Ngono
Kuɓa̱yuwa̱
Katagarda ko ngono ke ire ka lya'a ta̱ kelime n ukuna u tsugono ci Isaraila n tsa aza a Yahuda, a̱ ubuta̱ u na ngono m ugiti n da̱sa̱ngi. Katagarda ka nampa ki ta̱ upeci kure. (1) Kapashi ka nampa ki ta̱ e kuneke arabali o tsugono ci Isaraila n ci Yahuda a kubana a̱ya̱ amangatawunkunla̱i n amangere n kupa (850) kafu a matsa Yesu a kubana uyikpi u Samariya, n ukocishi u tsugono ci Isaraila n uɓon u gaɗi, a̱ ka̱ya̱ ka amangatawencindere (722) kafu a matsa Yesu, (2) Arabali o tsugono ci Yahuda ili i na i ɗikai ali a ayin a na tsugono tsa aza a Isaraila tsu yikpa̱i a kubana Urushelima ekiye e Nebukanezaru vuza va aza a Babila a̱ ka̱ya̱ ka amangatawantawun n amanga̱na̱shi n a̱ta̱li (586) kafu a matsa Yesu. Katagarda ka ko kotsusa̱ta̱ n arabali a Gedaliya vuzagbayin vu Yahuda wa aza a Babila, n arabali a̱ wuti u mogono Jehoyakimu na wi a Yahuda a̱ ubuta̱ u tsugbashi a Babila.
Ma̱dukpa̱ ma̱ ta̱wa̱ ta̱ adama a unambi wu usuɓi wu ngono, n uma a Isaraila n Yahuda. Wuni u Urushelima n uloki u uma a Yahuda wo okpoi usaba'i wa arabali aza a Isaraila. Ukpa̱ɗi wu usuɓi wa aza a na Ka̱shile ka zagbai n uyikpi u tsugono tsu le wi ta̱ o kokpo adanshi wi ta̱ a̱ kusa̱nka̱ Ka̱shile ka̱ kpa̱ɗa̱ kushatangu ukuna u wuma u ɗa̱. Ɗa Ka̱shile ka isai uma kenu aza a na a̱ tsu kpa̱ɗa̱ ku kuɗa̱ngu a̱ ka̱ma̱li ka Balu. Adama aza a usuɓi a na a buwai ɗaɗa u nekei Ka̱shile utsura wu uzuwakpani u na u ya'in n uma a̱ ni. I na katagarda ka ki a kudansa i na baci de dem uma a ya'in, i a kufuɗa kusa̱nka̱ Ka̱shile kushatangu i na u sheshei kuya'anka uma a̱ ni ba, n suku ta̱ n kishi.
Ili i na yi punu udari
Tsuna tsugono tso okpoi upeci 1:1-17, 41
a.Keniki Ilisha 1:1-8, 15 b.Ngono n Yahuda n mi Isaraila 8:16-17, 4 c. Uyikpi u Samariya 17, 5-41 Tsugono tsu Yahuda 18:1-25, 30 a. Hezekaya a kubana ayin a Josaya 18:1-21, 26 b.Tsugono tsu Josaya 22:1-23, 30 c Ngono mu ukocishi n Yahuda 23:31-24, 20 d.Uyikpi u Urushelima 25:1-30
1
Afada a Vuzavaguɗu a kubana u mogono Ahaziya
Ayin a na mogono Ahabu mi Isaraila ma̱ kuwa̱i, ɗa aza a Mowabu a ya'ankai aza a Isaraila ugbamiwasuvu. Kanna ke te Ahaziya mogono mi Isaraila ma̱ fa̱ta̱tsa̱i a kafalaka ka̱ kunu ku zuva ku ni a iɗika i Samariya ɗa ukai usa̱n. Ɗa u suki aza a usuki, u danai, <<Banai yi ece Baluzebu ka̱ma̱li ka̱ likuci i Ekoron, ko mɓa̱la̱ n va̱ n kuta̱na̱ ta̱.>>
Ɗa kalingata ka Vuzavaguɗu ka danai Iliya vuza va aza a Tishibi, <<Ɗa̱nga̱, vu bana vu gasa n alingata a na mogono mi Isaraila ma̱ suki, uta̱i a Samariya. Ka̱ta̱ vu ece le, <Ka̱shile kilo a Isaraila ba ɗa yi a kubana u Ba'alu-zebu a̱ma̱li a Ekoron? Gogo na, ili i na Vuzavaguɗu u danai i ɗanna, vi a̱ kuɗa̱nga̱ a kajiba ka na vi iva'in ya ba, vi ta̱ a̱ kukuwa̱.> >> Ɗa Iliya u lazai.
Ayin a na aza a usuku a o bonoi u mogono, ɗa mogono me ecei le u danai, <<Yiɗa̱i i zuwai ɗa i bonoi?>>
Ɗa a̱ ushuki mogono a danai, <<Vuma vu yoku u cina tsu ta̱ uye ɗa u danai tsu, <Bonoi a̱ ubuta̱ u mogono ma na ma̱ suki ɗa̱ va i dana yi, ili i na Vuzavaguɗu u danai i ɗaɗa na. Ka̱shile ki ɗe a Isaraila ba? Ana i tsu suku uma a bana ece Ba'alu-zebu ka̱ma̱li ka Ekoron? Adama a nannai vi a̱ kuɗa̱nga̱ a kajiba ka na vi a iva'in ya ba, mayun vi ta̱ a̱ kukuwa̱.> >>
Ɗa Mogono me ecei le, <<Vicu'u vuma vene ɗai u gasai n a̱ɗa̱, ɗa u danai ɗa̱ ili i nampa?>>
Ɗa a̱ ushuki a danai, <<U uka ta̱ motogu mu ukpan u manama, n kaɗambura ku ukpan a̱ kukyun ku ni.>> Ɗa mogono ma danai, <<Iliya ɗa vuza va aza a Tishibi.>>
Ɗa mogono ma̱ suki kovonshi vo osoji n osoji amangere n kupa a bana e reme Iliya. Vuzagbayin vo osoji a u banai u Iliya ɗa u cinai ni ida̱shi a kusan, ɗa u danai ni, <<Vuma vu Ka̱shile, mogono ma danai <Cipa̱ a iɗika.> >>
10 Iliya wu ushuki vuzagbayin vu osoji va, <<Mpa ɗa baci vuma vu Ka̱shile, ya'an akina a̱ uta̱ gaɗi o songu wu n osoji a̱ nu amangere n kupa.>> Gogo lo ɗa akina uta̱i gaɗi o songi vuzagbayin va n osoji amangere n kupa a̱ ni.
11 Ɗa mogono mo doku ma̱ suki vuzagbayin vi yoku n osoji amangere n kupa. Ɗa vuzagbayin va u danai ni, <<Vuma vu Ka̱shile, mogono ma danai <Cipa̱ gogo o.> >>
12 Ama ɗa Ilisha wu ushuki u danai, <<Mpa vuma vu Ka̱shile ɗa baci ya'an akina uta̱ gaɗi o songu wu n osoji amangere n kupa a̱ nu.>> Gogo lo ɗa akina a̱ Ka̱shile a̱ cipa̱i o songi vuzagbayin n osoji amangere n kupa.
13 Mogono mo doku ma̱ suki vuzagbayin vu osoji n uma amangere n kupa ali kutatsu. Ɗa vuzagbayin vu osoji va u kumbai gaɗi ɗa u kuɗa̱ngi u folonoi Iliya u danai. <<Vuma vu Ka̱shile, pana asuvayali a̱ va̱, vu ka̱sukpa̱ mu n uma amangere n kupa a nampa a agbashi a̱ nu. 14 La̱na̱, tsu na akina uta̱i zuva o songi aza a gbagba'in osoji e re n uma ele. Mi ta̱ ufolu vu pana asuvayali a̱ va̱ vu isa wuma u va̱.>>
15 Ɗa kalingata ka̱ Vuzavaguɗu ka danai Iliya, <<Cipa̱ i walaka ka̱ta̱ vu pana wovon ba.>> Ɗa Iliya u ɗa̱nga̱i u tonoi ni a kubana a̱ ubuta̱ u mogono.
16 Ɗa Iliya u danai mogono, <<Ili i na Vuzavaguɗu u danai i ɗaɗa na, <Yiɗa̱i i zuwai vu suki alingata a kubana u Ba'alu-zebu ka̱ma̱li ka̱ Ekoron, u ya'anka wu kula̱na̱ ko vi ta̱ a kula'a? Ka̱shile ki lo a Isaraila ka na ka̱ ku ushuku keci ku nu ba? Adama a nannai, ali vu ya'in ili i nampa, vi a̱ kuɗa̱nga̱ a kajiba ka na vi a iva'in ba. Vi ta̱ a̱ kukuwa̱.> >> 17 Ɗa Ahaziya u kuwa̱i, tsu na kadanshi ka Vuzavaguɗu ka na ka̱ uta̱i a̱ una̱ u Iliya.
Ahaziya tana wi m maku ba, ɗa vuza ni Jehoram u lya'i tsugono a̱ una̱ u ni, a ya'an ta̱ ili nampa a̱ ka̱ya̱ ke ire ko tsugono tsu Jehoram maku ma Jehoshafatu mogono ma Yahuda. 18 Ulinga u na u buwai u tsugono tsu Ahaziya ci ta̱ uɗani a katagarda ka arabali ko ngono mi Isaraila.