19
Por ai Efesus ŋgoafɨhü ratüpurɨmayu
Aporos ai Korin ŋgoafɨhü nüŋguambe Por ai hɨfɨ wafuambe ŋgoafɨ adaburo ra hoahoaŋgu hu Efesus ŋgoafɨhü tüküfi Sonɨmbo süŋgururü-rundeimbɨ hoeimareapurɨ. Asu ai ahamumbo dudufipurühɨ yahuya, “Se Godɨmbo anɨhondümbo-rɨwuranɨ ahandɨ Yifiafɨ Aboedɨ sɨhamundɨ wamɨ kosowai wanɨyo?” mehuamboemo. Asu ai sɨmborɨ ahambo hoafɨyomondowohü yahomoya, “Yifiafɨ Aboedɨ ra ro moai hɨmborɨyefɨ,” mehomondoamboyu. Ai yahuya, “Nɨnɨ süŋgure hayamboyu sɨhamumbo hundürü-marapura?” mehuamboemo. Asu ai ahambo hoafɨyomondowohü yahomoya, “Sonɨndɨ süŋguyo hundürü-maramunɨ,” mehomondamboyu.
Por ai hoafɨyuhü yahuya, “Sonɨndɨ hundürü ranana nindou ai moaruwai hohoanɨmo daboadanambofe hefembo aboedɨ hohoanɨmo süŋgufembo-hündamboane. Ranɨyu asu ai nindou Israerɨhündɨ ranaheimbo hoafɨyundürühɨ yahuya, ‘Se nindou wandɨ süŋgu tükefiyu ranahambo anɨhondümbo-ndɨhorɨ. Nindou ranana Sisas-ani,’ mehu. Sonɨmbo süŋgururü-rundeimbɨ ai hoafɨ ra hɨmborɨyomo houmbo Adükarɨ Sisasɨndɨ ndürɨnambo hundürü-memo. Ranɨyu Por ai ahamundɨwamɨ warɨ manande-apuramboemo Yifiafɨ Aboedɨ ranai ahamundɨ wamɨ kosɨwohü ranɨpoanɨmbo hoafɨnambo wataporɨ-yomondühɨ Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyomo-rundeimbɨ nahurai hoafɨmemo. Ramefundɨ ranana 12 nindou-yomo. Ŋgɨmɨ amoamo Por ai Suda-yafe rotu worɨ ranambe kefuai hüfu nüŋgumbo yɨhɨmbokoate hoafɨyu marandɨ. Ai aheimboya, God ŋgɨnɨndɨ hɨfandarandɨ ranahambo anɨhondümbo-mbɨrɨhinda yahuhayamboyu wataporɨmborarü marandɨ. Ŋga nindou bɨdɨfɨrɨ ai ahei hohoanɨmo tapɨhamɨ-randürühɨ anɨhondümbofe-koateyeihɨ Sisasɨndɨ nafɨ ranahambo nindou hɨmboahü moaruwai hoafɨmayei. Ranɨyu asu Por ai aheimbo ranɨhü hɨnɨŋgɨrearü haya, Sisasɨmbo süŋgururü-rundeimbɨmbo sepurümündɨ haya hu Tiranusɨndɨ yamundɨfe worambe muŋguambo si wataporɨmbora marandɨ. 10 Ranɨ-moatükunɨ ra yimbu hɨmbanɨ yare marandamboyei Sudahündɨ asu Grikɨhündɨ muŋguambo Esia hɨfɨhü amarei, ai Adükarɨndɨ hoafɨ ra hɨmborɨmayei.
Skefandɨ nindouwenihɨ nɨmorɨ
11 God ai ranɨpoanɨmbo hepünɨfeimbɨ moatükunɨ Porɨndɨ warɨsüŋgu yare marandɨ. 12 Ranɨyo nindou bɨdɨfɨrɨ ai yikunɨmɨ gedühefe hoearɨ asu güdɨfe hoearɨ ra Porɨndɨ fi sündiandeimbɨ sahümündi hei nindou aŋgünümboyeimbɨ aheiwamɨ manandɨhinda ahei aŋgünü ranai muŋguyowohü moaruwai nendɨ ranai hɨnɨŋgɨ-rɨhindürɨ hehi mahei.
13 Ŋga Sudahündɨ bɨdɨfɨrɨ ai hoahoaŋgomo wakɨrundühɨ moaruwai nendɨ nindou fiambeahɨndɨ ranɨpoanɨmbo ŋgɨnɨndɨna raguanamboru marundɨ. Ai moaruwai nendɨ hefoefembohünda Sisasɨndɨ ndürɨna yaru hoeimarundɨ. Ai yaru hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Por Sisasɨndɨ hoafɨ hoafɨyu marandɨ ranahandɨ ndürɨ ranɨnambo ro sɨheimbo anɨhondümboanefɨ hoafayefɨ, ŋga se nindou ranaheimbo hɨnɨŋgɨrɨhindürɨ,” mehomo. 14 Nindou mamɨ Sudahündɨ Godɨmbo sesɨ sɨhai-randeimbɨ bogorɨ ahandɨ ndürɨ Skefa. Ahandɨ nɨmorɨ 7-yomo ai ranɨ-moatükunɨ ra ratüpurɨyomo marundɨ. 15 Ŋga asu mamɨ sihɨ moaruwai nendɨ ranai hoafɨyopurühɨ yahoya, “Ro Sisasɨmbo fɨfɨrɨhinɨ asu Porɨmbo fɨfɨrɨhinɨ, ŋga se dɨdemoa?” mehopurɨ. 16 Ranɨyu asu nindou mamɨ ahandɨ fiambe moaruwai nendɨ nɨmarümbɨ-mayu ranai ahamundɨ wamɨ horɨpɨrɨhoei piyuhü bubuhaimepura ai horɨ kapehü ahandɨ worambeahɨndɨ safɨ yaŋgɨrɨ mafefoundɨ. 17 Nindou muŋgu Sudahündɨ asu Grikɨhündɨ Efesus ŋgoafɨhü mamarei ranai hoafɨ ra hɨmborɨyei hehi, yɨhɨmboyeihɨ Adükarɨ Sisasɨmbo adükar-ani masei. 18 Ranɨyei asu Sisasɨmbo anɨhondümbo-rɨhoreimbɨ ai nindou hɨmboahü tüküyahi moaruwai moatükunɨ ratüpurɨyei marɨhündɨ ranahambo weindahɨ hoafɨmayei. 19 Hɨmoarokoru-rundeimbɨ bɨdɨfɨrɨ ranai ahei buk ranɨpoanɨmbo hɨmoarokombo hoafɨ ranambe eŋgoro ra mamambe-mamamberühi sahümündi hei nindou-yei hɨmboahü fufusɨmarɨhindɨ. Horombo buk masahümündi kakɨ ra tapuiyei heimbo 50,000 kakɨfihɨyo masahümündi. 20 Ranɨ hohoanɨmo ranɨnamboyo Adükarɨndɨ hoafɨ ranai ŋgɨnɨndɨ tüküfehü muŋguambo hɨfɨ yaŋgorɨ wakɨmareandɨ.
Efesus ai Porɨmbo hɨmbosɨ papɨmarɨhorɨ
21 Ranɨ-moatükunɨ ranai ramefeyo-wamboyu Por ai hohoanɨmoyuhü yahuya, ro Masedonia asu Grik hɨfɨ, ŋgasündɨ-heapɨrɨ mbundɨha sipambe fandahe hehea Serusaremɨnambo, ŋgamboyahɨ mehu. Ai yahuya, “Ranɨ nafɨ boatei ŋga heheambo anɨmbo, asu ŋga Rom ŋgoafɨ hoeindɨhea,” mehu. 22 Ranɨyu ahambo farɨhenerɨ-rɨnandeimbɨ, Timoti asu Irastusɨmbo Masedonianambo koarɨhepɨra ai-boatei mahafanda, asu ai Esia hɨfɨhü akɨdou gedühɨ safɨ manüŋgu.
23 Ranɨ-sɨmboanɨ Efesus ŋgoafɨhü Sisasɨndɨ hohoanɨmo ranahambo hümbo hoafɨnambo sɨmborɨ-sɨmborɨmayei. 24 Nindou mamɨ Demitrius ai sirfanambo muŋguambo sɨsamɨ nafɨra randeimb-ani. Ranɨyu ranɨ-moatükunɨ-nambo tɨkai god sɨsamɨ Atemisɨndɨ rotu worɨ nafɨramarandɨ. Asu sɨsamɨ nafɨru rundeimbɨ ai ranɨfihɨ kakɨ afɨndɨ sowandümo marundɨ.* 25 Ranɨyu Demitrius ai sɨsamɨ nafɨru-rundeimbɨ-yomo asu nindou amurɨ muŋgu sɨmogodɨ ratüpurɨ, ratüpurɨ-yomorundeimbɨ ahamumbo gugureapurɨ haya hoafɨyupurühɨ yahuya, “Wai, se fɨfɨrarundɨ sɨhefɨ ratüpurɨ ndanamboane kakɨ ra tükefeyo. 26 Sɨhamundɨhoarɨ se hoeirundɨ asu hɨmborɨyomo nɨne-moatükunɨ Por ratüpurɨmayu ra. Ai yare hoafɨyuhü yahuya, ‘Sɨsamɨ god warɨnambo ratüpurɨyo-weimbɨhündɨ ana god hondüyopoanɨ,’ yahu arandɨ. Nindou afɨndɨ ranaheimbo gugurearü haya hohoanɨmo ŋgorü süŋguarearü marandɨ ra Efesus hɨfɨhündɨ yaŋgɨrɨ randürɨpoanɨ, ŋga bɨdɨfɨrɨ muŋgu Esia hɨfɨhündɨ kameihɨ randürɨ. 27 Porɨndɨ hoafɨ ranambo ana sɨhefɨ kakɨ semɨndɨmbo ratüpurɨ ra moaruwai-ane mbɨseimboyei. Ranɨ yaŋgɨrɨyopoanɨ, ŋga sɨsamɨ god rehɨ Atemisɨndɨ worɨ ra nindou-yei hɨmboahü moaruwai hɨmbondɨmboe. Asu ahandɨ ndürɨ adükarɨ ra hɨfɨnambo-ndeamboe. Sapo nindou afɨndɨ Esia hɨfɨhü asu muŋguamho hɨfɨhü ahambo dɨdɨbafɨyahindo arɨhündɨ,” mehu.
28 Ranɨ hoafɨ ra hɨmborɨyei hehi nindou ranai ŋgɨnɨndɨyeihɨ puküna seiya “Efesusɨ-yafe Atemis ana Adükar-ane!” masei. 29 Ranɨyo hoafɨ ra adükarɨ ŋgoafɨ Efesusühɨ mahoamboyo nindou ranai muŋgumbo hoafɨ warapomayei. Ranɨyomo bɨdɨfɨrɨ ai Masedoniahündɨ Gaius asu Aristakusɨmbo kiafu hürɨpɨndɨmo ahei gugurɨhi nɨmarei rɨhündanambo mahomo. Nindou yimbu ra Por-babɨdɨ hahabodɨfanɨ rɨnandeimbɨyafanɨ. 30 Ranɨyu Por ai nindou afɨndɨ ahei mbusümo ŋga mehuamboemo asu süŋgururü-rundeimbɨ bɨdɨfɨrɨ ai ranambe hombo yowanɨ mehomondo. 31 Porɨndɨ ŋgunindɨ Esia hɨfɨhündɨ, gafman bogorɨ ai-amboanɨ hoafɨyomo koarɨhoemondühɨ yahomoya, “Ambe, se gugurɨfe wataporɨyorambo ranambe hopoanɨ,” mehomo.
32 Nindou afɨndɨ ai mamɨkarɨ hohoanɨmoyeihɨ nɨnüŋgu-yefühɨyefɨ masei. Bɨdɨfɨrɨ ai ŋgorü-moatükunɨ hoafɨyeiane, asu bɨdɨfɨrɨ ai ŋgorü-moatükunɨmbo hoafɨmayei. Ŋga nindou afɨndɨ nɨmboeyei muŋgu mafandɨhindɨ ra ai moai fɨfɨrɨhindɨ. 33 Ranɨyomo Sudahündɨ bɨdɨfɨrɨ ai Areksandambo ahei hɨmboahü nɨnendɨhorɨ hei hɨnɨŋgɨmarɨhora manüŋgu. Ranɨyo nindou bɨdɨfɨrɨ ai hoeirüwurü houmbo moaruwai hohoanɨmo nɨmɨndɨhümbai mehomo. Ranɨyu Sudambo fehefendürɨmbo hünda ai warɨ nɨmoamo-mareandɨ hoafɨ kɨkɨmbɨrɨhümündia yahu haya. 34 Ŋga ai Sudahündɨ-mayuwa ahambo fɨfɨrɨhorɨ ranɨyei puküna yimbu awa mamɨ afɨndɨ hoafɨyeihɨ seiya, “Efesus-yafe Atemis ana adükar-ane,” masei.
35 Ranɨyu asu Efesus-yafe kuskus ai ahei hoafɨ gobadɨhendürühɨ yahuya, “Efesusɨhündɨ se hɨmborɨyei. Muŋguambo ai fɨfɨrɨhindɨ nɨmoei sɨsamɨ Atemis sünambeahɨndɨ pɨyo haya makoso asu ahandɨ hoafɨyorambo worɨ Efesus ŋgoafɨ ra ai hɨfandarandɨ. 36 Nindou mamɨ ai-amboanɨ ŋgɨrɨ hoafɨ ndanahambo tɨkai-ane mbüsu. Ŋga ranɨmbo-hündambo-anɨmbo se sɨhei hoafɨ ra kɨkɨndɨhümündi. Ŋga se awi ranahambo hohoanɨmokoate-yirünɨmbo randɨhimboyei. 37 Asu se nindou yimbu ndanahafanɨmbo sahüpɨrɨmündi masühüsi. Ŋga asu ai moai nɨnɨ-moatükunɨ sɨsamɨ godɨndɨ worambeahɨ hümbuhünɨyafanɨ asu worɨ moaruwaimbo-rɨneandɨ. Asu moai ai nɨmorehɨ god sɨhefɨ ranahambo tɨrɨfoefe hoafɨ, hoafɨyafanɨ. 38 Ŋga asu Demitrius ai ahandɨ mamɨ ratüpurɨyomo-rundeimbɨ babɨdɨmbo ahamundɨ hoafɨ eŋgoro ranana awi ŋgorü-sɨmboanɨ ranɨpoanɨmbo anɨmbo fɨfɨrɨfemboane. Asu bogorɨ gafman ai nɨmarɨmo-mboanemo, ŋga ai anɨmbo hoafɨ ranahambo fɨfɨrɨndumboemo. 39 Ŋga sɨhamundɨ hoafɨ ra yagodowanɨ ana, mamɨ wataporambe anɨmbo ranahambo anɨhondü wataporɨmbo-mboane. 40 Haponda sɨhɨrɨ hoafɨ afɨndɨ ndahumɨ-ndemboyefɨ, nɨmboe sɨhɨrɨ ndanɨ sihɨ sɨmborɨ hoafɨmayefɨ ranɨmbohünda. Ranahandɨ nɨmɨndɨhündɨ ana moai hoafɨ yaŋgoro, ŋga moanɨyefɨ sɨmborɨ hoafɨmayefɨ. Ŋga sɨhefɨ gugurɨfe moaruwai ranahambo düduwehimunɨ ana, asu anɨkɨrɨ sɨmborɨ hoafɨmandefɨ,” mehu. 41 Ai yare hoafɨyundürɨ mburamboyu asu koamarɨheira bukürümehindɨ.
* 19:24 Atemis ai tɨkai god sɨsamɨ nɨmoreh-ane. Ahandɨ rotu worɨ adükarɨ Efesus ŋgoafɨhü mafondaro, ŋga muŋgu ai worɨ ranahambo aboedɨ saf-ane masei.