Aposel
iniŋ ku
Abô môŋ
Luk hato kapya lokwaŋju. Hato kapya luvi ek Anyô Bêŋ Tiapilus. Yani ma Lom iniŋ anyô bêŋ te ba lahaviŋ nênêm kapya êŋ luvi êndêŋ avômalô ek nesam. Kapya môŋ atu ba Luk hato ma elam nena Luk ma hato hathak malêla takatu ba Yisu hadum aleba hathak leŋ ba hi. Ma kapya yaŋ haveŋ yam ma elam nena Aposel. Ma hato hathak ku takatu ba aposel lôk avômalô êvhaviŋ idum hadêŋ waklavôŋ Yisu hatak pik êntêk ba hi leŋ.
Luk da miŋ hayê Yisu ami, ma doŋtom hawa abô hêk ŋê vi atu ba elaŋô lo êyê hathak maleŋiŋ. Luk ma miŋ anyô Islael te ami, yani ma anyô loŋ buyaŋ.
Hato kapya êntêk ek enaŋ abô avanôŋ esak ku takatu ba aposel idum lôk Yisu anêŋ Abô Mavi atu ba hi luvuluvu. Avômalô vi enaŋ abôyaŋ hathak ŋê takatu ba êvhaviŋ ba intu Luk hato kapya êntêk ek injik thô nena ŋê êvhaviŋ ma ŋê mavi ba esopa gavman iniŋ abô. Malaiŋ lomaloma hathak hapôm ŋê êvhaviŋ ba intu hato kapya êŋ ek injik loŋôndê mavi thô êndêŋ ŋê takatu ba esopa Yisu. Ma kapya êntêk hik thô nena Yisu lôk anêŋ avômalô êvhaviŋ tem nêmô ŋê kambom lu.
Hato kapya êntêk hadêŋ 63 AD la.
1
Yisu havak abô nena tem nêm Lovak Matheŋ êlêm
*Tiapilus, bôk yahato kapya te hadêŋ o hathak nôm takatu ba bôk Yisu hadum lo hadôŋ, *môŋ anôŋ aleba hayô waklavôŋ hathak leŋ ba hi. Hamô pik denaŋ ma hathak Lovak Matheŋ anêŋ lôklokwaŋ ma hêv abô ku hadêŋ anêŋ aposel* takatu ba bôk halam i yôv. *Yani hawa vovaŋ ba hama vêm ma haviyô hathak loŋbô ma hik i thô hadêŋ anêŋ ŋê takêŋ. Lôk hadum nômkama bêŋ anôŋ ek hik thô nena yani hamô lôkmala hathak loŋbô. Wak hatôm 40 ma hik i thô lôbôlôŋ hadêŋ thêlô ba hanaŋ abô hathak Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak.
*Wak te ma hayaŋ nôm haviŋ thêlô ma hanaŋ, “Noyabiŋ nôm atu ba Wakamik bôk havak abô yôv ek nêm êndêŋ môlô hatôm atu ba bôk yahanaŋ ba olaŋô yôv. Ma miŋ notak Jelusalem ami. *Jon bôk hathik avômalô halôk ŋaŋ ma kasana ma tem nisik môlô esak Lovak Matheŋ.”
Yisu hathak leŋ ba hi
(Mak 16:19-20; Luk 24:50-53)
*Ma aposel êmô haviŋ Yisu ma enaŋ hik yani liŋ nena, “Anyô Bêŋ, lêk êntêk ma tem undum ek alalô avômalô Islael naja alalôaniŋ kiŋ esak loŋbô e?”
*Ma Yisu hanaŋ, “Êŋ ma miŋ môlô unim nômla ek noyala waklavôŋ atu ba Kamik hatak ami. Hathak anêŋ lôklokwaŋ yanida hayabiŋ wak êŋ. *Ma Lovak Matheŋ hayô hamô môlô, ma tem noja lôklokwaŋ. Ma tem nonaŋ yenaŋ abô imiŋ Jelusalem lôk Judia sapêŋ ma Samalia lôk ni endeba êndôk pik anêŋ daŋ.”
Hanaŋ abô êŋ yôv, ma ewa yani hathak leŋ ba hi. Thêlô êyê imiŋ ma buliv hava yani siŋ ba êthôŋ. 10 Thêlô ititiŋ leŋ denaŋ ma ketheŋ oyaŋ ma anyô ju lôk nômkama thapuk ba imiŋ thêlô malêvôŋ. 11 *Ma enaŋ, “Ŋê Galili, umiŋ ba utitiŋ leŋ eka? Yisu doŋtom êntêk lêk Lambô hawa vê hêk môlô ba hi leŋ ma tem endelêm aêŋ iyom.”
Thêlô etak anyô te ek enja Judas anêŋ loŋ
12 *Vêm ma thêlô etak Dum Oliv ma ele i Jelusalem. Dum Oliv êŋ hêk habobo Jelusalem hatôm kilomita te iyom. 13 *Êyô Jelusalem ma i unyak kapô vuliŋ atu ba ethak êmô. Thêlô iniŋ athêŋ ma Pita lo Jon ma Jems lo Andulu ma Pilip lo Tomas ma Batolomiu lo Matyu ma Jems, Alpius nakaduŋ, lôk Saimon anyô Selot te, ma Judas, Jems nakaduŋ. 14 Wak sapêŋ ma thêlô ethak doŋtom ba eteŋ mek hi ba hi. Ma avi doho lôk Malia, Yisu talêbô, lôk anêŋ iviyaŋ êmô haviŋ.
15 Ma wak te ma Pita haviyô hamiŋ ŋê êvhaviŋ hatôm 120 malêvôŋ ma hanaŋ, 16 *“Aiyaŋ thêlô, abô te hêk Wapômbêŋ anêŋ kapya ba lêk hik anôŋ. Abô êŋ ma Lovak Matheŋ bôk hanaŋ hale Devit abôlêk hathak Judas, ôpatu ba hik Yisu thô hadêŋ ŋê takatu ba evaloŋ yani. 17 Yani ma alalô te atu ba bôk hadum ku êntêk haviŋ alalô.”
18 *(Judas hêv pik bute vuli hathak valuseleŋ atu ba hadum kambom ba hawa. Êŋ ma hêv yak halôk pik buêŋ ba lasoam hapup ba la haŋgasô hale yaiŋ. 19 Avômalô Jelusalem sapêŋ elaŋô abô êŋ ba intu elam pik buêŋ hathak iniŋ abô nena “Akeldama”. Anêŋ ôdôŋ nena, “Pik atu ba thalaleŋ hathaŋ.”)
20 Êŋ ma Pita hanaŋ, “Hatôm bôk eto hêk Kapya Yeŋ nena,
“ ‘Anêŋ unyak tem ŋgathiniŋ;
ma miŋ notak anyôla ek êmô ami.’ Kapya Yeŋ 69:25
Ma buyaŋ hanaŋ nena,
“ ‘Anyô yaŋ enja anêŋ loŋ lôk anêŋ ku.’ Kapya Yeŋ 109:8
21 Aêŋ ba alalô natak anyô te atu ba Anyô Bêŋ Yisu hamô haviŋ alalô denaŋ ma yani hamô haviŋ alalô wak nômbêŋ intu sapêŋ, 22 *môŋ ma waklavôŋ atu ba Jon hathik Yisu halôk ŋaŋ aleba hayô wakma Lambô hawa yani vê hêk alalô ba hi malak leŋ. Anyô êŋ tem imbiŋ alalô ek enaŋ Yisu anêŋ haviyô hathak loŋbô bêŋ êndêŋ avômalô.”
23 Yôv ma etak anyô lokwaŋju. Yaŋ ma Josep, elam nena Balsabas, ma athêŋ yaŋ ma Jastas. Ma anyô yaŋ ma Matias. 24 Ma eteŋ mek nena, “Anyô Bêŋ, hoyala avômalô sapêŋ iniŋ kapôlôŋiŋ. Nuŋgwik thô nena hotak anyô ju êntêk yaŋ sê 25 ek enja ku aposel atu ba bôk Judas hatak ba hi anêŋ loŋ.” 26 Yôv ma ibi valu ek nêgê nena athêŋ yaŋ sê habitak. Êŋ ma etak Matias ek imbitak aposel imbiŋ thêlô laumiŋ ba lahavute takatu.
* 1:1 Luk 1:3 * 1:2 Mak 16:19; Luk 24:49-51 * 1:2 Aposel anêŋ ôdôŋ nena ŋê takatu ba Yisu hêv ek nenaŋ anêŋ Abô Mavi bêŋ. * 1:3 Luk 24:36-49; Ap 10:41 * 1:4 Luk 24:49; Jon 14:16-17; Ap 2:33 * 1:5 Mat 3:11 * 1:6 Luk 24:21 * 1:7 Mak 13:32 * 1:8 Mat 28:19; Luk 24:48 * 1:11 Mat 26:64; Luk 21:27 * 1:12 Luk 24:50-53 * 1:13 Mat 10:2-4 * 1:16 Sng 41:9 * 1:18 Mat 27:3-8 * 1:22 Mak 1:9; 16:19; Jon 15:27