12
Jun ixok xuya' jubulej ak'on chirij raken ri Jesús
Tok xa vaki' chic c'a k'ij nrajo' richin man napon ri k'ij richin ri nimak'ij rubini'an pascua, ri Jesús xbe pa tinamit Betania, ri rutinamit ri jun achin rubini'an Lázaro; ri Lázaro ri xquen-el (xcom-el) y xbec'asox-pe chiquicojol caminaki' roma ri Jesús.* Y ri chiri' xban c'a jun nima-va'in, roma xapon ri Jesús. Y jac'a ri Marta ri ye'ilin-apo ri pa mesa. Ri Lázaro jun c'a chique ri e tz'uyul-apo ri pa mesa riq'uin ri Jesús. Xpe ri María ri rach'alal ri Marta y rana' ri Lázaro, xberuc'ama' c'a pe jun libra jubulej ak'on rubini'an nardo; jun jubulej ak'on ri janíla jotol rajel. Y jac'are' ri xuya' chirij raken ri Jesús y xerusula' can riq'uin ri rusmal tak ruvi' rija'. Y ri jay ri' can xnoj c'a riq'uin ri rujubulil ri ak'on ri'. Y c'o c'a jun chique ri tijoxela' ri man xka' ta chuvech chi queri' xban chire ri jubulej ak'on, y ri' ja ri Judas Iscariote ri ruc'ajol ri jun achin rubini'an Simón; ri tijoxel ri xtic'ayin na richin ri Jesús. Rija' xubij c'a: ¿Achique roma tok xa man xc'ayix ta re jubulej ak'on re'? Re ak'on re' xa xbe ta chi oxi' ciento quetzales, y re mero re' xtalux ta chique ri vinek ri man jun c'o quiq'uin,§ xcha'.
Tok rija' xubij queri', man roma ta c'a chi can janíla ta yerajo' ri vinek ri man jun c'o quiq'uin, y nrajo' ta yeruto', man que ta ri'. Xa roma c'a chi ja rija' ri yacol-mero y c'o c'a nrelesala-el, xa romari'. Rija' xa can nelek' c'a.* Can jac'ari' tok ri Jesús xubij chire ri Judas: Man chic c'a jun tabij. Taya' can re xten re' chi tubana' na ri nrajo' ri ránima. Stape' man jani yiquen (yicom) richin yimuk, pero can vichin yin ruyacon-pe re ak'on re'. Roma ri vinek ri man jun c'o quiq'uin, can jantape' c'a ec'o iviq'uin richin chi xabachique k'ij niben utzil chique. Jac'a yin man jantape' ta xquic'oje' iviq'uin, xcha' rija'.
Najovex chuka' nicamisex ri Lázaro
Tok ri Jesús xnabex c'a pe coma ri ruvinak israelitas chi c'o pa Betania, xepe. Y can janíla c'a vinek ri xepe. Conojel c'a ri vinek ri' xepe roma ri Jesús y richin chuka' chi niquitz'et can ri Lázaro, ri xc'asox-pe roma ri Jesús chiquicojol ri caminaki'.§ 10 Romari' ri principal-i' tak sacerdotes xquiya' chiquivech chi chuka' ri Lázaro xtiquicamisaj rachibilan ri Jesús. 11 Roma chirij ri Lázaro xquiya-vi chi janíla e q'uiy quivinak israelitas ri yeyo'on can quichin rije' y niquinimaj-el ri Jesús.*
Ri k'ij tok ri Jesús xapon pa Jerusalem ch'ocol-el chirij jun alaj burro
12 Pa ruca'n k'ij, ri chiri' pa tinamit Jerusalem, can e janíla c'a e q'uiy vinek. Conojel c'a ri' quic'ulun-qui' chiri' roma ri nimak'ij. Y tok xcac'axaj c'a chi benek-apo ri Jesús, 13 e quic'uan ruk'a' tak che' ri nibix palma chire, xebe chuc'ulic y niquibila' c'a: ¡Matiox chi petenek re Jun re'! ¡Jare' ri ka-Rey roj israelitas! ¡Can urtisan-pe roma ri Ajaf Dios, y pa rubi' ri Ajaf Dios petenek-vi! yecha'.
14 Y ri Jesús can c'o c'a jun alaj burro ri xril, richin chi xuch'ocolbej. Can achi'el vi c'a ri nubij chupan ri ruch'abel ri Dios ri tz'ibatel can, chiri' nubij:
15 Man c'a tuxibij-ri' ri ivánima rix ri ix richin chic ri tinamit rubini'an Sión;
roma ri i-Rey jac'are' petenek,
ch'ocol-pe chirij jun alaj burro.
Que c'a ri' ri tz'ibatel can.
16 Y pa nabey, ronojel re' man c'a xk'ax ta chiquivech ri rutijoxela'.§ Y xk'ax chiquivech can c'a ja tok ri Jesús c'astajinek chic el chiquicojol ri caminaki' y c'o chic ruk'ij-ruc'ojlen.* C'ari' c'a tok xoka' chiquic'u'x chi ronojel re' can tz'ibatajinek can; chi can c'o na c'a chi xtibanatej, y can queri' vi; roma can achi'el ri tz'ibatel can, can queri' xbanatej.
17 Y ri vinek c'a ri xetz'eton richin ri Jesús tok xroyoj ri Lázaro ri caminek chic el richin xc'astej-pe chiquicojol ri caminaki', can niquitzijola' c'a chique ri ch'aka' chic vinek. 18 Y roma c'a ri', tok ri Jesús nakaj chic c'o-vi chire ri tinamit Jerusalem, can xepe c'a richin noquic'ulu'. Ri vinek ri' can cac'axan chic c'a ri milagro ri xuben riq'uin ri Lázaro. 19 Jac'a ri achi'a' fariseos niquibila' c'a chiquivech: Titzu', conojel ri vinek e benek chirij. Man c'a niquinimaj ta katzij, yecha'.
Ec'o vinek griegos nicajo' yech'on riq'uin ri Jesús
20 Y chiquicojol c'a conojel ri vinek ri e apovinek pa tinamit Jerusalem chupan ri k'ij ri', richin niquiya' ruk'ij ri Dios chupan ri nimak'ij ri', ec'o chuka' e ca'i-oxi' vinek griegos. 21 Re ca'i-oxi' c'a vinek re', xe'apon-apo riq'uin ri Felipe ri nipe pa Betsaida ri c'o pa Galilea, richin niquic'utuj jun utzil chire; roma rija' jun rutijoxel ri Jesús. Ri vinek ri' xquibij c'a chire: Roj nikajo' yojch'on juba' riq'uin ri Jesús, xecha'.
22 Ri Felipe xbe y xberubij c'a chire ri Andrés ri can tijoxel chuka'. C'ari' che ca'i' xebe-apo c'a riq'uin ri Jesús y xquibij chire: Ec'o ca'i-oxi' vinek griegos ri nicajo' yech'on aviq'uin.
23 Y ri Jesús can jac'ari' xubij chique ri ca'i' tijoxela' ri': Ja k'ij re' xoka', richin chi yin ri xinalex chi'icojol xtic'oje' nuk'ij-nuc'ojlen y xquitzolin-el chila' chicaj. 24 Y tivac'axaj c'a re xtinbij chive re vacami, chi can kitzij vi: Vi nikapokonaj nikatic-ka jun ti ruvech-trigo pan ulef, ri ti ruvech-trigo ri' xa choj c'a queri' xtic'oje'. Jac'a vi man nikapokonaj ta nikatic-ka, stape' xtic'oje' can chuxe' ulef ri ti ruvech-trigo ri', xtel-pe y xtuya' ruvech.§ 25 Roma c'a ri', ri vinek ri yalan nupokonaj ri ruc'aslen re vave' chuvech re ruvach'ulef, man xtril ta ruc'aslen richin jantape'. Jac'a ri man nupokonaj ta ri ruc'aslen voma yin, can richin c'a jantape' nuyec-apo. Can nic'oje-vi ruc'aslen richin jantape'.* 26 Vi can c'o c'a jun ri nrajo' nuben ri nusamaj, tipe c'a viq'uin. Y ri acuchi c'a inc'o-vi yin, can chiri' c'a chuka' xtic'oje-vi rija'. Ri can xtibanon c'a ri nusamaj, xtinimirisex c'a ruk'ij roma ri Nata'.
Ri Jesús retaman chi napon yan chuvech ri camic
27 Yin can janíla c'a nik'axon ri vánima vacami. ¿Pero xtinbij ta c'a chire ri Nata': Quinacolo' chuvech re k'axomal re'? Tok xa can romari' xinoka'. Romari' tok c'a inc'o vacami. 28 C'ari' rija' xubij c'a: Nata', can tabana' c'a chi nik'alajin ta ri ak'ij-ac'ojlen, xcha'.
Y can jac'ari' tok ri Dios xch'on-pe chila' chicaj§ y xubij: Can nubanon chic c'a queri'. Y xtinben chic c'a jun bey, chi can nik'alajin-vi ri nuk'ij-nuc'ojlen.
29 Y e janíla c'a chique ri vinek ri ec'o chiri' ri xebin chi xa jun cokolajay ri xcac'axaj tok xch'on-pe ri Dios chila' chicaj. Jac'a ri ch'aka' chic niquibij: Jun ángel ri xch'on-pe chire, yecha'.
30 Y ri Jesús xubij c'a chique: Ri Jun c'a ri xivac'axaj chi xch'on-pe chila' chicaj, xch'on-pe ivoma rix y man voma ta yin. 31 Vacami noka' yan c'a ri ruk'atoj-tzij ri Dios chuvech re ruvach'ulef, y ri itzel-vinek ri chapayon re ruvach'ulef, can xtelesex c'a el.* 32 Y tok yin xquijotobex chuvech ri cruz, ri vinek can xquepe c'a viq'uin yin; roma can xquisamej pa tak cánima, xcha' rija'.
33 Ri Jesús xubij c'a queri', richin xuk'alajirisaj c'a ri rubanic ri rucamic. 34 Y ri vinek xquibij c'a: Rat abin chi ja rat ri' ri Jun ri xalex chikacojol, pero xa nabij chuka' chi xcajotobex chuvech ri cruz. Can man nik'ax ta c'a chikavech achique romari'. Roma roj ketaman ri nubij chupan ri ruch'abel ri Dios chi ri Cristo tok xtipe, xtic'oje' richin jantape'.§ Can tak'alajirisaj c'a chikavech vi ri xalex chikacojol, can jari' ri Cristo o man ja ta, xecha' rije'.
35 Jac'ari' tok ri Jesús xubij chique: Ri Sakil* can c'a c'o na juba' iviq'uin. Can chupan c'a ri Sakil ri' quixbiyin-vi, roma c'a c'o na. Y vi xa c'a xtivoyobej na, c'a tok xtina' nik'ekumer-pe chivech; y ri xa pa k'eku'n nibiyin-vi, man retaman ta achique lugar benek-vi. 36 Romari', re k'ij tok c'a c'o na ri Sakil iviq'uin, can ticuker ic'u'x riq'uin, richin chi yixoc alc'ualaxela' richin ri Sakil ri'. Que c'a re' ri xerubij ri Jesús chique ri vinek.
C'ari' xeruya' can, y man jun c'a xetaman acuchi xbe-vi.
Can tz'ibatel c'a can chi e q'uiy ri man xqueniman ta richin ri Cristo
37 Ri Jesús can xerubanala-vi janíla milagros chiquivech ri vinek. Pero man riq'uin ri' rije' man xquinimaj ta. 38 Y que c'a re' xbanatej, roma can c'o c'a chi nibanatej na ri e tz'ibatel can. Can c'o na chi xbanatej ri rutz'iban can ri Isaías, ri jun ri xk'alajirisan ri ruch'abel ri Dios ojer can. Rija' rutz'iban c'a can:
Ajaf, ¿ri ach'abel ri xkatzijoj chique ri vinek, can c'o cami c'a jun ri xniman?§
¿C'o cami c'a jun ri xk'ax yan chuvech, roma xutz'et ri avuchuk'a'?
Queri' nubij ri rutz'iban can ri Isaías.
39 Re vinek re' can man c'a tiquirel ta chi niquinimaj, roma chupan ri rutz'iban can ri Isaías nubij chuka':
40 Can banon c'a chique rije' chi man yetzu'un ta y covirinek ri cánima;
romari' man niquitz'et ta ri nic'ut chiquivech,
man nika' ta ka pa cánima,
y man nitzolin ta pe quic'u'x richin chi yin ninchojmirisaj ri quic'aslen,* nicha' ri Ajaf.
Queri' ri tz'ibatel can roma ri Isaías.
41 Ri Isaías, ri achin ri xk'alajirisan ri ruch'abel ri Dios ojer can, xubij quere' tok xutz'et yan c'a ruk'ij-ruc'ojlen ri Ajaf Jesús, y chirij c'a rija' ch'ovinek-vi can.
42 Pero chiquicojol c'a ri vinek ri xeniman richin ri Jesús, e q'uiy ri can e cachibil vi ri achi'a' ri pa comon yek'aton tzij chiquicojol ri israelitas. Xa jac'a ri man xquik'alajirisaj ta qui', roma niquixibij-qui' chiquivech ri achi'a' fariseos. Xa can niquixibij c'a qui' chi ye'okotex-pe chupan ri jay ri niquimol-vi-qui' richin nicac'axaj ri ruch'abel ri Dios. 43 Rije' xa más c'a xquich'ob achique xtiquibij ri vinek, y man xoka' ta chiquic'u'x ri Dios§ ri can más ruk'ij que chiquivech ri vinek ri'.
Tinimex ri Jesús
44 Y ri Jesús riq'uin c'a ruchuk'a' xch'on y xubij: Ri niniman c'a vichin yin, man xe ta c'a yin ri xquirunimaj, xa can xtunimaj c'a ri Dios* ri takayon-pe vichin. 45 Ri nitz'eton vichin, can nutz'et c'a chuka' ri Dios ri takayon-pe vichin. 46 Roma yin ri Sakil, xipe chuvech re ruvach'ulef richin chi achique c'a ri xtiniman vichin, man xtic'oje' ta can chupan jun k'eku'n§ c'aslen. 47 Y jac'a ri vinek ri nrac'axaj ri nuch'abel y xa man nika' ta chuvech nuben ri nrac'axaj; man ja ta c'a yin ri xquik'aton tzij pa ruvi'. Roma ri nusamaj ri nuc'amon-pe tok xipe chuvech re ruvach'ulef, man richin ta chi nink'et tzij pa quivi' ri vinek.* Man tich'ob queri'. Ri nusamaj c'a yin ja ri yencol ri vinek. 48 Pero ri pa ruq'uisibel k'ij, can xtik'at na c'a tzij pa quivi' ri ye'etzelan vichin y man niquic'ul ta ri nuch'abel pa cánima. Xtik'at tzij pa quivi', roma ri ch'abel ri xenk'alajirisaj. 49 Roma ri ch'abel ri xenk'alajirisaj chivech, can jac'a ri Nata' biyon-pe chuve, y man xentz'ucula' ta el. Can jac'a rija' ri takayon-pe vichin y rubin c'a pe chuve achique chi ch'abel ri nonbij-nonk'alajirisaj chivech. 50 Y can vetaman c'a chi ri rubin-pe ri Nata' Dios chuve, can nuya-vi c'a c'aslen ri man q'uisel ta. Romari' re ch'abel nonbij c'a chive, can achi'el rubixic rubanon-pe ri Nata' chuve yin, queri' rubixic xonbana' chivech rix.
* 12:1 Jn. 11:1, 43, 44. 12:3 Lc. 10:38, 39. 12:3 Cnt. 1:12. § 12:5 Mt. 26:8; Mr. 14:4, 5. * 12:6 Pr. 26:25; 28:20. 12:7 Mt. 26:12. 12:8 Dt. 15:11; Mt. 26:11; Mr. 14:7. § 12:9 Jn. 11:43, 44. * 12:11 Mr. 15:10; Jn. 11:45. 12:13 Sal. 72:17-19; Mt. 21:9; Mr. 11:8-10; Lc. 19:38. 12:15 Is. 62:11; Mi. 4:8; Sof. 3:16; Zac. 9:9. § 12:16 Lc. 18:34. * 12:16 Jn. 7:39; He. 1:3. 12:20 1 R. 8:41. 12:23 Jn. 13:32; 17:1. § 12:24 1 Co. 15:36. * 12:25 Lc. 9:24; 17:33. 12:26 1 Ts. 4:17. 12:27 Lc. 12:50; Jn. 13:21. § 12:28 Mt. 3:17. * 12:31 Lc. 10:18; Jn. 14:30; 16:11; Hch. 26:18. 12:32 Jn. 8:28. 12:33 Jn. 18:32. § 12:34 2 S. 7:13; Sal. 89:36; 110:4; Is. 9:7; Ez. 37:25; Dn. 2:44; Mi. 4:7. * 12:35 Is. 42:6; Jn. 1:9; 8:12; 9:5; Ef. 5:8. 12:35 Jer. 13:16; Jn. 11:10. 12:36 1 Ts. 5:5. § 12:38 Is. 53:1; Ro. 10:16. * 12:40 Is. 6:9, 10; Mt. 13:14, 15. 12:41 Is. 6:1. 12:42 Jn. 9:22. § 12:43 Jn. 5:44. * 12:44 1 P. 1:21. 12:44 Mr. 9:37. 12:45 Jn. 14:9. § 12:46 Jn. 8:12. * 12:47 Jn. 3:17. 12:48 Dt. 18:18, 19. 12:49 Jn. 8:38.