12
ꞌInapwana ꞌina bagula ꞌana topaisewao
(Madiu 21:33-46; Luke 20:9-19)
ꞌEnega Yesu ꞌiona semalimaliyedi, ꞌigwae, “ꞌEbweu tai ꞌina bagula ꞌiasona oine daisinamo ga ꞌali ꞌiguinuwena, ga oine ꞌana ꞌebebibi ꞌiguinuwena ga anuwa bagula solanaya ꞌiꞌabina, ꞌenega ꞌina toguinuwao ꞌiloinedi be siꞌitaꞌiꞌisi, ta tauna ꞌitauya mali esenaya.
“Ta sesoi ꞌana tutaya, ꞌinapwana nina ꞌina ꞌaliꞌei ꞌebweuna ꞌietunena be ꞌaene oine uwana bagula ꞌana toꞌitaꞌiꞌitao ꞌediyega ꞌida meꞌedi. ꞌItautauya ga nigeya siꞌebwaꞌebwaꞌe, ta esi sigiyaina ga sisapina ꞌenega maꞌanimenimenamo sietunena ga ꞌiila.
“ꞌEnega ꞌinapwana nina ꞌina ꞌaliꞌei ꞌeluwena wate ꞌietunena ꞌediya, ga siununa debanaya ga ma ina omayamaya ꞌiila.
“Ta wate ꞌetonina ꞌietunena ꞌediya ga siloemwawasina. Ta yaudi wate ꞌietunedi ꞌediya ga ꞌaidi sisapidi ta ꞌaidi siloemwawasidi, ga ꞌenega maiboꞌadi sigie toꞌumaliyedi.
“Gote ꞌena ꞌebweuna namo ꞌimiyami, tauna natuꞌaiꞌailina. ꞌEnega tauna wate ꞌietunena ꞌediya, ꞌigwae, ‘Tauna sana natugu, ꞌenega sida ꞌamayabe.’
“Ta niꞌatu natuna ꞌiapwesa ꞌediya ga toꞌitaꞌiꞌitao nidi taudimo ꞌediya sigwae, ‘Gosemao, ꞌInapwana gete natuna ꞌimeemai, ꞌenega batuwa nina taloemwawasi be ꞌaboꞌada bagula taloine.’ *Ta sigiyaina ga siloemwawasina ga bagula ꞌetaulunaya siula apwesena.”
Ga niꞌatu Yesu ꞌina emwasala ꞌigumwala, ga ꞌienaida ꞌediya, ꞌigwae, “Toꞌase ꞌiabe ꞌinapwana nina ꞌiguinuwe? Onaꞌaiꞌaila ꞌinapwana nina ꞌimama be toguinuwa nidi ꞌiloemwawasidi, be ꞌenega bagula nina mali toꞌitaꞌiꞌitao ꞌiꞌebwaꞌedi.”
10  *ꞌEnega Yesu wate onasemalimali Buki Tabu ꞌenega ꞌisimanena, ꞌigwae, “Wanuwaꞌiꞌisi Buki Tabu ꞌina simana gete nadigega:
‘ꞌOla nina lowa toꞌabi anuwa siguitoyasena.
Ta gete tugai niꞌatu sietoolona be ꞌieꞌola nugana,
be ꞌola maiboꞌadi ꞌiloinedi.
11 Nate ꞌInapwana ꞌina guinuwa ꞌebe nuwaowana ꞌedaya.’ ”
12 Yesu ꞌina onasemalimali gete totaliyao sinabwadi be Palisiyao sinonona ga simwalatonina ꞌaene taudi tuga manudi ꞌionaona, ꞌenega ꞌaina ꞌedaꞌeda siꞌebesena be sida giyai, ta esi nigeya sigiyagiyai manuna simatauta pwalu ꞌediya. ꞌEnega sipilisinena ga sitauya.
Sisa ꞌina takisi
(Madiu 22:15-22; Luke 20:20-26)
13 Ta ꞌenega ꞌinapwanao nidi ꞌaina Palisiyao be wate Elodi ꞌina bodao sietunedi Yesu ꞌenaya be enaidega sikaboe be ꞌina loegesi siloba.
14 ꞌEnega Yesu ꞌena simai ga sieonena, sigwae, “ꞌInapwana, niꞌatu ꞌamwalatonimu ꞌaene ꞌoyo toeꞌita ꞌaiꞌaila, ta tomota ꞌidi waiwai manuna nigeya ꞌumatamatauta, ta tuga ona ꞌaiꞌaila ꞌusimana leleleya tomota maiboꞌadi ꞌediya, nate Yaubada ꞌina ꞌeda ꞌueꞌita ꞌaiꞌaila. ꞌEnega mwaꞌadega? Sawesawenaya be Kini Sisa manuna takisi tasaꞌu, nai nigeya? 15 Takisi nina taemaisi Kini ꞌenaya, nai nigeya?”
Ta Yesu ꞌidi kabo niꞌatu ꞌimwalatonina, ꞌenega ꞌieonedi, ꞌigwae, “Toꞌase manuna watootoogu? Abaga mani nina wameꞌe be yaꞌita.”
16 ꞌEnega mani ꞌebweuna siꞌebwaꞌena. Ga Yesu ꞌieonedi, ꞌigwae, “Wada eonagu, mani gete ꞌena yaita ꞌana maꞌamaꞌyau ta ꞌana esana?”
Ta sigwae, “Kini Sisa.”
17  *ꞌEnega Yesu ꞌieonedi, “O nadigega. ꞌEnega ꞌeguma Kini ꞌina yage waꞌebwaya Kini ꞌenaya, ta ꞌeguma Yaubada ꞌina yage Yaubada waꞌebwaꞌe.”
Ga Yesu ꞌina ona gete manuna nuwadi ꞌiowana sinabwana.
Tomwawasa ꞌidi toololimana
(Madiu 22:23-33; Luke 20:27-40)
18  *ꞌEnega wate Sadusiyao, taudi nigeya siemiemisa tomwawasa ꞌidi toololimana manuna, simai ga Yesu ꞌena sienaida, sigwae, 19  *“ꞌInapwana, loina gete nadigega Mosese ꞌiꞌetoladina manuda, ꞌigwae, ‘ꞌAbo ꞌebweu tai ꞌiai be nigeya natunamo ta ꞌimwamwawasa, tai nina tasina kwabulinana maꞌiyana sida ai, be ꞌenega ꞌabo waine ꞌienatuna, natunao tokwaiya nina ꞌana lopaꞌeluyao.’ ” 20 ꞌEnega ꞌebeꞌita siꞌebwaꞌena, sigwae, “ꞌEbweu tai matasinao simiyami ꞌadi yau site sebeni, ga ꞌadi tomatuwa nina ꞌiai ga nigeya natunamo ta tai nina ꞌimwawasa. ꞌEnega wate tasina selabenega kwabula nina ꞌiaina ga wate nadigega nigeya natunamo ta ꞌimwawasa. 21 ꞌEnega tasina selabenega kwabula nina ꞌiꞌewena ga wate simiyamiyana ta nigeya natunamo, ta tai nina ꞌimwawasa. 22 Ta nadigega tuga tasinao maiboꞌadi kwabula nina siaiai ta simwawamwawasa, ta nigeya wate natudimo. Ta muliyega waine wate ꞌimwawasa. 23 ꞌEnega toololimana ꞌana tutaya waine nina to tai batu mwane ꞌaiꞌailina? Manuna site sebeni nidi niꞌatu siaina.”
24 Ta Yesu enaida gete ꞌieꞌisena, ꞌigwae, “Gete ꞌimi loegesi, manuna Buki Tabu nigeya wamwalamwalatoni, ta wate Yaubada ꞌina waiwai nigeya wamwalamwalatoni. 25 Toololimana mulinaya tomota geyaꞌabo siaiai, ta esi ꞌidi miya aneloseyao galewaya nadigega.
26  *“Lowaenei Yaubada Mosese ꞌieonena toololimana manuna, ꞌabo Buki Tabu wasawai wada ꞌitaloba. Manuna tuta nina Mosese mitawaya ꞌitautauya ta Yaubada kaiwe sabelulu ꞌenega Mosese nina ꞌieonena, ꞌigwae, ‘ꞌAboꞌagu Ebelaamo ꞌina Yaubada ta Aisake ꞌina Yaubada ta Yekobe ꞌina Yaubada.’ 27 Yaubada nigeya tomota mwawamwawasidi ꞌidi Yaubada, ta esi tomota mayawasidi ꞌidi Yaubada. Ta ꞌomi ꞌimi eꞌita yage gete manuna nigeya palupaluna.”
Loina sinabwadi
(Madiu 22:34-40; Luke 10:25-28)
28 ꞌEnega loina ꞌana toeꞌita ꞌebweu ꞌimai ga taudi ꞌidi egewagewana Yesu maꞌedi ꞌinonona ga ꞌidi enaidao ꞌadi eꞌisa Yesu ꞌenega ꞌinonodi boboꞌana wawasae, ꞌenega tauna wate Yesu ꞌena ꞌienaida, ꞌigwae, “ꞌInapwana, loinao maiboꞌadi ꞌediyega to loina sinabwana?”
29  *Ta ꞌenega Yesu ꞌigwae, “Loina sinabwana gete: ꞌOmi me Isileli ꞌigu ona gete wanonoi ꞌaene ꞌInapwana Yaubada tebweuna namo, 30 ꞌenega ꞌimu ꞌInapwana Yaubada ꞌuda obobome ꞌateyo be yaluyaluwayo be nuwayo be wate ꞌimu waiwai maiboꞌana ꞌediyega.
31  *“Ta ꞌebweu wate loina sinabwana gete: Gosemwao ꞌuda obobomedi, nadigega tauyo ꞌamu oboboma.
“Loina ꞌeluwa getedi loina maiboꞌadi sisinabwa sinedi.”
32 ꞌEnega loina ꞌana toeꞌita nina Yesu ꞌina ona ꞌinonona ga ꞌigwae, “ꞌInapwana, ꞌimu ona nate ona ꞌaiꞌaila ꞌaene tauna tebweuna tuga Yaubada, ta nigeya ꞌebweu wate Yaubada ꞌimiyami. 33  *ꞌEnega ꞌilobweneda be taobobome ꞌateda maiboꞌanega be nuwada maiboꞌanega be ꞌida waiwai maiboꞌanega, be wate gosedao tada obobomedi nadigega tauda taobobomeda. Loina ꞌeluwa getedi taliya yauyaudi be ꞌebwayadaitao maiboꞌadi sisinabwa sinedi, aga?”
34 Ta Yesu tai nina ꞌina ona ꞌinonona ꞌaene palupaluna, ga ꞌieonena, ꞌigwae, “Nate ona ꞌaiꞌaila, ta ꞌoyo Yaubada ꞌina ꞌebeloina ꞌena niꞌatu ꞌuloselabena.”
ꞌEnega muliyega tomota Yesu simatautena ga nigeya ꞌebweu yaita ꞌitootoo be ꞌienaida limana ꞌenaya.
Toꞌetoseyana nina tauna Debida ꞌina susu
(Madiu 22:41-46; Luke 20:41-44)
35 Ta ꞌenega Yesu Anuwa Tabu solanaya ꞌieꞌieꞌita tomota ꞌediya, ga ꞌieonedi, ꞌigwae, “Mwaꞌadega ga ꞌenega ꞌaina loina ꞌana toeꞌitao sigwae ꞌaene Debida ꞌina susuyega Toꞌetoseyana Keliso ꞌiapwesa, 36  *manuna lowa Yaluyaluwa Tabuna Debida ꞌigiesinapuna ga Debida Toꞌetoseyana nina ꞌiꞌawa ꞌinapwanena, ꞌigwae:
Yaubada ꞌiona ꞌigu ꞌInapwana ꞌenaya, ꞌigwae,
“ꞌAtaiguya ꞌumiyatowa be ꞌana laba
ꞌamu talauwalao yasaꞌu mwaꞌutedi ꞌaeyo ꞌubuninaya.”
37 Debida nina ꞌina ꞌInapwana Keliso, ꞌenega mwaꞌadega sana ga Debida ꞌina susuyega muliyega Keliso ꞌiapwesama?”
Ta boda maiboꞌadi Yesu ꞌina eꞌita nuwadi ꞌiꞌewena.
Yesu loina ꞌana toeꞌitao ꞌiꞌawa toꞌumaliyedi
(Madiu 23:1-36; Luke 20:45-47)
38 ꞌEnega Yesu ꞌieonedi, ꞌigwae, “Geyaꞌabo loina ꞌana toeꞌitao ꞌidi bubuna wamulimuliye. Manuna taudi adelidi tuga nadigega tuta yauna nuwanuwadi be ꞌadi ꞌoamao duduladi siꞌotedi be tomota gamwagamwanidiya sisakosakowasi be ꞌaene sida ꞌamayabedi. 39 Ta wate nuwanuwadi ꞌebemiya boboꞌadi Anuwa Tapwalolo ꞌediya, be wate sagali ꞌadi tutaya nuwanuwadi be bwaimaya sida miyatowa. 40 Ta wate tuta yauna tomota matadiya Yaubada ꞌena sisidasida dudulana, ta esi ꞌidi sida nina nigeya boboꞌana, manuna ꞌatediya sinuwanuwa mwaꞌadega ꞌiabe kwabulao sikaboꞌesedi be ꞌidi gwegweyao siꞌewadi. ꞌEnega maꞌetamo Yaubada eꞌisa toꞌumalina ꞌiꞌebwaꞌedi.”
Kwabula ꞌina ꞌebwayadaita
(Luke 21:1-4)
41 ꞌEnega Yesu ꞌebwayadaita ꞌana ꞌebesaꞌu deinaya ꞌimiyatowa, ga tomota yaudi ꞌidi ꞌebwayadaita mani sisaꞌusaꞌu ta Yesu ꞌiyoꞌoyoꞌo, ga toesaesao ꞌidi ꞌebwayadaita sinabwadi ꞌiꞌitedi, 42 ta wate kwabula gomagomabesona ꞌiꞌitena ꞌina ꞌebwayadaita toea ꞌeluwa namo ꞌisaꞌudi.
43  *ꞌEnega Yesu ꞌina tononoyao ꞌibwau egogonedima, ga ꞌieonedi, ꞌigwae, “Onaꞌaiꞌaila, kwabula gote ꞌina ꞌebwayadaita maiboꞌadi ꞌidi ꞌebwayadaita ꞌisinabwa sinedi. 44 Manuna maiboꞌadi ꞌidi tupwa sinabwana ꞌimiyami, ta esi kwabula gote gomagomabesona ta ꞌina mani maiboꞌana ꞌisaꞌuna, ga nigeya ꞌebweu wate ꞌina tupwa ꞌimiyami be ꞌenega ꞌana masula ꞌida gimwane.”
* 12:8 Ib 13:12 * 12:10 Sam 118:22-23; 1 Pi 2:6-8 * 12:17 Lo 13:7 * 12:18 Gu 23:8 * 12:19 2 Loi 25:5 * 12:26 Sia 3:2-6 * 12:29 2 Loi 6:5 * 12:31 1 Loi 19:18; Lo 13:9-10; Ga 5:14 * 12:33 Osi 6:6 * 12:36 Sam 110:1; Gu 2:34-35 * 12:43 2 Ko 8:12