Isaías
¿Cuyashan runacunata Tayta Dios castiganmanchuraj?
¿Tayta Diosga bindisyunta gon acrashan Israel runacunallatachuraj?
¿Pitaj caran? Isaías ninan caycan «Diosmi salbacoj» ninanmi. Pay caran Jerusalén siudäpitami. Juc profetïsawan majachacaran (8.3). Wamrancuna caran ishcay (7.3). Runacuna yarpan Isaías raypa famillyan cashantami.
¿Maychötaj willacuran? Isaiasga Tayta Diospa willacuyninta willacuran Judá nasyunchömi. Judá runacuna fiyupa ñacaran munayniyoj Asiria runacuna magaj aywaptin.
¿Imaytaj willacuran? Isaías willacuran Uzías, Jotán, Acaz y Ezequías Judächo ray cashan wichanmi (740–686 a.C.).
¿Imataj caycan cay librucho? Cay libroga quimsa partiman raquishami caycan: capítulo 1–39 mas rimaycan Jerusalenpämi. Chay caran Asiria runacuna magaj yaycuyta munaycashan-wichan. Judá runacunatami niycan Tayta Dioswan parlashanta mana cumlishanta. Chaypitami paycunataga jusgaran. Nircur Babiloniaman garguran. Capítulo 40–55 rimaycan Babiloniapita cutichinanpaj cashantana. Capítulo 56–66 rimaycan Babiloniapita cutiycur Jerusalén y Israel runacuna imano cananpäpis cashantami y mas shamoj watacunacho imano cananpaj cashantapis.
Isaías musyaycächimanchi chuscu cösatami: 1) Tayta Diosninchi, «Israelcunapa Santo Diosnin» cashanta (6.1–13). Paymi caycan llapanta ruraj. Y acrashan runacunatana yanapan. 2) Acrashan runacunaga canman «santo runacuna» (62.12). 3) Sión lömacho Jerusalenga «rispitädu siudä» caycan (11.9; 27.13). 4) Juc junäga acrashan santo runacunawan iwal llapan runacuna Tayta Diosllatanami sirbenga (2.2; 52.15).
RIMIR CAJ PARTI
1
(CAPÍTULOS 1–39)
Judá runacuna juchasapa cashan
Amospa wamran Isaiastami Tayta Dios ribilaran Judá nasyunwan capitalnin Jerusalén imano cananpaj cashantapis. Chaycunataga ribilaran* Miq. 1.1 Judá nasyuncho Uzías,* 2Rey. 15.1–7; 2Crón. 26.1–23 Jotam,* 2Rey. 15.32–38; 2Crón. 27.1–9 Acaz,* 2Rey. 16.1–20; 2Crón. 28.1–27 Ezequías* 2Rey. 18.1–20.21; 2Crón. 29.1–32.33 ray cashan wichanmi.
Janaj pacha, cay pacha
Tayta Dios cayno nishanta wiyay:
«Wamräcunatami rucuyänancama uywashcä.
Rucuyarcurnaga chiquicarcamashana.
Yuntaga duyñunta rejsinmi.
Bürrupis rejsinmi duyñun mayman garanantapis.
Israelcunami ichanga acrashä caycarpis
mana rejsimanchu ni tantiyacunpischu.»* Jer. 8.7
 
Ay imanöraj canqui juchasapa runacuna,
mana allita rurar jucha aparicoj runacuna,
juchasapacunapita mirajcuna,
pirdicasha wamracuna.
Gamcunaga Tayta Diospitami witicurishcanqui.
Israelcunapa Santo Diosnintami manacajman churashcanqui.
Paytaga gongaycärishcanquinami.
¿Imapänataj mastaga castigasha caytapis munanqui?
¿Jinallarächu mana wiyacoj caycanqui?
Cuerpuyquipis manami jäcunnachu maynincho astinäpäpis.
Umayquipis intëru rachishallanami.
Imata ruranayquipäpis gänasniqui manami cannachu.
Chaqui-puntayquipita umayquicama manami sänuga canquinachu.
Intëruyquipis gueri-guerillanami, goyuy-goyuyllami, däñashallami caycanqui.
Manami pipis jampipäshurayquichu ni watapäshurayquipischu.
Nanayniqui chawananpaj asëtiwan manami pipis churapäshurayquichu.* Jer. 30.12–15
 
Nasyunniquipis chunyajmi quëdasha.
Siudäniquicunachöpis wararaylla ninallanami rataycan.
Ricaparcaycaptiquimi murupacushayquitapis chiquishojcuna micucarcärin.
Chiquejcuna illgächishannömi llapan chunyaj quëdasha.
Sionga japallannami quëdasha.
Übas chacra chaupincho chuclla tiyaraycajno,
calbäsa wayuraycaj chacra chaupincho jucnaylla ramäda caycajno,
japallan siudäta chiquejcuna intëru cantunpa tumaparaycashannömi quëdasha.
Munayniyoj Tayta Dios noganchïta juc ishcayllatapis cawaycajta mana cachaycamashaga
canan öra caycashwan caran Sodomawan Gomorra quëdashannönami.* Gén. 19.1–29; Rom. 9.29
Tayta Diosta imano sirbina cashanpis
10 Sodomata mandajcuna cashanno caycajcuna, wiyay Tayta Dios nishanta.
Gomorra runacuna cashanno caycajcuna sumaj wiyay Tayta Dios yachachishunayquipaj caycashanta.* Jer. 23.14
11  Tayta Diosga caynömi nin:
«¿Imapänataj chaychica uywacunata garamanqui?
Yamacashanami caycä sacrifisyu uyshacunata nogapaj rupachishayquipita,
törucunapa wiranta rupachishayquipitapis.
Fiyupami melanäcö törucunapa, uyshacunapa, chïbucunapa yawarninta.
12 ¿Imapänataj nogapa ñaupäman shamunquipis?
¿Pitaj nisha-cashunqui wasi puncöman uywacunata apamunayquipaj?
13 Manacajcunataga amana garamaynachu.
Goshtaynin fiyupami melanächiman.
Gamcuna llullu quilla fistata, säbadu jamay junaj fistata rurashayquicunata manami awantächu.
Nogaga manami awantächu juchasapacuna fistata rurar shuntacashanta.
14 Llullu quilla fistata rurashayquicunata, shuntacarcur fistacunata rurashayquitapis melanäcömi.
Chayno rurashayquitaga manami awantänachu.
Pasaypanami yamacashcä.* Jer. 6.20; Amós 5.21–22
15 Gamcuna maquiquita jogaricurcur mañacamaptiquipis
gamcunapitaga juc-läpami ticracurë.
Yaparir-yaparir mañacamuptiquipis
Nogaga mananami wiyashänachu.
Gamcunapaga maquiquipis wañuchicushayqui yawarllami caycan.
16 Mayllacuyna-llapa.
Mana allicunataga amana ruraynachu.
Gongaycäriyna-llapa mana alli ruraycunataga.
17 Allillatana rurayta yachacuy ari.
Rasun cajllatana ruranayquipaj sumaj yarpachacuy ari.
Ñacaycajcunata yanapay.
Alli cajta rurashpayqui wacchacunata alli arriglay.
Biyüdacunatapis yanapay.»* Éxo. 22.21–22; Deut. 24.17–21; 27.19
 
18  Tayta Diosmi nin:
«Shamuy-llapa. Cananmi sumaj parlar alli tantiyashun.
Puca fiyupa tiñicashano gamcuna juchayoj captiquipis,
Nogami limyuyächishayqui rashtanöna yuraj canayquipaj.
Muräduman tiñisha tëlano captiquicunapis,
Nogami limyuyächishayqui merïnu millwano yuraj canayquipaj.
19 Llapan nishäta wiyacorga
chacrayquicho micuy wayojtapis allinnin cajtami micunquicunapaj.
20 Imaypis chaynölla mana wiyacoj cashpayquimi ichanga
imanöpa gueshpiyta munarpis guërracho wañunquipaj.»
Quiquin Tayta Diosmi chayno nisha.
Jerusalenta Tayta Dios limyuyächenga
21 Ñaupata alli goyaj Jerusalén runacuna, imanöshi pirdicashcanqui.
Ñaupataga llapaniquimi rasun cajllata rurarayqui.
Allillata rurarmi goyarayquipis.
Cananga llapaniquipis wañuchicojllamanmi ticrashcanquipis.* Jer. 3.6–10; Eze. 16.15–36; 23.1–49
22 Gamcunaga carayqui guellay bälejnömi.
Cananmi ichanga carcaycanqui mana sirbej ganrano.
Gamcunaga carayqui alli bïnunömi.
Cananmi ichanga carcaycanqui yacu yapasha bïnuno.
23 Mandajniquicunapis Tayta Diosta manami wiyacunchu.
Paycunaga suwacunapa amiställanmi.
Paycunaga munarcaycan pacayllapa päguta chasquiytami.
Munarcaycan imapitapis imallatapis päganantami.
Wacchacunataga manami alli arriglanchu.
Biyüdacuna dimandacuptinpis manami cäsunchu.
24 Chaypitami, Israelcunapa munayniyoj Tayta Diosnin cayno nin:
«Cananmi ichanga chiquimajcunataga jusgashayqui imallata rurashayquipitapis.
Gamcunataga ayñitami cutichishayqui.
25 Yapaymi castigashayqui.
Gamcunacho ganra caycajtapis lijyawan mayllajnömi limyuyächishayqui.
Ganrayquitami jorgushaj.
26 Unay alli juezniqui cashannömi yapay alli juezniquicuna canga.
Tantiyachishojniquicunapis unay cashannömi yapay canga.
Chayno noga camacächiptëga yapaymi nishunquipaj:
‹Jerusalenchöga alli runacunami tiyan› nir, ‹Diosninta wiyacoj runacunami› nir.»* Zac. 8.3
 
27 Sión runacunata salbanan junäga llapan rurashanpitami jusganga.
Salbacoj cajcunaga allillata rurashpan Tayta Diosllamannami yapay yäraconga.
28 Mana wiyacojcunawan juchasapacunami ichanga wañuchicanga.
Tayta Diosta gongaycoj cajcunaga llapanmi wañonga.
29 Fiyupa cuyashayqui yöracunata ricar pengacunquipämi.
Cuyashayqui wertacunata ricaptiqui pengacuyllawanmi cärayquicunapis pucayacäcongaraj.
Chay particunachömi gamcunaga ïdulucunata adurarcaycanqui.
30 Gamcunaga canquipaj yörapa öjancuna garwashtar shicwajnömi,
yacunpita werta chaquiycajnömi.
31 Callpayoj runaga ricacongapaj ogshanöllami.
Imata arushancunapis canga lliptano yangallami.
Chaynömi runaga arushanwan iwal rupanga.
Chay ninata upichinanpäga manami pipis cangapächu.

*1:1 Miq. 1.1

*1:1 2Rey. 15.1–7; 2Crón. 26.1–23

*1:1 2Rey. 15.32–38; 2Crón. 27.1–9

*1:1 2Rey. 16.1–20; 2Crón. 28.1–27

*1:1 2Rey. 18.1–20.21; 2Crón. 29.1–32.33

*1:3 Jer. 8.7

*1:6 Jer. 30.12–15

*1:9 Gén. 19.1–29; Rom. 9.29

*1:10 Jer. 23.14

*1:14 Jer. 6.20; Amós 5.21–22

*1:17 Éxo. 22.21–22; Deut. 24.17–21; 27.19

*1:21 Jer. 3.6–10; Eze. 16.15–36; 23.1–49

*1:26 Zac. 8.3