Reng Didik koˈ
Luka
Tsar
Awami na tse mgbangwu kama asi Luka Basi awuni Bayahude baˈ, nema awa si ni nik awu. Awa basi gin ming ku amun kop Yesu baˈ mi mbir abi tse amgbangwu abami bana ban anereng atu yi Yesu, ko mi bana yik ki yami marakpa ne nung ming ku amun kop Yesu (1.2). Ba tsoˈ na tse amgbangwu ayama ming ashe ayi 59-63 koba di 70-80 gong ku nyir Yesu. Yasi mi na tse ka Roma. Na tse si Tiyofilus mgbangwu kama nema kasi ku koni nga.
Reng ku re kama kari koˈ Luka na vung tsar atu yi Yesu, kadi awa sini ta Israˈila shur nibi gong mmimi boboˈ. Mgbangwu kama ni vung rengti nyer ti ban atu ayi nyir Yesu, kani ya ban reng ku nyer atu yi gur Yesu ti koma gbarshu. Ming ku reng nga, Luka na tsar mi Yesu na sang dum awowon atu ayi andishir abami na kpuradum.
Anereng asima ayami amgbangwu ayama na ban, adidik nga ngaˈ 1-2 ni ngaˈ 9-19. Gyom mbinban yi anereng awama asi, nyir ku Yohana ni Baftisma, nibi nyi ni tum Arik ni Maryamu, nibi gbar yami abi tum Arik bana ti, ni yer yami abi kam bana koma nkpang kami na nyir Yesu, nibi ben yi Saminu ni Hanatu ming Kop Arik. Mbir anereng anung nga asi mi na nap Yesu anik Kop Arik, nibi gik zu uwa nikur, nibi yer yi Yesu mi na koma ni Maryamu nibi Marta, nibi mi Yesu na yer kop Zakka. Hara zaˈa gyom anung yi awuni Samariya awami na tsar ro susun ma, nibi gyom awuni ki koˈ abami Liˈazaru, nibi reng ku awuni Farisi nibi ni ta ankor mmimi, nibi mi Yesu na far ru amun kop ma awaa tsir mi ba tsin na koma Imawus.
Ming mgbangwu kama na reng atu yi ben awowon, nibi Rim yisi Tsetser, nibi ndum kami amba na nam Yesu ming ku anedum ama, nibi mbiban ro susun yami Arik na tsar andishir abi gong mmimi ta tsoˈ zup mbobom man agura.
Nitse mgbangwu ma na vung ban anereng atu yi Nduma abi tum Arik mi abi zip Yesu ba dibi si ming ku vung iyii anereng ni re.
Kiki yami si ming nga.
Ni Tsar 1:1-4
Nyir ni nkpyaˈ ku Yohana ni Baftisma nibi ku Yesu 1:5—2:52.
Ndum ku Yohana ni Baftisma 3:1-20
Baftisma yi Yesu 3:21-22 Atuting ayi Yesu 3:23-38
Mi na tsar Yesu ankwang 4:1-13 Ndum ku Yesu Galili 4:14—9:50
Yesu na dung Galili ta koma 9:51—19:27
Anedum awu Yesu ni tera, ni mi na rop wu ni kuu 19:28—23:56
Gur Yesu ri nebi kpyi, nibi kam nga ma, nibi gur ma ti koma gbarshu 24:1-53.
1
Kiyami ni dung Luka na tse
1 Nidum bana tsoˈ ti tse anareng awami ba na wo ta yik ne ayi man kiyami ni nam ming mbor,
2 ba na tse kiyami na ban kwara anu abi tum Arik ni abi ndum na yik na yiman kiki yami tsin ri nkpang ti nga, siba ban reng Arik.
3 Nema, ngga itu mung ni dzip koneni ananan ri ting nga, ngga ni yik yani wyer ngga bi tse ya ananan, wa nder nkpyaˈ Tiyofalas,
4 ti wa bi gi yasi ananan ni wyer ku reng didik kami bana ban wa.
Na ban nyir ku Yahaya ni Baftisma
5 Nkpang ku etum Hiridus awami agir Yahudiya, nati ni tok ankpur nung agyo wu ti Zakariya, asi gar ni tok ankpur Abija, na ta wa min kop Haruna, saˈ ma si Alisabatu,
6 Gbaˈ wa mana basi andishira adidik iti Arik, ba dzip kiyami Atikop amoˈ boboˈ nibi tsin ma nibi tsir didik,
7 nema ba basi ne vɨvɨn baˈ, ti Alisabatu ba nyir baˈ, gbaˈ wa man bana tser.
8 Arika anung ama, Zakariya na dibi nam ndum ma ku tok ankpur kop Arik, ndum ma kani kamgong ti koma ni andishira man.
9 Nnam mana abi tok ankpur, asi atun wu ba ku tsoˈ, Zakariya awa mi ati rir ta gbu nkawu, kop Arik ku Atikop.
10 Nkpang ku gbu nkawu ni shishim, andishir na bing, ta atir abum boboˈ ta dibi ben.
11 Ni tum awu Arik awu Atikop siwa afar aru, ta tir nawu gar koˈri ba ku gbu nkawu ma.
12 Mi Zakariya na yik wu si wyir kpa, si shishi ti wu.
13 Asi ni tum awu Arik adi wu, “Kɨr ti shishi baˈ Zakariya, bana ta ben mi, wa nibi awami Alisabatu ati nyir wa vɨvɨn, bati gyo wu ti Yohana,
14 Wati nyer ti muar awowon, andishir nidum bati rak wa nyer nyir ma,
15 Ati si nder nkpyaˈ iti Atikop, bati so amashir inabi ni kiki nung mi ayi baˈ. Ati shuma ni rim Tsetser, tsoˈ ri mi asi nne ku iyama.
16 Ati gir ani Israˈila nidum ta kama koma ni Atikop Arik.
17 Ati riti ming ku rim yi tsi mi Iliya, ati kam asusun adida asaˈ ne amumun aman, ti ba kam abi kak wo reng ti dzip tsir didik, tiba nam andishir ane Atikop.”
18 Zakariya nadi ni tum awu Arik, “Ngga nam are tin gi? Ngga wa nika tser, uwa mung nati nvi waa masi.”
19 Ni tum awu Arik nadi asi ngga Jibrilu, “Ngga tir iti ku Arik. Na tum ngga bi ban wa reng ku re, ati nam wa ki didik.
20 Ta sima, wati ti anfik atong, bawa ti gi reng baˈ, se arika wami kima ni Shuma, wa ti nag ta reng mung nyima baˈ, wati sin yik nvima.”
21 Andishir ba song angup Zakariya, mi ba na yik ku na gong, ta shum ani yani kyaˈ wu ne ming kop Arik.
22 Mi na ru bagi reng baˈ, si badi nati rimrar ming kop Arik. Si adibi reng ba ni koˈ, bagi reng ne nu baˈ.
23 Nkpang kami ndum ma kani ter, na kama koma kop.
24 Gong ku nvi, si uwama Alisabatu agir nne. Si sung ka arer yi kwa tung, ta di,
25 “Atikop na tun ngga shisha ming andishir ta gi ayi to ngga ma, ta tsoˈ shisha agur ngga ma na andishir.”
Na ban nyir Yesu
26 Ming kwa ku tani, asi Arik atum ni tum Jibrilu ntun nung, yi saˈ Nazaret, gar Galili,
27 ta tum mu nebi vɨn wa nung, mi bana gi nurum baˈ, saˈ ma si Maryamu, mi ndishir nung na bun wu agyo wu ti Yusufu, ming kop Dawuda.
28 Asi ni tum Arik na koma na wu, ta di, “Aba tik wa, mi na tun wa, Atikop asi ndo niwa, wati yik ki didik”
29 Maryamu na wo tik yama, asi awa kpuradum, ta dibi shum tadi asi tik tama yasima.
30 Asi ni tum awu Arik adi wu, kɨr ti shishi baˈ, Maryamu. Wati yik ki didik iti Arik.
31 Ati wa, ti gir nne, ti nyir vɨvɨn wati gyoˈ saˈ ma ti Yesu.
32 Ati si kpyaˈ bati gyo wu ti Zu Arik awami na Shuyi. Atikop Arik ati nik ku iron yi etum ada ma Dawuda.
33 Ati gir kop Yakub song ni song, gir ma baya sini tong ter baˈ
34 Maryamu nadi ni tum Arik, “Kiyama ti nam are ama, ba ngga ni ngi nirum baˈ?”
35 Asi ni tum Arik na ta nyima ta di, “Rim Tsetser ti ji itumi, Tsi Ma ti kung wa. Nema vɨvɨn awami wati nyir wu ma atisi tsetser, Zu Arik ni shuyi.
36 To iva min awa Alisabatu, adi ba nyir baˈ, towa asi ni nne kwa tani ni tser ma.”
37 “Arik, ba ankpyeng yami ati ban, ti bana nam ma baˈ.”
38 Maryamu adi, “To ngga wa, gan awu Atikop, nkpyeng mi bi song ngga ama mi wani ban.” Asi ni tum Arik agur ta dung wu.
Maryamu na koma ni Alisabatu
39 Invi yama Maryamu na koma andanda ntun yi gbu gar Yahudiya.
40 Na rir kop Zakariya, ta tik Alisabatu.
41 Mi Alisabatu na wo tik Maryamu, si vɨvɨn Alisabatu atu nne ma. Alisabatu na shuma ni Rim Tsetser.
42 Na gi kor ma kpankpang ta di, “Wa si ne anu didik ming amba, vɨvɨn ni si nne mi asi ne anu didik.
43 Asi ani, ki didik ama ti nyi tu mung, tiba di iyama Atikop amun ati nyi ni ngga?
44 Mi ngga ni wo tik mi na tong amung, asi vɨvɨn ni kur ming nne mung natu awowon ta nyer.
45 Anu didik ka song awami na ta nyima, ni tum yi Atikop yami na tum wa ma naya tesi zup?”
Aron Maryamu
46 Asi Maryamu adi, “Susun mmi ka ni tsoˈ wa Atikop,
47 ti rim mung ya nyer Arik ni ta shur,
48 Na to kornyin mung ngga gan ama. Andishir boboˈ nkpang ku nyi, ba di wa yik anu didik iti mi.
49 Awa sini tsi nang, na nam ngga kiki kpinkpyaˈ, saˈ ma si tsetser.
50 Tsoˈ ri nkaˈ ni nkaˈ, na ro susun abami bati shishi ma.
51 Na nam kiki kpinkpyaˈ ni koˈ ma, abi tsik asang ashum susun aman na sher ba var.
52 Na ji atu atum, iron yi etum man, ta aya gi abami baba si kinung baˈ.
53 Na nik abi gyong shir, ta dung abi sini ki koˈ ayok akukur.
54 Na rak gan ama Israˈila, na shum ta ro susun man.
55 Na nam kiyami na ban anchichim mbor, Ibrahim nibi andishir ama song ni song”
56 Maryamu na song ni vaman Alisabatu yi kwa tar, ta sin na kama koma kop.
Nyir ku Yahaya ni Baftisma
57 Ti nkpang ku nyir, Alisabatu kani ti, asi awa nyir vin nurum.
58 Abi song nga wu ne mun zuman nawo kiyami Atikop na ro susun mung, siba rak ngga nyer ra.
59 Vɨvɨn nati nvi tandar siba nyi tiba sher wu, siba nik vina saˈ ada ma Zakariya,
60 Nema iyama vin na nadi, “O'o. Aba gyo wu ti Yohana.”
61 Siba diwu, “Nga ming amun zumin asi ni saˈ kama.”
62 Si ba rip ada ma vin na ne yok tiba ban saˈ kami ba gyo wu ma.
63 Si adi ba gir awa kitse ma, si tse, “Saˈ ma kasi Yohana.” Andishir akama to kpa ta vung nunu.
64 Abuma asi anu ma ka bu, siwa vung reng ta gbar saˈ Arik.
65 Si shishi ya vung abi song nga wu abuma. Andishir ba reng atu ayi kiyami ni nam koneni gar gbu Yahudiya.
66 Boboˈ abami nawo reng kama, ta dibi shum ka susun aman tadi, “Vin na ma ati kasi ani?” Ti na gi koˈ Atikop kasi ndo nawu.
67 Ada ma Zakariya Rim Tsetser ni kung wu mi na nik anu, tadi,
68 Anu didik ka nyi ri ne Atikop Arik ni Israˈila. Na nyi bi ta andishira ma shur.
69 Na gik ni ta kwara shur ne tsi atu mbor, ri kop gan ama Dawuda,
70 Ya simi na amin aban nkpang nga ari nunu yi abi reng ne antinte Arik abi si tsetser ri kukup,
71 ati ta kwara shur ayok dzen zor ambor, ni boboˈ abami kak kwara ki.
72 Nema na ro susun anchichim mbor, iba ku shum kiyami bana arop abing yisi tsetser,
73 arim ayami na she ada mbor Ibrahim,
74 ati ta kwara shur ayok dzen zor ambor, ti aba nam ndum ma sang nga shishi,
75 kwara bi song tsetser ti nam ki didik iti Arik, boboˈ nvi yi song mbor.
76 “Wa vin vina ma, ati di wasi ni reng ne antinte Arik ni Shuyi. Wati ri Atikop iti, ti nam wu tsir.
77 Ati ban andishira aba gi tsir ku ta ba shur tiba tsoˈ zup mbombom man agura.
78 Asi mi Arik ro susun mbor awowon, der ma yi ta kwara shur ya ne far ru ri shu,
79 Ati der ra sher abi song ibuu, nebi song gyu yi kuu, ti aba gir kwara ta zip tsir ku shi keke.”
80 Mi vɨna na fur, si rim ma ya si gbangbang. Tiya song ankwang se nvi yami na gir tuma aruma ni Israˈila.