20
Yec'o ri yec'utun chare ri Jesús chi achique xya'o k'atbel tzij pa ruk'a'
Y xbanatej c'a chi jun chique ri k'ij tek ri Jesús c'o ri pa rachoch ri Dios ntajin nuc'ut y nutzijoj ri lok'olaj ch'abel ri niya'o colotajic chiquiwech ri winek, yac'ari' tek ri principali' tak sacerdotes, ri aj tz'iba' ye cachibilan ri rijita'k tak achi'a' ri c'o quik'ij xe'oka* riq'ui ri Jesús. Y ri achi'a' ri' xquibij c'a chare ri Jesús: Tabij c'a chake: ¿Achique chi k'atbel tzij c'o pan ak'a' riche (rixin) chi xe'awokotaj el ri winek ri yec'ayin wawe' pa rachoch ri Dios? ¿Y achique chuka' xya'o ri k'atbel tzij ri' pan ak'a' chi ye'abanala' quere'? xecha' chare.
Y ri Jesús xubij c'a chique: Riyin c'o c'a chuka' jun ri nwajo' nc'utuj chiwe. Tibij c'a chuwe: ¿Ri Juan xtak pe ruma ri Dios riche (rixin) chi xeruben bautizar ri winek? ¿O xa ye ri winek xebin chare chi xuben queri'? xcha' ri Jesús.
Yac'a ri principali' tak sacerdotes, ri aj tz'iba' y ri rijita'k tak achi'a' ri c'o quik'ij, xquibila' c'a chiquiwech: ¿Achique c'a xtikabij chare wacami? xecha' ka. Ruma wi nikabij chi ri Juan ya ri Dios ri takayon pe, ri Jesús xa xtubij c'a chake chi achique c'a ruma tek ma xinimaj ta ri xubij. Y wi nikabij chi xa winek xebin chare ri Juan chi xuben queri', xquepe quinojel ri winek y xkojquiq'uek chi abej. Ruma chi ri winek can quetaman wi chi ri Juan can jun chique ri profetas ri xek'alajsan ri ruch'abel ri Dios, xecha' c'a ka chiquiwech.
Yac'ari' tek xquibij apo chare ri Jesús chi ma quetaman ta achique xbin chare ri Juan chi xeruben bautizar ri winek.
Y ri Jesús xubij c'a chique ri achi'a' ri': Ruma c'a chi riyix ma xixcowin ta xibij chuwe, queri' c'a chuka' riyin ma xtinbij ta chiwe achique yayon k'atbel tzij pa nuk'a' chi yicowin yenbanala' quere',§ xcha' ri Jesús.
Ri c'ambel tzij chiquij ri itzel tak kajoy ulef
Y ri Jesús xuchop c'a rubixic jun c'ambel tzij chique ri winek, y xubij c'a: Xc'oje' c'a jun achi ri xutic ruwech ri rulef riq'ui uva. Y c'ac'ari' xuya' ca pa kajic chique ca'i' oxi' mozos. Y riya' xbe el riche (rixin) q'uiy tiempo.* 10 Y ri rajaf ri ulef ri' xutek c'a jun rumozo quiq'ui ri achi'a' ri ye kajayon ri ulef, tek can ruk'ijul chic riche (rixin) chi niquiya' ri uva kajbel riche (rixin) ri ulef. Yac'a tek xapon ri mozo quiq'ui ri achi'a' ri ye kajayon ri ulef, ri kajoy tak ulef ri' xquichop c'a ri mozo y xquich'ey, y majun c'a uva xquiya' el chare. 11 Y ri rajaf ri ulef xutek chic jun rumozo chuc'amaric ri uva kajbel riche (rixin) ri ulef. Pero ri achi'a' kajoy tak ulef xa xquichop y xquich'ey. Q'uiy c'a pokon ri xquibanala' y xquibila' el chare, y majun chuka' uva kajbel riche (rixin) ri ulef xquiya' ta el chare. 12 Yac'a ri rajaf ri ulef xutek chic c'a el jun rumozo chuc'amaric ri uva kajbel riche (rixin) ri ulef, pero can queri' chuka' xuc'ulwachij. Xquisocola', y c'ac'ari' xcokotaj el.
13 Y pa ruq'uisbel c'a, ri rajaf ri ulef xuch'ob ka: ¿Achique c'a xtintek el? xcha'. Y riya' c'o c'a jun ruc'ajol ri sibilaj nrajo', y yac'ari' ri xutek el chuc'amaric ri kajbel riche (rixin) ri ulef.§ Ruma ri rajaf ri ulef ri' xuch'ob chi ri achi'a' ri ye kajayon ri rulef, riq'ui juba' can xqueniman wi chare ri ruc'ajol tek xtiquitz'et chi can ya riya' ri napon quiq'ui. 14 Yac'a ri achi'a' ri ye kajayon ri ulef, can xu (xe) wi xquitz'et chi ya ri ruc'ajol ri rajaf ri ulef* ri xapon, xquibila' c'a chiquiwech: Yare' ri xtoc ca rajaf ronojel re ulef re kakajon. Wacami quixam pe, tikacamisaj riche (rixin) chi queri' re ulef re' ntoc ca kiche (kixin) riyoj, xecha'. 15 Y can queri' wi c'a xquiben. Xquelesaj c'a el ri c'ajolaxel chiri' chupan ri rulef y xquicamisaj. Yac'ari' tek ri Jesús xubij: ¿Achique cami xtuben ri rajaf ulef chique ri achi'a' kajoy tak ulef? 16 Ri rajaf ri ulef xtipe c'a y xquerucamisaj ri kajoy tak ulef ri' y ri rulef xtuya' chic ca pa kajic chique nic'aj chic, xcha' ri Jesús. Tek ri winek quic'axan chic ka ri c'ambel tzij ri', xquibij: Dios ta c'a xkojto'o chi man ta xtibanatej queri', xecha'.
17 Y ri Jesús xerutzu' c'a ri winek, y xubij: ¿Achique cami ntel wi chi tzij ri nubij chupan ri ruch'abel ri Dios ri tz'ibatal ca? Tek nubij:
C'o c'a jun abej ri ma xka ta chiquiwech chi xquicusaj ri nic'aj aj banoy tak jay.
Pero re abej re' xa can c'o wi xucusan chare ri xquina riche (rixin) ri jay, riche (rixin) chi ri jay ri' ma nitzak ta.
18 Y xabachique c'a winek ri xtitzak chuwech re jun abej re', can xtuquiraj ri' chuwech. Y xabachique c'a winek ri xtika ri abej ri' chrij, can xtic'ajtej§ c'a, xcha' ri Jesús.
Tek xc'utux chare ri Jesús wi utz o ma utz ta chi nitoj ri alcawal
19 Y ri principali' tak sacerdotes, y ri aj tz'iba', can yac'ari' tek riye' can ta c'o xcajo' chi xquichop ta el ri Jesús, ruma xquinabej chi ri achi'a' kajoy tak ulef ri xerunataj chupan ri c'ambel tzij, xa chiquij riye' xch'o wi. Pero ma xquichop ta el, ruma niquixibij qui' chiquiwech ri winek ri yec'o riq'ui. Y xebe. 20 Y ri principali' tak sacerdotes y ri aj tz'iba' ri' xequitek c'a pe nic'aj chic achi'a' ri can choj ri quic'aslen nik'alajin, pero xa ma ye que ta ri'. Queri' xquiben ruma chi can nicajo' chi ri Jesús nitzak ta pa quik'a' riq'ui ri ch'abel ri nubij.* Y wi can nika c'a pa quik'a', niquiya' pa ruk'a' ri aj k'atbel tzij. 21 Y riche (rixin) c'a chi nitzak ta ri Jesús pa quik'a', ri achi'a' ri' xquic'utuj c'a chare: Riyit ri can yit jun Tijonel, riyoj can ketaman wi chi can kitzij ri natzijoj. Ma naxibij ta awi' chuwech jun winek, astape' c'o ruk'ij. Y can nac'ut wi ri bey riche (rixin) ri Dios chiquiwech ri winek. 22 ¿Achique nabij riyit? ¿La ruc'amon cami chi nikatoj ri alcawal ri nubij ri César ri c'o chi nikatoj, o xa ma ruc'amon ta? xecha' chare ri Jesús.
23 Yac'a ri Jesús can retaman wi c'a ri niquich'ob chrij. Rumari' Riya' xubij c'a chique: ¿Achique c'a ruma riyix nitij ik'ij riche (rixin) chi yinitojtobej? 24 Tic'utu' c'a pe jun puek, xcha'. Y ri Jesús xuc'utuj c'a: ¿Achoj ruwachbel la'? ¿Y achoj rubi' chuka' la c'o chuwech la puek? xcha' chique. Y riye' xquibij chare: Riche (rixin) ri César, xecha'.
25 Y ri Jesús xubij c'a chique: Can tiya' c'a chare ri César ri can riche (rixin) wi ri César. Y can tiya' c'a chare ri Dios, ri can riche (rixin) wi ri Dios, xcha' chique.
26 Y ri achi'a' ri xec'utun chare ri Jesús, man c'a xech'acon ta chrij chiquiwech ri winek, ruma chi ri Jesús ronojel tzij pa ruchojmil c'a yerubila' chique. Y ri achi'a' ri' can xquimey c'a tek xquic'axaj ri xubij ri Jesús chique. Y rumari' ma xech'o ta chic apo.
Ri saduceos c'o xquic'utuj chrij ri c'astajbel quiche (quixin) ri caminaki'
27 Y yac'ari' tek nic'aj chique ri achi'a' saduceos xe'apon riq'ui ri Jesús ruma c'o nicajo' niquic'utuj chare. Ri achi'a' ri' ma niquinimaj ta c'a chi ri caminaki' can xquec'astej chic pe. Y rumac'ari' riye' xquibij chare ri Jesús: 28 Riyit ri can yit jun Tijonel, c'o c'a jun ri nikajo' nikac'utuj chawe. Ri Moisés can rutz'iban wi c'a ca chake chi tek jun achi nicom el y majun ralc'ual nic'oje' ca riq'ui ri rixjayil, can jun c'a rach'alal ri achi ri' c'o chi nic'ule' riq'ui ri ixok ri xmalcanij ca, riche (rixin) chi queri' yec'oje' ta ralc'ual riq'ui ri ixok ri'. Y ri nabey ti c'ajol (ala') ri nalex ntoc ralc'ual ri caminek chic el.§ 29 Y riye' xquibij c'a: Xec'oje' c'a ye wuku' achi'a' cach'alal qui'. Y xbanatej c'a chi ri nimalaxel xc'ule', pero ri achi ri' xcom el, y majun ralc'ual xc'oje' ta ca. 30 Xpe ri ruca'n achi, ri rach'alal ca ri achi ri caminek chic el, xc'ule' c'a riq'ui ri malca'n ixok. Pero chuka' ri achi ri' xcom el, y majun ralc'ual xc'oje' ta ca. 31 Ri rox achi xc'ule' c'a chuka' riq'ui ri malca'n ixok, pero can achi'el ri xquic'ulwachij el ri ye ca'i' nabey rach'alal, can queri' c'a chuka' xuc'ulwachij el riya'. Y chi ye wuku' achi'a' cach'alal qui' queri' xquic'ulwachila' el. Y majun c'a chique ri ye wuku' achi'a' ri' ri xec'oje' ta ca ralc'ual. 32 Y pa ruq'uisbel xcom chuka' el ri ixok.
33 Y ri achi'a' saduceos xquibij c'a chare ri Jesús: Riyit nabij chi xtapon na jun k'ij tek ri caminaki' xquec'astej pe. Tek xtapon c'a ri k'ij ri', ¿achoj rixjayil c'a xtoc wi ri ixok ri'? Ruma chi ye wuku' achi'a' cach'alal qui' xec'oje' riq'ui, xecha' chare.
34 Y ri Jesús can yac'ari' tek xubij chique: Chuwech re ruwach'ulef, ri achi nic'oje' rixjayil y ri ixok nic'oje' rachijil ruma c'a c'o na c'ulanen nibanatej. 35 Yac'a ri ye caminek chic el ri can ruc'amon (takal chiquij)* chi yebe chila' chicaj, tek xtapon ri k'ij chi xquec'astej el chiquicojol ri caminaki', ri achi ma xtic'oje' ta chic rixjayil y ri ixok ma xtic'oje' ta chic rachijil, ruma can majun chic c'ulanen xtibanatej. 36 Y chuka' ri camic can ma xtapon ta chic quiq'ui, ruma xque'oc achi'el ri ángeles y chuka' ye ralc'ual ri Dios ruma ye c'astajnek chic el. 37 Yac'a ri c'astajbel quiche (quixin) ri caminaki', can c'o wi. Ri Moisés rutz'iban ca chupan ri ruch'abel ri Dios, tek riya' xutz'et chi nic'at ri juwi' k'ayis ri c'o ruq'uixal, y xrac'axaj tek xubij ri Ajaf Dios: Yin c'a riyin ri ru-Dios ri Abraham, ri ru-Dios ri Isaac, y ri ru-Dios chuka' ri Jacob,§ xcha'. 38 Ruma ri Dios ma Dios ta quiche (quixin) caminaki', xa can Dios quiche (quixin) ri can c'o quic'aslen. Rumac'ari' chuwech ri Dios riye' can ye q'ues wi.*
39 Y yec'o c'a nic'aj chique ri aj tz'iba' ri xquibij chare ri Jesús: Tijonel, can kitzij wi ri xabij, xecha' chare.
40 Y yac'ari' tek can majun chic ri xbano cowil chi c'o ta ri xquic'utuj apo chare ri Jesús.
Ri niquich'ob ri aj tz'iba' chrij ri Cristo
41 Yac'ari' tek ri Jesús xubij c'a chique: ¿Achique c'a ruma tek ri winek niquibij chi ri Cristo xa choj jun ralc'ual ca ri rey David? 42 Tek xa can ya ri rey David tz'ibayon ca chupan ri wuj ri Salmos rubi', tek xubij:
Ri Dios xubij chare ri Wajaf:
Catz'uye' re pa wajquik'a',
43 c'a ya tek xquenya' na pan ak'a' pan awaken ri ye'etzelan awuche (awixin).§
Queri' ri rutz'iban ca.
44 Y wi ri rey David Wajaf xcha' chare ri Cristo, ¿achique c'a ruma tek ri winek niquibij chi ri Cristo xa choj jun ralc'ual ca ri rey David? xcha' ri Jesús.
Tek ri Jesús xuk'alajsaj ri achique chi mac yetajin chubanic ri aj tz'iba'
45 Y quinojel c'a ri winek ri quimolon qui' chiri', xquic'axaj tek ri Jesús xubij chique ri rudiscípulos: 46 Man c'a tiben ta achi'el niquiben ri achi'a' ye aj tz'iba'. Ruma riye' sibilaj nika chiquiwech niquicusaj tukutek tak tziek,* riche (rixin) chi queri' nitz'et chi can c'o quik'ij. Sibilaj chuka' nika chiquiwech chi niya'ox (nya') rutzil tak quiwech ri pa tak c'aybel. Y ri pa tak jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios, can ya c'a ri nabey tak ch'aquet yequicanola', riche (rixin) chi queri' nibix chi riye' c'o quik'ij. Y can queri' chuka' yequibanala' ri pa nima'k tak wa'in. 47 Y yequelesala' chuka' ronojel quicosas ri malcani' tak ixoki'. Y xaxu (xaxe wi) riche (rixin) chi can quenimex chi riye' can ye utzilaj tak winek, yeyaloj tek niquiben orar. Pero riye' can xtik'ax ruwi' ri ruc'ayewal ri xtika pa quiwi', ruma sibilaj q'uiy quimac, xcha' ri Jesús.
* 20:1 Mt. 21.23. 20:2 Hch. 4.7; 7.27. 20:6 Mt. 14.5; 21.26. § 20:8 Job 5.12, 13. * 20:9 Mt. 21.33; Mr. 12.1. 20:10 2 R. 17.13, 14; 2 Cr. 36.15, 16; Hch. 7.52. 20:12 Neh. 9.29, 30. § 20:13 Jn. 3.16; Ro. 8.3; Ga. 4.4. * 20:14 Is. 9.6; Col. 1.15, 16; He. 1.2. 20:15 Hch. 3.15; 1 Co. 2.8. 20:17 Sal. 118.22; Mt. 21.42; 1 P. 2.7. § 20:18 Is. 8.15; Dn. 2.34, 35; Mt. 21.44. * 20:20 Mt. 22.15. 20:21 Mt. 22.16; Mr. 12.14. 20:27 Mt. 22.23; Mr. 12.18; Hch. 4.1, 2; 23.6. § 20:28 Gn. 38.8; Dt. 25.5. * 20:35 2 Ts. 1.5; Ap. 3.4. 20:36 Mt. 22.30; Mr. 12.25; Ro. 8.23; 1 Jn. 3.1, 2. 20:37 He. 11.19, 35. § 20:37 Ex. 3.6; Hch. 7.32. * 20:38 Sal. 16.5-11; 73.23-26; Jn. 11.25; Ro. 4.17; 2 Co. 13.4. 20:40 Mt. 22.46; Mr. 12.34. 20:41 Mt. 22.42-45; Mr. 12.35. § 20:43 Sal. 110.1. * 20:46 Mt. 23.5. 20:46 Lc. 11.43. 20:47 Mt. 23.14.