11
1 A̱ ka̱ya̱ ka iyain ka Dariyu vu Mede, n shamgbai n utsura adama a na m ɓa̱nka̱ yi ka̱ta̱ kpamu n doku yi katsura.
Ngono n ɗaka koɓolo nu ngono n gaɗi
2 <<Gogo na ya'an n dana wu ili i mayun. Ngono n tatsu n yoku mi ta̱ kuta̱wa̱ n lya'a tsugono tsu Pashiya, ka̱ta̱ a̱ ciya̱ kpamu mogono ma̱ na̱shi ma na ma kula'a ngono n na m buwai dem uciyi. U ciya̱ baci utsura n uciyi u na wi n u ɗa, ka̱ta̱ u kushangu yaba dem u shilika̱ n tsugono tsu Helene.
3 A ayin a nanlo mogono mu utsura mi ta̱ a̱ kuta̱wa̱, vuza na u kulya'a tsugono ci ni n utsura ka̱u tsu na u cigai dem.
4 Ayin a na baci u ta̱wa̱i, tsugono ci ni ci ta̱ o kukoɗo ka̱ta̱ tsu wacuwa a ngon n na̱shi dem ma aduniyan, ntsukaya i ni n kuciya̱ tsu ɗa ba, i feu a̱ kuciya̱ utsura tsu na a̱yi u lya'i ba, adama a na tsugono ci ni i ta̱ a̱ kumuɗa̱ tsu ɗa ka̱ta̱ e neke aza o yoku.
5 <<Mogono mu uɓon u ɗaka mi ta̱ a kutsurukpa ka̱u. Kovonshi vi ni vi yoku wi ta̱ a kula'a yi n utsura ka̱ta̱ u lya'a tsugono ci ni tsa n utsura u gbayin.
6 A kubana megeshe tsugono tsa aza a ɗaka n gaɗi i ta̱ o kuɓolongu una̱. Mekere mo mogono ma ɗaka mi ta̱ o ku olo mogono ma gaɗi, ama ka̱ta̱ mekere ma namba utsura u ni, a̱yi kolobo feu nannai. Ama i ta̱ a kuna mekere ma n vali vi ni m maku me le, n kagbashi ka na ka̱ ta̱wa̱i m mekere ma.
7 <<A̱ ka̱tsuma̱ ku umaci u mavuka wa vuza yoku wi ta̱ o kokpo vuza na u kulya'a tsugono tsu uɓon u ɗaka. Wi ta̱ a ku uwa punu a̱ ubuta̱ wu utsura u le, ka̱ta̱ u shilika̱ n osoji a uɓon u gaɗi ka̱ta̱ u lya'a le utsura.
8 Wi ta̱ a kuɗika a̱ma̱li e le koɓolo n ishi'wishi yi iyum a kubana a Masar koɓolo n ili i singai i le ya azanariya n azurufa, wi ta̱ a kuɗika ayin ka̱u kafu u doku u shilika̱ n tsugono tsa aza gaɗi kpamu.
9 A kubana megeshe mogono ma gaɗi mi ta̱ a ku'uwa ɗika i ɗaka ka̱ta̱ u shilika̱ n i ɗa, ama wi ta̱ o kubono a iɗika i ni.
10 Muku m mogono ma gaɗi ma i ta̱ o kufoɓuso kuvon, ka̱ta̱ a zama osoji n a̱bunda̱i a na a̱ kupura̱ngu yaba dem tsu na mini ma̱ tsu pura̱ uma. Ka̱ta̱ a banka n kuvon ka ali sai ubuta̱ wu utsura wu uɓon u tsugono tsu uɓon u ɗaka.
11 <<Ka̱ta̱ mogono ma ɗaka ma̱ ɗa̱nga̱ n wupa u shilika̱ m mogono ma gaɗi, a̱yi mogono ma gaɗi ma zama osoji n a̱bunda̱i ama i ta̱ ta na a kulya'a utsura u ni.
12 Ayin a na u kotsoi kuna osoji a̱ a̱bunda̱i a na pa, ka̱ta̱ mogono mu uɓon u ɗaka ma̱ kuka̱ga̱, ka̱ta̱ wu una uma n a̱bunda̱i. Ama ulya'i u ni wi e kugeshe ba.
13 Mogon mu uɓon u gaɗi mi ta̱ a kuzama osoji o yoku n a̱bunda̱i a na la'i a na wi ishi n ɗa. A̱ya̱ o yoku na kelime wi ta̱ a̱ kuciya̱ osoji n a̱bunda̱i, ufoɓushi kpamu mayin.
14 <<A ayin a nanlo uma n a̱bunda̱i i ta̱ a̱ kuɗa̱nga̱ kushilika̱ m mogono mu uɓon u ɗaka. Aza a ucigi u vishili a̱ ka̱tsuma̱ ka uma a̱ nu i ta̱ o kuɓolongu una̱ adama a na a shatangu kene ka, ama a kufuɗa ba.
15 Ka̱ta̱ mogono mu uɓon u gaɗi ma̱ ɗa̱nga̱ u ɓolongu kayala, adama a na u kumba mashilya ma gbayin ma̱ likuci ma ciya̱ u lya'a likuci ya n kuvon. Osoji a uɓon u ɗaka i ta̱ o kokpo babu utsura u na a̱ kushilika̱, ko ka̱tsura̱ ko osoji ka̱ ni ka na ka la'i n utsura a kufuɗa a shamgba a̱ shilika̱ ba.
16 Vuza na wi a tsurala n a̱yi u kuya'an ta̱ tsu na u cigai, babu vuza na u kufuɗa kushamgba ka̱ta̱ n shilika̱ n a̱yi. Wi ta̱ a̱ kuda̱sa̱ngu a iɗika i singai yo okpo i ni, ka̱ta̱ kpamu u ciya̱ utsura u na u kufuɗa kula̱nga̱sa̱ i ɗa.
17 Wi ta̱ e kusheshe adama a na u ta̱wa̱ n utsura u tsugono u ni ra̱ka̱, ka̱ta̱ u ɓolongu una̱ m mogono mu uɓon u ɗaka. Ali u neke mogono ma ɗaka ma mekere ma̱ ni u zuwa, adama a na wi isa ubuta̱ u tsugono, ama ugboji u ni wi a kisa yi ba.
18 Ayin a na baci u kotsoi wi ta̱ o kubonoko kusheshe ku ni a uɓon wi iɗika i na yi ɗeɗevu n ka̱kina̱ ka mala, ka̱ta̱ u lya'a utsura u ele vi le n a̱bunda̱i. Ama kovonshi vi iɗika i yoku wi ta̱ a kubanka ulinga u wono u ni a uteku, ka̱ta̱ kpamu u doku u zuwa yi u tsupa ulinga u wono u ni wa.
19 Nannai u kotso baci wi ta̱ o kubono a iɗika i ni i mashilya ma gbayin, ama wi ta̱ a̱ kuta̱ɗa̱tsa̱ ka̱ta̱ u yikpa̱ babu kpamu vuza na u kene yi.
20 <<Mogono ma na mi isai tsugono e ekiye a̱ ni wi ta̱ a̱ kusuku kishi ku utafu, adama a kulya'a ku kelime ku ubuta̱ u tsugono u ni. Ama a̱ ka̱tsuma̱ ka ayin kenu i ta̱ a kuna yi, n wupa u ɗa ko kuvon ba.
21 <<Ka̱ta̱ vuma vu na u yotsoi ili i ma̱riki ba wi isa tsugono tsa e ekiye a̱ ni, vuza na wu uta̱i a kpa'a ku tsugono ba. Wi ta̱ a ku'uwa punu babu vuza na u yevei ka̱ta̱ wi isa utsura u tsugono wa n ugboji.
22 A̱ a̱shi a̱ ni i ta̱ a kuna osoji n a̱bunda̱i, a̱yi n vuza kelime vu uzuwakpani dem i ta̱ a̱ kuni'wa̱nta̱ngu le.
23 Ayin a na baci a̱ ushuki n a̱yi, ka̱ta̱ u ya'an modoruko, wi ta̱ a kutsurukpa ka̱u n uma kenu a na i o kutono yi.
24 A ayin a na uɓon wu uciyi wi n ida̱shi i ma̱ta̱na̱, wi ta̱ a ku uwa a̱ ubuta̱ u nanlo ka̱ta̱ u lya'a utsura u ɗa ali u ya'an ili i na isheku ko ikaya i ni i fuɗai i ya'in ba. Wi ta̱ e kupeceke aza a na i o kutono yi ucanuku n uciyi u na u pura̱i a̱ ubuta̱ u kuvon. Ka̱ta̱ kpamu u foɓuso adama a na u banka iɗika i na yi n i nshilya m gbagba'in kuvon, ama a̱ ka̱tsuma̱ ka ayin kenu.
25 <<Wi ta̱ o kufoɓuso osoji a utsura n ka̱ɗu ida̱shi ka̱ta̱ u ga̱za̱, adama a na u banka mogono ma ɗaka n vishili. Ama mogono ma ɗaka mi ta̱ a̱ kuɗa̱ngusa̱ feu kuvon n osoji a utsura n a̱bunda̱i, ama wi a kufuɗa kulya'a ba adama a ugboji u na a ya'ankai ni.
26 Aza a na i a kulya'a e mevene me te m mogono ele ɗa i a kuciga kuna yi, osoji a̱ ni ta na i ta̱ a kuya'an uni'wa̱ta̱ngi, ka̱ta̱ aza a̱ a̱bunda̱i a̱ kuwa̱ a̱ ubuta̱ u kuvon.
27 Ngono n re n nanlo n na a̱ɗu e le a̱ na̱mgba̱i a̱ ubuta̱ u kuya'an ka gbani-gbani, i ta̱ a̱ kuda̱sa̱ngu a kajiba ke te a kuya'ankpanai a'uwa ama ka kulya'a ba, adama a na uteku wi ili dem wi ta̱ lo a̱ kuta̱wa̱ a ayin a na a zuwai.
28 A̱yi mogono ma ɗaka wi ta̱ o kubono a iɗika i ni n uciyi n a̱bunda̱i, ama ka̱ɗu ka̱ ni ka kuya'an ta̱ tsurala n uma a uzuwakpani u ciɗa. Wi ta̱ a kuya'an tsu na u cigai ka̱ta̱ u bono a iɗika i ni.
29 <<A kubana ayin a uzuwi wi ta̱ a kubanka uɓon u ɗaka n kuvon kpamu, ama gogo na ukuna wa wi ta̱ a kusaba'a n tsu na wi ishi n acau.
30 Aza a antsu a̱ Kitim i ta̱ a̱ kuta̱wa̱ ka̱ta̱ a̱ shilika̱ n a̱yi, ɗa wo okpoi ukuna u gbani. Ka̱ta̱ u bono n wupa ka̱u a̱ kushilika̱ n uma a uzuwakpani u ciɗa. Wi ta̱ o kubono u cikpa aza na ishi a iwain uzuwakpani u ciɗa wa.
31 <<Osoji a̱ ni i ta̱ o kubonoko mashilya ma gbayin ma̱ A̱'isa̱ ma ubuta̱ wu unata, a̱ la̱nga̱sa̱ ma̱va̱li ma, a̱ sa̱nka̱ alyuka a ayin tutu, ka̱ta̱ a zuwa ili yi unata i na i kula̱nga̱sa̱ ubuta̱ wa.
32 N uyevi u kadanshi u ni wi ta̱ o kubono wa̱ ciya̱ aza na ishi a iwain uzuwakpani wa. Ama aza a na i o kutono Ka̱shile ke le i ta̱ a kushamgba n utsura ka̱ta̱ a̱ shilika̱.
33 <<Aza a na i n kuyeve a̱ ka̱tsuma̱ ka uma ka i ta̱ a kupi'isaka aza o yoku n a̱bunda̱i. Ama megeshe kenu i ta̱ a kubana ukpa̱ u kotokobi, ko ukpa̱ wa akina, ko a̱ ka̱na̱ le tsa agbashi ka̱ta̱ a̱ pura̱ ucanuku u le.
34 A ayin a na munuka mi lo a kulya'a kelime, i ta̱ a̱ kuciya̱ uɓa̱nki kenu ama uma n a̱bunda̱i a na i n ukuna u mayun ba, i ta̱ o kuɓolongu n ele.
35 Aza e kuyeve o yoku i ta̱ a̱ kuyikpa̱ punu, nannai ɗa a̱ kuciya̱ ulapuli, a takpa le nshinda̱ ka̱ta̱ o bono ciɗa ali a kubana a ayin a uteku, a ɗa i ta̱ lo a̱ kuta̱wa̱ tsu na a ɗa i uzuwi.
Mogono ma na ma ci cikpa ka̱ci ka̱ ni
36 <<Mogono mi ta̱ a kuya'an tsu na u cigai. Wi ta̱ a kucikpa ka̱ci ka̱ ni ka̱ta̱ u dana a̱yi wi ta̱ n tsugbayin, u la'a a̱ma̱li ka̱ta̱ kpamu u ya'an kadanshi ki ishikushi a kubana u Ka̱shile ka̱ a̱ma̱li. Wi ta̱ a kulya'a ali sai ayin a na wupa u Ka̱shile u shanai, adama a na ili i na baci yi ɗe usheshi mayun ɗa i shana.
37 Wa kucikpa a̱ma̱li a ikaya i ni ba, ko a̱ma̱li a na a̱ma̱ci a cigai, ko ka̱ma̱li ke te wa kucikpa ba, ama wi ta̱ a kucikpa ka̱ci ka̱ ni u la'a le ra̱ka̱.
38 A na wa cikpa le, ya'an u kucikpa u cikpa ka̱ma̱li ka na ki a̱ kula̱na̱ mashilya ma gbayin, ka̱ma̱li ka na ikaya i ni i yevei ba, u la̱nga̱sa̱ka̱i ka'a azanariya, na azurufa, n atali a singai koɓolo n kune'e ki ikebe.
39 Wi ta̱ a̱ kula̱nga̱sa̱ mashilya ma na ma la'i n utsura dem n kuvon n uɓa̱nki u ka̱ma̱li ka pulai. Ka̱ta̱ u cikpa aza a na o yotsongi ka̱ci ke le n a̱yi. Wi ta̱ a kuzuwa le a lya'a tsugono a̱ ubuta̱ u uma n a̱bunda̱i ka̱ta̱ u peceke le iɗika yo okpo i le tsu katsupu.
40 <<A ayin a uteku mogono ma ɗaka mi ta̱ a kubanka mogono ma gaɗi ma n kuvon, mogono mu uɓon u gaɗi mi ta̱ a̱ kushida̱ yi n ekeke o odoku, n akumbi o odoku a, n antsu a̱ mini n a̱bunda̱i. Wi ta̱ a̱ kushilika̱ n likuci n a̱bunda̱i ka̱ta̱ u pura̱ngu le tsu na mini ma̱ tsu pura̱ uma.
41 Wi ta̱ a̱ kuta̱wa̱ a iɗika i singai n kuvon. Iɗika n a̱bunda̱i yi ta̱ a̱ kuta̱ɗa̱tsa̱, ama iɗika i Mowabu, n Edom, n aza e kelime a Amuno i ta̱ a kula'aka.
42 N utsura u ni u kulya'a ta̱ iɗika kakau n a̱bunda̱i, iɗika i Masar ya kula'aka ba.
43 Wi ta̱ a̱ kuka̱na̱ uciyi wa azanariya, n azurufa i ili i singai i na yi ufoɓi i Masar dem, ka̱ta̱ aza a Libiya, n aza a Itopiya a uwa e ekiye.
44 Ama kadanshi ka na ka̱ kuta̱ a uɓon u kasana n uɓon u gaɗi ki ta̱ e kuneke yi wovon, wi ta̱ a̱ kuta̱ n wupa u gbayin adama a na wu una uma n a̱bunda̱i ka̱ta̱ u pura̱ngu le.
45 Wi ta̱ a kuzuwa a̱pa̱m o tsugono a̱ ni e mere uteku n kusan ku singai ku ciɗa m mala. N nannai dem, wi ta̱ a kuyawa a uteku babu vuza na u kuɓa̱nka̱ yi.