: 2.7 Cʉgye: Tit 3.4 bwánd nə búgə́: Kol 1.26-27

1:2 Timotê: 1Kr 4.17 mwân waamə́: 1Kr 4.15; 1Te 2.11; Tit 1.4

1:3 Ifɛ̂z: Mis 20.1 buud bwə́ ŋgə́ jɨ́ɨ́gʉli minjɨ́ɨ́gʉ́lá mishús: 4.1-10; 6.3-5, 20-21; 2Tm 2.16-18, 23-26; Tit 1.10-16; 3.9-11

1:4 4.7; 6.20; 2Tm 2.16, 23; 4.4; Tit 1.14

*1:4 Oyúdɛn bwə́ á dʉ baagʉlə məbyɛ̂l máŋ micilyá, dʉ lɔ̧́ micilyá myɔɔŋg mísɔɔn, sâ jɔɔŋg wə́ Pwôl ŋgə́ ban na yí.

1:5 1.14, 19; 2.15; 4.12; Rom 12.9; 13.10; 1Kr 8.1; Gal 6.10; 2Tm 1.3, 13; 3.10; Tit 1.15

1:6 1.4; 6.4, 20; Tit 1.10

1:8 Rom 7.12, 16

1:9 Gal 5.19-21

1:10 4.6; 6.3; 2Tm 1.13; 2.2, 15; 3.14; 4.2-3; Tit 1.9; 2.1, 7-8

1:11 1Te 2.4

1:12 2.7

1:12 Gal 1.15-16

1:13 Mis 8.3; 9.1-5; 1Kr 15.9; Gal 1.13

1:14 1.5; 1Kr 15.10

1:15 Luk 15.2; 19.10; Rom 5.8

1:16 Ifz 3.7-9; Kol 1.25

1:17 Rom 16.27

1:18 4.14; 6.12; 1Kr 9.24-25; 2Tm 4.7-8; Yûd 3

1:19 1.5

1:20 Imene: 2Tm 2.17 Aləgʉzándrə: 2Tm 4.14 Sátan: 1Kr 5.5