6
ANasareti etoa laghe liula viliira ta Iesu
(Mat 13:53-58; Luk 4:16-30)
Iesu ghe kasu vulila masaliki eteae o, me ghe lao sio tale masalikina tuunga ateae. Kapuna disaepolo atoa laghe aimuli teeiela. +Vara nau manga ateva, me ghe tiuaala tani apasunga voto tale taumattu ngatoa tale ale nivelu eitaua ngateva. Oroieili taumattu laghe nongola inangari, me laghe mene ounala tani nongo, me laghe uela va, “Ia oia taumattu ngateva, eaa ghe ghaala inangari oia? Vaalua ghe ghaala ase alomasaanga ateva oia? Me vaalua me egheelei tee mirikolo sarasarakanaaili? Nim tau ngai atulu ale ia, nenge? Natuna ia Meri tue me nenga ila me Jeimis, Josep,* Jiuda me Saemon. Kapuna vause atoa la tokatoka teeita.” Laghe aaulia ngavalua o poli ghe sessaila etana.
+Iesu ghe uela etaira va, “Propete ateva ararina ateae tale isaa akapa masaliki. Me tale masalikina tuunga ateae, me elome tale mangalina atoa, me tale alena tuunga ateva, karika teae ararina.” Karika ghe rooroo tani ghelei righi mirikolo okae. Eghe nim saoaala nimane tale taumattu karika oroi, me ghe ghelei emasinailala. Eghe soghiaala uneira niaikaaiaa ta ngetana karika namuu.
Iesu ghe tau lao sio niuungu ta 12 disaepolo
(Mat 10:1, 5-15; Luk 9:1-6)
Me ghe lao ppae sio tale kasina masaliki tani apasunga. Me ghe kolo aitauaala kasangaulu ghalua (12) disaepolo, me ghe sungilala ghalua ghalua. Ghe tau lao sio matuutuliena tani tiu velu raroai ta taumattu ngatoa.
+Me ghe uela etaira va, “Am ghaa aikkatuluimim me am rau mene ghaa mene righi voto. Am rau mene ghaa righi inana, aikakkaai me righi viliki veu tale aikaai viliki veu. Am asae aikasukasu, me karika am mene ghaa ghalua aiaasae. 10 Arova am rekata tale kateae masaliki, me am toka tale lo ateva ale, am toka o, lomosina ta am kasu vuli lo ateae o masaliki. 11 +Me arova teae masaliki etam ghaaiem, me karika la ghaloanna tani nongo inangariimim, am kasu. Me nau eteva ngam aloanna tani kasu, am rariaa velu au kosa ta kekeimim, me aue la kila va voto la gheelei karika masina.”
12 Disaepolo atoa laghe kasula tani ppooaa tale taumattu ngatoa va la nna ngaioghioghiaa. 13 +Laghe tiutiu velu raroai, me laghe raarariaa oeli tale tau sessa atoa, me laghe gheelei emasinaila.
Herot ghe nongola kiukiuna Iesu
(Mat 14:1-12; Luk 9:7-9)
14 +King Herot ghe nongola kiukiu tale isaa o niuungu poli taumattu ngakapa atoa laghe kiukiuaa see Iesu, me katoa laghe uela va, “Jon tau ngai aasuu eteva ange totula tale nimate, liuna avalua o me sarasarakana ia tani ghelei mirikolo.”
15 Me katoa taumattu laghe ue va, “Ia Elaija.”
Mene katoa laghe ue va, “Ia propete ia, nongina mene katoa propete emua arau.”
16 Nau Herot ghe nongola ghe uela va, “Jon, ia o aghe sai pulela alona atiulu, ange mene sakesakela!”
Matemateaane Jon tau ngai aasuu eteva
17 Ia Herot ghe suula inangari me laghe poso atokala Jon. Laghe iriela me laghe atokaiela tale ale mata voovoo mausi Herodias, vausenna ateva tuena ta Pilip, ghe mene lai sariela. 18 +Poli Jon ghe uela ta Herot va, “Inangari nipaopao ateva eue va karika masina ta ughe mene lai sarila vausenna ateva tuem.” 19 Herodias ghe sessaieiliela ta Jon, me ghe aloannaailiila tani uvi ematea, me karika ghe rooroo. 20 Herot ghe kaakaarasi tani aitaraa Jon, poli ghe maamatautangailiia ta ghe kilakila va Jon ghulughuluena ia me manga ia. Nau ghe nongonongo ta ghe aaippooaa, ghe nannangaili me nannaane ghe maamaate, me ghe aloannaaili tani nongo.
21 Masi nau eteva ghe rekatala ta Herodias nau Herot ghe gheleila kinatama ninamanama ateae tani nnaa nau eteva Herot ghe lutula etana. Ghe gheleila ninamanama ateae ta namu ngatoa la uungu ta gavman, namuu ta soldia ngatoa, me namu nge Galilii etoa. 22 Laghe toka namanama, me natuna aliki vause ateva Herodias ghe kupi ssola tani ssiiuaa. Herot me lo atoa laghe namanama laghe masimasiangailiila nissiiua ngateae.
Herot ghe uela ta aliki vause ateva o va, “Sa ateva voto arova ukolomia etaghi, aue atau aatu.” 23 Herot ghe auliaala inangari nialokoi va, “Sa ateva voto arova ukolomi aue atau aatu. Arova uue va atau aatu kativilau tale peighi, aue atau aatu.”
24 Aliki vause ateva ghe kupi ghoala, me ghe lao sio tani kolomi kinna va, “Sa ateva voto asso kolomi king etana?”
Kinna ghe uela va, “Usso ue va, ‘Aghaloanna uruna ateva Jon tau ngai aasuu eteva.’ ”
25 Arovaeaata ta aliki vause ateva ghe kiri ssola ta king me ghe uela va, “Ghaine arau aghaloanna uruna ateva Jon tau ngai aasuu ia tale tivilau terei.”
26 King ghe nongola me ghe alousiusieiliila. Me poli ang ghe gheleila inangari nialokoi, me karika ghe aloanna tani palata ta mata namu ngatoa, karika ghe roola tani nongo vulu inangarina natuna Herodias. 27 King karika ghe aitoila. Ghe suula soldia ngateva tani laa ghaa uruna ateva Jon. Soldia ngateva ghe lao sio tale ale mata voovoo me ghe sai pulela alona atiulu Jon. 28 Ghe sau mae sio uruna ateva Jon tale terei etivilau me ghe taue lao sio ta aliki vause ateva. Me aliki vause ateva ghe laoainie sio ta kinna. 29 Kapuna disaepolo atoa Jon laghe nongola isaa o voto Herot ghe gheleila ta Jon. Laghe lao sio tani ghaa vaulanna ateva Jon, me laghe lao sio tani kaieinia.
Iesu ghe anginila 5,000 taumattu
(Mat 14:13-21; Luk 9:10-17; Jon 6:1-14)
30 +Apostolo atoa laghe oghi mae sio, me laghe toka teela Iesu. Laghe kiukiuaala voto laghe gheleila me inangari laghe auliaala ta taumattu ngatoa. 31 Iesu me kapuna apostolo atoa karika righi nauira tani namanama, poli oroieili taumattu ngatoa laghe mae taatara Iesu me laghe mene kasukasu. Liuna avalua o me Iesu ghe uela etaira va, “Ita lao ta pai kativilau karika righi taumattu etana, me am laa ghainoana.”
32 Ila nonga laghe kasula tale olimoira paanaka ateva tani lao tale vaara. 33 Taumattu ngatoa laghe tarailala ta laghe tiu ghoala, me laghe kilailala. Me oroi taumattu tale kateae kateae masaliki laghe kilala voto ateva laghe laolao etana, me laghe kasu emuemuela tani lao. 34 +Nau Iesu ghe ssola elae, ghe tarala oroieili taumattu ngatoa. Ghe alousiusi teeilala, poli ila nongina sipsipi etoa karika teva aitoiira, me ghe tiuaala tani apasunga oroi voto etaira.
35 +Nau sinaka ateva ang ghe suusuu, kapuna disaepolo atoa laghe lao sio ta ngetana, me laghe uela va, “Ange voovoo, me voto ateva oia nim vaara ia. 36 Sungi vellala me la lao tale righi masaliki kalakalangina, me la laa poli righi inana me la nama.”
37 Iesu ghe liula me ghe uela va, “Am taula righi inana, me la nama.”
Laghe uela va, “Ualoanna va ami laa poliaa velu ghalua ai silva koen tani poli inana tani anginila?”
38 Iesu ghe uela etaira va, “Ghaisa verete? Am laa tara.”
Nau laghe lao sio, laghe tarala verete ghalima me tee kko alua.
39 Iesu ghe uela ta taumattu ngakapa atoa va, “Am laa toka sio tale rarrasa, me am toka tale uela.” 40 Laghe tokala katoa kateva ai (100), me katoa ghalimangaulu (50). 41 Emulina Iesu ghe ghaala verete ghalima me kko alua, me ghe taatara saela epona liu me ghe kaili emasina saela, me ghe pirila, me ghe tiuaala tani taula ta kapuna disaepolo atoa va la taula. Me ghe koita teela kko alua. 42 Ila akapa ghe ssoilala nau laghe namanamala. 43 Emulina kapuna disaepolo atoa laghe kaai esokosokoiaala tapiri verete me tapiri kko. Laghe kaaila laka erooroo kasangaulu ghaluae (12). 44 Taita atoa laghe namala verete ghe roola ghalima airari (5,000).
Iesu ghe kasula epona tale paamanu
(Mat 14:22-33; Jon 6:15-21)
45 Arovaeaata ta Iesu ghe auliaala va kapuna disaepolo atoa laghe aikaaila tale paanaka ateva, me la muemue lao eBetsaida ta pai kativilau, me ia etoka me esungi velu mua taumattu ngatoa. 46 +Vara ghe suu vella taumattu ngatoa, me ghe saela tale motouru tani looloo sae.
47 Nau ang ghe voola, paanaka ateva ang ghe rekatala elome tale ateo talia ngateae, me Iesu nonga elae. 48 Ghe taatara va disaepolo atoa laghe oseose poi, me kuukuu eteva ghe aaoghila. Auena ghe pai, me Iesu ang ghe soosokotila. Ghe kasukasu epona tale paamanu eteva, me ang ghe anna tani laula. 49 +Nau disaepolo atoa laghe tarala Iesu ghe kasukasu epona tale paamanu eteva, laghe annaa va raroaina ia teva taumattu, me angeila ghe aaipiia, 50 poli ila akapa laghe taraiela me laghe matautueiliila.
Arovaeaata ta Iesu ghe sama teeilala, me ghe uela va, “Am rau mene annaa, ta aghi oia. Am rau mene matautu.” 51 +Me ghe aikaai teeilala, me kuukuu eteva ghe kapala, me disaepolo atoa laghe soghiaa saasakiaala ia o voto ateva ghe lutula. 52 Ta poli nannaaira karika marekate tani annaa me tani kila amasina malloeana verete.
Iesu ghe ghelei emasinala oroi tau sessa eGenesaret
(Mat 14:34-36)
53 Iesu me kapuna disaepolo atoa laghe ose longotila me laghe kautuula tale distriki eteva eGenesaret, me laghe rekati evukalala olimoira paanaka ateva. 54 Nau eteva laghe kkurela tale olimoira paanaka ateva, taumattu ngatoa laghe tara kilala Iesu, 55 me laghe ilou ekapa seela eGenesaret tani laa ghauliaa ta mene katoa va Iesu ange rekataala. Me tau sessa atoa, laghe sausau teeila me komoira tani laoainila kona laghe nongonongo nongina eaa Iesu ghe tokatoka. 56 Nau Iesu ghe laolao tale masaliki pisike me namuu masaliki me tale voto karika oroi masaliki etana, tau sessa atoa laghe aalokoila tale maketi, me laghe kookolomi esarasarakana Iesu, va erooroo va la poso sama ghinnanina, me lo atoa laghe posoposoa laghe maamasina.
+ 6:2 Jon 7:15. * 6:3 Josep Tale inangari nge Grik, Joses. + 6:4 Jon 4:44. + 6:8 Luk 10:4-11. + 6:11 Apos 13:51. + 6:13 Jms 5:14. + 6:14 Mat 16:14; Mak 8:28; Luk 9:19-20. + 6:18 Lev 18:16. 6:20 ghe nannangaili me nannaane ghe maamaate Kasina uru ngai laghe pitila, laghe uela va, ghe gheelei oroi voto. + 6:30 Luk 10:17. + 6:34 Nam 27:17; Mat 9:36. + 6:35 Mak 8:1-9. 6:37 silva koen Silva koen ativilau (denarius) erooroo aipolina kateva nau. + 6:46 Luk 5:16. + 6:49 Luk 24:37. + 6:51 Mak 4:39.