6
Finengdakamin Ding Sabat em Sang Alew te.
Deiw mak ding mak keko, finengdakamin ding Sabat mak kese ding dim kabalak e, Yesus so, akalem gelewkabiliw kunum iso, alik alik i wit wanin bilal musun mak em mutuk fok unsiliw kale. Unsiliw ding dim bakate, akalem gelewkabiliw kunum bi wit sen falit de mayak dako, dakaluko, teing dim kalis keleweko, kal kolewsomi, dem tugul yak e wanen diliko, yak yak unsiliw kale.* * Kenemeko, unbiliw ding dim bakate, mali Falisi kunum mak i im kanebiliw be yetemeko, bokoyemomeliw: “Wee kawtiw yutaka! Nimtew angom ete yu finengdakamin ding Sabat kaleem kukuw gelewinba keko, sak sakok kuw kebiliw a?”, yangsiliw kale.* Yangiwi, Yesus e ilo yan weng bokoyemomele: “Yute kilele kililina! Yu Debit em sua em kemale sang be fut tem teing bokoko, ateminba kebiliw sako? Deiw mak ding mak kabalak e, eso, akalem awkunum kumel iso, i yemen tew teineko,* Sunbin-Got em am yol kawtem uniwi, e am yol beem belet wanin ayem be kuluko, waneko, akalem eso biliw kunum ikati yemense kale. Kate, Sunbin-Got em belet wanin ayem be akalem am yol em kunum ayem bikalem ete kuw te.”, yangse kale.* Yangeko, weng makso bokoyemomele: “Nakalem ete Kawtiw Aul kasike, ne kamok fian keko, finengdakamin ding Sabat em kukuyemin weng be bakilewkabi te.”, yangse kale.
Beli, iti finengdakamin ding Sabat ding mak kelei, Yesus e Suda kunum waneng im wensankabiliw am mak kawtem elo uneko, ka biliw kawtiw ilo Sunbin-Got em weng bokoyemse kale. Beem ding dim bakate, yuk teing kuan fom yout kese kunum mak belei, e atemse kale. Atemei, Falisi kunum so, Sunbin-Got em kukuyemin weng kalem aulewko, kukuyemkabiliw kunum iso, alik alik bi Yesus elo kiin kiin fian keleweko, “Teing kuan fom yout so kunum beelo finengdakamin ding Sabat kabalak be, okmino koleweko, ken kelewoke sako?”, angeko, atemsiliw kale. Nimtew angom? I elo geelewko, alomin mongom em deiw mak fensiliw kasike. Kate, Yesus e ikalem ibolow fukunin be kal keko, teing yout so kunum beelo bokolewomele: “Kutaka! Ku alik num mutuk dim kale kel tala!”, dangei, kunum be fokfok moko, im mit mewso talse kale. Telei, Yesus e ka biliw kawtiw biilo bokoyemomele: “Yulo dakalakamin mak dakalali te! Yu kililina! Mali kawtiw mak i mali kawtiw ilo ken kukuw so, im finik ilo dokoyemkemin kukuw so, keyemiw tewe, kawtiw bi finengdakamin ding Sabat em kukuyemin weng beelo ki keko, Sunbin-Got em kiin dim e sen so banim kawtiw kelokoliw sako? Bani, mali kawtiw mak i mali kawtiw ilo wa kukuw so, yenomin kukuw so, keyemiw tewe, kawtiw bi Sabat em kukuyemin weng beelo ki keko, Sunbin-Got em kiin dim e sen so banim kawtiw kelokoliw sako?”, yangse kale. 10 Yangesomelei, Yesus e ka biliw kawtiw biilo fubelet kale yetem kale yetem kebomi, teing yout so kunum beelo bokolewomele: “Kom teing be dila!”, dangse kale. Dangei, kunum beem teing be fein ken kese kale. 11 Kelei, Falisi kunum so, Sunbin-Got em kukuyemin weng kalem aulewko, kukuyemkabiliw kunum iso, alik alik bi kanelewse be atemeko, digaka kelewsomi, ibolow wa keleweko, ikalem kuw bokolew bokolew kesomeliw: “Nu Yesus kaleelo nono kelewokoluw a?”, ange ange keko, bokosiliw kale.
Kalun kel Kalan Kunum im Wiin te.
12 Beem ding dim bakate, Yesus e kutiliw mutuk kabalak e, amgu tikin elo Sunbin-Got eso weng bokolomin unse kale. 13 Ka kel belei, aneng iti danse ding dim bakate, e akalem gelewkabiliw kunum ilo gaayemei, i em mit mewso teliwi, e kalun kel kunum mak galmoko, “Kalan Kunum” yangse kale. 14 Kunum biim wiin e kanekote:
Mak e Saimon e — Saimon em wiin mak e Fita ete kale.
Mak e Andulu e — Saimon em awkunum ete kale.
Make Sekow e,
mak e Sion e,
mak e Filiw e,
mak e Batolomyu e,
15 mak e Matyu e,
mak e Tomas e,
mak e Sekow e — Alfius em min ete kale.
Mak e Saimon e — E Ulom abiw mutuk fian em wonuk so kunum im maka keyemkabiliw im kunum ete kale.
16 Mak e Sudas e — Sekow em min ete kale.
Mak e nanew Sudas e — E Iskaliot abiw kunum bete, Yesus elo maka kawtiw im teing dim dase kunum ete kale.
Aneng Bit Dim Kukuyemse em Sang te.
17 Beli, im amgu dim koleweko, bit aneng elo unsiliw ding dim bakate, i Yesus elo gelewkabiliw kawtiw banban mak biliwi, i yetemsiliw kale. Kawtiw bi Sudia aneng fian em abiw abiw angom so, Selusalem abiw mutuk fian so, okmun fian em benggew biliw abiw mutuk fian alew Tail so Saidon so beem aneng so, ikalem abiw abiw be koleweko, ka kel wensansiliw kale. 18 I Yesus em weng kililomin beem dulum so, im dim alakabe kal wanin auk be kilelyemomin beem dulum so, Yesus elo atebam talsiliw kale. Teliwi, e kawtiw im dim biliw aneng matil mali mak akati takala koyemse kale. 19 Sunbin-Got em auk so kitil so be Yesus em dim gekse kasike, kawtiw alik alik bi elo melelewomin telesomi, “Nukalem wakamin be kilelyemoka!”, angsiliw kale. 20 Angsomeliwi, e akalem gelewkabiliw kunum ilo bokoyemomele:
“Em banim baluw kawtiw yu kalfongeko, kakatemoliwka!
Nimtew angom? Yu Sunbin-Got em gawman ding dim kel bokoliw kasike.
21 Kame yu wanin banim yemen tew tein kebiliw kawtiw yu kalfongeko, kakatemoliwka!
Nimtew angom? Bi e, yu wanin ken waneko, ki kemokoliw kasike.
Kame kal ilum kuluko, amebiliw kawtiw yu kalfongeko, kakatemoliwka!
Nimtew angom? Bi e, yu abenggilokoliw kasike.*
22 Feinka! Yu Kawtiw Aul nelo, ‘Fein!’, nangeko, nelo nenggelewbiliw kawtiw kebiliw kasike, i yulo ibolow kaim alel kuw keyemeko, yulo ikalem wensankabiliw am dakaleko, weng miyemsomi, yom wiin wa keyembiw tewe, yu kalfongeko, kakatemoliwka!*
23 Nimtew angom? Sua kel akate, ikalem aliwol fasel kumel ikati Sunbin-Got em bontem dim bakamin kunum ilo yulo kaneyemkabiliw kukuw emdiw keyemaliw kasike. Feinka! Abiil tikin katiw kel, yu yan fian mak kulukoliw kasike, kakateko, wimoliwka!
24 Kate on kisol wiin fian so kawtiw yutaka! Yu kilelbiko, boliwka!
Nimtew angom? Yu kameem ding dim kale, beem dulum elote ibolow menew kulukabiliw kasike.
25 Kame wanin wanbomi, atin kuw ki kebiliw kawtiw yukati kilelbiko, boliwka!
Nimtew angom? Yu wanin soul banimei, yemen tew so teinokoliw kasike.
Kame abenggiliw kawtiw yukati kilelbiko, boliwka!
Nimtew angom? Bi e, yu ameko, sakik kesomeliwi, yom kiin ok e mitoke kasike.
26 Yom wiin daokabiliw kawtiw yu kilelbiko, boliwka!
Nimtew angom? Sua kel akati, ikalem aliwol fasel kumel i dasuw angeko, ‘Nu Sunbin-Got em bontem dim bakamin kunum nute te!’, angakabiliw kunum biim wiin daoyemalenaliw kasike.
27 Yu nem yulo bokoyembi weng kale kilele kililina!
Maka kawtiw ilo ibolow fian duyemoliwka!
Yulo ibolow kaim alel yetemiw kawtiw ilo yusik kukuw ken kuw kukuyemoliwka!
28 Yulo yakok weng bokoyemiw kawtiw ilo yusik bamki so weng bakayemboliwka!
Yulo betbet duyemiw kawtiw ilo yusik Sunbin-Got elo dakalaliwi, e ilo folok ibolow so keyemoka!
29 Kuleng baka keyeme kunum beelo yom kuleng mali akal kaleyemboliwka!
Yom asolow ilim yakut kebiliw kawtiw ilo yukalem mali ilim akati dukayemboliwka!
30 Mesesem eisneng mak genyembiliw kawtiw ilo yusik mesesem eisneng be fein dukayemboliwka!
Mesesem eisneng mak sak kuw kuliw kawtiw ilo yusik kanelom kitil keko, ‘Iti kuluma!’, yangbokoliw te.
31 Yom ibolow tem em fukunomeliw: ‘Kawtiw i nulo kaneyemoliwka!’, angbiliw beemdiw yusik mali ilo kaneyemboliwka!*
32-33 Nimtew ibolow fununbiliw a? Yulo ibolow fian keyembiliw kawtiw ilo iti ibolow fian duyemiw tewe, Sunbin-Got e yulo beem mongom ete ‘Nem angin ken ati te!’, yangoke sako?
Beemdiw, yulo ken kukuw kukuyemiw kawtiw ilo iti ken kukuw kukuyemiw tewe, Sunbin-Got e yulo beem mongom ete ‘Nem angin ken ati te!’, yangoke sako?
Itel bate! Sili sili nam kawtiw alik alik bikati kanekabiliw kasike.
34 Kom teing dim tum win mak kuluko, yulo kulusiliw yan be iti duyemsiliw kawtiw ilo iti tum win makso duyemiw tewe, Sunbin-Got e yulo beem mongom ete ‘Nem angin ken ati te!’, yangoke sako?
Babo! Sili sili nam kekabiliw kawtiw alik alik bikati sili sili nam kekabiliw kawtiw mali ilo tum win duyemeko, iti yan be kulomin ibolow kebiliw kasike.
35 Yu kililina! Yulo maka keyembiliw kawtiw ilo ibolow fian duyemoliwka!
Em banim kebiliw kawtiw ilo kukuw ken kuw kukuyemeko, mesesem mak dukayemboliwka!
Duyemsomi, kanelom duyemsiliw beem yan be iti kulomin ibolow kemokoliw te!
Kaneliw tewe, yu yan fian mak kuluko, abiil tikin katem alakabe Sunbin-Got em fein muluwel kebiliw kasike.
Nimtew angom? Sunbin-Got akati elo ‘Weso!’, danginba kebiliw kawtiw so, ibolow mesem kebiliw kawtiw iso, alik alik ilo ken kukuw kuw kukuyemkabe kasike.
36 Yukalem Kalew emdiw yukati mali kawtiw ilo kinkin ibolow kaleyemboliwka!
37 Yu kanelom mali kawtiw ilo diwyemokoliw te!
Diwyeminba kemiw tewe, Sunbin-Got akati yulo nam diwyemoke kasike.
Yu kanelom mali kawtiw ilo geeyembokoliw te!
Geeyeminba kemiw tewe, Sunbin-Got akati yulo nam geeyemoke kasike.
Mali kawtiw im sili sili kukuw be sak misim kuw koyem kemoliwka!
Koyem kemiw tewe, Sunbin-Got akati yom sili sili kukuw be sak misim kuw koyem kemoke kasike.*
38 Yu mali kawtiw ilo mesesem mesesem eisneng mak duyemiw tewe, yukati mesesem mesesem mak kulokoliw te.
Kate yu kilelbi boliwka!
Yu ok sen fong gel mak atew kuluko, kukuw ken so weneko, mali kawtiw ilo duyemin tew keliw tewe, Sunbin-Got akati iti akalem kukuw ken be fong gel keko, yulo duyemoke te.
Kate, yu ok sen fian mak atew kuluko, kukuw ken so gek gek weneko, ok fian alelin emdiw keko, mali kawtiw ilo duyemin tew keliw tewe, Sunbin-Got akati akalem kukuw ken be gek gek weneko, ok alelin fian atew keko, yulo duyemoke te.”,
yangse kale.*
39 Yangeko, e fakam weng mak bokoyemomele: “Yute nomin ibolow fukunbiliw a? Kiin sukul so kunum mak ki keko, iti kiin sukul so kunum elo deiw kukulewoke sako? Itel bate! Kukulewe tewe, aso i makuw alue alue keko, tenggew galung mit unokoliw kasike!*
40 Kal kulomin kunum waneng im kal e ikalem kal duyemin kunum im afak kebiliw kate, i kitil keliw tewe, im kal e ikalem kukuyemin kunum im kal atew kelokoliw te.*
41 Kukun mak e yom kawkunum kumel im kiin net keyembe tewe, yu im kiin kukun be fein kuw ateyembiliw kate, yukalem kiin kasi koyemkabe am mili sel atew eisneng be yu ibolow fukuninba kebiliw sako? 42 Fimdi fomde kawtiw yutaka! Yu yukalem kawkunum kumel ilo bokoyemomeliw: “Nakunum yutaka! Yom kiin net keyembe ais kukun be nu kulu kolewokoluw te!”, angbiliw kate, yukalem kiin kasi koyemkabe am mili eisneng atew be yu ateminba kebiliw te! Feinka! Emisik e yu yukalem kiin kasi koyemkabe am mili be kulu kolewsomi, iti kiin ken kebiliw ding dim bakate, yom kawkunum kumel im ais kukun gel bakati kulu koyem kemoliwka!
43 Yu kililina! Ais ken mak dem wa nam gilabe beemdiw, ais wa mak akati dem ken nam gilakabe te. 44 Alet em dem e nam sum keko, gilakabe te. Beemdiw, titiw em dem e nam togi keko, gilakabe te. Kate, ais alik alik i dem amen kuw amen kuw gilakabiliw te. 45 Beemdiw, ken kunum waneng i ikalem ibolow mutuk tem em ken kukuw beem mongom ete ken kukuw kuw kekabiliw te. Kate, ibolow wa so kawtiw i ikalem ibolow mutuk tem em wa kukuw beem mongom ete wa kukuw kuw kekabiliw te. Nimtew angom? Kawtiw im ibolow mutuk tem em alakabe kukuw beem dem e fein kaim dim fitewoke kasike.
46 Nimtew angom ete yu nelo gaanemeko, bokonemomeliw: ‘Kamok Fian kutaka! Kamok Fian kutaka!’, nangakabiliw kate, yu nem weng afak elo kakaminba biliw a?*
47 Mali nem mit mewso teleko, nem weng kiliko, gelewbiliw kawtiw i fakam weng beem kunum emdiw te. 48 E kawin kitil nam dim elo fenem uneko, atemeko, ilkun kuluko, am kun moko, am kun kitil nam mak gese kale. Gese kasike, suuk inim fian kese ding dim bakate, am be fokfok kelinba kese kale. 49 Kate, mali nem weng kililiw kate, kilele gelewinba keliw kawtiw i kanekabe kunum beemdiw te. Kunum be ok ais am kun kuw kuluko, akalem am e tawal kom dim kel sak moko, gese kale. Gese kasike, suuk inim fian kese ding dim bakate, am be atin kuw fokfok kelewse kale.”, yangse kale.
* 6:1 6:1 Suda ikalem kukuw e kanekote: Mali kawtiw im musun bilal mak belei, nanew kawtiw mak musun beem deiw uniw tewe, i musun beem wanin be sak sakok ken kuw kuluko, wanen diliko, kemaliw kale. (Sawa Weng 23:24-25). * 6:1 Sawa Weng 23:25 * 6:2 Sion 5:10 * 6:3 1 Samuel 21:1-6 * 6:4 Kunum Ayem 24:5-9 * 6:21 Sim Fut 126:5-6; Aisaya 61:3; Fitew Dase 7:16-17 * 6:22 Sion 15:19; 16:2; 1 Fita 4:14 * 6:31 Matyu 7:12 * 6:37 Matyu 6:14 * 6:38 Mak 4:24 * 6:39 Matyu 15:14 * 6:40 Matyu 10:24-25 * 6:46 Matyu 7:21