10
Mani gu mburi wari thamthagi.
Matiu 19.1-9
Zisas mbaram mba ŋgu thav, khavgia vov, Zudia fhaiŋ shɨgim, gumgi gu mbigi vhɨrve zav, maam ana phok thɨgi. Ana maam Fhe Bakɨme buni vhuuin mbe suaŋgiap, maaŋ thav vov, Zordan mbɨ thugap mueŋ nderen hɨgi. Ana muen hɨgim, gumgi gu mbigi vhɨrve taagia zav, maaŋ ana phok thɨgi. Mbe maaŋ ana phok thɨgim, ana taagia won tɨva mbuav, maam Fhe Bakɨme buni vhuuin vhɨra mbe nzuai.
Ana mba tugen Fhe Bakɨme buni vhuuin mbe nzuav kim, Fherasiŋ mbari zav anan mparav anan nzarigi, “Ndu khar nza suaŋ, nzan tɨv ram nzuai. Guma won muuŋ thamthargane nzerarame?”
Ana mbe ŋgarkarav khaŋ mbe nzuai, “Moses ramgi tɨvar muun zav nde suaŋgi?”
+Mbe khaŋ nzuai, “Moses khuen nza khɨrigi. Guma the wo muuŋ thamtha saŋv, gava thueŋ khergip, ana thamtharga kamen ana suaŋgip, mba gaven anan nɨɨŋgip, zam ana thamtharga.”
Zisas mbe ŋgarkarav khaŋ nzuai, “Nde pani havhargim, Moses maaŋ muuŋgiap nde nzuav mba kameŋ khergi.” +Ana thav khaŋ mbe nzuai, “Fhum guarara Fhe Bakɨme za kha nuian gu bigi ga mbuav, ana guma gu mbiga muuŋgi. ++Maaŋ muuŋgiap, guma won muuaŋ tɨgav, ana wo ndia gu niamuuŋ thav, ana wo muuŋ phorgap, mani wani tɨga ki. Mani wani ga tɨgap, wani phorga havhargi. Mani wani shɨrav, wani hiarga fhu. Mani wani phorga havhargia, guma bavira gari gangana mbui. Maaŋ muuŋgip, Fhe Bakɨme bigɨn thanin wani phorgɨrim, guma ni shɨgɨ thari.”
10 Mbe taagia phena vhen vergap, Zisas phorga rui gumgi mba bigeŋ ga nzuav anan nzarigi. 11  +Ana mbe ŋgarkarav khaŋ mbe nzuai, “Guma the wo muuŋ thav harigi mbigar tɨgɨrga, mba guma won muun farfagiap, ruan harigi mbiga ndigi tɨva muuŋgi. 12 Mbiga the won mana thav harigi guman tɨgɨrga, ana wo mana farfagiap ruan harigi guma ndigi tɨva muuŋgi.”
Zisas gum tari bisarire.
Matiu 19.13-15; Ruk 18.15-17
13 Gumgi gu mbigi tari bisarire ndigap, Zisas han zi. Mbe ana wo farven mbe sur zav, mbe mbe ndiav ana han zim, ana phorga rui gumgi mbe vhegi. 14  +Mbe mbe vhegim, Zisas ne gangiap, ndav ana mbatɨgim, ana khaŋ mbe nzuai, “Nde fhura mba tarire ganɨrim, mbe na han zɨri. Nde mbe thɨvɨ thari. Khaŋ muuŋgi tarire fara muuŋgi ntɨɨri, mbe Fhe Bakɨme wo gumgi gu mbigi garim, mbe ana piin ki ntɨɨri ma. 15  +Gu guigira nde nzuai, maaŋ muuŋgip guma the tara bisaneŋ Fhe Bakɨme vuzvugiap, ana piin ki tɨva fara mbui fhu. Mba guma Fhe Bakɨme wo gumgi gu mbigi garim, mbe ana piin ki ntɨɨri phorgɨ kegɨrga fhu.” 16 Ana nen mbe suaŋgia thugap, mba tari bisarire ndiav, mbe fhuav, wo farven mbe suav, ŋgɨrkama vhuun mbe ndɨɨi.
Ŋkɨɨ kɨvgi guma.
Matiu 19.16-30; Ruk 18.18-30
17 Zisas ŋgɨrkama vhuun mba tari ga nɨɨŋgiap khavgia vuim, guma mbe khuafɨ zav, wo thɨpani phɨrgia Zisas nɨma faav, khaŋ ana nzuai, “Ndɨkndɨgi vhuuin nza khɨvi guma rum, ndu guman vhuuŋ ma. Gu ram muuŋgip zazera mbara muuŋgia ki bɨɨŋbɨɨŋ ndigirie?”
18 Zisas ana ŋgarkarav khaŋ ana nzuai, “Ndu thaŋ nzuav guman vhuun na rɨgi. Guman vhuuŋ the ki fhuvara, Fhe Bakɨme nduara guman vhuuŋ ma. 19  +Ndu Fhe Bakɨme Moses ga nɨɨŋgi tɨvi kaŋgi. Ndu guma shogiri ana rɨmɨ thari, ndu hara guma muuŋ ruarir ana ndi thari, ndu kɨmɨ thari. Ndu bigi shɨshɨgɨ thari, ndu fhura gumgi nɨfhɨ sɨv mbe bigi ndi thari. Ndu wo ndia gu niamuuŋ piin kɨv mani buni mbararari.”
20 Ana ana ŋgarkarav khaŋ nzuai, “Ndɨkndɨgi vhuuin nza khɨvi guman rum, gu fhum taranera mba tɨvi zɨn vuav kav, ntige guma ruma muuŋgi.”
21  +Zisas mbaram mba guma garav, ana vuzvugiap, khaŋ ana nzuai, “Ndu bigɨn mueŋ khegi. Ndu ŋgɨv, za wo bigi ndi maaŋrim, mbe nta vhezgirim, ndu mba ŋkɨɨr mba bigi sosuagi gumgir nɨɨŋgiri. Ndu maaŋ muuŋgirga, ndu Hevenan guigira bigi vhuuiŋ guarira kɨrga. Ndu maaŋ muuŋgip, na phorgɨ ruri.”
22 Mba guma mba kameŋ mbararagiap, khom anan fevgi. Ana kaŋgi, ana guigira bigi vhɨrkɨvgi guma ma. Ana maaŋ muuŋgiap ndav simgiap, vugi.
23  +Zisas mbaram phokphoga garav, khaŋ wo phorga rui gumgi ga nzuai, “Ŋkɨɨ kɨvgi gumgi, mbe Fhe Bakɨme wo gumgi gu mbigi garim, mbe ana piin ki ntɨɨri phorgɨv kɨrgane suaŋv, mbe ŋaara mbatɨgar muuŋgirga.”
24 Mba Zisas phorga rui gumgi ana kameŋ mbararagiap ŋgava mbatɨga muuŋgim, Zisas taagia khaŋ mbe nzuai, “Tari, guma Fhe Bakɨme wo gumgi gum mbigi garim, mbe ana piin ki ntɨɨri phorgɨ kɨrgane suaŋv, ana ŋaara mbatɨgar muuŋgirga. 25 Kemor shagi sai suuŋ thoon ŋgɨr zav, ana ŋaara mbatɨgar muuŋgirga fhu. Ŋkɨɨ kɨvgi guma, ana Fhe Bakɨme wo gumgi gu mbigi garim, mbe ana piin ki ntɨɨri, ana mbe phorgɨ kɨrgane saŋv, ana ŋaara mbatɨgar muuŋgirga.”
26 Ana ne mbe nzuaim, mbe guigira ŋgava mbatɨga muuŋgiap, ndɨkndɨgi vhɨrve ga mbuav, nduarira wari ga nzuai, “Maaŋgi the zazera mbara muuŋgia ki bɨɨŋbɨɨŋ ndigirie?”
27  +Zisas mbe garav khaŋ mbe nzuai, “Mba bigi guman tuktɨgi fhu. Fhe Bakɨme za kha bigin muunga ne tuktɨgi.”
28 Pita mbaram khaŋ ana nzuai, “Nza ndu zɨn vuav, nza za wo bigi thav ndu zɨ rui!”
29 Zisas mbaram khaŋ ana nzuai, “Gu guigira ndu nzuai, guma the na buni vhuuiŋ gum na ndɨkndɨgap wo phena thav wo fegi gu ŋgugi, wo meeiŋ gu bivi, wo ndia gu niamuuŋ won tari gu mɨni thav na zɨ rui, 30  +mba guma ntige kha nuianan Fhe Bakɨme guigira bigi vhɨrver ana nɨɨŋgirga. Ana mba fhum ki bigi, ana guigira nta kambararga. Ana pheni vhɨrve guarira anan nɨɨŋv, fegi gum ŋgugi, meeiŋ gum bivi, ndegmbori, gum tari vhɨrve, mɨni, ana ntan ana nɨɨŋgirga. Ana vhɨra kha nuianan gumgi ana farfarga tɨvi, ana vhɨra nta ndirga. Ana zumgum zazera mbara muuŋgia ki bɨɨŋbɨɨŋ ndigirga. 31  +Ntige kha tugen fharav ki gumgi vhɨrve, mbe zumgum zɨn kɨrga. Ntige zɨn ki gumgi vhɨrve mbe zumgum fhararga.”
Zisas tuga mpuanin wo rɨmɨnga ne bun suaŋgiap, ntige wom wo rɨmɨnga ne bun nzuai.
Matiu 20.17-19; Ruk 18.31-33
32  +Zisas wo phorga rui gumgir kov mbe Zerusareman ndai. Mbe ndav Zisas fharigim, ana phorga rui gumgi, ana zɨn mbe ndav, mbe ŋgava mbatɨga muuŋgi. Mbe phorga ndai gumgi gu mbigi vhɨra rivgi. Zisas taagia wo farasegi 12 thɨgi ŋaara gumgir kov, mbe gaar vugap, ana won hɨgɨrga bigi bun mbe nzuai. 33 Ana khaŋ mbe nzuai. “Nza Zerusareman ndai. Nza Zerusareman ndarim, guma the Fhe Bakɨme Guma Guara thuuŋ dorgɨp, ana suaŋv kama shɨrav, ana ndim, Fhe Bakɨme rotu gari gumgir pani gum Zudaiŋ tɨvi vhuuiŋ kaŋgi gumgi farve khɨngirga. Mbe khaŋ ana suanga, ‘Ndu rɨmɨnga.’ Mbe maaŋ ana suaŋgip, ana shogirim, ana rimgirgane suaŋv, ana ndim harigi ŋgu ntɨɨri fararar mbararga. 34 Mba harigi ŋgu ntɨɨri, mbe ŋgɨza bunin ana suaŋv, ana sɨɨŋv, ana parɨv, ana kharɨv, ana shogirim, ana rimgirga. Ana rimgirim, ra phuni khegene vhɨzgirga, ana taagip khavgirga.”
Zems gum Zon zɨ bakɨni ndirgane vuzvugi.
Matiu 20.20-28
35 Zebedi kamani, Zems gu Zon, mbaram Zisas han zav khaŋ ana nzuai, “Ndɨkndɨgi vhuuin nza khɨvi guma rum, ŋka bigɨn mueŋ ga nzuav ndun nzai. Ŋka ndun nzararim, ndu ŋkan kurav ŋka ndim mba bigen muuŋgiri.”
36 Zisas manin nzarigi, “Gu ŋkon kurav ram ŋkon muuŋrie?”
37 Mani ana ŋgarkarav khaŋ nzuai, “Ndu zɨ bakɨme gum ŋkasŋka ndigip, ndu ŋka the ndim wo guva haren farim, ana ndu guva haren perarim, ŋka the ndu ŋkɨn haren perarga.”
38  +Zisas mani ŋgarkarav khaŋ nzuai, “Ŋko mba bigeŋ nɨɨeŋ kaŋgiap, ne ga nzuav nzai fhuvara. Ŋko gu mbɨrga mbɨ khɨnigeŋ, ŋko niŋgen mbegɨrie? Ee, ŋko gu ruarga mbɨ shirɨ, ŋko vhɨra ana ruagirie?”
39  +Mani ana ŋgarkarav khaŋ nzuai, “Ahaŋ, ŋka tuktɨgi.”
Mani maaŋ nzuaim, Zisas mbaram khaŋ mani ga nzuai, “Ŋko gu mbɨrga mbɨ khɨnigeŋ, ŋko niŋgen mbɨrga. Ŋko gu ruarga mbɨ shirɨ, ŋko vhɨra ana ruarga. 40 Ŋko mba na guva hareŋ gum na ŋkɨn haren pigɨ za nzai ne, ne na bigɨn fhuvara. Mba ŋani Fhe Bakɨme bigɨn ma. Ana mba ŋani pigɨrga gumgi, ana mbe kaŋgiap, mbe ndi muuŋgi ŋani ma.”
41 Zems gu Zon nen Zisas ga suaŋgim, ana mba farasegi phɨkthɨgi ŋaara gumgi mba kameŋ mbararagiap, mbe ne nzuav zam Zems gu Zon ga vhegi. 42  +Mbe Zems gum Zon ga vhegim, Zisas mbaram mben kamgim, mbe ana han zim, ana mbe fugap, khaŋ mbe nzuai, “Nde kaŋgi, harigi ŋgui gumgi, mbe won gumgi gu mbigi gari gumgir pani kav, mbe guigira wo gumgi gu mbigi gari. Mbe guigira mben piin kɨv, mbe zɨri ndiv vun kuamkuargane, mbe ne vuzvugi. Mben gumgi bakɨvi, khaŋ tɨgav havhargia mbe buni mbarara nta zɨn ŋgɨr zav mbe gumgi gu mbigi ga nzuai.
43  ++“Gu nde nzuai, mba tɨv nden kɨ thari. Guma the nde rɨgar zɨ bakɨme kɨ saŋv, ana za wo mbevav nde ŋaara guma kɨri. 44 Guma the vhɨra nde rɨgar fharav kɨr saŋv, ana za wo mbevav, za fhura kha gumgir ŋaara guma kɨri. 45  +Fhe Bakɨme Guma Guar, ana vhɨra ana gumgi anan ŋgarɨ zav ana zɨgi fhuvara. Ana fhura gumgir ŋaara guma kɨr zav zɨgi. Ana fhura mben ŋaara guma kɨv, vhɨra mbe suaŋv rimgiv, taagi gumgi gu mbigi vhɨrve ga vhezgip, mbe ndir zav zɨgi.”
Zisas Bartimeus kurigim, ana taagia nzerigi.
Matiu 20.29-34; Ruk 18.35-43
46 Zisas wo phorga rui gumgir kov, mbe ndav vo, Zerikon hegi. Mbe Zerikon hegap, Zisas wo phorga rui gumgi gum mba Zisas phorga ndai gumgi gu mbigi vhɨrve, mbe Zeriko thav vuim, rɨmani mbatɨgi guma Bartimeus, ana maaŋ ki. Bartimeus ana Timeusan kam ma. Ana mba tuap gaar perav kav, ŋkɨɨ ga nzuav, nzambara mbatɨgar gumgi ga mbui. 47  +Ana maaŋ perav kav mbararagim, mbe khaŋ nzuai, “Nasaret guma Zisas mbar zi.” Ana ne mbararagiap, kama bakɨmen kaav khaŋ nzuai, “Zisas, Devitan Kam, ndu nan korar muuŋ!”
48 Ana maaŋ nzuaim, gumgi gu mbigi vhɨrve ana vhegap, khaŋ ana nzuai, “Ndu wo thɨni mpɨra.” Mbe maam ana nzuaim, ana khɨrɨvra kaav khaŋ nzuai, “Devitan Kam, ndu nan korar muuŋ!”
49 Zisas ana mbararagiap, thav thɨgap, khaŋ nzuai, “Anan kamgirim, ana zɨ.” Zisas ne nzuaim, mbe mba rɨmani mbatɨgi guman kaai. Mbe ana kaav khaŋ ana nzuai, “Ndu gor muuŋ thari. Ana ndun kaai. Ndu khavik!”
50 Mba rɨmani mbatɨgi guma ne mbararara thav, mbaram mba rugaha shari sharige zorgiap, niŋge dagim, niŋge kɨga vov mbur rɨgi. Ana mbaram fega mbur mbarav thivav, Zisas han vui.
51 Ana Zisas han vuim, Zisas anan nzarigi, “Gu ram ndun muuŋrie?”
Mba rɨmani mbatɨgi guma khaŋ ana nzuai, “Rabai, ndu na rɨmanin muuŋgirim, ni nzera.”
52  +Zisas mbaram khaŋ ana nzuai, “Ndu ŋgɨ. Ndu Fhe Bakɨme ŋkasŋka khothɨgav, ndu taagia nzerigi.” Zisas ne nzuavra thagim, ana rɨmani fhura ŋgarav nzerigim, ana tuituigia bigi gari. Ana garav Zisas phorgav mba tuavar vui.
+ 10:4 Lo 24.1-4; Mt 5.31 + 10:6 Stt 1.27; 5.2 + 10:7 1 Ko 6.16; Ef 5.31 + 10:7 Stt 2.24 + 10:11 Mt 5.32; 1 Ko 7.10-11 + 10:14 1 Ko 14.20; 1 Pi 2.2 + 10:15 Mt 18.3 + 10:19 Kis 20.12-16; Lo 5.16-20; 24.14; Ze 5.4 + 10:21 Mt 6.19-20; 10.38; Mk 8.34; Ru 12.33 + 10:23 Mt 19.23; Mk 4.19; Ru 18.24; 1 T 6.17 + 10:27 Jer 32.17; Ru 1.37 + 10:30 2 Sto 25.9; Ru 18.30 + 10:31 Mt 20.16; Ru 13.30 + 10:32 Mk 8.31; 9.31 + 10:38 Mk 14.36; Ru 12.50 + 10:39 FG 12.2; VB 1.9 + 10:42 Ru 22.25-26 + 10:43 Ru 9.48 + 10:43 Mt 23.11; Mk 9.35; Ru 22.26 + 10:45 Zo 13.14; Fi 2.7; 1 T 2.5-6 + 10:47 Mt 9.27; 15.22 + 10:52 Mt 9.22; Mk 5.34