11
Antok xcon ri Lázaro
Chupan cꞌa ri aldea Betania, cꞌo jun ache rubꞌinan Lázaro ri niyavaj. Jajaꞌ icꞌo icaꞌyeꞌ ranaꞌ quibꞌinan María y Marta, y ri iyoxeꞌ reꞌ aj-chireꞌ. Ri María reꞌ, jareꞌ ri xyoꞌn jubꞌul akꞌuon chirij ri rakan ri Ajaf Jesús y xaꞌrusuꞌ cha ri ruveꞌ. Ruxiꞌal jajaꞌ ri Lázaro ri niyavaj. Ri María y ri Marta xquitak rasuon cha ri Jesús: Ajaf, nakaꞌej chava chi ri kaxiꞌal Lázaro, ri navajoꞌ, vacame niyavaj.
Y antok ri Jesús xraꞌxaj ri rasuon ri takuon-el cha, jajaꞌ xuꞌej: Ri Lázaro niyavaj, pero man richin ta camic, xa richin niyoꞌx rukꞌij ri Dios, chi quireꞌ ri Rucꞌajuol ri Dios niyoꞌx rukꞌij, xchaꞌ ri Jesús.
Ri Jesús altíra ncaꞌrajoꞌ ri Marta, ri María y ri quixiꞌal Lázaro. Y antok jajaꞌ xraꞌxaj chi ri Lázaro niyavaj, xa man xꞌa ta chaꞌnin chutzꞌatic, xa xcꞌujie-ka chic caꞌyeꞌ kꞌij chupan ri lugar ri pacheꞌ cꞌo-ve. Y antok kꞌaxnak chic ri caꞌyeꞌ kꞌij, ri Jesús xuꞌej chica ri ru-discípulos: Vacame kojtzalaj cꞌa Judea, xchaꞌ chica.
Y ri ru-discípulos xquiꞌej cha: Rabí, xa cꞌa jubꞌaꞌ oc tiempo takꞌax antok ri achiꞌaꞌ ri cꞌo quikꞌij chiquicajol ri israelitas xcajoꞌ ta xatquiquimisaj cha abꞌaj, ¿y vacame navajoꞌ ncatzalaj chic jun bꞌay chireꞌ? xaꞌchaꞌ ri discípulos cha.
Pero ri Jesús xuꞌej chica: Ri kꞌij rucꞌuan doce (cabꞌalajuj) horas. Ri niꞌin pakꞌij, man nutupij ta rakan, ruma cꞌo ri luz ri nibꞌano ri sakil cha ri roch-ulief. Can nojiel nutzꞌat ruma ri sakil reꞌ. 10 Pero ri niꞌin pa kꞌakuꞌn, can nutupij ri rakan, ruma xa manak ri luz riqꞌuin.
11 Y antok ri Jesús ruꞌeꞌn chic nojiel reꞌ, xchꞌoꞌ chic jun bꞌay chica ri ru-discípulos y xuꞌej: Ri ka-amigo Lázaro nivar. Pero nquiꞌa chi nicꞌasuoj, xchaꞌ chica ri ru-discípulos.
12 Y ri ru-discípulos xquiꞌej cha: Ajaf, xa ri Lázaro nivar, nuꞌon sanar, xaꞌchaꞌ.
13 Pero ri Jesús xa chirij ri rucamic ri Lázaro xchꞌo-ve antok xuꞌej chi nivar, pero ri ru-discípulos xiꞌka pa quiveꞌ (xquiꞌan entender) chi choj nivar. 14 Entonces ri Jesús jaꞌal cꞌa kꞌalaj xuꞌej chica: Ri Lázaro xcon. 15 Y can nquiquicuot ruma man incꞌo ta Betania antok xcon ri Lázaro, chi quireꞌ ixreꞌ más ntiyaꞌ ivánima viqꞌuin. Vacame joꞌ Betania, pacheꞌ cꞌo-ve ri Lázaro, xchaꞌ ri Jesús.
16 Pero ri jun discípulo ri Tomás rubꞌeꞌ, ri niꞌeꞌx jeꞌ Dídimo cha, xuꞌej chica ri nicꞌaj chic discípulos: Joꞌ riqꞌuin ri Jesús, chi quireꞌ junan nkojquimisas riqꞌuin, xchaꞌ.
Ri Jesús nicovin ncaꞌrucꞌasuoj quiminakiꞌ y nuyaꞌ cꞌaslien
17 Antok ri Jesús xalka Betania, ya cajeꞌ kꞌij tiyoꞌx ri Lázaro chupan ri jul ri cꞌo choch jun tanatic juyuꞌ. 18 Ri aldea Betania man naj ta quicajol riqꞌuin ri tanamet Jerusalén. Ri quicajol xa jun laꞌk caꞌyeꞌ kilómetros riqꞌuin nicꞌaj. 19 Y iqꞌuiy achiꞌaꞌ ri cꞌo quikꞌij chiquicajol ri israelitas ri xaꞌlka chi xaꞌquiꞌan consolar ri Marta y ri María, ruma xcon ri quixiꞌal Lázaro. 20 Antok ri Marta xunaꞌiej chi patanak ri Jesús, jun-anin xbꞌarucꞌuluꞌ. Pero ri María xa xcꞌujieꞌ can chireꞌ pa jay. 21 Y antok ri Marta xalka riqꞌuin ri Jesús, jajaꞌ xuꞌej cha: Ajaf, xa ta atcꞌo vaveꞌ, man ta xcon ri nuxiꞌal. 22 Pero inreꞌ vataꞌn chi ri xtacꞌutuj cha ri Dios vacame, ri Dios can xtuyaꞌ chava, xchaꞌ ri Marta cha ri Jesús.
23 Ri Jesús xuꞌej cha ri Marta: Ri axiꞌal Lázaro xticꞌastaj-pa.
24 Y ri Marta xuꞌej: Inreꞌ vataꞌn chi xticꞌastaj-pa; ruma antok xtalka ri ruqꞌuisbꞌal kꞌij, quinojiel ri quiminakiꞌ xcaꞌcꞌastaj-pa, xchaꞌ.
25 Ri Jesús xuꞌej cha ri Marta: Inreꞌ nquicovin ncaꞌncꞌasuoj ri i-quiminak chic y nquicovin jeꞌ niyaꞌ cꞌaslien. Rumareꞌ ri niniman vichin, mesque xticon, can xticꞌasieꞌ chic jun bꞌay. 26 Y chica-na vinak ri cꞌo rucꞌaslien choch-ulief y nquirunimaj inreꞌ, man xticon ta richin nojiel tiempo. ¿Nanimaj reꞌ? xchaꞌ ri Jesús cha ri Marta.
27 Y ri Marta xuꞌej cha ri Jesús: Quireꞌ Ajaf, can ninimaj chi atreꞌ ri Cristo ri Rucꞌajuol ri Dios, ri xapa vaveꞌ choch-ulief, xchaꞌ cha.
Antok ri Jesús xuokꞌ chuchiꞌ ri pacheꞌ mukun-ve ri Lázaro
28 Antok ri Marta ruꞌeꞌn chic ri tzij reꞌ cha ri Jesús, xꞌa chi xbꞌarayuoj ri María ri quichakꞌ-quinimal-quiꞌ riqꞌuin. Y antok xbꞌaka, ri Marta xuꞌej pa ruxiquin ri María: Ri Maestro xalka y vacame ncarayuoj, xchaꞌ cha.
29 Ri María, antok xraꞌxaj quireꞌ, xpalaj-pa ri pacheꞌ cꞌo-ve y jun-anin xꞌa cꞌa pacheꞌ cꞌo-ve ri Jesús. 30 Ri Jesús cꞌa majaꞌ tuoc chupan ri aldea Betania, xa cꞌa cꞌo chupan ri lugar pacheꞌ xbꞌacꞌul-ve ruma ri Marta. 31 Y antok ri vinak israelitas ri icꞌo chirachuoch ri María chi niquiꞌan consolar, xquitzꞌat chi jun-anin xpalaj-el y xꞌa; ijejeꞌ xaꞌa chirij, ruma ijejeꞌ xquiꞌej-ka: Ri María niꞌuokꞌ chuchiꞌ ri jul ri pacheꞌ yoꞌn-ve ri ruxiꞌal.
32 Y antok ri María xalka pacheꞌ cꞌo-ve ri Jesús y xutzꞌat, xxuquie-ka chukul rakan y xuꞌej cha: Ajaf, xa ta atcꞌo vaveꞌ, man ta xcon ri nuxiꞌal, xchaꞌ.
33 Y antok ri Jesús xutzꞌat chi ri María ntuokꞌ y ncaꞌuokꞌ jeꞌ quinojiel ri vinak israelitas ri i-bꞌanak riqꞌuin ri María, ri ránima ri Jesús jun-ve xuꞌon xunaꞌ y xbꞌisuon-ka. 34 Y xucꞌutuj: ¿Pacheꞌ yoꞌn-ve ri Lázaro? xchaꞌ. Y ijejeꞌ xquiꞌej: Ajaf, joꞌ y nakacꞌutuꞌ chavach, xaꞌchaꞌ cha.
35 Y ri Jesús xuokꞌ. 36 Jareꞌ antok ri vinak israelitas ri ncaꞌquiꞌan consolar ri Marta y ri María, xquiꞌej: Titzꞌataꞌ, kꞌalaj chi altíra xrajoꞌ, xaꞌchaꞌ.
37 Pero icꞌo chiquivach ri vinak reꞌ xquiꞌej chirij ri Jesús: Jajaꞌ cꞌa xuꞌon cha ri muoy chi xtzuꞌn. ¿Man ta came xcovin xuꞌon chi man ta xcon ri Lázaro? xaꞌchaꞌ.
Antok xcꞌastaj-pa ri Lázaro
38 Antok ri Jesús xalka chuchiꞌ ri pacheꞌ yoꞌn-ve, xbꞌisuon chic ka jun bꞌay. Ri jul ri pacheꞌ yoꞌn can ri Lázaro jun cueva ri cꞌo choch jun tanatic juyuꞌ, ri tzꞌapin can ruchiꞌ cha jun abꞌaj. 39 Y ri Jesús xuꞌej: Tivalasaj-el ri abꞌaj ri choj cha tzꞌapin can ruchiꞌ ri jul, xchaꞌ chica. Pero ri Marta, ri ranaꞌ ri quiminak, xuꞌej cha ri Jesús: Ajaf, chuf chic, ruma ya cajeꞌ kꞌij ticon, xchaꞌ cha.
40 Pero ri Jesús xuꞌej cha ri Marta: Inreꞌ nuꞌeꞌn chic chava chi xa xtanimaj, can xtatzꞌat ri nuꞌon ri ru-poder ri Dios, xchaꞌ cha. 41 Y ja xcalasaj-el ri abꞌaj ri choj cha tzꞌapin can ruchiꞌ ri jul ri pacheꞌ cꞌo-ve ri quiminak. Y ri Jesús xtzuꞌn chicaj y xuꞌej: Nataꞌ, tiox bꞌaꞌ niyaꞌ chava ruma xinavaxaj-pa. 42 Inreꞌ vataꞌn chi siempre nquinavaxaj. Pero nojiel reꞌ, niꞌej cuma ri vinak ri quimaluon-pa-quiꞌ viqꞌuin vacame, chi tiquinimaj chi atreꞌ ri xatako-pa vichin ri choch-ulief. 43 Antok ri Jesús ruꞌeꞌn chic ri tzij reꞌ, riqꞌuin nojiel ruchukꞌaꞌ xchꞌoꞌ y xuꞌej: ¡Lázaro, catiel-pa juviera! xchaꞌ.
44 Y ri Lázaro, ri quiminak, xbꞌaꞌiel-pa. Y ri rukꞌa-rakan yoꞌn tziak chirij, y ri rupalaj tzꞌapin cha jun tziak xax. Y ri Jesús xuꞌej: Tiquiraꞌ ri tziak chirij, chi quireꞌ otz niꞌin y niꞌa, xchaꞌ.
Icꞌo ri niquiꞌan pensar chi chica manera niquiꞌan chi niquiquimisaj ri Jesús
(Mt. 26:1-5; Mr. 14:1-2; Lc. 22:1-2)
45 Y iqꞌuiy chiquivach ri vinak israelitas ri xaꞌlka riqꞌuin ri María, xquinimaj ri Jesús antok xquitzꞌat ri xuꞌon, chi xucꞌasuoj ri quiminak. 46 Pero icꞌo nicꞌaj xaꞌa quiqꞌuin ri achiꞌaꞌ fariseos y xbꞌaquitzijuoj chica, ri xuꞌon ri Jesús. 47 Y ri principales sacerdotes y ri achiꞌaꞌ fariseos xquimol-quiꞌ y xaꞌcayuoj jeꞌ ri nicꞌaj chic achiꞌaꞌ ri autoridades quichin ri israelitas y xquiꞌej chica: ¿Chica nakaꞌan? Ruma ri ache rubꞌinan Jesús qꞌuiy milagros ri ncaꞌruꞌon chiquivach ri vinak. 48 Y xa xtakayaꞌ lugar cha, quinojiel ri vinak xcaꞌniman richin; y xcaꞌpa ri romanos, y xtiquiꞌan destruir ri templo y ri ka-nación, xaꞌchaꞌ ijejeꞌ.
49 Entonces ri Caifás, ri sacerdote ri más cꞌo rukꞌij chupan ri junaꞌ reꞌ, jun cachꞌil ri principales sacerdotes, xchꞌoꞌ y xuꞌej chica: Ixreꞌ xa man jun ivataꞌn. 50 Man ntiꞌan ta pensar jubꞌaꞌ chi xa más otz chi joꞌc jun nicon pa ka-cuenta konojiel y man nkucon ta konojiel, xchaꞌ.
51 Antok ri Caifás xuꞌej quireꞌ, man runoꞌj ta jajaꞌ xucusaj. Ri tzij ri xaꞌruꞌej jajaꞌ, ja ri Dios ri xꞌeꞌn-pa cha, ruma chupan ri junaꞌ reꞌ jajaꞌ ri sacerdote ri más cꞌo rukꞌij. Rumareꞌ ri Dios xuꞌon cha chi xuꞌej chi ja ri Jesús xticon pa qui-cuenta ri vinak israelitas. 52 Pero ri Jesús man joꞌc ta pa qui-cuenta ri vinak israelitas xticon, xa xticon jeꞌ chi nuꞌon xa jun quiqꞌuin ri vinak ri i-ralcꞌual ri Dios ri quiquiran-quiꞌ choch-ulief. 53 Y chupan ri mismo kꞌij reꞌ, ri achiꞌaꞌ ri cꞌo quikꞌij xquiꞌej chiquivach chi xtiquiquimisaj ri Jesús.
54 Rumareꞌ, ri Jesús man chic xucꞌut ta riꞌ chiquivach ri achiꞌaꞌ ri cꞌo quikꞌij chiquicajol ri israelitas. Jajaꞌ xꞌa jun tanamet rubꞌinan Efraín ri cꞌo cierca ri desierto. Y xcꞌujie-ka chireꞌ quiqꞌuin ri ru-discípulos.
55 Y ya nalka ri Pascua, ri jun quinamakꞌej ri israelitas. Rumareꞌ iqꞌuiy vinak ri xaꞌiel-pa pa tak quitanamit, chi xaꞌa pa tanamet Jerusalén. Can xaꞌa chi niquiꞌan purificar-quiꞌ choch ri Dios, antes choch ri namakꞌej. 56 Y ri vinak niquicanuj ri Jesús, y pa templo niquicꞌutuj chiquivach: ¿Chica ntiꞌan pensar ixreꞌ? ¿Nipa came chupan ri namakꞌej reꞌ? ncaꞌchaꞌ ri vinak reꞌ.
57 Ri principales sacerdotes y ri achiꞌaꞌ fariseos calasan chic rutzijoxic, chi chica-na ri xtinaꞌien pacheꞌ cꞌo-ve ri Jesús, tuꞌej chica ijejeꞌ, chi niquitzꞌamaꞌ.
11:1 Lc. 10:38-39. 11:2 Jn. 12:3. 11:38 Ri tzij “jul” nrajoꞌ nuꞌej: Tumba, sepulcro y panteón.