9
Jesus Aullaqtitkai Qulit Malġuich Maliġuaqtini
1 Jesus-ŋum katipkaqamigich qulit malġuich maliġuaqtini saŋŋiksriññiġai anitchitḷasipḷugich irrusiqł̣uŋnik suli mamititchitḷasipḷugich atniġñautinik.
2 Taatnaanikami tuyuġiniġai quliaqtuaġiaquplugich aŋaayuqautaanik Agaayyutim suli iłuaqsiitquplugich atniġñaqtuanik,
3 nipliqhuni, “Aullautriñiaqasi iglaugupsi: ayaupiamik unniiñ iŋiularim puukataŋanik unniiñ niqiksrapsitñiglu unniiñ maniŋmiglu naagaqaa atnuġaatqiutiksrapsitñik.
4 Kisupayaam akuqtuqpasi nayuutiyumausi taavrumani inaani aullaġniałłapsitñunaglaan taavrumakŋa.
5 Iñuich nani akuqtuŋitpasi unitchumagiksi taamna nunaaqqiq aasii ipsuktuġlugu apyuq isigapsitñiñ. Taamna kilgutaugisiruq iliŋitñun akuqtuiŋisilaaŋatnik tusaayugaaġiksuamik.”
6 Maliġuaqtit aullaqamiŋ iglauniqsut nunaaqqiurapayaatigun quliaqtuaqhutiŋ tusaayugaallautamik suli mamititchipḷutiŋ iñuŋnik nanipayaaq.
Herod-ŋum Qanuġviił̣ha
7 Herod-ŋum, aŋalatauruam Galilee-mi, tusaaniġai iluqaisa Jesus-ŋum savaaŋi. Tupaŋaniqsuq atakkii iñuich uqaqhutiŋ John Paptaaqtitchiri iñugutqiŋñipḷugu,
8 iḷaŋich uqaqhutiŋ Elijah sagviġñipḷugu, iḷaŋitsuli uqaqhutiŋ sivuniksriqiri iŋiḷġaaqnisaq iñugutqiŋñipḷugu.
9 Herod nipliqsuq, “Uvaŋa John niaquiqsitaġa, aglaan una iñuk kisuuniqpa tusaqsraġikkaġa tamatkunuuna?” Taatnamik iḷitchuġisuŋniġaa Jesus kisuutilaaŋa.
Jesus Niġipkairuq 5,000 Aŋutinik
10 Uqqiraqtit utiqamiŋ uqautigaat Jesus iluqaanik savaaġikkaġmiknik. Uvvaasiiñ aullaqatiginiġai kisiitñik nunaaqqianun Bethsaida-m.
11 Iñugaaġruich tusaakamitruŋ maliŋniġaat. Jesus-ŋum paġlaplugich uqautiniġai aŋaayuqautaanik Agaayyutim, suli iłuaqsipḷugich tamatkua ikayuġnaqtuat.
12 Unnuksraaqhuni siqiñiq nipipman, qulit malġuk maliġuaqtit utlaŋniġaat Jesus nipliutiplugu, “Tuyuġikkich iñuich nunaaqqiuranun suli nautchiiviḷiŋnun nullaġniuraġiaqulugich suli niqiksraġiaqulugich, atakkii iñuiḷaamiittugut.”
13 Jesus nipliutigai, “Naagga! Aglaan ilipsi, aatchuqsigich niqiksraŋitñik.” Tamatkua kiuniġaat, “Uvva piqaġaluaqtugut tallimanik qaqqiaŋuranik suli malġuŋnik iqalugauraaŋnik. Tauqsiġiaquvisigut niqiksraŋitñik iñugaaġruich?”
14 Aŋutit 5,000-siyuŋnaq iñugiaktigirut tarani. Jesus nipliutigai maliġuaqtini, “Iñuich aquvititchigik malġukipiaq quliŋullaalugich.”
15 Maliġuaqtit iñupayaat aquvitinniġaich.
16 Jesus tiguniġai tallimat qaqquurat suli malġuk iqalugauraak aasii aaġluqhuni qiḷaŋmun quyyatigiplugich. Avguaġai qaqqut iqalugauraaglu qaitḷugich maliġuaqtimiñun autaaġutigitquplugich iñuŋnun.
17 Iñuich niġiñiqsut niġisuiġataqhutiŋ. Tavra maliġuaqtit immiġñiġaich qulit malġuk aguupmaich iḷakunik.
Peter-m Uqautiginiġaa Kisuutilaaŋa Jesus-ŋum
18 Iḷaatniguuq Jesus agaayupman kisiŋŋuqhuni maliġuaqtaiñ utlaŋniġaat. Jesus-ŋum apiqsruġniġai, “Kisuunasugivatŋa iñuich?”
19 Maliġuaqtaiñ kiugaat, “Iḷaŋisa uqaġigaat John paptaaqtitchiraunipḷutin, iḷaŋisasuli Elijah-ŋunipḷutin, atlatlu uqaqhutiŋ sivuniksriqiri iŋiḷġaaqnisaq iñugutqiŋñipḷugu.”
20 Jesus apiqsruġniġai, “Ilipsiasiiñ? Kisuunasugivisitŋa?” Peter-m kiuniġaa, “Ilvich Christ-ŋurutin, anniqsuqti akiqsruutauruaq.”
Jesus-ŋum Uqautiginiġaa Tuqułiksraniḷu Aŋipkakkaułiksraniḷu
21 Jesus-ŋum iñiqtillapiaġniġai uqautigitquŋitḷuni kisuutilaaġmiñik kimununniiñ.
22 Uqautipsaaġniġai, “Sivulliuqtiġruatlu, qaukłiŋisa agaayuliqsitlu suli aglaliqirit nagliksaaqtitkisigaat ayaglugulu Iġñiŋa Iñuum tuqulluguasiiñ. Aglaan piŋayuakkun uvlut aŋipkakkaugisiruq.”
23 Iluqaisa nipliutiniġai, “Kia iñuum maligukkumiña suksraaqtaksraġigaa pisułłi, iqsriutilugu sanniġutani uvluġaġikpan aasii maligluŋa.
24 Atakkii kia iñuum anniġiniaġumiuŋ iñuułłi tammaigisigaa, aglaan kiapayaaq tammaiyumiuŋ iñuułłi piqutigiluŋa piññakkisiruq iḷumun iñuułiġmik.
25 Iñuum piññaktaaġiłhiñaugaluaġaa suurapayaaŋa marruma nunam aglaan tammautigisigaa iñuułłi. Sakuuguraġniałha sumun atuġumiñaitchuq!
26 Iḷapsi kanŋugivalukkaatŋa iḷisauttutitkalu sivuġaatni iñuich suksraqaŋitchuat Agaayyutmik. Taatnatun Iġñiŋan Aŋutim kanŋugigisipmigaaptuuq utiġumi kamanautiqaġuni aapamisun piqasiġuni ipqitchuanik isaġuliŋnik.
27 Iḷumun nipliutigipsi, Iñuqaqtuq iḷaŋitñik uvani makitaruat tuquŋaiñŋaġmiŋ qiñiġniatuanik Agaayyutim aŋaayuqautaanik.”
Jesus-ŋum Atlaŋŋuqtiłha
28 Akunniqsaaŋanikman Jesus-ŋum kayuŋiutiplugich Peter-lu, John-lu suli James mayuġniqsuq qimiġaamun agaayutyaqhuni.
29 Agaayupkaqługu qiññaŋa atlaŋŋuġniqsuq atnuġaaŋiḷu qivliqisirauraqhutiŋ.
30 Tavrakŋatchiaq malġuk aŋutik uqaqatiginiġaak Jesus. Taapkuak Moses-lu Elijah-lu
31 aasiiñ qiññaŋak qaummaġił̣allaŋniqsuq. Uqaqatiginiġaak Jesus tuqqutaułiksraŋagun Jerusalem-mi Agaayyutim sivunniutaagun.
32 Peter-lu piqataiḷu siñiŋnialiḷḷapiaġniqsut, aglaan itiqamiŋ tautuŋniġaat Jesus kamanałhagun qichaqatigiplugu malġuk aŋutik.
33 Aŋutik unitkaqsipmatku Jesus Peter-m nipliutiniġaa, “Ataniiq, nakuullapiaqtuq uvaniiłiqput. Nappaitquguptigut nappaiñayaqtugut piŋasunik palapkaaksranik, atautchimik ilipnun, atautchimik Moses-mun suli atautchimik Elijah-mun.” Iḷisimaŋitkaluaġniġaa uqaġikkani.
34 Peter uqaqtitlugu nuviyam qulaŋiutiġniġai; maliġuaqtai iqsitchaŋniqsut nuviya qulaŋiutipman.
35 Nipi nipliqsuq nuviyamiñ, “Tavrataamna Iġñiġa piksraqtaaġikkaġa; naalaġniyumagiksi.”
36 Uqaġuiqman Jesus kisiŋŋuġniqsuq. Taipkunani uvluni maliġuaqtaiñ uqautigiŋiññiġaat kisumununniiñ tautukkaqtiŋ.
Jesus Iłuaqsipkaiñiqsuq Nukatpiaġruŋmik Irrusiqł̣uliŋmik
37 Uvlutqikman Jesus-lu piŋasutlu maliġuaqtai atqaqamiŋ qimiġaamiñ iñugiaktuat iñuich paaġniġaat Jesus.
38 Iñuk nipliġñiqsuq akunġatniñ iñugayaat, “Iḷisautrii, tautullaguŋ iġñiġa, tarra iġñitualuga.
39 Irrusiqł̣uum aŋalatmani kapyaaqsiñiqsuq. Ilaa qiluraġallapiaġaqtuq suli innuliqiaqsiruq qaniġmigun. Irrusiqł̣uum atniaqtuiñaġaa suli unitḷaiqł̣ugu.
40 Uqapsaaġaluaġitka maliġuaqtitin anitquplugu taamna irrusiqł̣uk aglaan anipkalguiññiġaat.”
41 Jesus kiusriñiqsuq, “Ukpiqutaiññiaqpat ilipsitñi. Naagasuli killukuaqmiusi. Qanutunaglaan nayuqtigiraksraġivisi? Qanutunaglaan igḷutuqtigiraksraġivisi?” Tavrali nipliutiniġaa iñuk, “Uvuŋautisaqsiuŋata iġñiġiñ!”
42 Nukatpiaġruum utlautiłhani irrusiqł̣uum ulġuqsraaqtinniġaa nunamun qiiqsruqtitkaqsipḷugu. Jesus-ŋum iñiqtiġniġaa irrusiqł̣uk aasiiñ mamititlugu nukatpiaġruk utiqtitlugu aapaŋanun.
43 Iluqatiŋ iñuich quviġusuutiginiġaat kamanaqtuaq saŋŋigikkaŋa Agaayyutim.
Jesus-ŋum Uqautigilgitkaa Tuqqutaułiksrani
Iñuich quviġusuktitlugitsuli Jesus-ŋum savaaġikkaŋanik nipliutiniġai maliġuaqtini,
44 “Piiguġniaqnagu una uqauttutiginiakkaġa ilipsitñun! Iġñiŋa Iñuum aatchuutigikkaugisiruq iñuŋnun tuqqutqulugu.”
45 Aglaan qanuutautilaaŋa uqautigikkaŋan iriqsimaniqsuq maliġuaqtaiñiñ. Taatnaqługu kaŋiqsiḷguiññiġaat. Taluqsraqhutiŋ apiqsrulguiññiġaat taavrumuuna.
Kiña Kamanaġniqsrauva?
46 Maliġuaqtit qapiqtaiḷitraaqsiñiqsut nalliqtiŋ kamanaġniqsraupmagaan.
47 Jesus-ŋum iḷisimaniġai isummatilaaŋat. Qiññuaġniġaa iḷiḷgaaq inillakługu saniqqamiñun
48 nipliutiplugich tamatkua, “Kisupayaam akuqtuġumiuŋ iḷiḷgaaq pisigiluŋa tavra akuqtuġaaŋa; suli kisupayaam akuqtuġumiña akuqtuġisipmigaa taamna tuyuġirigikkaġa. Iñuk kamanaiññiqsrauruaq akunnapsitñi ilaa kamanaġniqsrauruq.”
Akitñaqtuqtinġitchuaq Uvaptiknun Iḷagillapiaġikput
49 John nipliqsuq, “Ataniiq, tautukkikput iñuk anitchiraġaqtuaq irrusiqł̣uŋnik atuqługu atqiñ. Iñiqtiġikput atakkii uvagut iḷagiŋitḷugu.”
50 “Nutqaqtinniaŋaiqsiuŋ,” Jesus-ŋum nipliutiniġaa atlatlu maliġuaqtai, “Atakkii kiñapayaaq akiḷḷiḷiqsuŋitchuaq ilipsitñik ilipsitñuktuqtuq.”
Iḷaŋisa Samaria-ġmiut Akuqtuġunġitchaat Jesus
51 Jesus-ŋum iḷitchuġikamiuŋ utiqtuksraułłi Agaayyutmun isummiġñiqsuq Jerusalem-mugukhuni.
52 Iglaułiġmiñi tuyuqaġniqsuq uqqiraqtiŋnik sivumiñi nunaaqqianun Samaria-m itqanaiyautitqupluni tukkuksraġmiñik.
53 Aglaan iñuich tarani akuqtuŋiññiġaat atakkii Jerusalem-muŋniaqhuni.
54 James-ŋum suli John-ŋum, maliġuaqtikkiñ, tautukamitku taamna nipliutiniġaak, “Ataniiq, qiññuaquvisiguk ikniġmik qiḷaŋmiñ piyaqquityaqulugu tamatkuniŋa?”
55 Jesus-ŋum kiŋiaqługich iñiqtiġniġai.
56 Aasiiñ Jesus maliġuaqtaiḷu iglauniqsut atlamun nunaaqqiuramun.
Iluqnaunġitchuat Maliġuaqtit
57 Igliqtaułiġmikni iñuum nipliutiniġaa Jesus, “Malikkisigikpiñ napmupayaaġuvich.”
58 Jesus-ŋum kiuniġaa, “Kayuqtut sisiqaqtut, suli tiŋmiurat siḷami ugluqaqhutiŋ, aglaan Iġñiŋa Iñuum iniksraitchuq minġuiqsiaġviksraġmiñik.”
59 Jesus-ŋum atla iñuk nipliutiniġaa, “Maliŋŋa.” Aglaan taavruma iñuum nipliutiniġaa, “Ataniiq, sivulliulugu aiḷaŋa iḷuviġiaġlugu aapaga.”
60 Jesus-ŋum kiuniġaa, “Ki, tuquŋaruat iḷuviġḷitruŋ tuquruaġikkaqtiŋ. Aglaali ilvich quliaqtuaġiaġiñ aŋaayuqautaanik Agaayyutim nanipayaaq.”
61 Atla iñuk nipliqsuq, “Ataniiq, malikkisigikpiñ. Aglaan sivulliulugu qiñiġuiqsaaġiaġlagich iḷagikkatka.”
62 Jesus-ŋum nipliutiniġaa, “Kiña iñuk nunniuqtuaq kiŋiaŋŋatigalugu atuġumiñaitchuq sumun aŋaayuqautaani Agaayyutim.”