Luk
ndê ŋawaê ŋayham
Yom whê ŋawaê ŋayham dindec sa-ŋga
Luk iŋ Yisu ndê ŋgacsêŋom dom, ma iŋ ŋgac Israel-ŋga dom. Iŋ ŋgac Grik-ŋga, ma iŋ dokta, ma bocdinaŋ taŋyalê bu iŋ ŋgac tigauc. Luk dau gêlic gêŋ hoŋ naŋ Yisu kôm, naŋ dom, magoc iŋ kip yom hoŋ sa yêc lau naŋ sêmbo sêwhiŋ Yisu têŋ ndoc iŋ gic hu ndê gweleŋ e iŋ mbu pi undambê gi (1:1-4). Luk ndê ŋawaê ŋayham hêganôŋ Yisu ti iŋ ndê gweleŋ, ma iŋ to bapia daŋ tiyham (Aposel) pi gweleŋ naŋ lau aposel sêkôm ŋa Ŋalau Dabuŋ ndê ŋaclai.
Yêc iŋ ndê yom ŋamata-ŋga, Luk sôm bu iŋ to yom têŋ ŋgac atu daŋ ŋaê Tiopilas. Ŋaê dau danem kwi bu ‘ŋgac naŋ atac whiŋ Anötö.’ Magoc iŋ to tu ŋgac tigeŋ dinaŋ-ŋga dom, iŋ to ndê ŋawaê ŋayham hêganôŋ lau naŋ lau Israel dom gitôm iŋ dau, ma lau Israel-ŋga sêwhiŋ. Iŋ tac whiŋ bu ŋac sêŋyalê bu Yisu, iŋ lau Israel-ŋga si Mesaya, ma iŋ meŋ gic waê lau Israel-ŋga tawasê dom, magoc meŋ bu ti lau hoŋ si Pômdau, ma bu mbac ndu tu lau hoŋ-ŋga. Ma bocdinaŋ Luk tac whiŋ bu Yisu ndê ŋawaê sa têŋ gameŋ nom-ŋga hoŋ, bu lau sêŋgô ma sêkêŋ whiŋ Yisu, dec oc sêtap Anötö ndê mwasiŋ nem ŋac si-ŋga sa.
1
Yom Ŋamata-ŋga
O ŋgac atu Tiopilas. Lau daêsam sêŋsahê bu sêto yom pi gêŋ hoŋ naŋ ŋandô sa yêc yac mba gameŋ. Ŋac sêto sêŋkuc yom naŋ lau naŋ sêmbo sêwhiŋ Yisu têŋ ndoc iŋ gic hu ndê gweleŋ, naŋ sic dulu têŋ yac. Lau dau sêlic gêŋ hoŋ naŋ Yisu kôm pi tandô, dec sêhoc ŋawaê ŋayham asê pi gêŋ dau. Ma aö bocdinaŋ, gakip yom hoŋ sa pi gêŋ ŋamata-ŋga ma meŋ têŋ kwahic dec, ma galic ŋayham bu wato sip bapia dindec ma waŋkiŋ têŋ am. Aö gato yom kakuc ŋadênaŋ tôm gêŋ hoŋ naŋ hôc asê. Tu dinaŋ-ŋga O ŋgac atu Tiopilas, am oc êmyalê bu yom hoŋ pi Yisu naŋ am ŋgô su, naŋ yom ŋandô.
Jon, Ŋgac Kêku Lau-ŋga ndê puc dinda kôc iŋ-ŋga
Têŋ têm Kiŋ †Herod gêm gôliŋ gameŋ Judia-ŋga, naŋ †dabuŋsiga daŋ mbo, iŋ ndê ŋaê Sekaria. Iŋ kôm ndê gweleŋ whiŋ dabuŋsiga naŋ sêmbo dabuŋsiga ŋamata-ŋga Abaisa* ndê toŋ. Sekaria ndê awhê ndê ŋaê Elisabet, ma iŋ Aron ndê wakuc daŋ, gitôm Sekaria dau. Anötö gêlic iŋlu sêsa lêŋ gitêŋ yêc iŋ aŋgô-ŋga, sêŋsêlêŋ sêŋkuc Anötö ndê yomsu ti ŋagôliŋ ŋalêŋ ŋayham. Iŋlu sêti awhê andô ma ŋgac andô su, magoc balêkoc mba, bu Elisabet iŋ awhê gapoc.
Têŋ têm daŋ Sekaria ndê toŋ si ndoc sênem akiŋ Anötö-ŋga hôc asê, ma iŋ gêm ndê gweleŋ dabuŋsiga-ŋga mbo Anötö ndê lôm dabuŋ yêc Jerusalem. Ma gitôm dabuŋsiga si mêtê, sêpuc gapoc gi sip Sekaria, bu sôc lôm dabuŋ ŋalôm ndi, ma kêŋ da ŋamalu ŋayham. 10 Ma têŋ ndoc iŋ sôc gi bu kêŋ da ŋamalu ŋayham, naŋ lau Israel-ŋga hoŋ naŋ sêkac sa tu s êtoc Anötö sa-ŋga, naŋ sêteŋ mbec sêlhac awê. 11 Têŋ ndoc dinaŋ Pômdau ndê aŋela daŋ hoc dau asê têŋ Sekaria, ma kalhac alta da ŋamalu-ŋga ŋa-ndö-ŋga. 12 Têŋ ndoc Sekaria tandô pi aŋela dau, iŋ sö ti töc dau ŋandô. 13 Magoc aŋela sôm têŋ iŋ, “Töc daôm dom Sekaria, bu Pômdau ŋgô mbec naŋ am teŋ. Am nem awhê Elisabet oc kôc atômŋgac daŋ, ma am oc sam iŋ ndê ŋaê bu Jon. 14 Iŋ oc kôm am atac ŋayham atu, ma lau daêsam oc sêtisambuc tu dinda kôc iŋ-ŋga, 15 bu iŋ oc ti ŋgac tiwaê yêc Pômdau aŋgô-ŋga. Iŋ oc nôm wain me bu ŋaŋga dom, magoc têŋ têm iŋ yêc dinda atac ŋalôm eŋ, naŋ Ŋalau Dabuŋ oc nem iŋ ahuc, ma mbo whiŋ iŋ ŋapaŋ. 16 Ma têŋ ndoc iŋ tiatu, naŋ iŋ oc nem lau Israel-ŋga daêsam kwi, sêmbu sêsôc Pômdau ŋac si Anötö ŋapu. 17 Iŋ oc ti propet ŋaŋga ma ti ŋaclai gitôm propet ŋamata-ŋga Elaija. Ma iŋ oc muŋ Pômdau, bu nem lau daêsam si ŋalôm kwi. Dambai oc atac whiŋ atui, ma lau daŋgapêc oc sêti lau ti gauc naŋ sêsa si lêŋ gitêŋ. Ŋalêŋ dinaŋ iŋ oc êmasaŋ lau si ŋalôm bu sêkôc Pômdau sa.”
18 Sekaria ŋgô aŋela ndê yom dinaŋ su, goc sôm têŋ iŋ, “Alu ati awhê andô ma ŋgac andô su. Boc-dinaŋ ŋalêŋ bocke dec aö waŋyalê bu am nem yom oc ŋandô sa?” 19 Goc aŋela ô yom ma sôm, “Aö Gabriel naŋ galhac Pômdau aŋgô-ŋga, ma iŋ kêkiŋ aö bu wahoc ŋawaê ŋayham dindec asê têŋ am. 20 Gêŋ naŋ aö gasôm yom pi, naŋ oc ŋandô sa tôm ŋandoc. Tigeŋ am kêŋ whiŋ aö dom, ma bocdinaŋ am oc awham mba sa, ma sôm yom dom e gêŋ hoŋ dindec hôc asê su.”
21 Têŋ dinaŋ lau naŋ sêmbo awê, naŋ sêhôŋ Sekaria ma gauc gêm bu bocke ma iŋ mbo tiwandêc yêc lôm dabuŋ ŋalôm. 22 Ma têŋ ndoc Sekaria mbu sa awê gi, naŋ gitôm dom bu sôm yom, ma gic amba ŋambwa têŋ ŋac, dec ŋac si gauc sa bu iŋ gêlic gêŋ ŋagatu daŋ yêc lôm dabuŋ ŋalôm.
23 Tiŋambu iŋ ndê bêc gweleŋ-ŋga pacndê, ma iŋ kölhö mbu têŋ ndê malac gi. 24 Ma iŋ ndê awhê Elisabet daê, dec timêtê dau ŋapep, ma mbo teŋ mbo iŋlu si andu gitôm ayô amaŋdaŋ. Elisabet sôm, 25 “Pômdau kôm gêŋ dindec ma gêm aö sa. Ŋamata-ŋga aö gambo ti mayaŋ yêc lau aŋgô-ŋga, bu aö awhê gapoc, tigeŋ kwahic dec Pômdau tawalô aö, ma kôc aö mayaŋ su.”
Yisu ndê puc dinda kôc iŋ-ŋga
26 Elisabet daê gitôm ayô 6 su, goc Anötö kêkiŋ aŋela Gabriel têŋ malac Nasaret naŋ yêc gameŋ Galili-ŋga, 27 bu kêŋ aheŋ têŋ awhê akiŋ daŋ. Iŋ ndê ŋaê Maria, ma lau sêhoc yom asê su bu Maria oc nem ŋgac daŋ ŋaê Josep, naŋ Kiŋ Dawid ndê apaŋgac daŋ. 28 Aŋela dau têŋ Maria gi ma sôm, “O awhê naŋ Anötö tac whiŋ am ndu andô, Pômdau whiŋ am.” 29 Yom dau kôm Maria sö ŋandô, ma iŋ gauc gêm têŋ dau bu, “Iŋ awha gic aö tu sake-ŋga?” 30 Goc aŋela sôm têŋ iŋ, “Töc daôm dom Maria, bu Anötö gêlic am ŋayham kêlêc. 31 Am oc daêm ma kôc balêkoc ŋgac daŋ, ma sam iŋ ndê ŋaê bu Yisu. 32 Iŋ oc ti ŋgac tiwaê, ma lau oc sêsam iŋ bu Anötö Ŋaclai ti Ŋawasi Ŋadau ndê Atu. Pômdau Anötö oc kêŋ iŋ wêkaiŋ apaŋgac Dawid ndê pôŋ kiŋ-ŋga. 33 Iŋ oc nem gôliŋ †Jakob ndê wakuc lau Israel-ŋga, ma iŋ ndê gôliŋ oc pacndê dom.”
34 Goc Maria ndac aŋela dau bu, “Aö gayêc gawhiŋ ŋgac daŋ dom, ma bocdinaŋ yom dau oc ŋandô sa ŋalêŋ bocke?” 35 Ma aŋela ô yom ma sôm, “Ŋalau Dabuŋ oc têŋ am meŋ, ma Anötö, Ŋaclai ti Ŋawasi Ŋadau ndê ŋaclai oc nem am ahuc. Tu dinaŋ-ŋga balêkoc dabuŋ naŋ am oc kôc, naŋ lau oc sêsam iŋ bu Anötö ndê Atu. 36 Ma am ŋgô! Elisabet, awhê andô naŋ yêc am apami si toŋ, naŋ daê ma oc kôc balêkoc daŋ. Sêsôm bu iŋ awhê gapoc, magoc kwahic iŋ daê tôm ayô 6 su. 37 Bu gêŋ daŋ yêc dom, naŋ Anötö gitôm dom bu kôm ŋandô sa.” 38 Ma Maria ô yom ma sôm, “Pômdau ndê awhê akiŋ aö. Bocdinaŋ, yom naŋ am sôm, naŋ ŋandô sa pi aö.” Maria sôm yom dinaŋ su, goc aŋela hu iŋ siŋ.
Maria gic Elisabet kêsi
39 Têŋ têm dinaŋ Maria kêmasaŋ dau, ma kêsêlêŋ ŋagahô têŋ malac daŋ yêc gameŋ ŋabaö Judia-ŋga gi. 40 Iŋ hôc asê ma têŋ Sekaria ndê andu gi, ma ta Elisabet ndê ŋaê. 41 Têŋ têm Elisabet ŋgô Maria ndê yom, naŋ balêkoc naŋ yêc iŋ ŋalôm kwê soc ti ŋaŋga, ma Ŋalau Dabuŋ gêm Elisabet ahuc. 42 Ma iŋ sôm yom awha atu, “Anötö toc am sa hôc gêlêc lauwhê sambob su, ma oc toc balêkoc naŋ am oc kôc, naŋ sa bocdinaŋ. 43 Aö awhê bocke, dec am, aneŋ Pômdau dinda mweŋ bu lic aö? 44 Têŋ ndoc aö gaŋgô am mbwêc aö, naŋ balêkoc naŋ yêc aö ŋatac, naŋ kwê soc ti atac ŋayham. 45 Am kêŋ whiŋ bu Pômdau ndê yom p i am oc ŋandô sa, ma tu dinaŋ-ŋga am tap iŋ ndê mwasiŋ sa!”
Maria po Anötö ndê waê sa
46-47 Ma Maria sôm:
“Aö wapo Pômdau ndê waê sa ti aneŋ ŋalôm sambuc, ma aö atac ŋayham kêlêc tu Anötö naŋ gêm aö si-ŋga. 48 Ŋahu bu iŋ kêlhiŋ iŋ ndê awhê akiŋ ŋambwa, aö dec siŋ dom. Têŋ kwahic dec ma ndi, lau hoŋ oc sêsam aö bu awhê naŋ Anötö kêmwasiŋ. 49 Iŋ Ŋaŋga Ŋadau naŋ kôm gêŋ atu têŋ aö, ma iŋ ndê ŋaê dabuŋ.
50 Tôm têm sambob, iŋ tawalô lau hoŋ naŋ sêtöc iŋ ma sêtoc iŋ sa. 51 Iŋ amba ŋaŋga kôm gêŋ atu, ma lau naŋ yom sêtoc dau sa-ŋga gêm ŋac si ŋalôm ahuc, naŋ iŋ soc ŋac su sêlhö têŋtêŋ. 52 Iŋ kêmasuc kiŋ nom-ŋga su yêc ŋac si pôŋ kiŋ-ŋga, magoc lau naŋ sêŋgwiniŋ dau, naŋ iŋ toc ŋac sa.
53 Iŋ kêmwasiŋ lau ŋalôm sawa ŋa gêŋ ŋayham-ŋayham, magoc iŋ kêkiŋ lau ti lêlôm sêsa amba sawa si. 54-55 Iŋ gêm iŋ ndê lau akiŋ Israel-ŋga sa, ma tôm yom naŋ iŋ gic bata têŋ abaŋ Abraham, ma têŋ iŋ ndê wakuc hoŋ naŋ sêŋkuc iŋ, naŋ iŋ tawalô ŋac.”
56 Maria kêpiŋ Anötö ma sôm yom dinaŋ su, goc mbo whiŋ Elisabet gitôm ayô tö, ma tiŋambu iŋ kölhö mbu têŋ ndê malac gi.
Elisabet kôc Jon
57 Elisabet ndê ndoc meŋ sa dec iŋ kôc balêkoc ŋgac daŋ. 58 Ma iŋ ndê dawai ti lau meŋpaŋ iŋ-ŋga sêŋgô bu Pômdau tawalô iŋ ŋalêŋ dinaŋ, ma ŋac hoŋ atac ŋayham sêwhiŋ iŋ. 59 Têŋ balêkoc dau ndê bêc ti-8-ŋga, ŋac hoŋ sêmeŋ bu sêsê balê ndê ŋamlic ŋatô su sêŋkuc lau Israel-ŋga si †pwac, ma ŋac tac whiŋ bu sêkêŋ damba Sekaria ndê ŋaê pi iŋ. 60 Tigeŋ iŋ dinda sôm, “Mba! Dasam iŋ ndê ŋaê bu Jon.” 61 Ma sêsôm têŋ iŋ, “Yêc am nem dawam, ŋgac ŋaê Jon daŋ mbo dom.” 62 Ma ŋac sic amba têŋ damba bu sêŋyalê ŋaê bocke iŋ tac whiŋ. 63 Iŋ kôm ŋa amba bu sêkêŋ tapele daŋ têŋ iŋ, dec sêkêŋ ma iŋ to, “Iŋ ndê ŋaê Jon,” goc lau hoŋ sêhêdaê. 64 Ma ŋagahô iŋ êmbala tigoloŋ, ma iŋ sôm yom asê ma kêpiŋ Anötö.
65 Gêŋ dau kôm ŋac lau hoŋ sêsö, ma lau naŋ sêmbo Judia ŋagameŋ lôc-ŋga, naŋ sem yom-galôm ŋapaŋ pi gêŋ hoŋ dinaŋ. 66 Lau hoŋ sêŋgô ŋawaê, ma ŋac gauc gêm yom dau ŋapaŋ yêc ŋac si ŋalôm. Ma ŋac sêlic bu Pômdau ndê ŋaclai tôc dau asê yêc balê dau, dec sêndac dandi, “Iŋ oc ti ŋamalac kaiŋ bocke?”
Sekaria hoc yom asê gitôm propet
67 Têŋ têm dinaŋ Ŋalau Dabuŋ gêm Jon ndê damba Sekaria ahuc, ma iŋ hoc yom asê gitôm propet daŋ ma sôm,
68 “Tampiŋ Pômdau, yac lau Israel-ŋga neŋ Anötö, bu iŋ meŋ bu nem iŋ ndê lau si. 69 Iŋ po ŋgac ti ŋaclai daŋ sa yêc iŋ ndê ŋgac akiŋ Dawid ndê lau wakuc, naŋ gitôm bu nem yac si. 70 Anötö ndê propet dabuŋ sêhoc yom asê pi gêŋ dau muŋ su, ma kwahic dec Anötö kôm yom dau ŋandô sa. 71 Iŋ kêmasaŋ lêŋ dinaŋ, bu nem yac si yêc yac neŋ ŋacyo ti lau naŋ sêtec yac amba. 72 Iŋ tawalô yac, tôm iŋ gic bata têŋ abaŋi, ma gauc gêm iŋ ndê pwac dabuŋ, 73 naŋ iŋ kêmatiŋ tidôŋ whiŋ abaŋ Abraham. 74 Iŋ oc nem yac si yêc yac neŋ ŋacyo amba, tu bu yac danem akiŋ iŋ ti atac pa su, 75 ma tu bu taŋsêlêŋ dasa lêŋ gitêŋ ti dabuŋ yêc iŋ aŋgô-ŋga tôm bêc hoŋ. 76 Ma Jon, aneŋ balê, lau oc sêsam am bu ‘Anötö, Ŋaclai ti Ŋawasi Ŋadau ndê propet,’ bu am oc muŋ Pômdau ma êmasaŋ lau si ŋalôm tu sêkôc iŋ sa-ŋga. 77 Ma am oc whê Anötö ndê lau si gauc sa pi lêŋ naŋ iŋ oc suc ŋac si sac kwi tu bu nem ŋac si-ŋga. 78 Yac neŋ Anötö ndê lêŋ tawalô yac-ŋga, naŋ oc tôm ac naŋ pi ma kalhac umboŋ, 79 ma pô lau naŋ sêndöc gameŋ ŋasec, ma lau naŋ sêmpiŋ bu sêmbac ndu. Iŋ oc wê yac dasa seŋ bu datap yom malô sa.”
80 Tiŋambu balê dau tiatu, ma kêŋ ndê ŋalôm sambuc tu nem akiŋ Anötö-ŋga. Ma iŋ mbo gameŋ sawa e tôm bêc naŋ iŋ gic hu ndê gweleŋ, dec gêm mêtê kalhac lau Israel aŋgô-ŋga.
* 1:5 Abaisa - dabuŋsiga ŋamata-ŋga daŋ naŋ mbo têŋ Kiŋ Dawid ndê têm. Têŋ têm dinaŋ lau Israel si dabuŋsiga sêwhê dau kôc ti toŋ 24 kêkuc dabuŋsiga ŋamata-ŋga si ŋaê (1 Kr 24:7-19; ma Nia 12:11-17). Ma tiŋambu sêkôm gweleŋ tôm ŋatoŋ 24 dinaŋ sêyô dau sêyô dau. Têŋ Yisu ndê têm, lau dabuŋsiga daêsam sêndöc gameŋ ŋamakê-ŋga, ma sêpi Jerusalem tu sêkôm gweleŋ yêc †lôm dabuŋ tôm ŋac si toŋ si ndoc, ma tiŋambu sêmbu sêtêŋ si gameŋ si (Luk 1:8, 23). Alic yom whê ŋaê ‘dabuŋsiga’ sa-ŋga yêc buku dindec ŋambu-ŋga. 1:5 Aron - lau Israel si dabuŋsiga ŋamata-ŋga naŋ gêm akiŋ Anötö têŋ Moses ndê têm. Alic Eks 7:1-6; ma 28:1.