6
Ncaꞌtzuk ivuꞌuoꞌ mil
(Mt. 14:13-21; Mr. 6:30-44; Lc. 9:10-17)
Después nojiel reꞌ, ri Jesús xꞌa cꞌa jucꞌan chic ruchiꞌ ri mar Galilea; ri niꞌeꞌx jeꞌ Tiberias cha. Can iqꞌuiy vinak ri i-bꞌanak chirij, ruma ri vinak reꞌ quitzꞌatuon chic ri milagros ri ncaꞌruꞌon quiqꞌuin ri ncaꞌyavaj. Ri Jesús y ri ru-discípulos xaꞌjotie-el paroꞌ jun juyuꞌ; y jajaꞌ chireꞌ xtzꞌuye-ka quiqꞌuin ri ru-discípulos. Ri kꞌij reꞌ, xa cierca chic ri Pascua, ri jun quinamakꞌej ri israelitas. Y antok ri Jesús xtzuꞌn-apa y xutzꞌat chi can iqꞌuiy ri vinak ri xaꞌlka riqꞌuin, jajaꞌ xuꞌej cha ri Felipe ri jun ru-discípulo: ¿Pacheꞌ cꞌa xtakalakꞌo-pa simíta chi ncaꞌkatzuk ri vinak reꞌ?
Quireꞌ xuꞌej ri Jesús cha ri Felipe, richin xuꞌon probar. Pero ri Jesús xa rataꞌn chic chica nuꞌon chi ncaꞌrutzuk ri vinak reꞌ. Y ri Felipe xuꞌej cha ri Jesús: Mesque xtakalokꞌ doscientos denarios simíta, man xcaꞌruꞌon ta, mesque joꞌc jutak bꞌaꞌ oc ri nakayaꞌ chica.
Y jun chiquivach ri ru-discípulos, ri Andrés rubꞌeꞌ, ri quichakꞌ-quinimal-quiꞌ riqꞌuin ri Simón Pedro, xuꞌej: Vaveꞌ cꞌo jun alaꞌ cꞌo vuꞌuoꞌ simíta bꞌanun cha cebada y caꞌyeꞌ chꞌitak car rucꞌamun-pa, pero ¿chica xcaꞌruꞌon ri iqꞌuiy vinak reꞌ? xchaꞌ ri Andrés.
10 Entonces ri Jesús xuꞌej: Tiꞌej chica ri vinak chi caꞌtzꞌuye-ka. Y ri lugar reꞌ rax rubꞌanun ri kꞌayis, y ri vinak ri xaꞌtzꞌuyeꞌ, icꞌo laꞌk vuꞌuoꞌ mil achiꞌaꞌ. 11 Ri Jesús xutzꞌom ri vuꞌuoꞌ simíta reꞌ y xuyaꞌ tiox bꞌaꞌ cha ri Dios, y xujach chica ri ru-discípulos, y ri discípulos xbꞌaquiyaꞌ chica ri vinak ri i-tzꞌuyul. Y quireꞌ mismo xuꞌon ri Jesús riqꞌuin ri caꞌyeꞌ car. Ri vinak xquicꞌux janeꞌ na (jaroꞌ na) ri xcajoꞌ. 12 Y antok i-viꞌnak chic jaꞌal ri vinak reꞌ, ri Jesús xuꞌej chica ri ru-discípulos: Timalo-pa nojiel ri jutak pir ri xuꞌon suobra, chi quireꞌ man choj ta cala niqꞌuis can, xchaꞌ.
13 Ri discípulos can xbꞌaquimalo-pa y xquinojsaj doce (cabꞌalajuj) chacach riqꞌuin ri jutak pir ri xmuol can ri xuꞌon suobra, antok i-viꞌnak chic ri vinak. Jareꞌ ri xmolotaj can cha ri vuꞌuoꞌ simíta bꞌanun cha cebada. 14 Y antok ri vinak reꞌ quitzꞌatuon chic ri milagro ri xuꞌon ri Jesús, ijejeꞌ xquiꞌej: Can ketzij chi jajaꞌ ri profeta ri qꞌuiy yan tiempo ayoꞌien chi nipa choch-ulief, xaꞌchaꞌ.
15 Ri Jesús xunaꞌ chi ri vinak nicajoꞌ niquicꞌuaj chi niquiꞌan qui-rey cha, rumareꞌ xꞌa chic el paroꞌ ri juyuꞌ.
Ri Jesús niꞌin paroꞌ ri mar
(Mt. 14:22-27; Mr. 6:45-52)
16 Y antok xcokꞌa-ka, ri ru-discípulos ri Jesús xaꞌa-ka chuchiꞌ ri yaꞌ. 17 Ijejeꞌ xaꞌuoc chupan jun barco y xaꞌa paroꞌ ri mar chi ncaꞌbꞌaka pa tanamet Capernaum. Can kꞌakuꞌn chic y ri Jesús xa majaꞌ talka quiqꞌuin. 18 Y jareꞌ antok xbꞌatiquir-pa jun nem cakꞌiekꞌ ri altíra ruchukꞌaꞌ paroꞌ ri mar; y rumareꞌ altíra nisiluon ri yaꞌ. 19 Antok ya i-bꞌanak jun vuꞌuoꞌ o vakiꞌ kilómetros paroꞌ ri mar, ri discípulos xquitzꞌat chi ri Jesús niꞌin paroꞌ ri mar y cierca chic ri barco cꞌo-ve, rumareꞌ ijejeꞌ altíra xquixiꞌij-quiꞌ. 20 Pero ri Jesús xuꞌej chica: Man tixiꞌij-iviꞌ. Xa inreꞌ, xchaꞌ chica.
21 Y antok ri discípulos xcaꞌxaj chi jajaꞌ, xaꞌquicuot xquicusaj-pa chupan ri barco. Y ja xaꞌbꞌaka ri lugar ri pacheꞌ ncaꞌbꞌaka-ve.
Ri vinak ri xaꞌa chucunuxic ri Jesús
22 Chucaꞌn kꞌij, ri vinak ri icꞌo ri jucꞌan chic ruchiꞌ ri mar, can cataꞌn chi joꞌc ri ru-discípulos ri Jesús ri xaꞌa chupan ri jun oc barco ri cꞌo chireꞌ. Y ri Jesús man xꞌa ta quiqꞌuin. 23 Ri kꞌij reꞌ, icꞌo barcos ri i-patanak pa tanamet Tiberias y xaꞌlka cierca ri pacheꞌ xquicꞌux-ve ri simíta ri vinak antok ri Ajaf Jesús xuyaꞌ tiox bꞌaꞌ cha ri Dios. 24 Y ri vinak reꞌ, ruma xquitzꞌat chi ri Jesús xa man cꞌo ta chic chireꞌ y ri ru-discípulos xa man icꞌo ta chic jeꞌ, ijejeꞌ xaꞌjotie-el chupan ri barcos y xaꞌa Capernaum chucunuxic ri Jesús.
Ri Jesús jareꞌ ri Simíta ri niyoꞌn cꞌaslien ri man niqꞌuis ta
25 Antok ri vinak reꞌ xbꞌaquilaꞌ ri Jesús ri jucꞌan chic ruchiꞌ ri mar, xquiꞌej cha: Rabí, ¿jampeꞌ xatalka vaveꞌ? xaꞌchaꞌ cha.
26 Pero ri Jesús xuꞌej chica ri vinak reꞌ: Can ketzij, ketzij ri niꞌej chiva, chi ixreꞌ nquinicanuj ruma xixtzuk y jaꞌal xinojsaj ipan, y man ruma ta xitzꞌat ri milagros. 27 Can quixsamaj, pero man richin ta ntichꞌec ri simíta ri xa niqꞌuis. Xa can quixsamaj chi ntichꞌec ri Simíta ri nuyaꞌ cꞌaslien ri man niqꞌuis ta. Y ri Xtak-pa chicaj chi xalax chiꞌicajol nuyaꞌ chiva ri Simíta reꞌ, ruma jajaꞌ ri Xtak-pa ruma ri Rutataꞌ Dios, xchaꞌ.
28 Y ri vinak reꞌ xquiꞌej cha ri Jesús: ¿Chica ri nrajoꞌ ri Dios chi nakaꞌan?
29 Y ri Jesús xuꞌej chica: Ri nrajoꞌ ri Dios chi ixreꞌ ntiꞌan, ja chi tinimaj ri Xtak-pa ruma jajaꞌ.
30 Y ri vinak xquiꞌej cha ri Jesús: ¿Chica señal naꞌan chakavach chi quireꞌ nakatzꞌat y ncatkanimaj? ¿Chica naꞌan? 31 Ruma ri ojier tak kateꞌt-kamamaꞌ antok xaꞌcꞌujieꞌ chupan ri desierto, ja ri simíta ri xubꞌinaj maná ri xquicꞌux. Can incheꞌl ri nuꞌej ri ruchꞌabꞌal ri Dios ri tzꞌibꞌan can: Simíta ri patanak chicaj ri xuyaꞌ chica chi xquicꞌux.
32 Y ri Jesús xuꞌej chica: Can ketzij, ketzij ri niꞌej chiva: Ri simíta ri xpa chicaj, man ja ta ri Moisés ri xyoꞌn. Ja ri Nataꞌ Dios ri xyoꞌn chica, y vacame nuyaꞌ chiva ri ketzij Simíta ri patanak chicaj. 33 Ruma ri Simíta ri richin ri Dios, ja ri Jun ri patanak chicaj. Y jareꞌ ri cꞌamayuon-pa ri cꞌaslien chica ri vinak ri icꞌo choch-ulief, xchaꞌ chica.
34 Antok xcaꞌxaj quireꞌ ri vinak, xquiꞌej cha ri Jesús: Tuoya, siempre tayaꞌ ri Simíta reꞌ chika, xaꞌchaꞌ.
35 Y ri Jesús xuꞌej chica: Inreꞌ ri Simíta ri niyoꞌn cꞌaslien. Ri nipa viqꞌuin, man xtunaꞌ ta chic viꞌjal. Y ri xquirunimaj, man xtichakej ta chic ruchiꞌ. 36 Pero incheꞌl ri nuꞌeꞌn chiva, mesque ixreꞌ xitzꞌat ri xinꞌan, man nquininimaj ta. 37 Quinojiel ri ncaꞌruyaꞌ ri Nataꞌ chuva, ncaꞌpa viqꞌuin, y ri ncaꞌpa viqꞌuin, man xcaꞌntarariej ta el. 38 Ruma inreꞌ ri xika-pa chicaj, man ja ta ri nivajoꞌ inreꞌ nalbꞌana-ka. Inreꞌ xika-pa chicaj chi nalbꞌana-ka ri nrajoꞌ ri takayuon-pa vichin. 39 Ri Nataꞌ Dios ri takayuon-pa vichin, nrajoꞌ chi quinojiel ri i-ruyoꞌn chuva, man jun ta chiquivach ijejeꞌ xtisach can, y pa ruqꞌuisbꞌal kꞌij ncaꞌncꞌasuoj-el chiquicajol ri quiminakiꞌ. 40 Ja-va ri nrajoꞌ ri takayuon-pa vichin: Chi quinojiel ri ncaꞌtzꞌato ri Rucꞌajuol y niquinimaj, xticꞌujieꞌ quiqꞌuin ri cꞌaslien ri man niqꞌuis ta; y ncaꞌncꞌasuoj-el chiquicajol ri quiminakiꞌ ri pa ruqꞌuisbꞌal kꞌij, xchaꞌ ri Jesús.
41 Pero ri vinak israelitas reꞌ xaꞌchꞌo-ka chirij ri Jesús, ruma jajaꞌ xuꞌej: Inreꞌ ri Simíta ri kajnak-pa chicaj. 42 Y niquiꞌej: ¿Man ja ta reꞌ ri Jesús ri rucꞌajuol ri José cꞌa? Xa kataꞌn quivach ri rutie-rutataꞌ. ¿Karruma nuꞌej chika chi jajaꞌ kajnak-pa chicaj? ncaꞌchaꞌ.
43 Pero ri Jesús xuꞌej chica: Man quixchꞌoꞌ chuvij. 44 Ni jun nicovin nipa viqꞌuin inreꞌ, xa man ta ri Nataꞌ Dios ri takayuon-pa vichin nucꞌam-pa viqꞌuin. Y inreꞌ xtincꞌasuoj chiquicajol ri quiminakiꞌ pa ruqꞌuisbꞌal kꞌij. 45 Ri tzꞌibꞌan can cuma ri profetas ojier can tiempo nuꞌej: Y quinojiel ri vinak xcaꞌtijox ruma ri Dios. Quireꞌ ri tzꞌibꞌan can. Y ri nraꞌxaj ri nuꞌej ri Nataꞌ Dios y nratamaj, can nipa viqꞌuin.
46 Pero inreꞌ man niꞌej ta chi cꞌo jun vinak ri tzꞌatayuon richin ri Katataꞌ Dios, man quireꞌ ta. Joꞌc ri patanak chicaj riqꞌuin jajaꞌ ri tzꞌatayuon roch. 47 Can ketzij, ketzij ri niꞌej chiva: Ri niniman vichin, can cꞌo riqꞌuin ri cꞌaslien ri man niqꞌuis ta. 48 Inreꞌ ri Simíta ri niyoꞌn cꞌaslien. 49 Ri ivateꞌt-imamaꞌ can, ja ri maná ri xquicꞌux ri pa desierto, y xaꞌcon. 50 Pero ri ketzij Simíta ri kajnak-pa chicaj, nuꞌon chica ri ncaꞌcꞌuxu richin chi man xcaꞌcon ta richin xa jun tiempo. 51 Inreꞌ ri Simíta ri niyoꞌn cꞌaslien ri xka-pa chicaj. Ri xcaꞌcꞌuxu cꞌa ri Simíta reꞌ, xcaꞌcꞌasieꞌ richin nojiel tiempo. Ri Simíta ri xtinyaꞌ inreꞌ, ja ri nu-cuerpo ri xtinyaꞌ chi nucꞌam-pa cꞌaslien chica ri vinak ri icꞌo choch-ulief.
52 Y antok ri vinak israelitas reꞌ xcaꞌxaj ri xuꞌej ri Jesús, xquitzꞌom-ka-quiꞌ chi tzij chiquivach, y niquiꞌej cꞌa: ¿Chica modo reꞌ chi jajaꞌ nuyaꞌ ri ru-cuerpo chika chi nakatej? ncaꞌchaꞌ.
53 Y ri Jesús xuꞌej chica: Can ketzij, ketzij ri niꞌej chiva: Xa man ntitej ta ri ru-cuerpo y man ntikun ta jeꞌ ri ruquiqꞌuiel ri Xtak-pa chicaj chi xalax chiꞌicajol, man xticꞌujieꞌ ta iviqꞌuin ri cꞌaslien ri man niqꞌuis ta. 54 Ri xtiquitej ri nu-cuerpo y xtiquikun jeꞌ ri nuquiqꞌuiel, cꞌo quiqꞌuin ri cꞌaslien ri man niqꞌuis ta. Y inreꞌ xtinꞌan chica chi ncaꞌcꞌastaj-el chiquicajol ri quiminakiꞌ pa ruqꞌuisbꞌal kꞌij. 55 Ruma ri nu-cuerpo inreꞌ jareꞌ ri ketzij Simíta y ri nuquiqꞌuiel jareꞌ ri ketzij Yaꞌ. 56 Ri niquicꞌux ri nu-cuerpo y niquikun jeꞌ ri nuquiqꞌuiel, joꞌc jun xtakaꞌan quiqꞌuin. Ijejeꞌ xcaꞌcꞌujieꞌ viqꞌuin inreꞌ y inreꞌ quiqꞌuin ijejeꞌ. 57 Ruma ja ri Nataꞌ ri takayuon-pa vichin ri cꞌas richin nojiel tiempo, inreꞌ jeꞌ incꞌas richin nojiel tiempo. Y ri nquirucꞌux inreꞌ, can xticꞌasieꞌ vuma inreꞌ. 58 Ri ketzij Simíta, ri kajnak-pa chicaj, man junan ta riqꞌuin ri maná ri xquicꞌux ri ivateꞌt-imamaꞌ, ruma ijejeꞌ xa xaꞌcon. Pero ri niquicꞌux ri ketzij Simíta ri kajnak-pa chicaj, xticꞌujieꞌ quiqꞌuin ri cꞌaslien ri man niqꞌuis ta.
59 Jareꞌ ri xuꞌej ri Jesús chica ri vinak israelitas ri quimaluon-quiꞌ chupan ri sinagoga, chireꞌ pa tanamet Capernaum.
Ri ruchꞌabꞌal ri Jesús can nuyaꞌ cꞌaslien ri man niqꞌuis ta
60 Y antok ri ru-discípulos ri Jesús xcaꞌxaj ri xuꞌej, iqꞌuiy chiquivach ijejeꞌ xquiꞌej: Altíra cuesta ri xuꞌej. ¿Chica xticꞌaxan richin?
61 Y ri Jesús xa rataꞌn ri chica xquiꞌej-ka ri ru-discípulos, mareꞌ xuꞌej chica: ¿Man xka ta chivach ri xinꞌej? 62 ¿Y chica xtiꞌej xa ta ntitzꞌat ri Xtak-pa chicaj chi xalax chiꞌicajol chi nitzalaj-el chila ri pacheꞌ patanak-ve? 63 Ja ri Espíritu ri niyoꞌn cꞌaslien, ri i-cuerpo xa manak nuyaꞌ. Y ri Espíritu ri niyoꞌn ri ketzij cꞌaslien, ja ri chꞌabꞌal ri i-nuꞌeꞌn chic chiva. 64 Pero iqꞌuiy chivach ixreꞌ ri man nquinquinimaj ta, xchaꞌ ri Jesús. Jajaꞌ quireꞌ xuꞌej ruma rataꞌn-ve-pa chica vinak ri man xtiquinimaj ta, y ri chica xtijacho richin.
65 Y ri Jesús xuꞌej: Ruma cꞌa reꞌ nuꞌeꞌn chiva, chi man jun ruyuon xtipa viqꞌuin chi nquirunimaj, xa man ta ja ri Nataꞌ Dios ri xticꞌamo-pa richin, xchaꞌ.
66 Ruma quireꞌ xuꞌej ri Jesús, iqꞌuiy chiquivach ri ru-discípulos xa xaꞌtzalaj can chiquij y man chic xaꞌa ta chirij. 67 Y ri Jesús xuꞌej chica ri doce (cabꞌalajuj) discípulos: ¿Ixreꞌ jeꞌ ntivajoꞌ nquixꞌa?
68 Y ri Simón Pedro xuꞌej cha ri Jesús: Ajaf, ¿choj-iqꞌuin nkuꞌa-ve? Ruma joꞌc ri achꞌabꞌal atreꞌ nuyaꞌ cꞌaslien ri man niqꞌuis ta. 69 Ojreꞌ kaniman y kataꞌn chi atreꞌ ri Cristo, ri Rucꞌajuol ri cꞌaslic Dios.
70 Y ri Jesús xuꞌej: Inreꞌ ri xichoꞌn ivichin ixreꞌ ri ix doce (cabꞌalajuj), pero jun chivach ixreꞌ xuoc ri diablo riqꞌuin.
71 Antok ri Jesús xuꞌej quireꞌ, chirij ri Judas Iscariote xchꞌo-ve; ri Judas ri rucꞌajuol ri Simón. Ri Jesús xunataj reꞌ, ruma jareꞌ ri xtijacho richin. Y jajaꞌ jun chiquivach ri doce (cabꞌalajuj) discípulos.
6:31 Ex. 16:4, 15. 6:31 Sal. 78:24. 6:45 Is. 54:13. 6:69 Mt. 16:16; Mr. 8:29; Lc. 9:20.