Barweet nyēē kisirchi ꞉Bāwulō
Roomeek
Taayta
Siriintēēt, yēē /kikēēsirē āk wōlēē /kikēēsirēē: Kisirē ꞉lēbkēēyiintēēt Bāwulō kitaabuuni bo Rooma ām kēnyiit nyēē /kiisōōtyinē kule ki 57 KK yēē kimiitē Kōōriintō nto ku kiriinkēētaab Keenkereeya chēē kitoobēnē keey tukwaay ām sakaramteetaab araarayta. Kimiitē ꞉Bāwulō yooto kōōtēryēēkootē baannyii nyoo kibo sōmōk kutākyinē keey Yēērusālēēm kuyibē beesaanik choo kikiikōōruruuch ām wōlēē mii ꞉biikaab Kiriistō chēbo Kiriki. Kimiitē mbo yooto subak kuyēytoochinē keey baannyii nyoo kibo ang'wan kuwo Sibaannya kumur Rooma. Iboorchinē keey ꞉Bāwulō ām barwaani biikaab Kiriistō chēbo Rooma chēē ki Yuutayeek āk Kirikiik. Kiiwuruur yooto ꞉ātēbuutēkaab bichoo kāāliing'ēn wōlēē mākuchōbto kāāsōōtēywēēkyii āk ng'alaaleet. Tākyinē keey ꞉ng'aleek alake chēbo barwaani biikaab Kiriistō chēē Kirikiik nto alak kutākyinē keey choo ki Yuutayeek.
Kiyēē mii āriit āk nyēē āmu: Rōōbu ꞉barwaani ām bārōōnōōk tukul chēbo ꞉Bāwulō ām kēēlto nyēē kāsāktōōs, kurubta keey āk wōlēē wuu ꞉kāāyēnēētaab Kiriistō. Ki lōkōōy ꞉chu chēē kiiyēēlootiin ām wōōrkooyoontiit nyēē mii Kiirootyeet nyoo bo Kēny nyoo kichokōōboorunēē keey Yēēsu, Kāārārookiintēēt nyoo /kikēēkānyoonu nyoo Ng'aabaneet. Kikikiilchi ꞉Yuutayeek chēē kikiikōōyēnchi Kiriistō ām Rooma, ātēbuutēkwaa bo kēny kuu wōlēē kiwuunto ꞉lukōōsyēk alake. Kirub miisin ntāsimuutēkwaa bo saayeet kuu wōloo kiyēytooy kumānēēyēnchi Kiriistō. Ikiimē ꞉Bāwulō kule māchāksē kuminyē ꞉chiitaab Kiriistō nyēē koonyitē Yēyiin ānkwoosyi keey kōōntōōchi ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin. Māyēētyēēchinē chii ꞉kiruutēk koong'ereech Yēyiin nteenee sāru biich ꞉soboonto nyoo intōōchinē ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin sukung'eet keerub tukuuk choo nāmē keey āk mākuutēkaab Yēyiin. I-ārōōru ꞉Bāwulō ām kurkeetaab 7 kaatyaaktaayeet nyēbo biikaab Kiriistō choo Yuutayeek ām wōlēē mii ꞉kiruutēkaab kiirootyeetaab kēny. Kisir ām kurkeetaab 8 kāābēliisyēēt nyēē nyōōru ꞉chiitaab Kiriistō yoo kāminy kubo Tāmirmiryēēt. Yoo tēēbē ꞉Bāwulō tēēbuutēk ām āsiiswēk alak, kumāchē kuchut ꞉nkinee chiito nyoo sumānē siruutēchu ameetaab lōkōōy. Yēyē keey ꞉Bāwulō wuu nyēē chiito ake nyēē tēēbsē. Nto ām āsiiswēk alak kutēēbē ꞉inee ānkuwālu nkityō.
1
Kyoorōōrchi keey ꞉Bāwulō biikaab Rooma ānkumākyi bērur
1 Anii ku Bāwulō nyoo āyēchinē *Kāārārookiintēēt Yēēsu yiisyēēt. Kitoola ꞉Yēyiin ankootabaanaa āyēku lēbkēēyiintēēt saa-amte lōkōōywēk chēē kāroomēch. Yēyuut. 9:3-15; 26:16; Kala. 1:15-16; Ēfēēs. 4:11 2 Kisimkukuurtoowēēch ꞉Yēyiin ām siruutēkyii lōkōōywēchoo kubununēē *wōōrkooyikyii. Yēyuut. 13:32-33; Room. 3:21; Kala. 3:8, 16; 1Bēt. 1:10-12 3-4 Rubtooy keey ꞉lōkōōywēchu āk lakwanyii Yēēsu Kiriistō Mokoryoontēēnyoo nyoo /kikēēsich kuu chii kuchōōnēē kōōtaab bāytooyiintēēt *Tāwuti. Nteenee /kikiiboor ām kāāmuukēywēēkaab Tāmirmiryēētaab Yēyiin kule Lakwataab Yēyiin ꞉inee yoo /kiikiing'ēētēē meet. Mat. 1:1 5 Chāmēēch ꞉Yēyiin kubununēē Kiriistō. Kiikukōōnēēch keeyey yiisyēētaab *lēbkēēyik kyoomchinootē biiko choo mā Yuutayeek wōlēē wuu ꞉inee āk kule kōōyēnchinē ꞉icheek Yēyiin ānkōōywēyē. Yēyuut. 9:15; Room. 11:13; 15:15-19; Kala. 2:7, 9; Ēfēēs. 3:2; 1Tēm. 2:7 6 Kunyoo akweek ꞉alake ām bichooto chēē /kiikeekweyaak ōbooyiitu Yēēsu Kiriistō.
7 Āsubooyook akweek tukul ām Rooma choo chāmook ꞉Yēyiin ankiikootabaanaak ōyēku biikyii chēē tiliilēch. Kōōbēruurook ꞉Baaba āk Mokoryoontēēt Yēēsu Kiriistō ānkukōōnook kaalyeet.
Kibērē ꞉Bāwulō nto ruutoochi Rooma
8 Ābirchinē kurook Yēyiintēēnyuu kōōnkōy kubununēē Yēēsu Kiriistō kubo akweek tukul kuuyu /kyoomunēē kōōrōōsyēk chēē chaang' kule ōkoosēē keey Yēyiin miisin. Room. 16:19; 1Tēēs. 1:8 9 Inkētē ꞉Yēyiin kule ātāsē taay bēsyēēt ake tukul āsoowook ākookoy. Āyēchinē inee yiisyēēt ām mooyēēt akeenke ā-āmtooy lōkōōywēk kurubta keey āk lakwanyii. 10 Āsooyē kule mākuyootwoo ꞉Yēyiin kēēlto ām lēēkitō āchōō wōloo ōmiitē. Yēyuut. 19:21; Room. 15:23, 32 11 Ābērē nto akasaak sāāng'oobwook rōōbēywoo nyēbo Tāmirmiryēēt kōōkimkiimook. 12 Nto subak, +mākiititiirē keey ꞉tukul ām wōlēē kiiyēnchintooy Yēyiin.
13 Mbo ng'eetaabiya, māchāktōōs ōnkēt kule kwāāchōboonu keey nyi kooy kule āruutoochook nteenee kookukerektaanwaa ꞉ng'ala. Āmāchē kule nto chāātitiirook kuu yoo kyāātitiiroonu biikaab Kiriistō ām bōrōryōōsyēk alak. Room. 15:22 14 Mākwoo ā-āmchi biiko tukul lōkōōywēchu kāroomēch nyēē mātiny kule Kirikiik nto mā Kirikiik, sumānootiin nto māsumānootiin. 15 Kiyooto ꞉nyēē yēyoo amach miisin kule ā-āmwook nkakweek choo ōmiitē Rooma lōkōōywēchu.
16 ‑Māāmuyoot a-amte lōkōōywēk chēē kāroomēch kuuyu mii āriit ꞉kāāmuukēywēēkaab Yēyiin chēē yēyē kooraraachakay ꞉chii ake tukul nyoo kēēyēnchi. Māchāktōōs /kyoomchi Yuutayeek kurook nto yityo, kookeer ꞉choo mā Yuutayeek. Yēyuut. 13:46; 1Kōōr. 1:18, 24; 2Tēm. 1:8 17 Iboorunēē ꞉Yēyiin lōkōōywēchoo kule churtooy ꞉chiito yoo keekaasee keey inee baateey. Kuu yoo /kikeesir kule, “Nyōōru soboonto ꞉chiito nyoo churtooy kubo kaakaaseenyii.”† Aabakuuk 2:4 Room. 3:21-30; 4:1-25; 10:4-13; Kala. 3:9-12; Filib. 3:9; Ibu. 10:38
Mākōōng'woonchi ꞉Yēyiin biiko choo ‑mēēywēyē inee
18 Kōōkutākyi ꞉Yēyiin ng'wooninto biiko choo ‑mēēywēyē inee āk kibrōkōsiis choo kiikutubēē rōkōsng'waa ng'ālyoontēētaab manta. Room. 2:5, 8; Ēfēēs. 5:6 19 Inkēt ꞉biiko wōlēē wuu ꞉Yēyiin, kuuyu kisimkōōboorchi keey ꞉inee icheek ām kēēli: 20 Kiiboorunēē kāāmuukēywēēkyii bo kibchuulyo tukuuk choo kiikuyey ānkōōboorunēē tukuuchooto wōlēē wuu ꞉inee, ānkoo ‑/mākēēkāsēē inee koonyay āk nkicheek kāāmuukēywēēkyii. Kunyoo, māmii ꞉wōlēē tuuktooy keey ꞉chii. Āyub 12:7-10; Tyēēn. 19:1-4; Yēyuut. 17:27-28; 1Kōōr. 1:21
21 Ānkoo kiinkēt ꞉icheek Yēyiin, mānēētōrōōr nto kubirchi mbo kōōnkōy, nteenee kiyēk buch ꞉ng'oomnātēēng'waa ānkutubākiis ꞉kāāsōōtēywēēkwaa kukabar ꞉bēērbēēryēēng'waa. Ēfēēs. 4:17-19 22 Yoo kibērē ng'oomēch, kubērbērēch. 1Kōōr. 1:19-20 23 Kikutunkyinē ꞉bichoo āynātōōs chēē /kikeekus /kiiwuuytēē biiko nto tāriitēk, tyoong'iik choo bēēsyētē āk choo ichuutēē keey ng'wēny kusiir yoo kātākutunkyinē Yēyiin nyoo bo lēbkēēyyēēt ākookoy. Kiruu. 4:16-18; Tyēēn. 106:20; Cherem. 2:11
24 Kiyooto ꞉nyēē kiyey Yēyiin kwoosyi bichoo kutwaar ꞉muchastaab bōōrwoonikwaa sukuyēyē sikornateet ankunyeeree bōōrwoonikwaa. 25 Kōōkuchuunnyēē ꞉bichoo manta nyēbo Yēyiin ānkuwēēkyi keey ng'wiiynaneet kukutunkyinē tukuuk chēē kiyēyē ꞉Yēyiin yoo kātākutunkyinē Yēyiin nkit nyoo itōrōōroot ākookoy. 26 Kookwaasta ꞉Yēyiin bichoo kubo ng'aleechu tukul kurub muchas nyēē samis nyēē kookubakaakta mbo ꞉kooruuk saanikwaa ankoomut keey nkit. 27 Kookutay ꞉nkicheek murēnik kooruukwaa ānkwoobukyi keey murēnik alak kusikoraat keey kut neennyi /kōōkiitiilchi kule +/mākiing'woonchi kurubta keey āk rōkōsooto. Laawi. 18:22; 20:13; 1Kōōr. 6:9, 18 28 Kuu yoo manaacham ꞉biiko kōōnkēt Yēyiin, kōōtuukyi ꞉inee icheek batay kutas taay āk rōkōsng'waa kuyēyootē ng'al chēē māyēmāksē /kēēyēyē. 29 Kiikoolaambuuch bichu ꞉choolwookātēēt, muchas āk rōkōs, tuuyintaab moo, rumiisyēēt, wōōrōōryēēt, ng'wiiynaneet, kāwōōtyoontiit, seemseemnyeet. Kala. 5:19-21 30 Ng'āloolootēē alak nyēē miyaat, tāyē Yēyiin, āwēēsēch, āng'oonyēch ānkung'āsē keey. Sākāyootē kēēlwookik chēē kayeyee rōkōs, kōchōnkyinē sikiikwaa, 31 bērbērēch, ‑/mākiikoosēē keey, māchāmē chii, āmāriirēē chii. 32 Ānkoo kōōnkētē ꞉icheek kule kiikōōtiilchi ꞉Yēyiin meet chii nyoo yēyē ng'al chēē wuu choo, tākutāsē taay kuyēyē ng'aleechu ānkōōkoostooy mbo alak choo yēyē kuu nyooto.
1:1 Yēyuut. 9:3-15; 26:16; Kala. 1:15-16; Ēfēēs. 4:11
1:2 Yēyuut. 13:32-33; Room. 3:21; Kala. 3:8, 16; 1Bēt. 1:10-12
1:3-4 Mat. 1:1
1:5 Yēyuut. 9:15; Room. 11:13; 15:15-19; Kala. 2:7, 9; Ēfēēs. 3:2; 1Tēm. 2:7
1:8 Room. 16:19; 1Tēēs. 1:8
1:10 Yēyuut. 19:21; Room. 15:23, 32
1:13 Room. 15:22
1:16 Yēyuut. 13:46; 1Kōōr. 1:18, 24; 2Tēm. 1:8
†1:17 Aabakuuk 2:4
1:17 Room. 3:21-30; 4:1-25; 10:4-13; Kala. 3:9-12; Filib. 3:9; Ibu. 10:38
1:18 Room. 2:5, 8; Ēfēēs. 5:6
1:20 Āyub 12:7-10; Tyēēn. 19:1-4; Yēyuut. 17:27-28; 1Kōōr. 1:21
1:21 Ēfēēs. 4:17-19
1:22 1Kōōr. 1:19-20
1:23 Kiruu. 4:16-18; Tyēēn. 106:20; Cherem. 2:11
1:27 Laawi. 18:22; 20:13; 1Kōōr. 6:9, 18
1:29 Kala. 5:19-21