6
Qanuutautilaaŋa Minġuiqsiaġvium Uvluan
1 Jesus pisuŋniqsuq tamauna mukkaaksrat nautchiiviatigun minġuiqsiaġvium uvluani. Maliġuaqtiŋi pukuŋniqsut mukkaaksranik sanŋiyaqługich argaŋmiknik niġiaqsipḷugitaasiiñ.
2 Pharisee-ŋuruat apiqsruġniġaich, “Suvaata savakpisi minġuiqsiaġvium uvluani? Maliġutaksraġikkaptigun savakkumiñaitchusi ugluvak.”
3 Jesus-ŋum kiuniġai tamatkua, “Agliqisimasuknaġiksi sumik David-ŋumlu piqataiñḷu pisilaaŋat niġisuliqamiŋ.
4 David isiġniġuguuq tupqanun Agaayyutim. Aasiiñ qaqquksraqhuni tuniḷḷautauruamik Agaayyutmun niġiñiġaa aatchuqługich maliktigikkani. Maliġutaksraptigun kimununniiñ niqiksrautigitquŋiññiġaa taatnasiq qaqquq avataatigun agaayuliqsit.”
5 Jesus nipliġñiqsuqsuli, “Iġñiŋa Iñuum atanġuruq minġuiqsiaġvium uvluaniunniiñ.”
Aŋun Argalik Pannaqłuktanik
6 Atlami minġuiqsiaġvium uvluani Jesus katraġviŋmukhuni iḷisautriñiqsuq. Tavrani itmiñiqsuq aŋun argalik pannaqłuktanik.
7 Aglaliqirit suli Pharisee-ŋuruat patchisiksraiḷiqiniġaat Jesus savaaqaġasugalugu nalaunŋaitchuamik; naipiqtuġniġaat tautugiaqhutiŋ iłuaqsiriigisipmagaan iḷisratlaitchuamik minġuiqsiaġvium uvluani.
8 Aglaan Jesus-ŋum iḷisimaniġai isummatiŋich. Uvvaasiiñ nipliutiniġaa aŋun argalik pannaqłuktanik, “Makittin uvuŋaġutin.” Aŋun makitluni tavruŋaġniqsuq.
9 Jesus nipliutiniġai tamatkua, “Apiqsruġniaġipsi una, Nalliak maliġutaksrakuaġnaqpa: savaaqałiq nakuuruamik naagaqaa pigiitchuamik minġuiqsiaġvium uvluani? Ikayuqtuksrauvisa iñuŋnik naagaqaa piyaqquqtillugich?”
10 Qiñiqługich iñuich avatmiñi nipliġñiqsuq aŋutmun, “Isakkich argaktin!” Taatnaqman argai iłuaqsiñiqsut.
11 Aglaliqirit Pharisee-ŋuruatlu qinnallapiaġniqsut. Aasiiñ uqautigiaqsiñiġaat avatmun qanuġukługu Jesus.
Jesus Piksraġniqsuq Qulit Malġuŋnik Uqqiraqtinik
12 Taipkunani uvluni Jesus qimiġaamuŋniqsuq agaayutyaqhuni, unnuaq naatluguasiiñ agaayupluni Agaayyutmun.
13 Uvluqman iŋmiñuquniġai maliġuaqtini. Piksraġniqsuq qulit malġuiñik taiguutiqakkaġmiñik uqqiraqtinik:
14 Simon-mik atchikkaġmiñik Peter-mik suli aniqataaniglu Andrew-mik, James-mik suli John-mik, Philip-mik suli Bartholomew-mik,
15 Matthew-mik suli Thomas-mik, James-mik iġñiŋanik Alphaeus-ŋum suli Simon-mik taiguutiqaqtuaq Zealot-ŋuruamik,
16 Judas-mik iġñiŋanik James-ŋum suli Judas Iscariot-mik aatchuutigitniktuaq ilaanik aquagun.
Jesus Iḷisautriruq suli Mamititchiruq
17 Tavrakŋa Jesus atqaqatiginiġai maliġuaqtini qimiġaamiñ. Qichaġataġniqsuq qaiġiksaamun nunamun piqatigiplugich iñugiaktuat maliġuaqtigikkani. Iñugiaktuat iñuich aggiġñiqsut nakikŋaliqaa Judea-miñ Jerusalem-miñḷu suli nunaaqqiŋñiñ taġium siñaani atiqaqtuamiñ Tyre-miglu Sidon-miglu.
18 Utlautiniqsut tusaasukługu Jesus suli iłuaqsisukhutiŋ atniġñautmikniñ. Uvvasuli tamatkua iłuiḷḷiuqtitauruat irrusiqł̣uŋmiñ iłuaqsikkauniqsut.
19 Iñupayaat aksiguŋniġaat atakkii saŋŋiqaqhuni iŋmiñi iłuaqsitḷaplugich. Aasiiñ tamatkua utlautiruat ilaanun iłuaqsikkauniqsut.
Quviasuutitlu Isumaaġutitlu
20 Jesus-ŋum tautuŋniġai maliġuaqtini nipliqhuni,
“Quvianamiurusi inuqsraqtuasii;
Aŋaayuqautaa Agaayyutim pigigiksi!
21 Quvianamiurusi niġisuktuasii pakma;
Agaayyutim niġisuiqsitkisigaasi!
Quvianamiurusi alianniuqtuasii pakma;
Iglaġisirusi!
22 Quvianamiurusi iñuich uumigikpasi,
ayaksimakpasi pigilugu Iġñiŋa Iñuum aivakpasiunniiñ
suli nipliutigikpasi pigiitchuaŋuniḷusi.
23 Quviatchapiaġitchi tamanna atuumakpan, nuttaglusi quvianakun, atakkii akiḷiusiaksraqsi pakmani kamanaġniaqtuq. Itqaumasigik, sivulliaŋisa taatnautipmiraġigaich sivuniksriqirit.
24 Aglaan iqsiñamiurusi umialguruasii pakma;
qaġanaqtuaq iñuułiqsi isukłiññiaqtuq!
25 Iqsiñamiurusi niġisuiqsimaaqtuasii pakma;
niġisuliġisirusi!
Iqsiñamiurusi iglaqtuasii pakma;
kiñuvġugisirusi qialusiḷu!
26 Iqsiñamiurusi iñupayaat uqautigillautaqpasi.
Itqaumasigik, sivulliaŋisa uqautigillautaqmiraġigaich sivuniksriqiŋŋuaqtuat.
Piqpaksrił̣iq Uumiksririnik
27 “Aglaali naalaġniruasii uqautigipsi, Piqpagiyumagisi akiḷḷiḷiqsuqtigikkasi, iłuaqqutilugich uumigirigikkasi.
28 Apiqsruqsiuŋ Agaayyun iłuaqqutitqulugich tamatkua taiyuaniqłuutriruat ilipsitñik, agaayutilugich tamatkua iłuaqqutrigiŋisasi.
29 Kia qakiqpatin iqsrapkun, ki, maniyumagiñ igḷuanik iqsraqpich; kia iñuum piñiqpagu quppiġaan, ki, pipkaġumagiñ atnuġaanlu.
30 Kisupayaam apiqsruqpatin suqaġuguni qaiḷḷugu, suli kia tiguniqpagu pigikkan apiqsruġniaqnagu utiqtitqulugu.
31 Qanuq irrutitqusuugupsi atlanun iñuŋnun taatnatuntuuq irrutriyumuusi atlanik.
32 “Piqpaksrigupsi kisiitñik iñuŋnik piqpaksrigikkapsitñik suvaata akuqtuiñiaġasugivisi quyyatmik? Killuliqiritunniiñ piqpagipmiraġigaich tamatkua piqpagirigikkatiŋ.
33 Iłuaqqutigupsigik kisiisa iłuaqqutrigikkasi suvaata akuqtuiñiaġasugivisi quyyatmik? Killuliqiritunniiñ taatnaġaqtuttuuq!
34 Atugaksritñikkupsi tamatkunuŋa kisiitñun utiqtitchitḷaruanun atugaksraqtaaġmiknik suvaata akuqtuiñiaġasugivisi quyyatmik? Killuliqiritunniiñ atugaksritñikamiŋ killuliqiriqatmiknun utiqtitchivigitqupmiraqtut aktilaaŋatun!
35 Aglaan ilipsi, piqpagiyumagisi uumigirigikkasi, iłuaqqutilugich iñuich suli atuaksriḷḷugich niġiugisuŋatnagu utiqtitkisiñiḷugich. Taatnaġupsi akuqtuigisirusi kamanaqtuamik akiḷiusiamik, suli iġñiġigisigaasi Qutchiŋñiqsrauruam Agaayyutim iłuaqqutriruaq quyyataitchuanik pigiitchuaniglu.
36 Nagliktausitchi Aapapsisun nagliktuutiqaqtuatun.
Atanniił̣iq Atlanik
37 “Suksraunġiqnasi atlanik, suksraunġiqsauŋitchumausiḷi; pigiiññiġaiñiaqasi atlanik, pigiiññiġakkauŋitchumausiḷi; natqigutisimaaġlugich atlat, natqigutisimaakkauyumuasiḷi.
38 Aatchuġlugich atlat, aatchuusiaqaġumuasiḷi; aa, akuqtuigisirusi immiġḷugu uuktuun, naqiqsraġlugu, aŋalallugu, ulipkaulalugu: akiyaġniqtutilaapsitñun. [Agaayyutim aatchuġaġigaasi iġḷikkutaiḷaakun.] Uuktuutigikkaqsi atlanun taamna Agaayyutim uuktuutigigisipmigaa ilipsitñun.”
39 Jesus uqautiniġai atrikusautmik, “Qiñitlaitchuam iñuum sivulliġumiuŋ atla qiñitlaitchuaq iluqatik katakkisiruk nivviamun.
40 Maliġuaqti kamanatluŋitchuq iḷisautrimiñiñ, aglaan iḷisaqtaupayaaq naatchigumi iḷisaaġmiñik atrigaigutigisigaa iḷisautriñi.
41 “Suvaata tautukpiuŋ irriutaŋuluuraq aniqatvich iraani, aasiiñ suliqutigisuŋaqnagu qirugraitchiaq iripni?
42 Qanuq uqautriñiaġniqpich aniqatiupnun, ‘Aniqatmaaŋ, piiġḷagu irriutaŋuluuraq iripniñ!’ qiñisuŋaqnagu qirugraitchiaq iripni? Ukpiŋŋuaqtii! Sivulliulugu piiqsirruŋ qirugraitchiaq iripniñ. Qiñilguniaġiñḷi nalupqinaiġḷugu irriutaiqsił̣iksran aniqatvich iraaniñ.
Napaaqtuq Iḷisaġigaat Asiaŋigun
43 “Napaaqtuġiksaaq nauritḷaitchuq asiaġiitchuanik, naagaqaa napaaqtuġiitchuaq asirritḷaitchuq nakuuruanik.
44 Napaaqtupayaaq iḷisimanaġaqtuq asirrianigun; pukutlaitchusi aqpiŋñik kakitḷaġnaniñ, naagaqaa asiaviŋñik kakitḷaġnaqaqtuanik uqpiŋniñ.
45 Iñullautaq nakuurualiqiruq atakkii nakuuruamik isumaqaqhuni; iñullautauŋitñami pigiitchualiqiruq atakkii pigiitchuamik isumaqaqhuni. Taatnamik, iñuk uqaqami irrusipiani salapqiġaa uqałiġmigun.
Malġuk Tuppirik
46 “Taiguqtaksraġiŋitchipsitŋa Atanipsitñik kamagiyumaŋitkupsigik uqauttutigikkatka ilipsitñun!
47 Kiña iñuk uvaŋnukkumi naalaġniḷugich uqałiġikkatka aasiiñ tupigilugich—iḷisautigisigipsi qanuq atriqaqtilaaŋanik.
48 Taamna atriqaqtuq iñuŋmik nappairuamik tupiġmiñik nivakhuni itisipḷugu aasii iḷipḷugu turvia uyaġaŋmun. Kuuk uliqłukman qasaqtaqługu taamna tupiq auliyaŋitchuq atakkii payaŋaitḷuni.
49 Aglaan kiña iñuk tusaaruaq uqałiġikkamnik tupigiŋitḷugich atriqaqtuq iñuŋmik nappairuamik tupiġmiñik nunamun turviiḷaaqługu; uliqłuum qasaqtaqmagu taamna tupiq ulġuruq siqumitipiaqhuni.”