7
Rusamajel jun capitán nic'achoj roma ri Jesús
Cuando ri Jesús xtane' riq'uin ri tzij chiquiwech ri winak, raja' xbe pa tenemit Capernaum. Y chiri' pa tenemit c'o jun achi capitán. Y ri achi re' c'o jun rusamajel y yalan nrojo', pero niyawaj, y can ya nicom. Y roma ri capitán can ruc'oxan utzilaj tak ex chirij ri Jesús, raja' xerutak rijilaj tak achi'a' israelitas ri c'o quik'ij, chi quiri' niquic'utuj favor che ri Jesús chi tipe juba' riq'uin chi quiri' nic'achoj can ri rusamajel roma ri Jesús. Y cuando ri rijilaj tak achi'a' xe'apon riq'uin ri Jesús, can xquic'utuj favor che. Y xqui'ij che: Can rakalen na'an jun favor che ri capitán. Roma raja' yalan jojrojo' roj israelitas, y xu'on jun sinagoga anchi' nakamol-wi-ki' chi nakac'oxaj rutzij ri Dios, xecha'.
Y ri Jesús xbe chiquij ri rijilaj tak achi'a' ri je-takon-pe roma ri capitán. Y cuando ri Jesús y ri je-benak riq'uin ye'apon yan chirocho ri capitán, raja' xerutak ca'i-oxi' ru-amigos chi ne'quic'ulu' ri Jesús. Y ri achi'a' ri' xbequi'ij che ri Jesús: Ajaf, ri achi capitán ri takayon-pe kachi, quiere' ru'in-pe chake chi naka'ij chawe: Ajaf, man casamaj más woma, roma ren xa jin jun aj-mac y romari' man nuc'ul ta jatoc pa wocho. Y romari' man xinjo' ta chi ja ren xibecanon awichi. Ret xe ta'ij chi tic'achoj ri nusamajel, y xtic'achoj can awoma. Y can weta'n-wi chi quiri' xtibanataj. Roma ren ninnimaj quitzij ri c'o más quik'ij chinuech, y chuka' jec'o soldados niquinimaj nutzij ren. Y cuando nin-ij che jun chi tibe, ja nibe; y cuando nin-ij che jun chic chi tipe, ja nipe. Y chuka' cuando nin-ij che nusamajel chi tu'ona' jun samaj, ja nu'on, xecha' ri achi'a' che.
Y ri Jesús can anchique la xuna' cuando xuc'oxaj ri rutakon-e rubixic ri capitán. Y ri Jesús can ja' xerutzu' ri winak ri je-benak chirij, y xu'ij chique: Can ketzij nin-ij chiwe, chi ri achi ri takayon-pe rubixic ri tzij re', can yalan-wi ruyo'n ránima wiq'uin. Y man jun nuwinak israelita ri wilon ri can ruyo'n ta ránima wiq'uin, anche'l ri jun achi re'.
10 Y cuando xetzolaj ri winak ri je-takon-pe roma ri capitán, xquitzu' chi ri achi samajel can man jun chic ruyabil c'o.
Ri Jesús nuc'asoj jun caminak, ral jun malca'n-ixok
11 Jun chic k'ij, ri Jesús xbe pa jun tenemit rubinan Naín, y je-benak chuka' ri ru-discípulos riq'uin. Y yalan winak chuka' je-benak chiquij. 12 Cuando ri Jesús y ri je-benak riq'uin ye'oc yan apo pa tenemit Naín, xquitzu' chi c'amon-pe jun caminak chi ne'muk. Ri caminak re' jun c'ajol-ala', ral jun malca'n-ixok. Ri malca'n-ixok re', can xe ri' ri ral c'o, y jari' ri benak chumukic. Y yalan winak ri je-benak riq'uin. 13 Y cuando ri Ajaf Jesús xutzu' rech ri ixok ri xcom-e ri ral, xujoyowaj rech, y xu'ij che: Man chic catok'.
14 Y ri Jesús xutz'om-apo ri caja anchi' yo'n-wi-e ri caminak, y ri je-uc'uayon-e richi ri caminak xepa'e-ka chiri'. Y raja' xu'ij che ri caminak: Chawe ret yich'o'n-wi, cacataj.
15 Y cuando ri Jesús xu'ij quiri', ri caminak xcataj, y xbetzijon-pe. Y ri Jesús xujach-e ri c'ajol-ala' che rute'.
16 Cuando ri winak xquitzu' ri xbanataj, yalan xquixi'j-qui'. Y xquiya' ruk'ij ri Dios, y niqui'ij: Cami xoka jun nimalaj achi chikacojol, ri nuk'alajij rutzij ri Dios. Cami ri Dios xutak-pe jun ri nuya' ru-bendición chikacojol roj ri rutenemit, xecha' ri winak.
17 Y ri xu'on ri Jesús chupa ri k'ij ri', xna'ex chiri' pa Judea, y xna'ex chuka' pa tak tenemit ri jec'o-pe chunakaj ri Judea.
Ri Juan Bautista jec'o ri xerutak c'a riq'uin ri Jesús, roma nrojo' nuna'ej xa ja raja' ri Cristo ri takon-pe roma ri Dios
18 Y ri Juan Bautista xuc'oxaj ronojel, roma ja ri ru-discípulos ri xebetzijon che. Romari' raja' xeroyoj je ca'i' chique ri ru-discípulos, 19 y xerutak-e riq'uin ri Jesús chi ne'quic'utuj che: ¿Can ja ret ri Cristo ri can xtipe-wi? ¿O nakayobej na chic jun? Quiri' xu'ij-e chique. 20 Y ri jerutakon-e ri Juan, xe'apon c'a riq'uin ri Jesús. Y reje' xqui'ij che: Ri Juan Bautista jojrutakon-pe awiq'uin, chi nokac'utuj chawe: ¿Ja ret ri Cristo ri can xtipe-wi? ¿O xa nakayobej na chic jun? xecha'.
21 Y cuando ri ru-discípulos ri Juan xe'apon, ri hora ri' q'uiy winak ri yeyawaj yec'achoj roma ri Jesús. Y can jec'o winak, más que xabachique (xama'anchique) itzel yabil ntoc chique, raja' yeruc'achojrisaj chuka'. Chuka' jec'o winak ri yerulesaj itzel tak espíritus quiq'uin y nu'on chuka' chique ri je moy chi yetzu'n. 22 Y c'ajari' ri Jesús xu'ij chique ri je ca'i' ru-discípulos ri Juan: Cami quixtzolaj, y titzijoj che ri xitzu' can y ri xic'oxaj-e we'. Itzijoj che chi ri moy yetiquier yetzu'n, ri winak ri yejetz'ma'y yebin, can yebin-e utz, y ri winak ri c'o ri itzel yabil lepra chiquij, yec'achoj. Titzijoj chuka' che chi ri winak ri man yec'oxan ta, cami yec'oxan yan,* ri caminaki' yec'astaj, y ri winak ri c'o necesidad pa cánima chech ri Dios, nintzijoj ri utzilaj rutzij ri Dios chique.* 23 Y ti'ij chuka' che chi jun winak anche'l raja', ri can ruyo'n ránima wiq'uin y can manak yirumalij can, can tiquicot roma c'o xtuch'ec chirij roma quiri' rubanon.
24 Y cuando ri je ca'i' achi'a' ri jerutakon-pe ri Juan xetzolaj, ri Jesús xeru'ij utzilaj tak tzij chirij ri Juan chiquiwech ri winak ri jec'o chiri'. Y quiere' ri nu'ij ri Jesús chique ri winak: ¿Anchique ri xbe'itzu' rix chiri' pa tz'iran rech-ulef? ¿Xitzu' como rix jun achi chiri', ri anche'l aj, ri nibe quiela' nibe quiela' pa ruk'a' ri quiek'ik'? 25 ¿Anchique ri xbe'itzu' rix chiri'? ¿Xitzu' como rix jun achi ri jabel tak tziak jerucusan? Man quiri' ta. Ri achi'a' jequicusalo'n tziak quiri', can utz quibanon ri anchi' jec'o-wi. Reje' yec'ue' pa tak cocho ri reyes. 26 ¿Pero anchique ri xbe'itzu' rix chiri' pa tz'iran rech-ulef? ¿Jun achi ri nik'alajin ri bin che roma ri Dios ri xitzu' chiri'? Ja'. Ri achi ri xitzu' chiri' can ja-wi ri' rusamaj. Pero can c'o chuka' jun chic samaj ri yo'n che, y ri' más nim. 27 Y chirij ri Juan nich'o'n-wi ri Dios chupa rutzij ri tz'iban can, cuando nu'ij:
Xtintak jun achi na'ey,
chi nunaba' ri bey anchi' xtapon-wi ri Cristo.*
Quiri' nu'ij ri Dios.
28 Y titemaj c'a, je q'uiy achi'a' ri quik'alajin rutzij ri Dios ri je-alaxinak chech-ulef, pero man jun ri c'o ta más ruk'ij chech ri Juan Bautista. Can nim-wi ruk'ij raja'. Pero cami, can conojel ri ye'an gobernar roma ri Dios, can más c'o quik'ij. Y ri más manak ruk'ij chique reje', más c'o ruk'ij chech ri Juan.
29 Y chiri' jec'o q'uiy winak y moloy tak impuestos ri je-banon yan bautizar roma ri Juan. Y cuando reje' xquic'oxaj ri xu'ij ri Jesús, xqui'ij chi ri Dios can choj-wi riq'uin ri runo'j (runa'oj). 30 Pero ri achi'a' fariseos y ri maestros chi ri ley, man xka ta chiquiwech ri xrojo' ta xu'on ri Dios quiq'uin. Reje' man xquijo' ta xe'an bautizar roma ri Juan.* 31 Y ri Ajaf Jesús xu'ij: ¿Anchique como nin-ij chiquij ri winak chi ri tiempo re'? ¿Y anchok quiq'uin je junan-wi? 32 Ri winak re' xa je junan riq'uin ri jun atz'anen ri niqui'en ri ac'uala' pa tak bey. Ri ac'uala' re' yesiq'uin yech'o'n chiquiwech, y niqui'ij chupa ri atz'anen: Xkak'ojmaj ka-flautas chiwech y man xixxajo ta. Xkabixaj bix richi bis chiwech y man xixok' ta, yecha' ri ac'uala' chupa ri atz'anen. Y je quiri' ri winak re', man jun nika chiquiwech. 33 Roma cuando xoka ri Juan Bautista, raja' man xutaj ta pan, man xukum ta chuka' ruya'al-uva. Y rix xi'ij chi raja' c'o itzel espíritu riq'uin. 34 Y cami xinoka ren, ri jin-kajinak-pe chicaj y xinalex chi'icojol, nintaj pan y ninkum chuka' ruya'al-uva, y rix ni'ij chi xe wa'in ninjo', y ni'ij chuka' chi jin jun k'abarel, chi jin qui-amigo ri je moloy-impuestos, y jin qui-amigo ri winak aj-mac. 35 Pero ri runo'j (runa'oj) ri Dios can k'alaj pa quic'aslen ri winak ri yeniman richi, xcha' ri Jesús.
Ri xbanataj cuando ri Jesús xapon pa rocho jun fariseo rubinan Simón
36 Y c'o jun achi fariseo ri xbano invitar richi ri Jesús chi ne'wa' pa rocho. Y cuando ri Jesús xapon pa rocho ri achi, xch'oquie-apo chuchi' mesa. 37 Y chupa ri tenemit ri', c'o jun ixok aj-mac; ri ixok re' xuna'ej chi ri Jesús c'o pa rocho ri jun achi fariseo. Romari' raja' xapon chiri' ruc'uan-apo jun frasco banon che jun abaj ri ni'ix alabastro che, y c'o jun jubulaj ak'om chupa.* 38 Y ri ixok re' xapon riq'uin ri Jesús, raja' yalan ntok'. Y ri ruya'al tak rech ri ixok re' yeka-ka chirij rakan ri Jesús. Raja' yerusu' rakan ri Jesús riq'uin ri rusmal tak ruwi'. Ri ixok re' yerutz'ubaj chuka' rakan ri Jesús, y xuya' chuka' ri jubulaj ak'om chirij ri rakan.* 39 Y cuando ri achi fariseo ri xbano invitar richi ri Jesús, xutzu' ri xu'on ri ixok, xunojij-ka: Xa ta ketzij chi ri Jesús can nuk'alajij rutzij ri Dios, nuna'ej ta ancu'x (anchique) nitz'amo la rakan, y anchique chi ixok la'. Roma la jun ixok la' xa aj-mac, xcha-ka pa ránima. 40 Y ri Jesús xu'ij che ri achi fariseo: Simón, ren c'o ri ninjo' nin-ij chawe. Ri Simón xu'ij che: Ajaf, ¿anchique ri najo' na'ij chue?
41 Y ri Jesús xu'ij che: Jun mej (bey), ca'i' achi'a' quibanon quic'as riq'uin jun achi ri niyo'n mero pa kajic. Jun chique ri achi'a' re', quinientos denarios ruc'as, y ri jun chic, cincuenta denarios ruc'as. 42 Pero roma ri achi'a' re' man yetiquier ta niquitoj quic'as, ri achi ri yoyo'n qui-mero xu'ij chique: Tiq'uis quiri' ri ic'as, man chic titoj chue, xcha' chique. Y ri Jesús xu'ij chuka' che ri Simón, ri fariseo: Cami ta'ij chue, ¿ancu'x (anchique) chique ri je ca'i' achi'a' re' ri más xojo'n richi ri achi ri niyo'n mero pa kajic?
43 Ri Simón xu'ij: Ren nin-ij ja ri más q'uiy ruc'as xu'on riq'uin. Ja', quiri', xcha' ri Jesús che ri Simón.
44 Y ri Jesús xutzu-apo ri ixok cuando xu'ij che ri Simón, ri fariseo: ¿Natzu' ri ixok re'? Cuando ren xinoc-pe we' pa awocho, man xaya' ta nuya' chi xch'aj wakan. Pero ri ixok re' xeruch'aj ri wakan riq'uin ri ruya'al tak rech, y xeruchakrisaj riq'uin ri rusmal tak ruwi'. 45 Chuka' cuando xinoc-pe, man xinatz'ubaj ta chi xinaben saludar. Pero ri ixok re', ja ri wakan ri jerutz'uban ri jampe' jinc'o-ka we' pa awocho. 46 Ret chuka' man xak'aj ta aceite pa nuwi' cuando xinoc-pe. Pero ri ixok re', can ja' ri jubulaj ak'om ri xuya' chirij ri wakan. 47 Romari' nin-ij chawe ret Simón, chi ri ixok re' yalan nrojo' ri xcoch'o (xcuyun) rumac. Roma can q'uiy-wi rumac jerubanon, y can xecoch'otaj (xecuyutaj) yan ronojel. Y ri man q'uiy ta rumac ri xcoch'otaj (xcuyutaj), xa manak más nrojo' ri xcoch'o (xcuyun) rumac.
48 Y ri Jesús xu'ij che ri ixok: Ri amac xecoch'otaj (xecuyutaj) yan.
49 Y ri winak ri junan jec'o riq'uin ri Jesús chuchi' mesa, niqui'ij chiquiwech: ¿Anchique chi achi re'? Roma can yerucoch' (yerucuy) chuka' mac, yecha'.
50 Y ri Jesús xu'ij che ri ixok: Xacolotaj roma xaya' awánima wiq'uin. Cami c'a, catzolaj; ri awánima xril yan uxlanen.
* 7:22 Is 35:5-6 * 7:22 Is 61:1 * 7:27 Mal 3:1 * 7:30 Mt 21:32; Lc 3:12 * 7:37 Mt 26:7; Mr 14:3 * 7:38 Jn 12:3