6
Gaꜙhlëëhꜘ Jesús haˉ läꜙ laꜗ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ
(Mt. 12:1-8; Mr. 2:23-28)
1 Ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ, gaꜙngëëꜘ Jesús jeeˊ maˉnaˉjnääˊ chaahˈ trigo. Gaꜙhnäꜗ discípulo kya̱a̱yꜗ miihˉ saˊgwa̱hꜘ trigo, gaꜙgyeyꜗ kya̱a̱hˊ gooyˉ mahꜗ gaꜙkuyhˉ.
2 Heˉja̱ˉ ko̱ˉlla̱a̱ˊ fariseo gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ discípulo heꜘ:
—¿Heˉlaˈ jmeehˉ hnähꜘ heˉ saꜙ lleˋ kihˈ jmeehˈ hnähꜘ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ?
3 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ:
—¿Cheˊ saꜙ maˉhehˉ hnähꜘ jeeˊ naˉsɨɨˉ läꜙko̱o̱ˉ gaꜙjmeeꜘ David ko̱o̱ˉ häˊ, läꜙ maˊ jaˈ kyo̱yhꜙ kya̱a̱hˊ hi̱ˉ maˊ gaꜙnääˊ kya̱a̱yhˊ?
4 Gaꜙheyꜗ nehꜙ gwahꜙ mahꜗ gaꜙkuyhˉ heˊñiihꜚ heˉ maˉnaˉjø̱ø̱ꜚ heˉ saꜙ lleˋ kihˈ maˊ kuyhꜙ hiꜙ gaꜙkwëëyhꜗ dsaˉ kya̱a̱yꜗ kaˉlähꜘ. Jëëhꜘ, maꜙlaꜙ jmiˉdsaˉ baˊ maˊ naˉngëˈ jwëˈ kuyhꜙ heˊñiihꜚ ja̱ˉ.
5 Hiꜙ gaꜙjäyhꜘ kaˉlähꜘ:
—Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ baˊ naˉngëˈ jwëˈ jmeeyꜗ hihꜙ, heeˉ naˉ heˉ gaꜙtë̱ë̱ꜘ jmeeꜗ dsaˉ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ.
Gaꜙmiꜙhlä̱ä̱ꜘ Jesús ja̱a̱ˉ dsaˉ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ
(Mt. 12:9-14; Mr. 3:1-6)
6 Jyohꜘ kaˉlähꜘ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ gaꜙheꜗ Jesús nehꜙ gwahꜙ mähˉ mahꜗ gaꜙløøyꜗ kwayꜙ juuˈ. Jeeˊ ja̱ˉ maˊ hä̱ä̱ˊ ja̱a̱ˉ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ maˉläˉki̱i̱ꜙ maˉgooˉ raˉllu̱u̱ꜗ.
7 Hiꜙ maˊ tä̱ä̱hˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley kya̱a̱hˊ dsaˉ fariseo tä̱ä̱y˜ Jesús, maˊ jëëy˜ cheˊ miˊhlä̱ä̱yꜘ dsaˉ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ mahꜗ läꜙja̱ˉ maˊ leꜘ maˊ hnɨɨyˈ kiyhꜗ.
8 Pero maˊ ñeˉ baˊ Jesús heˉ hʉʉˊdsëˉ maˊ jmeeꜙ dsaˉ heꜘ, heˉja̱ˉ gaꜙsɨɨyhꜙ dsaˉ hi̱ˉ maˉläˉki̱i̱ꜙ maˉgooˉ heꜘ:
—Nooˉ, mahꜗ ñaˉ jeeˊ to̱ꜗdsaahˋ laˉ.
Mahꜗ gaꜙnooˉ dsaˉ heꜘ jeeˊ to̱ꜗdsaahˋ ja̱ˉ.
9 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ dsaˉka̱a̱hˊ heꜘ:
—Ngɨɨnˊ ko̱o̱ˉ mɨˈjuuꜗ kyahꜗ hnähꜘ. ¿Heeˉ naˉ naˉngëˈ jneˊ jwëˈ jmeenˊ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ, cheˊ heˉ lluꜗ o cheˊ heˉ hlɨɨhˈ? ¿Cheˊ lä̱ä̱ˊ jneˊ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˉngooꜗ gaꜙju̱u̱ꜗ o kwanˊ jwëꜗ ju̱u̱yꜘ?
10 Gaꜙjëëꜗ Jesús ko̱ˉhwëëꜘ läꜙja̱ˉ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ läꜙkuˊ läꜙji̱i̱ꜗ kiyhꜗ ja̱ˉ, mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ hi̱ˉ maˊ dsaahˊ heꜘ:
—Nɨɨhˋ maˉgoohˉ.
Mahꜗ gaꜙnɨɨhꜗ dsaˉ heꜘ maˉgooˉ. Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ, gaꜙjä̱ꜗ goˉte˜ maˉgooyˉ.
11 Peerꜙ gaꜙläꜙlle̱e̱ꜘ dsaˉka̱a̱hˊ heꜘ, mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ dsaˉkya̱a̱yhˊ:
—¿Haˉ läꜙ jmeenˊ kihˈ Jesús?
Gaꜙhña̱a̱ꜗ Jesús läꜙjë̱ë̱ꜙ gyaꜙtu̱u̱ꜘ apóstole
(Mt. 10:1-4; Mr. 3:13-19)
12 Jmɨɨˊ ja̱ˉ ñeeˊ Jesús taꜙ ko̱o̱ˉ mohꜘ naˊngɨɨyˊ kiyhꜗ kihꜗ Dio läꜙji̱i̱hˈ gaꜙjnäyhꜗ hwëˈ ja̱ˉ.
13 Maˊ gaꜙjnäꜗ ja̱ˉ, gaꜙtëëyhꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ, mahꜗ gaꜙlle̱e̱yhˉ gyaꜙtu̱u̱ꜘ baˊ. Hi̱ˉ heꜘ gaꜙtëëyhꜗ apóstole.
14 Gaꜙlle̱e̱yhˉ Simón hi̱ˉ maˊ tëëyh˜ Peeˊ, Andreˊ ø̱ø̱hꜚ Simón, Jacobo kya̱a̱hˊ Jwa̱a̱ꜚ, Felipe kya̱a̱hˊ Bartolomé,
15 Matäˊ, Tamá, Jacobo jo̱ˉñʉʉhꜚ Alfeo, Simón hi̱ˉ maˊ tëëyh˜ Zelote,
16 Juda ø̱ø̱hꜚ Jacobo, kya̱a̱hˊ Juda Iscariote hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ Jesús.
Gaꜙkwaꜘ Jesús juuˈ kihꜗ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ
(Mt. 4:23-25)
17 Gaꜙjña̱a̱ꜗ Jesús taꜙ hwaꜗ mɨɨꜙ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ discípulo kya̱a̱yꜗ. Peerꜙ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ gaꜙllaꜙnääꜗ jeeˊ ja̱ˉ, dsaˉ cha̱a̱ˉ läꜙka̱a̱ˉ hwaꜗ Judea, kya̱a̱hˊ dsaˉ cha̱a̱ˉ Jerusalén, dsaˉ cha̱a̱ˉ Tiro kya̱a̱hˊ Sidón jwɨɨˉ heˉ täähˊ chaˊhooˊ jmɨˉñeehꜚ. Läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ gaꜙllaꜙnääꜗ heˉ hnøøyꜗ nuuyꜗ juuˈ kihꜗ Jesús hiꜙ gaꜙllaꜙnääꜗ hi̱ˉ dsaahˊ mahꜗ jä̱ꜗ kiyhꜗ.
18 Läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ jëë˜ wɨɨꜘ heˉ maˊ jmeeꜙ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ kiyhꜗ, läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ gaꜙjä̱ꜗ kiyhꜗ.
19 Heˉja̱ˉ maˊ jmeeꜙ dsaˉ biiꜗ haˉ läꜙ jeeˊ të̱ë̱yˈ su̱yꜗ miihˉ saˊhmɨɨhˉ kihꜗ Jesús, kihꜗ heˉ maˊ hwëëˉ beꜘ kiyhꜗ heˉ kya̱a̱hˊ maˊ miˉhlä̱ä̱yꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ.
Lluꜗ laꜗ kihꜗ dsaˉ hi̱ˉ hnaahˉ Dio
(Mt. 5:1-12)
20 Gaꜙjëëꜗ Jesús jeeˊ maˊ tä̱ä̱hˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ mahꜗ gaꜙjäyhꜘ:
—Lluꜗ laꜗ kyahꜗ hnähꜘ hi̱ˉ täˉñeeꜘ, jëëhꜘ jä̱ä̱ꜗ baˊ Dio hnähꜘ läꜙhihꜙ kihꜗ.
21 Lluꜗ laꜗ kyahꜗ hnähꜘ hi̱ˉ kyo̱hꜙ naꜗ, jëëhꜘ lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ moꜙsoꜙ läꜙkya̱hꜗ hnähꜘ. Lluꜗ laꜗ kyahꜗ hnähꜘ hi̱ˉ kɨˉhooh˜ naꜗ, jëëhꜘ ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ läꜙcha̱a̱hˉ hnähꜘ lluꜗ.
22 ʼLluꜗ laꜗ kyahꜗ hnähꜘ waˊraˉ gaꜙläꜙhøøhˋ dsaˉ kyahꜗ hnähꜘ, o waˊraˉ gaꜙhwë̱ë̱ꜗ dsaˉ hnähꜘ jeeˊ kiyhˈ, waˊraˉ gaꜙhlëëhꜘ dsaˉ wɨɨꜘ kyahꜗ hnähꜘ, o waˊraˉ gaꜙjmä̱ä̱yꜗ hnähꜘ läꜙko̱hꜘ ja̱a̱ˉ dsaˉ hlë̱ë̱hˈ kwa̱a̱t˜ kihꜗ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ.
23 Läꜙ maˊ dsaˉngëëꜘ hnähꜘ läꜙja̱ˉ, waˊ jë̱ë̱ˉ hohꜘ hnähꜘ, waˊ cha̱a̱hˉ hnähꜘ lluꜗ, jëëhꜘ chaˉ ko̱o̱ˉ heˉ lluꜗ jwërte heˉ hñahꜙ hnähꜘ gyʉʉhˈ yaꜙjwɨɨꜗ. Maꜙraꜙ heˉ jmeehꜙ baˊ dsaˉ hnähꜘ, jëëhꜘ läꜙja̱ˉ maˊ jmeeꜙ dsaˉ maˉgyu̱hˉ kya̱a̱yꜗ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio.
24 ʼPeerꜙ jwɨɨ˜ hnähꜘ dsaˉ chaˉ kuuˊ. Jëëhꜘ, ja̱ˉbaˊ ji̱i̱hˈ kye̱hˊ hnähꜘ oˉjø̱hꜙ dsëˉ.
25 Peerꜙ jwɨɨ˜ hnähꜘ hi̱ˉ naˉkë̱ꜚ naꜗ, jëëhꜘ lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ läꜙkya̱hꜗ hnähꜘ. Peerꜙ jwɨɨ˜ hnähꜘ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ ngɨɨ˜ naꜗ. Jëëhꜘ, ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ kɨˊhoohˊ hnähꜘ.
26 Peerꜙ jwɨɨ˜ hnähꜘ waˊraˉ gaꜙhlëëhꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ lluꜗ kyahꜗ hnähꜘ. Jëëhꜘ läꜙja̱ˉ maˊ jmeeꜙ dsaˉ maˉgyu̱hˉ kya̱a̱yꜗ kihꜗ hi̱ˉ maˊ ngëë˜ juuˈ taˉjuuˈ kihꜗ dsaꜙ.
Hnøøꜗ hnääꜙ jneˊ hi̱ˉ naˉhøøhˊ jnänˋ
(Mt. 5:38-48; 7:12)
27 ʼPero jnäꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ hnähꜘ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ nuuˉ jeeˊ laˉ. Waˊ hnaahꜙ hnähꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ naˉhøøhˊ kyahˈ hnähꜘ. Jmeeˊ lluˈ kihꜗ hi̱ˉ saꜙ hnääꜗ hnähꜘ.
28 Ngɨɨˊ hnähꜘ lluꜗ kihꜗ hi̱ˉ jwä˜ dsoˊjwɨɨꜘ kyahꜗ hnähꜘ. Ngɨɨˊ hnähꜘ kihꜗ Dio kihꜗ hi̱ˉ jnaahˉ hnähꜘ juuˈ wɨɨꜘ.
29 Cherˊmahꜗ hi̱ˉ gaꜙjnooꜗ ko̱o̱ˉ jwooˈ moˉnëhˊ, kwëëyhˋ kaˉlähꜘ jyohꜘ jwooˈ. Hiꜙ cherˊmahꜗ hi̱ˉ gaꜙjñuuhˉ hmɨhˉllooꜘ kyahꜗ, kwëëyhˋ kaˉlähꜘ saˊko̱o̱hˉ.
30 Cherˊmahꜗ hi̱ˉ gaꜙngɨɨꜘ miihˉ heˉ chaˉ kyahꜗ, ja̱ˉ kwëëyhꜘ baˊ. Hiꜙ cherˊmahꜗ hi̱ˉ gaꜙjñuuhꜗ heˉ laꜗ kyahꜗ, moꜙtoꜙ ngɨɨhˋ heˉ ja̱ˉ.
31 Läꜙko̱o̱ˉ hnoohˉ hnähꜘ jmeeꜗ dsaˉ kyahꜗ hnähꜘ, ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ jmeeˊ hnähꜘ kiyhꜗ kaˉlähꜘ.
32 ʼPero, cherˊmahꜗ hnaahꜙ hnähꜘ maꜙlaꜙ hi̱ˉ hnääꜗ hnähꜘ baˊ, ¿haˉ jmääꜗ heˉ naˉ kyahꜗ hnähꜘ? Jëëhꜘ, läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ hi̱ˉ hñaaˉ dsëꜗ, hnääyꜗ maꜙlaꜙ hi̱ˉ hnääꜗ hñiiyꜘ baˊ.
33 Hiꜙ cherˊmahꜗ jmeehˉ hnähꜘ lluꜗ kihꜗ hi̱ˉ jmeeꜙ lluꜗ kyahꜗ hnähꜘ, ¿haˉ jmääꜗ heˉ naˉ kyahꜗ hnähꜘ? Jëëhꜘ, ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ jmeeꜙ hi̱ˉ hñaaˉ dsëꜗ kaˉlähꜘ.
34 Hiꜙ cherˊmahꜗ gaꜙmiꜙhä̱ä̱hˈ hnähꜘ dsaˉ hi̱ˉ la̱a̱hꜘ hnähꜘ ngëëyꜗ baˊ, ¿haˉ jmääꜗ heˉ naˉ kyahꜗ hnähꜘ? Jëëhꜘ, ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ jmeeꜙ hi̱ˉ hñaaˉ dsëꜗ, miˉhä̱ä̱yꜙ dsaˉ hi̱ˉ la̱a̱yꜗ ngëëꜗ baˊ.
35 Heˉja̱ˉ waˊ läˉhnaahꜙ hnähꜘ hi̱ˉ naˉhøøhˊ kyahˈ hnähꜘ, jmeeˊ hnähꜘ heˉ lluꜗ baˊ, miˉhä̱ä̱hˈ hnähꜘ heˉ chaˉ kyahꜗ hnähꜘ. Taꜙ jø̱ø̱ˋ heˉ ngëëyꜗ kaˉlähꜘ. Läꜙja̱ˉ baˊ hñahꜙ hnähꜘ heˉ lluꜗ jwërte. Hiꜙ le̱e̱hꜘ hnähꜘ jo̱o̱ꜘ Dio hi̱ˉ gyaꜗ gyʉʉhˈ yaꜙjwɨɨꜗ. Jëëhꜘ, lluꜗ dsëyꜗ kya̱a̱hˊ hi̱ˉ saꜙ kwaꜙ tiˊhmaahˊ hiꜙ läꜙkye̱ˉ kya̱a̱hˊ hi̱ˉ hñaaˉ dsëꜗ kaˉlähꜘ.
36 Waˊ läˉñihꜘ hohꜘ hnähꜘ ja̱ˉbaˊ läꜙko̱hꜘ dsaˉläˉñihꜘ dsëꜗ Tääˋ jnänˋ.
Saꜙ gaꜙtë̱ë̱ꜘ jneˊ kye̱nˊ kwa̱a̱t˜ kihꜗ jñahꜘ
(Mt. 7:1-5)
37 ʼTaꜙ ka̱ˉ hnähꜘ kwa̱a̱t˜ kihꜗ jñahꜘ, mahꜗ saꜙ ka̱ꜗ Dio kwa̱a̱t˜ kyahꜗ hnähꜘ. Taꜙ jwäꜘ hnähꜘ dsoˊjwɨɨꜘ kihꜗ dsaꜙ mahꜗ saꜙ jwäꜗ Dio dsoˊjwɨɨꜘ kyahꜗ hnähꜘ. Jmeeˊ hnähꜘ jø̱hˉ hohꜘ mahꜗ jmeeꜗ Dio jø̱hˉ dsëꜗ kihꜗ dsoˊkyeˉ kyahꜗ hnähꜘ.
38 Kwëëhˋ hnähꜘ dsaˉ, mahꜗ kwëëhꜗ Dio hnähꜘ. Kwaꜗ baˊ Dio heˉ saꜙ kya̱a̱hˊ hihꜙ, jmeeyꜗ naˉhla̱a̱hˊ lluˈ, naˉka̱hˈ läꜙji̱i̱hˈ gaꜙsa̱a̱ꜗ goˉte˜. Jëëhꜘ, kya̱a̱hˊ ja̱ˉbaˊ heˉ llahˉ hnähꜘ hihꜙ, lla̱a̱ꜗ Dio hnähꜘ hihꜙ.
39 Hiꜙ gaꜙhlë̱ë̱hꜗ Jesús dsaˉ kya̱a̱hˊ juuˈ naˉhmääˊ laˉ:
—¿Heeˉ jmääꜗ kihꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ tʉʉˊ mahꜗ llaˉlleyꜗ kaahˋ kihˈ jñahꜘ hi̱ˉ tʉʉˊ? ¿Cheˊ saꜙ tä̱hꜙ läꜙu̱u̱ꜘ nehꜙ ko̱o̱ˉ tooˉ?
40 Saꜙ jø̱ø̱hˈ gaˊ discípulo läꜙko̱hꜘ gaˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱yꜗ. Pero maˉlaꜙ maˉhñaaˉ të̱ë̱yˉ, ja̱ˉgaˊ le̱e̱yꜘ kweeˉ baˊ kya̱a̱hˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱yꜗ.
41 ʼ¿Heˉlaˈ jëëhꜘ waˊhløøˉ heˉ häˊ mɨˊnëˊ ø̱ø̱hˈ mahꜗ saꜙ jëëhꜘ daˊ waˊhløøˉ jʉʉhˉ heˉ häˊ mɨˊnëhˊ hñaahˈ?
42 ¿Haˉ läꜙja̱ˉ jwɨɨhˈ ø̱ø̱hꜗ: “Kwaˊ daˊ waˊ llenˋ waˊhløøˉ heˉ häˊ mɨˊnëhˊ”, mahꜗ saꜙ jëëhꜘ häˊ gaˊ heˉ jʉʉhˉ gaˊ kyahˈ hñaahꜗ? ¡Heˉ baˊ cheˉ taˉju̱u̱hˈ hneˉ! Lleˊ daˊ jä̱ä̱ˈ waˊhløøˉ jʉʉhˉ heˉ häˊ mɨˊnëhˊ hñaahˈ. Ja̱ˉgaˊ naꜙ jëëhˈ kweeˉ mahꜗ llehˈ waˊhløøˉ heˉ häˊ mɨˊnëˊ ø̱ø̱hˈ.
Mɨɨˈ kihꜗ jmeeꜙ lii˜ haˉ läꜙ laꜗ chaahˈ hmaˉ
(Mt. 7:17-20; 12:34-35)
43 ʼChaahˈ hmaˉ lluꜗ saꜙ hɨɨˉ mɨɨˈ heˉ hlɨɨhˈ. Hiꜙ läꜙja̱ˉ chaahˈ hmaˉ hlɨɨhˈ saꜙ hɨɨˉ mɨɨˈ heˉ lluꜗ.
44 Mɨɨˈ kihꜗ jmeeꜙ lii˜ haˉ läꜙ laꜗ chaahˈ hmaˉ. Jëëhꜘ, saꜙ chooh˜ dsaˉ mɨˈhigo kihꜗ chaahˈ to̱o̱ꜘ, niꜙ läꜙja̱ˉ saꜙ chooh˜ dsaˉ mɨˈjëhꜗ kihꜗ chaahˈ to̱o̱ꜘ kaˉlähꜘ.
45 Dsaˉ llu̱u̱ꜗ hlëëyhꜙ juuˈ lluꜗ jmahꜗ, jëëhꜘ heˉ naˉ baˊ täähˊ tuhˉdsëyꜗ. Dsaˉ hi̱ˉ hlë̱ë̱hˈ, hlëëyhꜙ juuˈ hlɨɨhꜗ jmahꜗ, jëëhꜘ heˉ naˉ baˊ täähˊ tuhˉdsëyꜗ. Jëëhꜘ heˉ naˉmahꜘ nehꜙ tuhˉdsëꜗ dsaˉ, heˉ ja̱ˉ baˊ hlëëyhꜙ.
Juuˈ naˉhmääˊ kihˈ hneꜗ
(Mt. 7:24-27)
46 ʼ¿Heˉlaˈ tëëhꜙ hnähꜘ kinꜙ, “Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ” mahꜗ saꜙ jmeehˉ hnähꜘ läꜙjëꜙ heˉ jwahnꜙ?
47 Jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ haˉ läꜙ la̱a̱ꜗ hi̱ˉ gwa̱ꜘ goˉnʉʉꜘ juuˈ kinꜙ mahꜗ jmeeyꜙ läꜙ jwahnꜙ.
48 La̱a̱yꜗ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙjmeeꜘ ko̱o̱ˉ hneˉ. Gaꜙgyuyꜗ ñiihˊ nëˊ ku̱u̱ˊ hlooˉ, mahꜗ gaꜙchiyhꜘ maˉtɨɨˊ kihˈ nëˊ ku̱u̱ˊ ja̱ˉ. Maˊ gaꜙjʉʉhꜗ jmɨɨˉ, gaꜙhlähꜘ hneꜗ ja̱ˉ. Pero niꜙ miihˉ saꜙ gaꜙjehꜗ, jëëhꜘ maˊ chihˈ hwehˉ nëˊ ku̱u̱ˊ hlooˉ.
49 Pero hi̱ˉ nuuˉ juuˈ kinꜙ mahꜗ saꜙ gaꜙjmeeyꜘ heˈ, la̱a̱yꜗ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙjmeeꜘ hneꜗ kihꜗ nëˊ gwaahˊ jmahˈ. Niꜙ saꜙ chaˉ gaꜙchiyhꜘ maˉtɨɨˊ kihˈ. Maˊ gaꜙjʉʉhꜗ jmɨɨˉ, gaꜙhlähꜘ hneꜗ ja̱ˉ kya̱a̱hˊ beꜘ mahꜗ gaꜙtohꜘ, läꜙji̱i̱hˈ gaꜙhe̱e̱ꜗ goˉte˜ —gaꜙjähꜘ Jesús.