କରନ୍ତିୟମାନଙ୍କୁ ପ୍ରେରିତ ପାଉଲଙ୍କ ଦ୍ୱିତୀୟ ପତ୍ର
କରନ୍ତିମଃନ୍‌କେ ପେରିତ୍‌ ପାଉଲାର୍‌ ଦୁୟ୍‌ ଲଃମର୍‌ ଚିଟି
୨ କରନ୍ତି ଚିଟି ବିସୟେ ହଃଦେକ୍‌
ପାଉଲ କରନ୍ତି ମଣ୍ଡ୍‌ଳିକେ ଆରେକ୍‌ ଗଟେକ୍‌ ହଚେ ଲେକ୍‌ଲା ଚିଟି ସେରି ଜିସୁକ୍ରିସ୍ଟର୍‌ ଜଃଲମାର୍‌ ହାକାହାକି ୫୫-୫୬ ବଃର୍ସ୍‌ ହଃଚେ ଲେକା ଜାୟ୍‌ ରିଲି ୧:୧ । ଅଃମାର୍‌ ତଃୟ୍‌ ରିଲାର୍‌ ଜଳେକ୍‌ ଚିଟି ବିତ୍ରେ ଜୁୟ୍‌ରି ପାଉଲ୍‌ କରନ୍ତି ମଣ୍ଡ୍‌ଳିକେ ଲେକିଆଚେ ଇରି ହଃଚାର୍‌ ଚିଟି । ୨:୩-୪ ହଦେ ଜୁୟ୍‌ରି ଲେକିଆଚେ ସେତାର୍‌ ଲେକା ଅଃମାର୍‌ ଲଃଗେ ସେରି ନାୟ୍‌, ପାଉଲ ନିଜ୍‌କଃରି ମାକିଦନିଆ ତଃୟ୍‌ ରିଲା ବଃଳ୍‌ ସେ ଇ ଚିଟି ଲେକିଆଚେ ୨:୧୩ ।
ପାଉଲାର୍‌ ଇ ହଃଚାର୍‌ ଗଟେକ୍‌ ମଃତର୍‌ ଚିଟି ଜୁୟ୍‌ତି କି ନିଜାର୍‌ ମଃନାର୍‌ ବାବ୍‌ନା ବିତ୍ରାର୍‌ କଃତା ଲେକା ଆଚେ । ପାଉଲ କରନ୍ତି ମଣ୍ଡ୍‌ଳି ବିସୟେ ହଃଚାର୍‌ ଚିଟି ତଃୟ୍‌ ନିକ କବୁର୍‌ ତିତସାର୍‌ ମୁଏଁ ହୁଣି ସୁଣି ସଃର୍ଦା ଅୟ୍‌ ଲେକୁଲା । ଇ ଚିଟି ବିତ୍ରେ ହୁରାହୁରି ନଃଉଆଁ ନିୟମାର୍‌ ଇସାବେ ସିକ୍ୟା ଦିଲାର୍‌ ଦଃକୁଲୁ, ଇ ଲେକାୟ୍‌ ଜୁୟ୍‌ ବାଗେ କି ପାଉଲ ଲେକୁଲା ଦାନ୍‌ ଦିଲା ଟଃକା ଜିରୁ ସାଲମାର୍‌ ବିସ୍ୱାସି ମଃନ୍‌କାର୍‌ ଉହ୍‌କାର୍‌ କଃରୁକେ ନଃୟ୍‌ ଦେଉଁକେ କଃଉଁଲା ୮–୯ । ଇରି ଜାଣାହଃଳୁଲି ଜେ କଃତେକ୍‌ ମିଚ୍ ପେରିତ୍‌ମଃନ୍‌ ନିଜେ ନାଉଁ ହୁଟା ଅଃଉଁକେ ଆର୍‌ ପାଉଲକେ ତଃଳେ ହଃକାଉଁକେ ମଣ୍ଡ୍‌ଳିର୍‌ କଃତିଲକେ ବିରଦେ କଃଉତି ରିଲାୟ୍‌ । ସେମଃନ୍ ପାଉଲାର୍‌ ଉହ୍ରେ ଜାଣିଜାଣି ତାର୍‌ ଅଃଦିକାର୍‌ ବିସୟେ ହଃଚାର୍‌ତି ରିଲାୟ୍‌ ଅଃଉଁ ହାରେ ୨ କରନ୍ତିର୍‌ ସେସ୍‌ ବାଗେ ତାକେ ଜିସୁର୍‌ ପେରିତ୍‌ ବାବେ ଅଃଟୁଆ ବାବେ ସଃର୍ଦା କଃରାଉଁଲି ।
ଇ ଚିଟି ବିତ୍ରେ ରିଲା ମୁଳ୍‌ ବିସୟ୍‌ମଃନ୍‌
୧. ପାଉଲ ମଣ୍ଡ୍‌ଳିକେ ଜୁଆର୍‌ ଜାଣାଉଁଲା । ୧:୧-୭
୨. ପାଉଲ୍‌ ତାର୍‌ ଜାତାର୍‌ ଜଜ୍‌ନା ବାଦ୍‌ଲାୟଲା, ହଃର୍ତୁ ଚିଟିର୍‌ କଃତା ବିସୟେ । ୧:୮–୭:୧୬
୩. ପାଉଲ ଦାନ୍‌ ଦିଲା ଡାବୁ ଜିରୁସାଲମାର୍‌ ବିସ୍ୱାସି ମଃନ୍‌କେ ଦେଉଁକେ କଃଉତାର୍‌ । ୮:୧–୯:୧୫
୪. ପାଉଲ ତାର୍‌ ପେରିତ୍‌ ହଃଦ୍‌ ବଚାଉତାର୍‌ ଆର୍‌ ତାର୍‌ ଆରେକ୍‌ ଗଟ୍‌ତର୍‌ ଜାତାର୍‌ । ୧୦:୧–୧୩:୧୦
1
କରନ୍ତି ମଣ୍ଡ୍‌ଳିକେ ପାଉଲାର୍‌ ଆରେକ୍‌ ଗଟ୍‌ ଚିଟି
ମୁୟ୍‌ଁ ପାଉଲ୍‌, ଇସ୍ୱରାର୍‌ ଇଚାୟ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟ ଜିସୁର୍‌ ଗଟେକ୍‌ ପେରିତ୍‌ ଆର୍‌ ବାୟ୍‌ ତିମତି, କରନ୍ତି ମଣ୍ଡ୍‌ଳି ତଃୟ୍‌ ରେତା ଇସ୍ୱରାର୍‌ ମଣ୍ଡ୍‌ଳି, ଆରେକ୍‌ ସଃବୁ ଆକାୟା ତଃୟ୍‌ ରେତା ସଃବୁ ଦଃର୍ମିମଃନାର୍‌ ତଃୟ୍‌ ଚିଟି ଲେକୁଲୁ ।
ଅଃମାର୍‌ ଉବା ଇସ୍ୱର୍‌ ଆର୍‌ ମାପ୍ରୁ ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟ ତଃୟ୍‌ହୁଣି ଦଃୟା ଆର୍‌ ସୁସ୍ତା ତୁମିମଃନାର୍‌ ଉହ୍ରେ ଅଃଉଅ ।
ଇସ୍ୱର୍‌କେ ପାଉଲାର୍‌ ଦନ୍ୟବାଦ୍‌
ଆସା, ଅଃମାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ଆର୍‌ ମାପ୍ରୁ ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟର୍‌ ଉବାକେ ଦନ୍ୟବାଦ୍‌ ଜାଣାଉଁଆ, ସେ ଦଃୟା କଃର୍ତା ଉବା ଆର୍‌ ଜାର୍‌ ତଃୟ୍‌ହୁଣି ସଃବୁ ସୁସ୍ତା ଆସେଦ୍‌ । ସେ ଅଃମାର୍‌ ସଃବୁ ଦୁକ୍‌କଃସ୍ଟେ ସୁସ୍ତା ଦଃୟ୍‌ଦ୍‌, ସେ ସୁସ୍ତା ତଃୟ୍‌ ଅଃମି କଃସ୍ଟ୍‌ ବୟଃଗ୍ କଃର୍ତା ଦିନ୍ ଲକ୍‌ମଃନ୍‌କେ ସୁସ୍ତା ଦେଉଁ ହାରୁ, ଜୁୟ୍‌ ସୁସ୍ତା ଅଃମି ନିଜେ ଇସ୍ୱର୍‌ ତଃୟ୍‌ହୁଣି ହାୟ୍‌ଆଚୁ । କାୟ୍‌ତାକ୍‌ବଃଲେକ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟର୍‌ ତଃୟ୍‌ ଆଚୁ ଗିନେ ଅଃମାର୍‌ ଦୁକ୍‌ ବୟଃଗ୍ ଜଃନ୍‌କଃରି ବୁତେକ୍‌, ସେବାନ୍ୟା କ୍ରିସ୍ଟର୍‌ ତଃୟ୍‌ ଆଚ୍‌ତା ଗିନେ ଅଃମିମଃନାର୍‌ ଇସ୍ୱରାର୍‌ ସୁସ୍ତା ହେଁ ବୁତେକ୍‌ । ମଃତର୍‌ ଅଃମିମଃନ୍‌ ଦୁକ୍‌ ବୟଃଗ୍ କଃଲେକ୍‌, ସେରି ତୁମାର୍‌ ସୁସ୍ତା ଆର୍‌ ମୁକ୍‌ଳାଉତାର୍‌ ଗିନେ । କି ଅଃମିମଃନ୍‌ ସୁସ୍ତା ହାୟ୍‌ଲେକ୍‌, ସେରି ତୁମିମଃନାର୍‌ ସୁସ୍ତାର୍‌ ଗିନେ; ଅଃମିମଃନ୍‌ ଜୁୟ୍‌ ରଃକମାର୍‌ ଦୁକ୍‌ ବୟଃଗ୍ କଃରୁଲୁ, ସେରଃକମ୍‌ ଦୁକ୍‌ ବୟଃଗ୍ ସାସ୍‌ ସଃଙ୍ଗ୍ ସଃମ୍ବାଳୁକ୍‌ ସେ ସୁସ୍ତା କାମ୍‌ ହୁରୁଣ୍ କଃରୁଲି । ଆର୍‌, ତୁମିମଃନାର୍‌ କଃତାୟ୍‌ ଅଃମିମଃନାର୍‌ ବଃର୍ସା ଅଃଟୁଆ ଆଚେ, ଜୁୟ୍‌ତାର୍‌ ଗିନେ ତୁମିମଃନ୍‌କେ ଜଃନ୍‌କଃରି ଦୁକ୍‌ ବୟ୍‌ଗାର୍‌ ବାଗି ହାଉତା ଲକ୍‌, ସେରଃକମ୍‌ ସୁସ୍ତାର୍‌ ହେଁ ବାଗ୍ ହାଉତା ଲକ୍‌, ଇତି ଅଃମିମଃନ୍‌ ଜାଣୁ ।
କାୟ୍‌ତାକ୍‌ବଃଲେକ୍‌ ଏ ବାୟ୍‌ ଆର୍‌ ବେଣିମଃନ୍‌, ଆସିଆ ହଲି ତଃୟ୍‌ ଅଃମାର୍‌ ଉହ୍ରେ ଗଃଟିରିଲା କଃସ୍ଟାର୍‌ କଃତା ତୁମିମଃନ୍‌କେ ଜେ ଲୁକ୍‌ଣେ ରିଆ, ଇତି ଅଃମିମଃନାର୍‌ ମଃନ୍ ନାୟ୍‌; ଅଃମିମଃନ୍‌ ଅଃମିମଃନାର୍‌ ସଃକ୍ତିୟେ ଅଃଦିକ୍‌ ବାବେ ବଜ୍‌ ହାୟ୍‌ ରିଲୁ, ଇବାନ୍ୟାକି ଜିବନାର୍‌ ଆସା ହେଁ ଚାଡି ରିଲୁ । ଅଃମିମଃନ୍‌ ମଃର୍ନ୍‌ ଡଃଣ୍ଡ୍‌ ହାୟ୍‌ଆଚୁ ବଃଲି ବାବିରିଲୁ, ମଃତର୍‌ ଇ ସଃବୁ ଗଃଟ୍‌ଲି, ଜଃନ୍‌କଃରି ଅଃମିମଃନ୍‌ ଅଃହ୍‌ଣାର୍‌ ଉହ୍ରେ ବଃର୍ସା ନଃକେରି, ମଃତର୍‌ ଜୁୟ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ମଃଲା ଲକ୍‌ମଃନ୍‌କେ ଉଟାୟ୍‌ଦ୍‌, ତାର୍‌ ଉହ୍ରେ ବଃର୍ସା କଃରୁନ୍ଦ୍‌ । 10 ସେ ଅଃମିମଃନ୍‌କେ ଇବାନ୍ୟା ବୟଃଙ୍କାର୍‌ ମଃର୍ତା ତଃୟ୍‌ହୁଣି ରଃକ୍ୟା କଃଲା ଆର୍‌ ରଃକ୍ୟା କଃରେଦ୍‌, ଆରେକ୍‌ ସେ ଜେ ଆସୁଲା ଦିନ୍‌ମଃନ୍‌ ହେଁ ରଃକ୍ୟା କଃରେଦ୍‌, ତାର୍‌ ତଃୟ୍‌ ଅଃମିମଃନାର୍‌ ଇ ଆସା ଆଚେ । 11 ତୁମିମଃନ୍‌କେ ହେଁ ତ ଅଃମାର୍‌ ସଃଙ୍ଗ୍ ମିସି ପାର୍ତନାୟ୍‌ ଅଃମିମଃନାର୍‌ ଉହ୍‌କାର୍‌ କଃରୁଲାସ୍‌ । ସେତାକ୍‌ ଅଃମାର୍‌ ଗିନେ କଃରା ଅଃଉତା ଗାଦେକ୍‌ ପାର୍ତ୍‌ନାର୍‌ ଉତୁର୍‌ ମିଳେଦ୍‌, ଆର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ଅଃମିକ୍‌ ଆସିର୍ବାଦ୍‌ କଃରେଦ୍‌; ଆର୍‌ ଗାଦେକ୍‌ ଲକାର୍‌ ମୁଏଁ ହୁଣି ଅଃମିମଃନାର୍‌ ଗିନେ ଇସ୍ୱର୍‌କେ ବୁତେକ୍‌ ଦନ୍ୟବାଦ୍‌ ଦିଆ ଅୟ୍‌ଦ୍‌ ।
ପାଉଲ୍‌ ତାର୍‌ ଜଃଜ୍‌ନା ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ଲା
12 ଜଃଗତେ, ମୁଳ୍‌କଃରି ତୁମିମଃନ୍‌କେ ଅଃମିମଃନ୍‌ ସଂସାରାର୍‌ ଗ୍ୟାନେ ବେବାର୍‌ ନଃକେରି, ମଃତର୍‌ ଇସ୍ୱରାର୍‌ ଦଃୟାୟ୍‌, ତାର୍‌ ପବିତ୍ର ଆର୍‌ ବିସ୍ୱାସ୍‌ ହଃର୍‌କାରେ ବେବାର୍‌ କଃରି ରିଲୁ ବଃଲି ଅଃମିମଃନାର୍‌ ବାବ୍‌ନା ଜେ ସାକି ଦେଉଁଲି, ଇରି ଅଃମିମଃନାର୍‌ ଗିନେ ଗଃର୍ବାର୍‌ କଃତା । 13 କାୟ୍‌ତାକ୍‌ବଃଲେକ୍‌ ତୁମିମଃନ୍‌ ଜାୟ୍‌ ଜାୟ୍‌ରି ହଳିକଃରି ବୁଜୁ ହାରାସ୍‌, ସେ ସଃବୁ ଚାଡି ଅଃମିମଃନ୍‌ ତୁମିମଃନାର୍‌ ତଃୟ୍‌ ଆରେକ୍‌ କାୟ୍‌ରି ଆସା ନଃଲେକୁ । 14 ଆରେକ୍‌, ଅଃମିମଃନାର୍‌ ମାପ୍ରୁ ଜିସୁର୍‌ ଆରେକ୍‌ ଆସ୍ତା ଦିନ୍, ତୁମିମଃନାର୍‌ ଗିନେ ଜଃନ୍‌କଃରି ଅଃମିମଃନ୍‌ ଗଃର୍ବ୍‌ କଃରୁଲୁ, ସେରଃକମ୍‌ ଅଃମିମଃନାର୍‌ ଗିନେ ଜେ ତୁମିମଃନ୍‌କେ ଗଃର୍ବ୍‌ କଃରୁଲାସ୍‌, ଇରି ତୁମିମଃନ୍‌ ଜଃନ୍‌କଃରି ଅଃମିମଃନାର୍‌ କଃତାୟ୍‌ ଆଦ୍‌ବାଗ୍ ବୁଜି ଆଚାସ୍‌, ସେବାନ୍ୟା ସେସ୍‌ ହଃତେକ୍‌ ବୁଜି ରିଆସ୍‌ ବଃଲି ମୁୟ୍‌ଁ ବଃର୍ସା କଃରୁଲେ ।
15 ମୁୟ୍‌ଁ ସେ ସଃବୁ ତଃୟ୍‌ ସଃତ୍‌ କଃରି ତୁମାର୍‌ ହାକ୍‌ ହଃର୍ତୁ ଜଃଉଁକେ ମଃନ୍ ରିଲି ଜୁୟ୍‌ତାର୍‌ ଗିନେ ତୁମିମଃନ୍‌ ମକ୍‌ ଦଃକି ଦୁୟ୍‌ ତରାର୍‌ ବଃଳ୍‌ ଦଃୟା ଲାବ୍‌ କଃରୁ ହାରାସ୍‌, 16 ଆରେକ୍‌ ତୁମିମଃନାର୍‌ ଚଃମ୍‌ ଅୟ୍‌ ମାକିଦନିଆକ୍‌ ଜାୟ୍‌ ଆରେକ୍‌ ମାକିଦନିଆ ତଃୟ୍‌ହୁଣି ତୁମିମଃନାର୍‌ ତଃୟ୍‌ ଆସି ତୁମିମଃନାର୍‌ ଉହ୍‌କାରେ ଜିଉଦା ହଲି ଜଃଉଁ ହାରି, ଇତାର୍‌ ଗିନେ ମୁୟ୍‌ଁ ସେ ବିସ୍ୱାସେ ହଃର୍ତୁମ୍‌ ତୁମାର୍‌ ତଃୟ୍‌ ଜଃଉଁକେ ମଃନ୍ କଃର୍ତି ରିଲେ । 17 ତଃବେ ଇରଃକମ୍‌ ମଃନ୍ କଃର୍ତା ତଃୟ୍‌ ମୁୟ୍‌ଁ କାୟ୍‌ ମିଚ୍ ବେବାର୍‌ କଃରି ରିଲେ ? କି ମୁୟ୍‌ଁ ଜାୟ୍‌ରି ଜଃଜ୍‌ନା କଃରିନ୍ଦ୍‌, ସେରି କାୟ୍‌ ମୁୟ୍‌ଁ ମର୍‌ ନିଜାର୍‌ ଉହ୍‌କାର୍‌ କଃରି ରଃୟ୍‌ନ୍ଦ୍ ଜେ, ମର୍‌ କଃତା “ହେଁ ଆର୍‌ ନାୟ୍‌” ଜୁଳେକ୍‌ ଅୟ୍‌ଦ୍‌ । 18 ସଃତ୍‌କଃରି ଇସ୍ୱର୍‌ ବିସ୍ୱାସି, ଇତାର୍‌ ଗିନେ ତୁମିମଃନାର୍‌ ଗିନେ ଅଃମିମଃନାର୍‌ କଃତା “ହେଁ” ଆର୍‌ “ନାୟ୍‌” ଜଳେକ୍‌ ଅଃଉଁ ନାହାରେ । 19 କାୟ୍‌ତାକ୍‌ବଃଲେକ୍‌ ଇସ୍ୱରାର୍‌ ହୟ୍‌ସି ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟ, ଜେ ଅଃମିମଃନାର୍‌ ଗିନେ, ବଃଲେକ୍‌ ମର୍‌ ଗିନେ ଆର୍‌ ସିଲ୍‌ବାନ୍ ଆର୍‌ ତିମତିର୍‌ ଗିନେ ତୁମିମଃନାର୍‌ ବିତ୍ରେ ପର୍ଚାର୍‌ କଃରା ଅୟ୍‌ଲା, ସେ “ହେଁ” ଆର୍‌ “ନାୟ୍‌” ନୟେ, ମଃତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ତାର୍‌ ବିସୟେ “ହେଁ ।” 20 ଜୁୟ୍‌ତାର୍‌ ଗିନେ ଇସ୍ୱରାର୍‌ ଜଃତେକ୍‌ ସଃୟ୍‌ତ୍‌ ଆଚେ, ସେ ସଃବୁର୍‌ “ହେଁ” ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟ ତଃୟ୍‌ ଆଚେ; ଇତାର୍‌ ଗିନେ ହେଁ ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟର୍‌ ତଃୟ୍‌ ଇସ୍ୱରାର୍‌ ଜଃଜ୍‌ମାନ୍ ଗିନେ ଅଃମିମଃନ୍‌ ସଃବୁବଃଳ୍‌ “ଆମେନ୍‌” ବଃଲି କଃଉନ୍ଦ୍ । 21 ସେ ଇସ୍ୱର୍‌ ନିଜେ, ଜେ ଅଃମିମଃନ୍‌ ତୁମିମଃନାର୍‌ ସଃଙ୍ଗ୍ କ୍ରିସ୍ଟର୍‌ ତଃୟ୍‌ ଗଟେକ୍‌ କଃରି ତିର୍‌ କଃରିଆଚେ, ଆରେକ୍‌ ଅଃମିମଃନ୍‌କ୍‌ ଅବିସେକ୍‌ କଃରିଆଚେ; 22 ସେ ହେଁ ଅଃମିମଃନ୍‌କେ ବିନେ କଃରିଆଚେ ଆର୍‌ ଅଃମାର୍‌ ମଃନେ ତାର୍‌ ପବିତ୍ର ଆତ୍ମାକେ ତାହୁନ୍ କଃଲାକ୍‌ ଅଃମାର୍‌ ଉହ୍ରେ ସେ ଅଃଦିକାର୍‌ କଃରିଆଚେ, ପବିତ୍ର ଆତ୍ମା ଅଃମାର୍‌ ଉହ୍ରେ ଅଃଦିକାରାର୍‌ ମୁଦ୍ରା ଆର୍‌ ଆଗ୍‌ବାଟ୍ୟା ଜାୟ୍‌ରି ହାଉନ୍ଦ୍ ସେରି ଇସ୍ୱରାର୍‌ ଚିନ୍ ଅୟ୍‌ଦ୍‌ ।
23 ମଃତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌କେ ସାକି, ସେ ମର୍‌ ମଃନ୍ ଜାଣିଆଚେ, ଇତାର୍‌ ଗିନେ ମୁୟ୍‌ଁ ତୁମିମଃନ୍‌କେ ଆରେକ୍‌ କଃସ୍ଟ୍‌ ନଃଦେଉଁକେ ମୁୟ୍‌ଁ କରନ୍ତି ତଃୟ୍‌ ଆରେକ୍‌ ଜଃଉଁକେ ମଃନ୍ ନଃକେଲେ । 24 ତୁମିମଃନ୍‌କେ କୁୟ୍‌ କଃତା ବିସ୍ୱାସ୍‌ କଃରାସ୍‌ ଇ ବିସୟେ ତୁମାର୍‌ ଉହ୍ରେ ରାଜ୍‌ କଃରୁକେ ଚେସ୍ଟା ନଃକେରୁ, କାୟ୍‌ତାକ୍‌ବଃଲେକ୍‌ ତୁମିମଃନ୍‌ ବିସ୍ୱାସେ ଅଃଟୁଆ ଅୟ୍‌ ତିର୍‌ ଅୟ୍‌ ଆଚାସ୍‌ । ମଃତର୍‌ ତୁମିମଃନ୍‌କେ ଅଃବ୍‌କା ସୁକି କଃରୁକେ ତୁମିମଃନାର୍‌ ସଃଙ୍ଗ୍ ମିଳିମିସି ଅଃମି କାମ୍‌ କଃରୁଲୁ ।
1:1 ପେରି ୧୮:୧. 1:8 ୧ କର ୧୫:୩୨. 1:16 ପେରି ୧୯:୨୧. 1:19 ପେରି ୧୮:୫.