26
Atoin Yahudis sin aꞌnaakt ein namin ranan he naꞌmaet Usif Yesus
(Naiꞌ Markus 14:1-2, Naiꞌ Lukas 22:1-2, Naiꞌ Yohanis 11:45-53)
Oras Naiꞌ Yesus nanoniꞌ nrair rasin reꞌ naan ok-okeꞌ neu sin, In naꞌuab neu In atoup noinꞌ ein am nak, “Hi mihini mrair, neno nua amnemat, hit neon koꞌu, es reꞌ Fesat Paska ntea goen. Oras naan, of anmuiꞌ tuaf reꞌ naꞌsosaꞌ Kau, Mansian Batuur-Batuur reꞌ ia. Rarit sin nkuus naꞌmaet Kau nbi hau nehe.”
Neno naan, aꞌnaak pirsait Yahudi sin aꞌnaakt ein, ma atoni mnais haart ein nabuan nbin naiꞌ Kayafas in umi. Naiꞌ Kayafas naan, es reꞌ aꞌnaak pirsait Yahudi sin aꞌnaak koꞌu. Sin namin ranan he nheek Naiꞌ Yesus amninuꞌ-mninuꞌ, he naꞌmaet Je. Mes sin nꞌator asraak am nak, “Amtahan feꞌ! Hit kais atmanaap he theek Je, natuin neon koꞌu goe npaumaak een. Kais-kaisaꞌ too mfaun ein reꞌ anroim Je, napoit ein taisibu.”
Bifee jes anꞌoop miin foo meniꞌ reꞌ maꞌosaꞌ neu Usif Yesus In aꞌnakan
(Naiꞌ Markus 14:3-9, Naiꞌ Yohanis 12:1-8)
Anbi kuan Betania, anmuiꞌ tuaf es, kaan ee naiꞌ Simon. Unuꞌ te, atoniꞌ nmaiꞌniis ne, natuin in nameen meen nui-atrokiꞌ. Mes oras ia, in nareko nrair. Oras neon koꞌu naan ka ntea fa feꞌ, Naiꞌ Yesus sin annaon nbukaen nbin naiꞌ Simon in umi. Oras sin anbukaen ate, anmuiꞌ bifee jes neem nateef nok Naiꞌ Yesus. In nnaaꞌ bootr es, reꞌ anmoeꞌ je naꞌko faut maꞌosaꞌ.* Botor naan narai miin foo meniꞌ reꞌ maꞌoos reꞌuf. Rarit bifee naan ntuut nareuꞌ bootr ee toben. Onaim in nꞌoop minaꞌ naan akreꞌo-kreꞌo neu Naiꞌ Yesus In aꞌnakan, he njair tanar am nak, in nhormaat Naiꞌ Yesus.
Mes oras Naiꞌ Yesus In atoup noinꞌ ein ankius bifee naan anmoeꞌ on naan ate, sin natoꞌon ma naꞌuab ein am nak, “Hoe! In kais anporin miin foo meniꞌ reꞌ maꞌoos reꞌuf ia! Reko nneis in naꞌsosaꞌ miin foo meniꞌ ia, maut he in roit ein, in nfee sin neun amaꞌmuiꞌt ein!”
10 Mes Naiꞌ Yesus nahiin sin teenb ein naan, onaim In naꞌuab am nak, “Hi kais misusab bifee ia! Maut he in nmoeꞌ on reꞌ naan! Au ꞌmariin, natuin in nꞌoop miin foo meniꞌ ia neu Au aok ii. 11 Amaꞌmuiꞌt ein et hi sonam ma hi tnanam piut-piut. Mes ka ꞌroo fa te, Au reꞌ ia, ka ubua ꞌok ki fa heen. 12 Nok ranan reꞌ bifee ia naꞌpeeh Kau npaek miin foo meniꞌ reꞌ ia, in nabarab anrair Au aok ii, he nkakiꞌ nain fubonaꞌ neu Au aok amates. Fin Au ꞌmoink ii ka ꞌroo fa heen. 13 Mimnau mirek-rekoꞌ, joo! Anbi bare mee-mee jah, oras Uisneno In Rais Reko nanaob on anfuun am nateef anbi pah-pinan ia, sin of naretaꞌ anmatoom nok bifee reꞌ ia in arekon! Maut he mansian ii ok-okeꞌ namnau goe.”
Naiꞌ Judas nnekaꞌ bua nok aꞌnaak pirsait Yahudi he nnonaꞌ Usif Yesus neu sin
(Naiꞌ Markus 14:10-11, Naiꞌ Lukas 22:3-6)
14 Anmuiꞌ tuaf es naꞌko Naiꞌ Yesus In atoup noniꞌ tuaf boꞌes am nuaꞌ ein reꞌ naan, kaan ee naiꞌ Judas Iskariot. Neno naan, in anpoi nnao naim aꞌnaak pirsait Yahudi sin aꞌnaakt ein, he nnonaꞌ Naiꞌ Yesus neu sin. 15 Antea on naan ate, in nataan am nak, “Sin amaꞌ arki! Karu au ꞌturun ki he hi mheek Naiꞌ Yesus naan, hi mfee kau saaꞌ?”
Onaim sin natahan am nak, “Karu ho mroim he muꞌsosaꞌ Naiꞌ Yesus meu kai te, hai mbaen.” Rarit sin nsoꞌin roi mutiꞌ fua boꞌ teun ma nnonaꞌ sin neun naiꞌ Judas. 16 Rarit naiꞌ Judas anpoi, onaim in naim ranan he nnonaꞌ Naiꞌ Yesus neu sin.
Usif Yesus anbukae fesat Paska nok In atoup noinꞌ ein
(Naiꞌ Markus 14:12-21, Naiꞌ Lukas 22:7-14,21-23, Naiꞌ Yohanis 13:21-30)
17 Toon baniꞌ toon, atoin Yahudis sin anmuiꞌ neon koꞌu reꞌ aꞌroon ii neno hiut. Sin nteek neon koꞌu naan nak, ‘Fesat Utunuꞌ ka Mamuur fa’. Oras fesat naan he nmurai jen, Naiꞌ Yesus In atoup noinꞌ ein neman ma nataan Ee mnak, “Aam! Mabeꞌ ia, hit ro he tmurai tanaob hit neon koꞌun ia. Onaim Ho mroim he hai mroro ꞌbib-kase ma mibarab baer fesat Paska on mee, tua?”
18 Rarit In nataah am nak, “Hi mtaam meu kota, hi of miteef mok atoin es. Mitoon ee mak on nai, ‘Baꞌe! Hai Aam Tungguru annaben neu ka ꞌroo fa ntein ate In he nmaet jen. Onaim In ntoit bare nbi ho umi, he In npaek je he ntao fesat Paska nok In atoup noinꞌ ein.’ ”
19 Annenan on naan ate, In atoup noinꞌ ein annaon nmoꞌen natuin In uaban naan. Rarit sin nabaarb ein bukae fesat Paska nbin naan.
20 Oras fai te, Naiꞌ Yesus nok In atoup noniꞌ tuaf boꞌes am nuaꞌ ein naan antokon ma nbukaen fesat. 21 Oras sin nbukaen, In naꞌuab am nak, “Hi mneen, oo! Anmuiꞌ tuaf es naꞌko ki, of es reꞌ naꞌsosaꞌ Kau neu biak ein.”
22 Annenan on naan ate, sin neek ein ka ntainiin ein fa. Onaim sin es-es ate nataan kuun Naiꞌ Yesus am nak, “Tuaf reꞌ Ho muꞌuab ee naan, ka au fa, oo?”
23 Onaim In nataah am nak, “Tuaf reꞌ narepaꞌ utunuꞌ nbi ꞌpik-oef nok Kau, in es reꞌ naꞌsosaꞌ Kau. 24 Mimnau! Au, Mansian Batuur-Batuur reꞌ ia, ro he ꞌmaet on reꞌ sin ntui nain je nbi Uisneno In Suur Akninuꞌ. Mes mikeo! Tuaf reꞌ naꞌsosaꞌ Kau naan, in of nasaah kuun in siraak! Reko nneis in ainf ee kais nahoins ee!”
25 Rarit naiꞌ Judas nataan amsaꞌ am nak, “Tuaf reꞌ Ho muꞌuab ee naan, ka au fa, oo?”
Onaim Naiꞌ Yesus nataah am nak, “Ho kuum es muꞌuab on naan. He sekau ntein?”
Usif Yesus natoon am nak, utunuꞌ ma tua min-kase naan anjair tanar he namnau Goe
(Naiꞌ Markus 14:22-26, Naiꞌ Lukas 22:14-20, 1 Korintus 11:23-25)
26 Oras sin nbukaen feꞌ, Naiꞌ Yesus nait utunuꞌ fuaꞌ es, ma ntoit makasi neu Uisneno. Rarit In nteib utunuꞌ naan, ma nnonaꞌ neu In atoup noinꞌ ein, ma naꞌuab am nak, “Utunuꞌ reꞌ ia, Au aok. Mait he mbukae nai, tua!”
27 Rarit In nait ikraas es naheun nok tua min-kase, ma ntoit makasi neu Uisneno. Rarit In nnonaꞌ neu In atoup noinꞌ ein, ma naꞌuab am nak, “Hi arki mait he mbukae nai, tua. 28 Fin tua min-kase ia, Au naaꞌ. Au of aꞌmaet, Au naaꞌ ii natꞌoop ma nsai he nsoi naan too mfaun ein sin saant ein. Naaꞌ reꞌ ia njair tanar he mimnau mak, saaꞌ reꞌ Uisneno nbaꞌan anrair je, oras ia njair teb-tebe. Mait he mbukae nai, tua! 29 Mes amneen mirek-rekoꞌ! Anmurai naꞌko mabeꞌ ia, Au ka ꞌinu ꞌtein fa tua min-kase. Of oras Au ꞌok Au Amaꞌ mtook ma mnaaꞌ aprenat ambi sonaf neno tunan, naꞌ Au ꞌbukae ꞌtein ꞌok ki.”
30 Rarit sin nsiin siit es he npures ma nboꞌis Uisneno. Rarit mabeꞌ naan amsaꞌ, sin anpoi nnaon neun aꞌtoꞌef Saitun.
Usif Yesus natoon nain nak, naiꞌ Petrus of nasuan nak, in ka nahiin Je fa
(Naiꞌ Markus 14:27-31, Naiꞌ Lukas 22:31-34, Naiꞌ Yohanis 13:36-38)
31 Oras sin annaon ate, Naiꞌ Yesus natoon nain In atoup noinꞌ ein am nak, “Mabeꞌ ia, hi arki of maen misaitan Kau. Fin matuꞌi nain et Uisneno In Suur Akninuꞌ mnak,
‘Uisneno of naꞌmaet atukus,
rarit in aꞌbib-kaesn ein naenan nsiksakn ok.’
32 Au ꞌmaet batuur. Mes oras Au ꞌmoni ꞌfain, Au ꞌnao uhunun ki ꞌeu propinsi Galilea.”
33 Mes naiꞌ Petrus anprotees am nak, “Aam! Maski tuaf bian naen nasaitan Ko, mes au kaah fa, tua!”
34 Onaim Naiꞌ Yesus nataah am nak, “Tebe, oo, Peꞌu? Ampirsai Kau! Mabeꞌ ia, maun goe ka nkokreoꞌ fa feꞌe te, ho musuan Kau no teun goen mak, ho ka muhiin Kau fa!”
35 Mes naiꞌ Petrus naheer am nak, “Kaah fa, tua! Karu Ho mmaet, au ꞌmaet ꞌok Ko msaꞌ. Fin au ka ꞌeu fa he ꞌaen usaitan Ko, tua!” Naiꞌ Petrus in partein ngguin naꞌuab ein on reꞌ naan amsaꞌ.
Usif Yesus anꞌonen anbi poꞌon Getsemani
(Naiꞌ Markus 14:32-42, Naiꞌ Lukas 22:39-46)
36 Rarit Naiꞌ Yesus sin annao nkonon neun aꞌtoꞌef Saitun, antean nbin poꞌon es, kaan ee Getsemani. Anbi naan In natoon neu In atoup noinꞌ ein am nak, “Hi mtook mtahan ambi ia, Au he ꞌnao ꞌonen ꞌeu reꞌ nee.” 37 Mes In nhaman neik naiꞌ Petrus, naiꞌ Yakobus, ma naiꞌ Yohanis, he sin teun sin nok Ne. Anmurai naꞌko oras naan, In neekn ee nsuus ma ka ntaininaꞌ fa. 38 Sin feꞌ nnao naan aꞌkreꞌo, In naꞌuab neu sin im nak, “Au neek ii nsuus anmaet! Au ꞌnaben ate on reꞌ he ꞌmaet een. Hi mtook ma mpao mok Kau mbi reꞌ ia feꞌ.”
39 Rarit In nnao naꞌroo kreꞌo, onaim In nriꞌtuu ma nꞌonen am nak, “Aam Honiꞌ! Karu Ho mromi te, Au kais usaah maꞌneꞌat reꞌ ia. Mes kais mutuin Au romik, maut he mutuin Ho roim aan kuum, tua.”
40 Anꞌonen anrair on naan ate, In nnao nfain neu In atoup noniꞌ tua teun ein naan. Mes sin ntupan nfinin. Rarit In npooꞌ nafenaꞌ sin, ma In naꞌuab nok naiꞌ Petrus am nak, “Hae Peꞌu! Hi mtuup neu saaꞌ? Au ꞌbi nee rabah, mes hi ka bisa fa he mpao kreꞌo msaꞌ! 41 Mimeu maatm ein naan feꞌ. Rarit amfeen he mpao mok Kau! Fin hi neekm ein amroim he mmoeꞌ rais reko, mes hi aom ein anꞌoren. Onaim reko nneis hi mꞌonen, he karu mipein furit ate, hi bisa maran ma mtahan.”
42 Rarit In nnao nꞌonen antein am nak, “Usiꞌ! Karu ro Au es reꞌ he usaah maꞌneꞌat ia, maut he mutuin Ho roim aan kuum, tua.” 43 Anꞌonen anrair on naan ate, In ntebi nfain neu In atoup noniꞌ tua teun ein naan. Mes sin ntupan nfanin, natuin sin maatk ein maꞌfeen ein.
44 Rarit In nfain he nꞌonen antein no goes. In ntoti ntein neu In Amaf, he kais nasaah maꞌneꞌat naan, mes maut he natuin In Aamf ee In romin. 45 Anꞌonen anrair on naan ate, In ntebi nfain he npooꞌ nafenaꞌ In atoup noinꞌ ein. In naꞌuab am nak, “Hi mtuup kiim feꞌe, oo? Amfeen nai! Natuin tuaf reꞌ he naꞌsosaꞌ Kau, Mansian Batuur-Batuur reꞌ ia, anpaumaak een. Oras reꞌ ia, sin he nheek Kau goen, he nnonaꞌ Kau neu atoin maufiun ein. 46 Amfeen nai! Amfei maatm ein he mkius meu nee! Tuaf reꞌ naꞌsosaꞌ Kau naan, neem een.”
Aꞌnaakt ein anrekan tuaf he nheek Usif Yesus
(Naiꞌ Markus 14:43-50, Naiꞌ Lukas 22:47-53, Naiꞌ Yohanis 18:3-12)
47 Oras Naiꞌ Yesus naꞌuab on naan feꞌe te, naiꞌ Judas neem nok too mfaun ein. Sin neman neikin suniꞌ ma hau tukaꞌ he nheek Ee. Sin nmoꞌen on naan, natuin prenat naꞌko aꞌnaak pirsait Yahudi sin aꞌnaakt ein ma atoni mnais haart ein. 48 Naiꞌ Judas ansenen nain sin im nak, “Amkius mirek-rekoꞌ, oo! Tuaf reꞌ au ꞌhoo ma ꞌneek Ee naan, hi mheek Je nai! Fin tuaf reꞌ naan, es reꞌ tuaf reꞌ hi mam-mami.”
49 Oras sin antean Naiꞌ Yesus, naiꞌ Judas nnao nhake nbi Naiꞌ Yesus In matan am nak, “Saloom, Aam Tungguru!” Onaim naiꞌ Judas anhoo ma nneek Ee.
50 Rarit Naiꞌ Yesus nataan ee mnak, “Hae, Judas! Ho uum reꞌ ia, meik sairt ii es reꞌ ia, oo?” Onaim too mfaun ein naan neman, he nheek Naiꞌ Yesus.
51 Mes nok askeken, Naiꞌ Yesus In tuaf es anfaik benas, ma nsaip namouf atoin es in rukin noon es. (Atoniꞌ naan, es reꞌ pirsait Yahudi sin aꞌnaak kouꞌ goe in ate.) 52 Ankius on naan ate, Naiꞌ Yesus natoon ee mnak, “Muꞌtaap mufaniꞌ ho benas naan. Fin tuaf reꞌ nmoni nbi ꞌbae suniꞌ, in of anmaet nok suniꞌ. 53 Ho ka muhiin fa, oo? Au bisa ꞌtoit Au Amaꞌ he nreek In ameupt ein nifun-nifun§ naꞌkon sonaf neno tunan, he neman nturun Kau. 54 Mes noo goah nai. Anbain he tuaf ein reꞌ ia nheek Kau. Natuin saaꞌ reꞌ matuꞌi nain et Uisneno In Suur Akninuꞌ nmatoom nok Kau naan, ro he njarin.”
55 Rarit Naiꞌ Yesus naꞌuab neu too mfaun ein reꞌ neman nheek Je mnak, “Hi mitenab mak, Au reꞌ ia atoin maufinu, oo? Nansaaꞌ am es hi iim amheek Kau meik suniꞌ ma hau tukaꞌ? Te kaah, neno-neno te Au unoniꞌ ki ꞌbi Uim Onen Uuf, mes ka tiit fa tuaf es, he nmoeꞌ saaꞌ-saaꞌ neu Kau. 56 Mes anbain nai! Iim amheek Kau nai! Natuin reꞌ ia matuꞌi nain naꞌko unuꞌ et Uisneno In Suur Akninuꞌ.”
Ankisun on naan ate, Naiꞌ Yesus In atoup noinꞌ ein namtau nmaten. Onaim sin naenan ma nasaitan Naiꞌ Yesus.
Sin neik Usif Yesus neu afeek rais pirsait ein
(Naiꞌ Markus 14:53-65, Naiꞌ Lukas 22:54-55,63-71, Naiꞌ Yohanis 18:13-14,19-24)
57 Rarit tuaf ein reꞌ nheek Naiꞌ Yesus, sin neik Je neu aꞌnaak pirsait Yahudis sin aꞌnaak koꞌu, naiꞌ Kayafas in umi, natuin aꞌnaakt ein nabuan nbin naan. Abuat ein naan, sin esan reꞌ: aꞌnaak pirsait Yahudi sin aꞌnaakt ein, tunggur agaam ein, atoni mnais haart ein. 58 Oras sin neik Je te, naiꞌ Petrus nnao naꞌkor-koroꞌ nbi sin koitk ein, antea aꞌnaak kouꞌ goe in umi. Naiꞌ Petrus antaam nok anbi kintal amsaꞌ he ntook nabua nok tuaf ein abitan naan. Fin in he nahiin saaꞌ reꞌ of he njair. 59 Anbi umi naan in nanan aꞌnaak pirsait Yahudi sin aꞌnaakt ein naꞌuab ein nok tuaf ein reꞌ afeek rais pirsait. Sin namin bukti he napenin ranan he nafeek hukun aꞌmaten neu Naiꞌ Yesus. 60 Maski sin nataman saksii poi mfaun, mes sin ka napenin fa bukti saaꞌ-saaꞌ he npaek sin. Namuni te, sin napenin saksii tuaf nua. 61 Tua nuaꞌ ein naan ansaksii am nak, “Hai mneen miit Atoniꞌ ia naꞌuab am nak, ‘Au of useer Uim Onen Uuf. Mes Au of ufenaꞌ ufaniꞌ Umi naan neno teun goah.’ ”
62 Rarit aꞌnaak pirsait Yahudis sin aꞌnaak kouꞌ goe nfeen anhake nbi too mfaun ein sin maatk ein reꞌ ntokon nbin naan. Onaim in nataan Naiꞌ Yesus am nak, “Ho mneen amrair too mfaun ein nakuu Ko. Mes nansaaꞌ am es Ho mninuꞌ-mninuꞌ?” 63 Mes Naiꞌ Yesus ka nataah fa saaꞌ-saaꞌ. Onaim aꞌnaak kouꞌ goe nataan antein am nak, “Au he utaan Ko! Mes Ho ro he mutaah batuur-batuur, nahuum on reꞌ Ho mutaah meu Uisneno reꞌ nmoin et sonaf neno tunan. Anmuiꞌ tuaf nak, Ho reꞌ ia, Kristus, Uisneno In Anah reꞌ In nbaꞌan nain Je naꞌko unuꞌ. Batuur, aa oo?”
64 Rarit Naiꞌ Yesus nataah am nak, “Batuur, on reꞌ ho muꞌuab naan. Mes, mimnau! Hi ar-arki of miit Kau, Mansian Batuur-Batuur reꞌ ia. Au of aꞌtoko ꞌbi sonaf neno tunan ꞌbi Uisneno In abnapan aꞌneꞌu, he ꞌnaaꞌ aprenat ꞌok Ne reꞌ akuaas reꞌuf. Rarit Au ꞌsanu ꞌfain ꞌuum aꞌbi nope.”
65 Anneen Naiꞌ Yesus naꞌuab on naan ate, aꞌnaak kouꞌ goe natooꞌ maꞌtaniꞌ, tar antea in npius nakratiꞌ in baru mnanuꞌ. Rarit in nkoaꞌ ma natoon neu atooks ein naan ok-okeꞌ mnak, “Hit ka tperluu fa saksii ttein! Hi mneen kiim meik hi rukim, In uab naan. In nanaib kuun In tuan anjair Uisneno In Anah. Reꞌ ia rasi mꞌakan! Hi mihiin ok-okeꞌ mak, tatuin hit atoran pirsait, karu atoniꞌ nataib on, on reꞌ Uisneno, atoniꞌ naan ro he nmaet! 66 Onaim oras ia, hi he mifeek mak saaꞌ?”
Onaim sin nsakanan ok-okeꞌ mnak, “Batuur atoniꞌ ia nsaan! Onaim In ro he napein hukun aꞌmaten!”
67 Rarit tuaf fauk antaman ma naroon Naiꞌ Yesus. Sin nbeos Goe ma npaas Ee msaꞌ. 68 Rarit sin nakreeꞌt Ee mnak, “Hoe! Ho reꞌ ia Kristus, aa oo? Ho mteek miit! Sekau es antuuf Ko reꞌ ia?”
Naiꞌ Petrus nasuan no tenu mnak, in ka nahiin fa Usif Yesus
(Naiꞌ Markus 14:66-72, Naiꞌ Lukas 22:56-62, Naiꞌ Yohanis 18:15-18,25-27)
69 Oras naan, naiꞌ Petrus antoko nbi kintal feꞌ. Rarit anmuiꞌ bifee ate es, neem naꞌuab nok naiꞌ Petrus am nak, “Feꞌe na, ho uum mok Naiꞌ Yesus, atoin Nasaretas naan, aiꞌ?”
70 Mes in nprotees anbi too mfaun ein sin maatk ein am nak, “Kaah fa, tua! Nansaaꞌ am es ho mutaan on naan! Au ka uhiin Je fa.” 71 Rarit naiꞌ Petrus anpoi nhake nbi enoꞌ ꞌtamas.
Onaim anmuiꞌ bifee jes anteniꞌ reꞌ nkius niit ee nbi naan. In natoon neu atoin ein reꞌ nbin naan am nak, “Au ꞌiit atoniꞌ ia nok Naiꞌ Yesus, atoin Nasaretas naan.”
72 Onaim naiꞌ Petrus anprotees am nak, “Ho mumaunu, oo! Au ka uhiin fa atoniꞌ naan! Au ꞌsuup!”
73 Ka ꞌroo fa te, tuaf bian sin reꞌ ntokon nbin naan naꞌuab anteinꞌ ein neu ne, mnak “Hae! Ho kais mupoi kai mak, ho ka mok fa Atoniꞌ naan! Fin hai mneen ho muꞌuab ate, humaꞌ mese on reꞌ atoin Galileas sin!”
74 Mes in nmurai nasekuꞌ, onaim in anraban am nak, “Hoe! Au ꞌsuup aꞌpaek Uisneno In kanan! Au ka uhiin fa Atoniꞌ naan!” Nateef in naꞌuab on naan ate, maun goe nkokreoꞌ.
75 Anneen maun goe nkokreoꞌ, naiꞌ Petrus namnau Naiꞌ Yesus In uaban feꞌe na, reꞌ nak, “Maun goe ka nkokreoꞌ fa feꞌe te, ho musuan amrair Kau no teun goen am mak, ho ka muhiin Kau fa.” Namnau niit on naan ate, in naen anpoi ma nkae npin-pinus.
26:2 Anpoin naꞌkon Pah Masir 12:1-27 * 26:7 Botor naan, sin anmoeꞌ je naꞌko faut maꞌosaꞌ reꞌ tuaf biasa npahat. Suur Akninuꞌ uab Yunani nak botor naan anmoeꞌ je naꞌko fatu reꞌ in kaan ee ἀλάβαστρος (alabastros). Amkius et Naiꞌ Lukas 7:37-38 msaꞌ. 26:11 Surat reꞌ Naretaꞌ Nafaniꞌ Raan Aꞌhonis 15:11 26:15 Naiꞌ Sakarias 11:12 26:17 Fesat naan namnaub sin, oras atoin Yahudis sin beꞌi-naꞌi sin naen anpoin naꞌkon pah Masir. Oras naan, sin anpoin nnaon rab-raab. Es naan ate, oras reꞌ sin nmuiꞌ je naan ka nanokab fa he nmoꞌen utunuꞌ ansae npaek raur haef. Amrees ambi Anpoin naꞌko Pah Masir 12:6,15 amsaꞌ. 26:23 Siit Pures-Boꞌis sin 41:10 26:28 Anpoin naꞌkon Pah Masir 24:8, Naiꞌ Yeremias 31:31-34 26:31 Naiꞌ Sakarias 13:7 26:32 Naiꞌ Mateos 28:16 26:36 Anbi uab Ibrani, Getsemani in oten nak, ‘aꞌhaip minaꞌ neu hau fua saitun’. § 26:53 Suur Akninuꞌ uab Yunani ntui mnak, legion boꞌes am nua. Sorarus Roma legion es, es reꞌ tuaf nifun nee. 26:55 Naiꞌ Lukas 19:47, 21:37 26:61 Naiꞌ Yohanis 2:19 26:64 Naiꞌ Danial 7:13 26:66 Aꞌnaak Rais Pirsait ein sin Atoran 24:16 26:67 Naiꞌ Yesaya 50:6