13
O dìro wàhiire
(Maaki 4.1-9; Luki 8.4-8)
Bṹn zoǹ ó o Yeesu hĩ́nɔn le zĩi yi ló, à wà vaá kará ho vũ-beenì ɲii, á wee kàrán ɓa nùpua. Ɓa minka zã̀amáa kĩ́nía wo yi, ó o wó san zon ho woohṹ á zoó kará, à ɓa zã̀amáa bán dĩ̀n mu ɲumu ɲii.
O wee wà hã wàhio à kàránnáa ɓa nùpua làa bìo cɛ̀rɛ̀ɛ. O bía: «Nìi ɓúi ló van mí mɔhṹ yi, á wà vaá dé mí bè-dà. Bìo ó o wee dé mu á mu ɓúi lion ho wɔ̃hṹ nìsã́ní, á ɓa ɲínzàwa sèekaa bṹn vã̀. Mu ɓúi lion ho ɓúaahó na le tĩ́ní wi wán ká le yí lì, á mu dɛ̀ɛnía ló, lé bìo le tĩ́ní yí boo bĩ́n. Bìo le wii ɲá lè mí sòobɛ́ɛ, á ho dĩ́nló na ló wĩ́níwĩ́ní á hon, lé bìo ho naní yí vá yí lion. Mu ɓúi lion hen na hã kíkara bia hɛ́ra yi, á mu ló, á hɔ̃́n kíkara so hĩ́nɔn yòó pà mu. Mu ɓúi bṹn lion ho tá na se yi, á mu ló, á yòó han mí bia. Hã ɓúi yú khĩmàni khĩmàni, hã ɓúi yú ɓúará-tĩn tĩn, hã ɓúi yú ɓóní làa pírú pírú.»
O Yeesu pá bĩnía bía bò mu wán: «Yìa wi ò o ɲí bìo, á wón ɲí bìo bía sese.»
Lée webio nɔn ó o Yeesu wee wàráa hã wàhio
(Maaki 4.10-12; Luki 8.9-10)
10 Ó o nì-kenínia vá ɓueé ɓó a yi, á wee tùa wo yi. «Lée webio nɔn fo wee wàráa hã wàhio na ɓa yi?» 11 Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Le Dónbeenì wó á le bɛ́ɛnì bìo na sà yi á mi yú zũna, à ɓa nì-vio yí zũna mu. 12 Lé bìo á yìa bìo wi á ɓa khíi bĩní yòó bè mu ɓúi wán á à na a yi, ó o bìo á à wé boo. Ká yìa dɛ̀ɛ ɓúi mía, wón á hàrí mu bè-za na ó o wee leéka le mu wi mi cɔ̃́n á ɓa pá à fé. 13 Lé bṹn nɔn á ĩ wee wàráa hã wàhio na ɓa yi. Ɓa wee loń coon, ká ɓa yí máa mi. Ɓa wee ɲí mu bìo ká ɓa yí máa ɓua mu à zũń kúará. 14 Lé kà síi á le *Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛro *Ezayii bìo na ó o bía ɓa dã́ní yi á ɲii súráa. O bía bìo kà:
‹Mi khíi wee ɲí mu bìo
ká mi máa zũń mu kúará.
Mi khíi wé è loń coon
ká mi máa mi hàrí dɛ̀ɛ.
15 Mu nìpomu na kà ɓɛ̀ntĩ́n bɔ̃́nbúra.
Ɓa tun mí ɲikɔ̃nna,
á muunía mí yìo.
Ɓa yí wi à ɓa mi bìo.
Ɓa mún yí wi à ɓa ɲí bìo.
Ɓa yí wi à ɓa zũń mu bìo
à yèrèmá ɓuen ĩnɛ́n Dónbeenì cɔ̃́n à ĩ wɛɛ́ ɓa.›*
16 «Ɛ̀ɛ ká minɛ́n bán ɲúná sĩ. Mi yìo wee mi, á ɲikɔ̃nna mún wee ɲí mu bìo. 17 Le ĩ mì ho tũ̀iá na mia: Le Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛrowà cɛ̀rɛ̀ɛ lè ɓa nùpua ɓúi na térénna á sĩa hĩ́a vá à ɓa mi bìo minɛ́n wee mi, à ɓa yí mɔn mu. Ɓa sĩa hĩ́a vá à ɓa ɲí bìo minɛ́n wee ɲí, à ɓa yí ɲá mu.
O Yeesu zéenía o dìro wàhiire kúará
(Maaki 4.13-20; Luki 8.11-15)
18 «Mi wã́a ɲí yìa wee dé mu bè-dà wàhiire kúará. 19 Bìa wee ɲí le *Dónbeenì bɛ́ɛnì bìo á ɓa yí zũ mu kúará á ka lè ho wɔ̃hṹ nìsã́ní na mu bè-dà lion yi. O *Satãni wee ɓuee lén mu ɓa sĩa yi. 20 Ɓa ɓúi ka lòn ɓúaahó. Ɓa wee ɲí le Dónbeenì bíonì, à tà le yi fùafùa, à zã̀maka le bìo yi. 21 Ká ɓa màhã́ yí máa día à le zo ɓa. Ɓa wee tà le bìo ho pã̀ahṹ na cĩ́inú yi mí dòn. Ká le lònbee, tàá ho kúará lénló yú ɓa le Dónbeenì bíonì bìo yi, à ɓa dɛ̀ɛní pĩ́ le Dónbeenì bìo. 22 Ɓa ɓúi ka lè ho tá na hã kíkara bia hɛ́ra yi á mu bè-dà lion yi. Ɓa ɲá le Dónbeenì bíonì, ká ho dĩ́míɲá bìo yilera, lè ho nàfòró poni na wee khà ɓa nùpua, á wee hè le bíonì mu, à le máa wé bìo ɓa yi. 23 Ɓa ɓúi ɓɛ̀n ka lè ho tá na se bìo, na mu bè-dà lion yi. Ɓa wee ɲí le Dónbeenì bíonì, à zũń le kúará, á ɓa ɓɛ̀n wee ha hã bia. Ɓa ɓúi khĩmàni khĩmàni, ɓa ɓúi ɓúará-tĩn tĩn, ɓa ɓúi ɓóní làa pírú pírú.»
Le ɲí-kohó wàhiire
24 O Yeesu bĩnía wà le wàhiire ɓúi nɔn ɓa yi: «Ho wáayi bɛ́ɛnì bìo ɓonmín làa bìo kà: Nìi ɓúi dó mu bè-dà tente mí mɔhṹ yi. 25 Á ho tĩ́nàahṹ ɓúi ká ɓa nùpua ɓúenɓúen dũma, ó o nìi mu zúkúso ɓuara, á ɓueé dó le ɲíní bia ho mɔhṹ mu yi, ò o bĩnía wà. 26 Pã̀ahṹ na ho dĩ́nló ló á yòó wee te yi, á le ɲíní mún lií ló. 27 Á ho mɔhṹ ɓànso ton-sáwá bía nɔn wo yi: ‹Ɲúhṹso, fo yí dó mu bè-dà tente ũ mɔhṹ yi le? Á le ɲíní ɓɛ̀n ló wen bĩ́n.› 28 Ó o bía nɔn ɓa yi: ‹Lé ĩ zúkúso wó mu.› Ó o ton-sáwá bía: ‹Fo wi à wa vaa dɛɛ le ɲíní mu le?› 29 Á ho mɔhṹ ɓànso bía nɔn ɓa yi: ‹Ɓùeé. Mi día, lé bìo ká mi le mi ì dɛɛ le ɲíní ká mi yí wó sese á mi ì dɛɛ le á à lɛɛ́ lè ho dĩ́nló. 30 Mi día le mu páaní dã fúaa ho dĩ́nló láró pã̀ahṹ. Hón pã̀ahṹ so yi, ká ĩ bío ò na ɓa ton-sáwá na à lá ho dĩ́nló yi le ɓa dɛɛ le ɲíní vé, à kúia lè mí kúnkúwá à cĩ̀í. Bṹn mɔ́n à ɓa màhã́ lá ho dĩ́nló kúee ĩ nání yi.›»
Ho mútáàdè bɛɛre lè le ɲa-fĩni wàhio
(Maaki 4.30-34; Luki 13.18-19)
31 O Yeesu tĩ́n bĩnía wà le wàhiire ɓúi nɔn ɓa yi: «*Le Dónbeenì bɛ́ɛnì bìo ɓonmín lè ho mútáàdè bɛɛre na ó o nìi ɓúi vaá dù mí mɔhṹ yi. 32 Lé ka cĩ́inú po hã bia na ká ɓúenɓúen. Ká le màhã́ ló, à le dã poń ho zen-ɓuahó bè-vànii ɓúenɓúen, à wé mí vĩ̀ndɛ̀-kùure, à ɓa ɲínzàwa wé ɓuee tá mí lɛnna lakara wán.»
(Luki 13.20-21)
33 O Yeesu bĩnía wà le wàhi-veere ɓúi nɔn ɓa yi: «Ho wáayi bɛ́ɛnì bìo ɓonmín lè le ɲa-fĩni na ó o hã́a ɓúi zúnzúio kúaa mu dũmu kiloowa ɓóní làa hònú yi á khan bàrá á mu ló.»
O Yeesu wee wà hã wàhio á zéenínáa mu bìowa yara
(Maaki 4.33-34)
34 Bṹn ɓúenɓúen ó o Yeesu wee wà lè hã wàhio à na ɓa zã̀amáa yi. O hĩ́a yí máa wé kàrán ɓa ká a yí wà wàhio. O hĩ́a wee wé kà síi, 35 bèra a na à le *Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛro bìo na ó o bía à ɲii sí:
«Ĩ khíi wé è bío làa ba
lè hã wàhio.
Mu bìo na sà yi
hàrí ho dĩ́míɲá ɲúhṹ ɓúɛɛníi
á ĩ khíi zéení yara làa ba.»
O Yeesu zéenía le ɲí-kohó wàhiire kúará
36 Bṹn mɔ́n ó o Yeesu wà vaá zon le zĩi yi ò o día ɓa zã̀amáa. Ó o nì-kenínia wà zon o cɔ̃́n, á zoó bía làa wo: «Le ɲíní na ló ho mɔhṹ yi wàhiire kúará á ũ zéení làa wɛn.» 37 Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Yìa wee dé mu bè-dà tente lé o *Nùpue Za. 38 Ká ho mɔhṹ lé ho dĩ́míɲá. Mu bè-dà tente lé bìa bìo sã̀ le Dónbeenì bɛ́ɛnì yi. Ká le ɲí-kohó lé bìa bìo sã̀ o *Satãni yi. 39 O zúkúso na dó le ɲí-kohó bia lé o Satãni. Ho dĩ́nló láró wee zéení ho dĩ́míɲá véró bìo. Ká ɓa ton-sáwá na wee lá ho dĩ́nló lé le Dónbeenì wáayi tonkarowà. 40 Bìo ɓa wee dɛɛráa le ɲíní à kúee ho dɔ̃hṹ yi, lé bṹn ɓàn síi mu khíi wéráa ho dĩ́míɲá véró pã̀ahṹ. 41 O Nùpue Za khíi tonka mí wáayi tonkarowà, á ɓa ɓueé lén bìa wee khà bìa ká dé mu bè-kora wéró yi, làa bìa wee wé mu bè-kora. 42 Ɓa khíi kúee ɓa ho dã-sũmúi yi, hen na le minka yi vɛ́ɛ wi yi, á ɓa à wá bĩ́n. 43 Ká bìa térénna bán á à ɲuiíka lè le wii bìo síi mín Maá Dónbeenì bɛ́ɛnì yi. Yìa wi ò o ɲí bìo, à ɓànso ɲí bìo bía sese.
Ho nàfòró na sànkaa lè ho lóró wàhio
44 «Ho wáayi bɛ́ɛnì bìo ɓonmín lè mu bè-senì ɓúi na ɓa lú ho mɔhṹ yi. Ó o ɓúi zũna mu dã́ní vaá khɛ́ra á bĩnía sã̀ vaá lú. O sĩi wan wan, á vaá yɛ̀ɛ́ra bìo wi o cɔ̃́n ɓúenɓúen, ò o ɓueé yà ho mɔhṹ mu.
45 «Ho wáayi bɛ́ɛnì bìo ɓonmín là a duanlo ɓúi na wee cà ho lóró na yàwá here. 46 Bìo ó o yú ho ɓúi na yàwá here, ó o vaá yɛ̀ɛ́ra bìo wi o cɔ̃́n ɓúenɓúen, ò o yà ho lóró mu.
Ho zùán wàhiire
47 «Ho wáayi bɛ́ɛnì bìo pá bĩnía ɓonmín lè ho zùán na ɓa wee lèe dé ho muhṹ yi à vĩnáa ɓa cewà lè mí sìíwà. 48 Ká ho sú, à ɓa ce-pawà vá ho léráa mu ɲumu ɲii, à lée kɛɛní ká ɓa hueeka ɓa. Á bìa se ɓa wee kúee mí sàkíwá yi, ká bìa yí se bán ɓa wee kúia. 49 Lé bṹn ɓàn síi khíi wé ho dĩ́míɲá véró pã̀ahṹ. Le Dónbeenì wáayi tonkarowà á ɓueé lén bìa yí térénna bìa térénna tĩ́ahṹ, 50 á à kúee ho dã-sũmúi yi, hen na le minka yi vɛ́ɛ wi yi, á ɓa à wá bĩ́n.»
51 Bṹn mɔ́n ó o Yeesu tùara ɓa yi: «Bìo kà ɓúenɓúen mi zũ kúará le?» Á ɓa le ũuu. 52 Ó o Yeesu wã́a bía nɔn ɓa yi: «*Làndá bìo zéenílo lée làndá bìo zéenílo na kenía míten á zũ ho wáayi bɛ́ɛnì bìo ɲúhṹ á ka lòn zĩi ɓànso ɓúi na nàfòró á mu bè-fĩa lè mu bè-kĩ́a wi yi.»
Ho Nazarɛɛte lóhósa yí tà a Yeesu bìo
(Maaki 6.1-6; Luki 4.16-30)
53 Bìo ó o Yeesu wà hɔ̃́n wàhio so vó, ó o ló bĩ́n, 54 á wà van ho lóhó na ó o dɔ̃n yi. O wà vaá wee kàrán ɓa nùpua ɓa *zúifùwa kàránló zĩní yi. Á ɓa nùpua na wi bĩ́n ɓúenɓúen wó coon á ɓa wee bío: «Bṹn bè-zũńminì so ó o yú wen? O wó kaka wee wéráa mu yéréké bìowa na kà? 55 Yínɔń o ɓùɛn-khɛ̀ɛro te mí za le? Á ɓàn nu yínɔń o Mari le? O Zaaki là a Zozɛɛfu là a Simɔn là a Zude so yínɔń ɓàn zàwa le? 56 Á ɓàn hĩ́nni so làa wɛn yí wi mín wán hen le? Á lé wen ó o yú hón pànká so ɓúenɓúen yi?» 57 Lé bṹn bìo yi á ɓa yí wi à ɓa dé mí sĩa wo yi. Ó o Yeesu wã́a bía nɔn ɓa yi: «Le *Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛro wé yí le kɔ̃̀nbii hã lùa ɓúenɓúen yi. Ká ɓa lóhósa lè ɓàn kùrú zĩi nùpua bán máa wé kɔ̃̀nbi o.» 58 O Yeesu yí dàńna yí wó yéréké bìo cɛ̀rɛ̀ɛ bĩ́n lé bìo ɓa sĩadéró wo yi fòora.
* 13:15 Mi loń Ezayii vũahṹ 6.9-10 13:35 Mi loń Lení vũahṹ (Psaumes) 78.2