22
Jɨ́meꞌen ɨ́ mej jɨ́n tíꞌiyestehuaꞌa tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ huaténeɨche
(Lc. 14:15-24)
1 Ajtahuaꞌa pu Jesús ayén tihuaꞌutáꞌixaa niuucari jɨmeꞌe. Ayee pu tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n:
2 ―Ayee pu Dios huáꞌaruure ɨ́ teteca mej íiyen japuan cɨɨne ɨ́ chaanaca tɨ Dios teꞌáijta. Ayee pu cheꞌatá naꞌa huáꞌaruuren tɨ́j aꞌɨ́jna ɨ́ rey tɨ tiúꞌuyeste aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ yaujraꞌan huaténeꞌɨchecaꞌa.
3 ’Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ rey, aꞌɨ́ɨ pu nuꞌu huaꞌutaꞌítecaꞌa aꞌɨ́mej ɨ́ mej tíꞌijvaɨreꞌe mej nuꞌu u huaꞌutájeeve aꞌɨ́mej ɨ́ tɨ ari huaꞌutáꞌinee. Mɨ́ majta aꞌɨ́mej ɨ́ mej huatáꞌiniihuacaꞌa, camu áꞌujcaꞌanejcaꞌa mej á aꞌireꞌenen.
4 ’Ajtahuaꞌa, seica huataꞌítecaꞌa mej mi majta huaꞌutájeeve. Ayee pu tihuaꞌutáꞌixaa aꞌɨ́mej ɨ́ mej tíꞌijvaɨreꞌe tɨjɨ́n: “Ayee xu yeehui tihuaꞌutáꞌixaateꞌen aꞌɨ́mej nej neri huaꞌutáꞌinee tɨjɨ́n puꞌuri tiuꞌutéꞌatɨme ɨ́ cuaꞌira, puꞌuri ajta tiuꞌutaꞌaíjtacaꞌa mej huáꞌucuiꞌini ɨ́ yeꞌemuaate tɨ tihuáꞌucɨꞌɨmite, huáacasi, majta puuyesi. Nain pu yeehui ari huaxɨ́ꞌepɨꞌɨn tej ti tiúꞌuyesten.”
5 ’Majta meꞌɨ́n ɨ́ mej huatáꞌiniihuacaꞌa, camu aꞌatzu huáꞌutzaahua. Maꞌucɨ́jxɨ micu. Seɨ́j pu aꞌuun áꞌume aꞌu tɨ tejéꞌehuasteꞌe. Ajta seɨ́j, aꞌúu pu áꞌume aꞌu tɨ tejáꞌatua.
6 Majta ɨ́ seica, aꞌɨ́ɨ mú nuꞌu huaꞌuvíviꞌi ɨ́ mej tíꞌijvaɨreꞌe meꞌɨ́jna ɨ́ rey. Majta aꞌij puaꞌa huáꞌuruu. Majta huáꞌucuii seica.
7 ’Jéꞌecan pu nuꞌu huataniúꞌucacaꞌa aꞌɨ́jna rey. Aꞌɨ́ɨ pu huaꞌutaꞌítecaꞌa aꞌɨ́mej ɨ́ xantaaruꞌu. Matɨ́ꞌɨj mi huáꞌucuii naíjmiꞌica ɨ́ teɨte. Majta raaréꞌatai ɨ́ huáꞌachiꞌi.
8 ’Aj pu i aꞌɨ́ɨn ɨ́ rey ayén tihuaꞌutáꞌixaa aꞌɨ́mej ɨ́ mej tíꞌijvaɨreꞌe tɨjɨ́n: “Puꞌuri huaxɨ́ꞌepɨꞌɨn tej tíꞌiyesten. Mɨ́ ajta, aꞌɨ́mej ɨ́ nej neri huaꞌutáꞌinee, capu ayén huaꞌucɨ́ꞌɨ mej mú mú aꞌuvéꞌejuꞌun.
9 Sericu múꞌeen, tɨ́j naꞌa tɨ cureꞌenéjme ɨ́ caaye, setáꞌaj huaꞌutáꞌinen matɨ́j menaꞌa ɨ́ teɨte aꞌachú sej puaꞌaméca jéꞌeteuni.”
10 ’Matɨ́ꞌɨj mi huiráacɨ caaye jetze aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej tíꞌijvaɨreꞌe. Jéihua mú huáꞌajseɨj ɨ́ teɨte aꞌachú mej puaꞌaméca áꞌuteu, ɨ́ mej aꞌij puaꞌa tíꞌiteteɨte, majta ɨ́ mej rɨ́ꞌɨ tíꞌiteteɨte. Ayee muꞌu puaꞌamé aꞌuteájrupi u chiꞌita aꞌachú mej úꞌuve.
11 ’Aj pu nuꞌu i aꞌɨ́ɨn rey, aꞌuteájrupi aꞌujna tɨ́ꞌij aꞌɨ́mej huaseíj ɨ́ tɨ huaꞌutáꞌinee. Aj pu i jaꞌatɨ́ huaseíj tɨ caí ayén tiꞌitéechen aꞌij tɨ tiraavíjteꞌe tɨ puaꞌa seɨ́j huaténeɨche.
12 Ayee pu tiraataꞌíhuaꞌuriꞌi tɨjɨ́n: “Casiꞌi, neꞌamiigu, ¿aꞌiné tiuꞌutárɨꞌɨristarecaꞌa pej caí piyen éeneꞌe tiꞌitéechen aꞌij tɨ tiraavíjteꞌe, pej uteárute peyujna?” Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ jaꞌatɨ́, capu nuꞌu aꞌatzu huataniú.
13 ’Aj pu i aꞌɨ́ɨn rey ayén tíhuaꞌutaꞌaíj aꞌɨ́mej ɨ́ mej tíꞌijvaɨreꞌe tɨjɨ́n: “Setáꞌaj yeehui raꞌamuájɨꞌɨcɨꞌen muájcaꞌareꞌaraꞌan jetze, seajta ɨɨcájraꞌan jetze. Seajta, mé puaꞌacɨé yaꞌurájrɨeeni aꞌu tɨ aꞌutɨ́caꞌa. Aꞌuu mú yeehui ruyeíne muáꞌajuꞌun, majta rutamej jɨ́n ancuréꞌujcɨꞌɨmée muáꞌajuꞌun meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej rajpuaíjtzi.”
14 ’Majta meꞌɨ́n tɨ Dios huáꞌajee, aꞌɨ́ɨ mú muꞌíi. Mɨ́ majta, meꞌɨ́n tɨ Dios huaꞌavéꞌehuau, camu muꞌíi, sino cɨ́j muꞌu, micu.
Jɨ́meꞌen ɨ́ mej jɨ́n tíꞌinaꞌachitaca ɨ́ ɨ́ gobierno jemi
(Mr. 12:13-17; Lc. 20:20-26)
15 Majta meꞌɨ́n ɨ́ fariseos, aꞌɨ́ɨ mú aꞌucɨ́j. Majta miyen raaxɨ́ꞌepɨꞌɨntare mej mi raatémuaꞌitɨn meꞌɨ́jna ɨ́ Jesús tɨ ij aꞌɨ́ɨn ayén autéꞌɨtzen mej mi meꞌɨ́jna jɨ́n jetzen teꞌujpuáꞌajteꞌen.
16 Matɨ́ꞌɨj mi seica huataꞌáitecaꞌa mej mi tiuꞌuxáj jamuan ɨ́ Jesús. Aj mú mi aꞌucɨ́j, majta seica jamuan ɨ́ mej jamuan áꞌujujhuaꞌaneꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ Heródes.
Ayee mú tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n:
―Maeestru, aꞌij tu muaꞌaree tɨ caí tiꞌitɨ́j timuáꞌaturaateꞌe, pajta hui piyen tzáahuatiꞌiraꞌa jɨ́n tíꞌimuaꞌata aꞌij tɨ tíꞌijxeꞌeveꞌe ɨ́ Dios. Múꞌee pej caí tíꞌajaahuateꞌe ɨ́ teɨte jemi aꞌiné capu múꞌeetzi jetze ruxeꞌeveꞌe jaꞌatén mej púꞌeen.
17 Patáꞌaj piyen titaatáꞌixaateꞌen yee: ¿Ni qui xɨ́ꞌepɨꞌɨn tej teꞌɨ́ɨn tiuꞌunájchi aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej huáꞌajijveꞌe ɨ́ gobierno jetze meꞌecan nusu tecaí? ¿Ni qui tiyen tiraanájchiteꞌen teꞌɨ́jna tɨ tíꞌitaꞌaijteꞌe tɨ ayén ántehuaa tɨjɨ́n César?
18 Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Jesús, puꞌuri ramuaꞌareerecaꞌa mej caí miyen tíꞌiraꞌihuaꞌu jéꞌiyecan jɨmeꞌe sino ayée mú raxɨ́ꞌeveꞌecaꞌa mej aꞌij puaꞌa ráaruuren. Ayee pu tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n:
―Múꞌeen xu caí siyen tíꞌijrɨꞌɨre jéꞌiyecan jɨmeꞌe. ¿Aꞌiné ꞌeen jɨ́n siyen tíꞌiteseꞌe sej naateeviꞌi?
19 Tumin senaataseíjrateꞌe ɨ́ mej jɨ́n tíꞌinajchita meꞌɨ́jna ɨ́ mej jɨ́n huáꞌajijveꞌe.
Aj mú mi seɨ́j yeꞌevéꞌeꞌɨꞌɨte, ɨ́ tumin.
20 Aj pu i ayén tihuaꞌutaꞌíhuaꞌuriꞌi tɨjɨ́n:
―¿Aꞌataani ɨ́ néerimeꞌaraꞌan aꞌaseijreꞌe? ¿Aꞌiné ántehuaa yéj tɨ áꞌayuꞌusiꞌi?
21 Ayee mú tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n:
―Amɨ́jna neꞌu ɨ́ tej tiyen ratamuáꞌamua tɨjɨ́n César.
Aj pu i ayén tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n:
―Setáꞌaj siyen huárɨni. Seraatáꞌan seꞌɨ́jna ɨ́ César aꞌachú tɨ caj tíꞌiracɨꞌɨti, seajta raatáꞌan ɨ́ Dios aꞌachú tɨ caj tíꞌiracɨꞌɨti aꞌɨ́jna.
22 Matɨ́ꞌɨj miyen tiráanamuajriꞌi, jéꞌecan mú naa rɨ́ꞌɨ tiraꞌutaseíj. Matɨ́ꞌɨj mi á yaúurɨe. Majta aꞌucɨ́j.
Jɨ́meꞌen aꞌɨ́jna xɨcájraꞌa mej jetzen majtáhuaꞌa huatarújsin ɨ́ mɨꞌɨchite
(Mr. 12:18-27; Lc. 20:27-40)
23 Aꞌájna xɨcájraꞌa jetze, aꞌɨ́ɨ mú majta á eꞌiréꞌene aꞌɨ́ɨme ɨ́ saduceos. Ayee mú tíꞌixaxaꞌa aꞌɨ́ɨme tɨ jɨ́meꞌen yee camu chéꞌe huatarújsin ɨ́ mej huácuii. Matɨ́ꞌɨj mi miyen tiraataꞌíhuaꞌuriꞌi meꞌɨ́jna ɨ́ Jesús tɨjɨ́n:
24 ―Maeestru, ayée pu raꞌuyúꞌuxacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Moisés teecan. Tɨ́ puaꞌa nuꞌu jaꞌatɨ́ tɨ neɨche, tɨ puaꞌa aꞌɨ́ɨn caí títɨꞌɨríjmuaꞌa huámɨꞌɨni, ruxeꞌeveꞌe nuꞌu tɨ aꞌɨ́ɨn ihuáareꞌaraꞌan raꞌancuréꞌeviꞌitɨn aꞌɨ́jna tɨ ratéviꞌitɨneꞌe ɨ́ tɨ huamɨ́ꞌɨ tɨ ij títɨꞌɨríjmuaꞌa áꞌaraꞌani aꞌɨ́jna jetze meꞌecan.
25 ’Ayee pu hui jaꞌanáj tiujuꞌurɨ́j téjmi tzajtaꞌa. Muaꞌaráhuaꞌapuacaꞌa meꞌɨ́jna ɨ́ ruꞌihuaamuaꞌa. Ajta aꞌɨ́ɨn tɨ iꞌivastaꞌa, aꞌɨ́ɨ pu huaténeꞌɨchecaꞌa. Ajta áꞌiyen huamɨ́ꞌɨ. Aru capu títɨꞌɨrijmuáꞌa jáꞌaraa aꞌɨ́jna tɨ ratéviꞌitɨneꞌe. Aꞌɨ́ɨ pu jemi huateájturaa aꞌɨ́jna tɨ raꞌitéꞌase.
26 Ayee pu cheꞌatá naꞌa tiráaruu aꞌɨ́jna ɨ́ juutzeájraꞌan ɨ́ tɨ raꞌitéꞌase ɨ́ tɨ vástaꞌa meꞌecan, aꞌɨ́ɨ pu ajta caí títɨꞌɨrijmuáꞌa jáꞌaraa, huamɨ́ꞌɨ. Ajta áꞌiyen ɨ́ seɨj, ɨ́ tɨ iꞌi huaíca, aꞌɨ́ɨ pu raꞌanténexcacaꞌa. Ajta, ayée pu cheꞌatá naꞌa tiráaruu. Ajta áꞌiyen, ayén teꞌirájraa tɨ ayén tihuáꞌuruu naíjmiꞌica ɨ́ mej aráhuaꞌapua. Capu jaꞌatɨ́ títɨꞌɨrijmuáꞌa jáꞌaraa.
27 Tɨꞌɨj jí, aꞌɨ́ɨn ꞌɨ́itaꞌa ajta huamɨ́ꞌɨ.
28 ’Ari íjii, ¿aꞌataani hui ɨ́raꞌaraꞌan púꞌéeneꞌe aꞌame, aꞌájna xɨcájraꞌa mej jetzen majtáhuaꞌa huatarújsin? Naíimiꞌi mú xaa ratéviꞌitɨneꞌe, aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej aráhuaꞌapua.
29 Aj pu i Jesús ayén tiuꞌutaniú tɨjɨ́n:
―Seteꞌuteújxua múꞌeen aꞌiné caxu ramuaꞌaree aꞌij tɨ téꞌeyuꞌusiꞌi ɨ́ yuꞌuxari jetze. Caxu seajta ramuaꞌaree aꞌij tɨ ꞌeen ɨ́ muárɨꞌeriꞌireꞌaraꞌan ɨ́ Dios.
30 Aꞌájna xɨcájraꞌa mej jetzen huatarújsin ɨ́ mɨꞌɨchite, camu miyen néjneꞌɨchen ɨ́ teteca. Majta ɨ́ ꞌuuca, camu majta viɨchen, sino ayée mú éeneꞌe muáꞌajuꞌun matɨ́j aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej tíꞌivaɨreꞌe u ta japua Dios tɨ éꞌeseijreꞌe.
31-32 ’Mɨ́ seajta múꞌeen, jɨ́meꞌen aꞌájna xɨcájraꞌa mej jetzen huatarújsin aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej huácuii, ¿ni tzaa secaí jaꞌanáj raꞌujíjve ɨ́ yuꞌuxari jetze aꞌij tɨ Dios tejáꞌamuaꞌixaateꞌe tɨjɨ́n: “Nee nu nauj huáꞌa Dios púꞌeen aꞌɨ́mej ɨ́ áꞌamuayaꞌupua, aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Isaac, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Jacobo”? Dios pu tihuaúꞌixaa cumu mej mauj ruuricaꞌa. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, aꞌɨ́ɨ pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ huáꞌa Dios aꞌɨ́mej ɨ́ mej ruuri. Capu huáꞌa Dios púꞌeen aꞌɨ́mej ɨ́ mej mɨꞌɨchite. ―Ayee pu tihuaꞌutáꞌixaa.
33 Majta meꞌɨ́n ɨ́ teɨte ɨ́ mej eꞌetiújseɨj ɨ́ jemin, jéꞌecan mú naa rɨ́ꞌɨ tiraꞌutaseíj meꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌij tɨ aꞌɨ́ɨn tihuáꞌamuaꞌatejcaꞌa.
Jɨ́meꞌen ɨ́ niuucari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌaijta, ɨ́ tɨ jaítzeꞌe ruxeꞌeveꞌe
(Mr. 12:28-34)
34 Majta meꞌɨ́n ɨ́ fariseos, matɨ́ꞌɨj ráamuaꞌareeriꞌi tɨ Jesús ayén huaꞌutémuaꞌitɨ aꞌɨ́mej ɨ́ saduceos, aj mú mi tiújseɨj.
35 Ajta seɨ́j tɨ huáꞌa jetze ajtémeꞌecantacaꞌa, temuaꞌa pu tiraayɨ́ꞌɨtɨhuaꞌa aꞌij tɨ téꞌeyuꞌusiꞌi ɨ́ yuꞌuxari jetze. Aꞌɨ́ɨ pu ayén tiraataꞌíhuaꞌuriꞌi tɨjɨ́n:
36 ―Maeestru, ¿tiꞌitájni niuucarijraꞌa jaítzeꞌe ruxeꞌeveꞌe ɨ́ tɨ raꞌuyúꞌuxacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Moisés teecan?
37-38 Aj pu i Jesús ayén tiraatáꞌixaa tɨjɨ́n:
―Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ niuucarijraꞌa ɨ́ taꞌamuájca, tɨ jaítzeꞌe ruxeꞌeveꞌe caí máàj seɨ́j niuucarijraꞌa, tɨ ayén tɨjɨ́n: “Patáꞌaj piyen rɨ́ꞌɨ teꞌutáꞌamuaꞌati ɨ́ áꞌa tzajtaꞌa ɨ́ Dios jemi, nain ɨ́ pej jɨ́n rɨ́ꞌɨ teꞌutáꞌamuaꞌati, aꞌachú pej caj téꞌacaꞌane ɨ́ áꞌaxɨejniuꞌuca jetze, pajta nain jɨ́n áꞌaxeꞌeviꞌiraꞌa jɨmeꞌe, ajta áꞌamuaꞌatziiraꞌa jɨmeꞌe.”
39 ’Ajta, ayée pu hui cheꞌatá naꞌa ꞌeen ɨ́ tɨ raꞌitéꞌase tɨjɨ́n: “Patáꞌaj nuꞌu piyen cheꞌatá penaꞌa rɨ́ꞌɨ tirájchaꞌɨɨ ɨ́ axɨ́ꞌej tevi patɨ́j aseɨ́j tiꞌitiꞌáꞌachaꞌɨ́ɨ.”
40 Nain aꞌij tɨ raꞌuyúꞌuxacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Moisés teecan, ajta nain aꞌij mej tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej Dios jetze meꞌecan tíꞌixaxaꞌataꞌa, nain pu jɨ́n ayén tirájteusin aꞌɨ́jna jɨmeꞌe i tɨ tíꞌihuaꞌapua i niuucari. ―Ayee pu Jesús tiraatáꞌixaa.
¿Aꞌataani yaujraꞌan púꞌeen aꞌɨ́jna ɨ́ tɨ Dios raꞌantíhuaꞌu?
(Mr. 12:35-37; Lc. 20:41-44)
41 Maúcheꞌe mú eꞌeréꞌeteꞌecaa aꞌɨ́ɨme ɨ́ fariseos. Tɨꞌɨj jí Jesús ayén tihuaꞌutaꞌíhuaꞌuriꞌi tɨjɨ́n:
42 ―¿Aꞌiné tejamuáꞌamitɨejteꞌe múꞌejmi jɨ́meꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu, tɨ Dios án yáꞌujra ɨ́ ɨpuari japua? ¿Aꞌataani yaujraꞌan púꞌeen?
Ayee mú titeetaniú tɨjɨ́n:
―Aꞌɨ́ɨ pu hui rayauj aꞌɨ́jna ɨ́ David teecan.
43 Aj pu i Jesús ayén tihuaꞌutaꞌíhuaꞌuriꞌi tɨjɨ́n:
―Tɨ́ puaꞌa ayén tiꞌayajna, tɨ́ꞌɨj aꞌɨ́ɨn xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios raatáꞌa tɨ David tiuꞌutaxáj aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ Cɨríistuꞌu, ¿aꞌiné ꞌeen jɨmeꞌe David ayén raatamuáꞌa tɨjɨ́n nevástaraꞌa? Ayee pu tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ David teecan tɨjɨ́n:
44 Tavástaraꞌa pu ayén tiraatáꞌixaa aꞌíjna i nevástaraꞌa tɨ jɨ́meꞌen yee:
“Aꞌujyeíjxɨꞌɨ ɨpuari japua íiye nerɨꞌɨríintaꞌa.
Paúcheꞌe huatéjcatii ajta nenaꞌa caí huaꞌutémuaꞌitɨn ɨ́ mej muájchaꞌɨɨreꞌe.”
45 ’Aꞌɨ́j pu jɨ́n, tɨ puaꞌa David ayén raatamuáꞌa tɨjɨ́n nevástaraꞌa, ¿aꞌiné tíꞌirɨꞌɨri tɨ aꞌɨ́ɨn Cɨríistuꞌu ayén aꞌɨ́ɨn puꞌéeneꞌe áꞌaraꞌani ɨ́ yaujraꞌan? Capu aꞌij tíꞌirɨꞌɨri xaa neꞌu, aꞌiné Cɨríistuꞌu pu jaítzeꞌe veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee caí David teecan ayén tiꞌitéveecaꞌa.
46 Majta meꞌɨ́n ɨ́ mej ráanamuajriꞌi, camu aꞌatzu aꞌij tirájteu aꞌij mej tiuꞌutániuuni. Tɨ́j naꞌa aꞌájnáꞌɨmua, capu chéꞌe jaꞌatɨ́ áꞌucaꞌanejcaꞌa tɨ ayén tiraataꞌíhuaꞌu.