Luke ka Te Pabe'e Jesus, Te Naa Tooa'a-witu, Numu oo Tuukwena
1
1-2 Ka Te Pabe'e ka yaa teepu-kooba tamme-baa'yoona oo manepu-witu. O'no Te Pabe'e nakatzimodu ka oo poonnese ne tuukwe'e. Ewa'yoo numu mooasoo ka Te Pabe'e-witu botugu. Nu ka no'oko umu ooka poonnedu unnepu nenayodase besa oetu nakasopedakwadoose, meno'o e pua'a Theophilos nu u-matoo tubo'o, o'no saa'a u punno'o oo nakasopedakwadookwu mee nu tusooyugwe.
Oosoo sumu'yoo wa'etse, Zachariah mee naneadu, ka mu Jew numu Abijah mee naneadu nananesootuhidu-matu* Soo Herod ka mu Jew numu-kooba katu.. Oo nodukwa punno'o unu peawabe, Elizabeth mee naneadu, oo naa punno'o ka nanesootuhi papabe'e-matu uga. Umuoo uga besa'yoo numu, no'oko ka Te Naa unnepu kaaheno nakabetse'a. Umuoo ooosapa gi dooamu-ga'yoo soo Elizabeth ka gi dooamudoo-wa'ne'yoona.
8-9 Mu Jew numu nanesootuhi papabe'e nanahoesoo ka tu tumayohoyina, ka pabatsekoo Jew nanesootuhipe nobe-kwi'yoona mayohoyakwe. Umu ka nanesootuhi nobe-kwitoo meakwudu, ka besa kookwanadu kootugukwudu. Sumu tabenoosoo Zachariah nanetutze'a Umu nanetutzea tutsanoodyana ka haka ka besa kwanadu kootugukwudu, Zachariah yise makwuhoo.. 10 Ka besa kookwanadu nakootugukwuno'o oe manepetuse, soo Zachariah ka nanesootuhi nobe-kwi egeaka. Umu numu puuwanasoo konnopunnena nanesootuhigonno. 11 Zachariah yise meeoo pooha tuusoobedyakooha. Sumu'yoo umu Te Naa tutummatziwabe mu toha kakasa-ga-matu petuhoose, ka besa kookwanadu pukwikoo nakootuguna-kumaba wunupunne. 12 Soo Zachariah yise ka Te Naa tummatziwabe poonnese suihoo. 13 Soo Te Naa tummatziwabe ka Zachariah mee netamma, “U sakwa gi suipana. Soo Te Naa tookwa u nanetsukwiya'ena naka. U nodukwa Elizabeth mee naneadu saa'a naatse tooa'agakwu. U yise John mee oo neakwu. 14 Ka oo nadooa'adoose, mu saa'a besa sokwamadooa, ewa'yoo numu saa'a punno'o ooosoo. 15 Soo John besa'yoo numukwu, ka gisoo oo nadooa'adoo soo Te Naa tu Besa Pooha-ma oo sootuhikwu. Soo John sakwa ooosapa gi atsa tutza'emukwa baa hebepana, gi tooe hownnekoo puma tu nabaayina hebepana tuwazoo. 16-17 Saa'a ka nana manese, soo John unusoo pooha-gakwu ka Te Naa yadooawabe Elijah mee naneadu-kwa'ne. Ka Te Pabe'e gisoo petu, saa'a u tooa, John, mu numu oo-toogoo mooe nemamakwupunnedooa. Soo John ka mu numu Te Naa oemota manepu, ka oo besa podo mu makodyukwu. Soo John ka mu naanapua'amu tu doodooamu besa soobedya mayugwedooa. Soo John saa'a ewow Jew numu ka Te Naa mu naka'oedyuku-matusoo makodyudooa.”
18 Soo Zachariah ka Te Naa tummatzidu toha kasa-gakoo mee netamma, “Mooasoo nu unu wa'etsena, e nodukwa punno'o unu peawabe. Hownnekoo yise nu oo sopedakwadoodooa u sumuna e nemooaka?”
19 Soo Te Naa tummatzidu toha kasa-ga'yoo mee oo nanekwegea, “Gabriel mee nu nane'a. Nu Te Naa-nakwana kemmadu. Soo Te Naa-soo meeoo e netamma, nu u tuukwedooa ka besa na'unnedu. 20 Meno'o manakwana, u gi yadooa manekwu, u ka ume e tuukwena gi naka'oedyukuna. Pana saa'a ka u tooa nawuese, u yadooasoo manedooa.”
21 No'yoona mu numu puuwanasoo konnodape ka Zachariah wutooena. “Ha'ooga manena oosoo gi yabe tsebooegena?” mee umu sokwama. 22 Ka saa'a umu-matoo tsebooekese, yise sukwe miyutsu'nge, gi yadoo'a. “Soo wa'etse tuusoobedyadu-kwa'ne nuumma,” mee mu numu sokwama.
23 Saa'a ka tu nananesootuhi pupua'amu tutumatzimakwuse, ka nanesootuhi nobe-kwi'yoona, Zachariah nobe-kwitoosoo kodyuka. 24 Ka saa'a soo oo nodukwa, Elizabeth mee naneadu, kohea. Manege muha manepetuga, Elizabeth ooosapa nobe-kwisoo. 25 Soo Elizabeth yise mee unakwe, “Soo Te Naa e tubetse sootuhipu. Meno'o manakwana numu gi e nesootzemakwu, gi dooamu-ga'yoo mee e netammana.”
26-27 Soo tsuadumu Mary mee naneadu, Nazareth mee naneadu-kwi nobe-ga'yoo Ka Galilee mee naneadu teepu-koobatu.. Soo Mary koomadookwuna Joseph mee naneadu saa'a oo nodukwadookwu. Soo Joseph ka umu ne Jew numu-kooba katudu, David mee naneadu-nakwana a numuhabena. Ka Elizabeth naapahe muha koheana oo manekase, soo Te Naa ka pumme tummatzidu, toha kasa-gakoo Gabriel mee naneadu ka Mary-matoo taya. 28 Soo Gabriel ka Mary-baa petugase meeoo oo netamma, “Soo Te Naa tubetse besa u sootuhikwu.”
29 Soo Mary oo-ma nakasua'e, “Hemmagina netamma?” mee soonammena.
30-33 Soo Gabriel yise mee ka Mary netamma, “Gi suipana. Soo Te Naa besa u-matoo soonammena, u sootuhikwu. Pudusoo u kohease saa'a u naatse oonga'a dooadookwu. U yise Jesus mee oo neakwu Numu Magwetzoidu mee na'unnedu. Oosoo unu pooha-gakwu, oosoo ka Te Naa-nakwana kemmakwuse. Soo Te Naa saa'a ooosapa tu doodooamu-kooba tueya'e tuungudooa ka mu namooatupu David-wa'nesoo soo David puu tu nanumu nehanegatudu. Gadoo hee oo ooonakwatu.”
34 Soo Mary yise mee ka Gabriel tubenga, “Hownnekoo yise nu tooa'adookwu, nu ka gi hannano'o nanano habepuna?” 35 Soo Gabriel yise mee oo nanekwegea, “Soo Te Naa ka tu Besa Pooha-ma oo u sootunagakwu. Ka oo Besa Pooha-toohakwi u koheakwu, oosoo tuha'yoo ka Te Naa Tooa'akwu. 36 Soo u hama'a Elizabeth punno'o u-kwa'nesoo besa nasootuhipu. ‘Oosoo gi dooamu-doodu mogo'ne,’ mee mu numu ka o'nosoo oo nea pana oosoo yise mooasoo naapahe muha kohea. 37 No'yoona soo Te Naa unnepu togesapa manekena.”
38 Soo Mary meeoo, “Nu Te Naa tummatziwabe. Tooe how tooe nuka Te Naa mayugwena besa'yoo.” Soo Gabriel yise meahoo.
39 Gi haa'no obenakwatoo, soo Mary namahanese, mea oona giba-matoo ka teepu Judea mee naneadu-kwitoo, ka tu hama'a Elizabeth nobenega. 40 Ka Zechariah nobe-kwi yise petugase, ka Elizabeth-no yadoo'a. 41-42 Soo Elizabeth ka Mary-no yadooadyakwe, oo wuma ka tu oonga'a yutsungahoose. Soo Elizabeth yise ka Te Naa Besa Pooha-toohakwi pumme oo wupetuhoose yadooakooha. Mee yise unnewunu, “Soo Te Naa tubetse besa u sootuhipu, u oonga'a nokosoo. 43 Nu besa soonamme ka yaa nu-baa u petuse, ka tamme magwetzoikwudu u kohe'a, ka Te Naa ume besa sootuha'e. 44 Ka u petuhoose nuka u yadooese, e oonga'a nu-naga'yoona yutsungahoo, ka besa soonammese. 45 Soo Te Naa tubetse besa u sootuhi u ka tubetse besa no'oko oo unnepu naka'oedyukuna.”
46-47 Soo Mary tubetse besa soonammena nanesootuhikooha meeoo yise, “Soo Te Naa tubetse besa'yoo, numu magwetzoidu. Nu tubetse besa oo-matoo soonamme. 48 Tooe gi e maawa'nekoo sapa soo Te Naa e soobedyana tubetse besa e sootuhi. Yaa manakwana mu numu ooosapa meeoo nu-kwitu wahakwu, ‘Soo Te Naa ka Mary tubetse sootuhipu.’ 49 Soo Te Naa tubetse unu pooha-ga'yoo. 50 Soo Te Naa oe manakwana te soobedyana tamme punno'o ka oo naka'oedyukuna besa nasootuhi. 51 Soo Te Naa unu naduya hemma yugwedu, oosoo umu besa nasooyugwedu numu matzooekute, 52 mu numu-kooba aatadu nokosoo. Pana ka mu gi maawa'nekoo numu besa sootuha'e. 53 Soo Te Naa ka mu tutuha manedu sootuha'e, pana mooasoo besa manepunne mee nasooyugwedu numu soo Te Naa tsasoopedya. 54-55 O'nosoo soo Te Naa ka te namooatupu Abraham mee netammapu, ‘Mu yow e nanumu besa sootuhikwu.’ Meno'o yise soo Te Naa ka mooasoo meeoo unnepuna yise ooosapa besa te sootuha'e.”
56 Pahe muha soo Mary ka Elizabeth-baa'yoose tu nobe-kwitoosoo kodyukasoo.
57 Ka saa'a yise soo Elizabeth naatse tooa'adoo. 58 Oo nananumu-no oo nonopua'a besa sokwama ka oo nakase, soo Te Naa ka oonga'a-ma besa ooka sootuhise.
59 Sumu nasatese, umu nanesootuha'e ka Jew numu tumayohokuna soo oonga'a Jew mane, oo nakakwuse tuwazoo. Umu oo nonopua'a ka oonga'a Zachariah mee tooe neahookwu, ka oo naa-wa'nesoo, 60 pana soo Elizabeth meeoo mu netamma, “Masoo John mee naneakwu.” 61 Umu yise meeoo oo tubenga, “How yise John? Gi too haka u nananumu-matu John mee nane'a.” 62 Umu ka Zachariah mayutzengese, oo mi yadoo'ena, oo tubenga, “Ha'yoo u ka u tooa'a naneamakakwu?” 63 Soo Zachariah yise punno'o mu tumawahakuse pumma tu tubokwuna nekwa'e. 64 Ka pumme ooka tu gease, Zechariah yise meeoo oo-ma tubohoo, “Mooasoo masoo John mee nane'a.” O'no yise soo Zachariah tuapa nanakahoopetuhoosoo yadooase nanesootuhikoohase mee unnewunu, “Soo Te Naa tubetse besa'yoo.”
65-66 “Esoo ka Te Naa umu sootuhipu. Hownne'yookwu gina esoo tuha'yoo?” mee umu oo nonopua'amu sokwama. Gi haa'no oobenakwatoo mu numu ka teepu Judea mee naneadu-koobatu ka oona giba-na nonobe-ga'yoo, ka Zachariah Elizabeth-no unu moomooatupu dooa'adoose oo nanatukwena, punno'o meeoosoo, “Hownne'yookwugina oosoo tuha'yoo?” Umu ka Te Naa saa'a ooka sootuhikwuna sopedakwadoo, soo tuha'yoo ka Te Naa Besa Pooha-ma tu hee-gakwu.
67 Soo Zachariah ka Te Naa pooha-toohakwi nanesootuhina mee unakwe, 68-73 “U, Ne Naa numme Jew numu ooosapa pumatoo nanesootuhidyina. U tubetse besa'yoo. U ka ne namooatupu Abraham mee naneadu meeoo netammapu u ka numme wohonedu-makoo ne magwetzoikwu mee. Meno'o yise u ka u unnepu oo-toogoo mayohogena. U mooasoo meeoo unnepu ka Ne Pabe'e numme-baa petuse, oosoo ka mu tunaka'oedyukudu David mee naneadu-nagatu tsuagetu. Oosoo Te Pabe'e unu poohagakwu 74 umu numme wohonedu tu pooha-ma matzooekukwu. Gi numme hemma-ma nasoosu'a. 75 U nakabetseana kaaheno ka u besa podo meadabekwu. 76 Yise u e tooa John, ka Te Naa yadooawabe manekwu. U ka Te Pabe'e-kobenasoo meadabenokwu ka mu numu nemabetsea meakwu. 77-78 U meeoo ka mu numu tuukwekwu soo Te Naa te sootuhina te magwetzoina, te tuma'emukwana soomu'wakwu soo Te Pabe'e ka tutuha te soobedyana. Soo Te Naa ka Te Pabe'e tamme-baatoo ta'ya ka tabatsebooege-kwa'nekoo yaa teepu-koobatoo petuookwu. 79 Mu numu, ka togaba-witu tuigadu oosoo mu tzapoonnekukwu ka besow po, o'no yise soo Te Naa mu magwetzoikwu.”
80 Soo John ka saa'a, ka nana manekese, ka Te Naa pooha hee-ga'yoo. Mana giba-ma nobe-ga'yoo numu-wana, ka namamakwuse mu Jew numu nanesootuhibu tunedyooekwuse.

*1:5 Soo Herod ka mu Jew numu-kooba katu.

1:8-9 Umu nanetutzea tutsanoodyana ka haka ka besa kwanadu kootugukwudu, Zachariah yise makwuhoo.

1:26-27 Ka Galilee mee naneadu teepu-koobatu.