7
In loꞌwal tinbáꞌ na Esteban
Konyat tám enchéꞌ na Esteban kʼal nin okʼlékil an páleꞌtsik:
―¿Tsubaxxeꞌ jechéꞌ xowaꞌ i usnal?
Ani na Esteban tókʼon enchéꞌ:
―At kidhtaltsik ani tátaꞌlábtsik, ka achʼaꞌ xantʼéy neꞌech tu utsaꞌtsik: Ni labidh tʼokat Diosil, in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal ni wejeꞌ pakélil Abraham tam ti kʼwajat ban chabál xi Mesopotamia, tam ti yabél kʼalnek ti kʼwajíl Arán ani utsan enchéꞌ: “Ka jilaꞌ na chabálil ani ejtal na exlowáltsik ani ki kʼale ban chabál xi neꞌech tu óltsi.” Kale tám na Abraham bin chabálil an kaldeotsik ani kʼale ti kʼwajíl Arán. Tayíl chemech nin tátaꞌ ani na Dios in tsiꞌdhaꞌ na Abraham ti kʼwajíl techéꞌ xon ti tatáꞌtsik xoꞌ i kʼwajat. Por yab pidhan kʼal na Dios techéꞌ ni jun pejeꞌ ti chabál abal kin dhabalnaꞌ, nibal jun pejeꞌ elaꞌ xon ti kin kubaꞌ jun in akan; por utsan abal neꞌech ka pidhan ani ke tayíl, tam jajáꞌ ka chemchich, nin chakámiltsik jaꞌich neꞌech kin dhabalnaꞌ; maske tam ti jachanꞌ i kʼij, na Abraham yabél in koꞌol ni jun in chakámil. Ani utsan jeye enchéꞌ kʼal na Dios: “Na kidhtaltsik neꞌech ka kʼwajay jelti píl iniktsik ba jun i chabál xi yab jajáꞌtsik in dhabal, neꞌech ka tʼajan ti jolibtsik ani neꞌech ka tʼajtsin xan ti ka leꞌná, tin nakíl chéꞌ i boꞌ inik i tamub.” Por utsan jeye enchéꞌ: “Nanáꞌ neꞌech ku lújundhaꞌ an yejcheꞌ bitsow xi kin tʼajaꞌ ti jolib na kidhtaltsik ani tayíl, na kidhtaltsik neꞌech ka kale tajaꞌ ani neꞌech ti kin tʼójontsitsik ba jechéꞌ an chabál.” Na Dios in tʼajaꞌ jun i lejkintaláb kʼal na Abraham ani utsan kin tʼajtsal jun i exól bin tʼuꞌúl an kwitól chakamtsik abal kin kóꞌoy ti exól kʼal tin kwenta an lejkintaláb. Jaxtám, tam ti waꞌchin ti chakam na Isák, na Abraham in tʼajtsi jun i exól bin tʼuꞌúl tam tin kidhbách waxik a kʼítsá ti waꞌchinék ti chakam. Anílkʼi jeye tin tʼajaꞌ na Isák kʼal nin chakámil Jakob ani na Jakob anílkʼi jeye tin tʼajaꞌ kʼal xi lajucháb nin chakámiltsik. Jechéꞌtsik, jaꞌich ni wejeꞌ pakélil.
ʼJechéꞌ ni wejeꞌ pakéliltsik, in atʼaꞌ nin kidháb xin bij José ani in nujutsik abal ka júná ban chabál xi Ejipto. Por na Dios tajaꞌ ti kʼwajat junax kʼal na José 10 ani in tolmiy kʼal ejtal an yajtsiktaláb xin tametnaꞌ. In pidhaꞌ ti chalab ani in tolmiy abal kin bajaw ka kʼanidhá kʼal an Faraón. Jechéꞌ an Faraón, jaꞌich an pulek takʼix xi Ejipto, xi kʼál ti bijyat na José ti pulek awiltaláb abal ka takʼxin Ejipto ani abal ka takʼxin jeye bin kʼimáꞌ jechéꞌ an pulek takʼix.
11 ʼWaꞌchin tám i kʼaꞌínab ani jun i yajtsiktaláb púlek, ban chabál xi Ejipto. Anchanꞌ jeye ti támun Kanán ani ni wejeꞌ pakéliltsik yabich in elál xantʼéy kin kʼapu. 12 Por tam ti na Jakob in achʼaꞌ abal waꞌach i trigo Ejipto, in abaꞌ tajaꞌ nin chakámiltsik, xi jaꞌich ni wejeꞌ pakéliltsik. Jechéꞌ jaꞌich an jidhtal bél xin tʼajaꞌtsik. 13 Tam ti kʼaletsik juní tin chabtal, na José in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka exlá kʼal nin kidhábtsik. Anchanꞌ tin choꞌóbnaꞌ an pulek takʼix xi Ejipto xitaꞌ kʼál tu kidhtaláb jeye na José. 14 In abnaꞌ tám na José ka ikʼtat nin tátaꞌ Jakob ani ejtal nin kidhtaltsik, jajáꞌtsik ox inik lajubóꞌ ti éb. 15 Anchanꞌ ti támun, na Jakob kʼale ti kʼwajíl Ejipto xon ti chemech más tayíl ani xon ti chemechtsik jeye ni wejeꞌ pakéliltsik. 16 Más tayíl, júntsintsik an tin beklék Sikém ani joltsin ban jólimtaláb xi na Abraham in chʼayꞌtsámal nin chakámiltsik na Amor ban chabál xi Sikém.
17 ʼTam ti kʼunatich an kʼij xowkʼi ti neꞌech ka támun xowaꞌ na Dios in lej tsubax utsámal na Abraham, an atiklábtsik xi Israel yanenekich tajaꞌ Ejipto. 18 Tujey tám ti takʼix tajaꞌ Ejipto jun i pulek takʼix xi yab u exláb kʼál na José. 19 Jechéꞌ an pulek takʼix, in kʼambiy ni kidhtaltsik ani tʼajtsintsik xan ti ka leꞌná ni wejeꞌ pakéliltsik. In tʼajaꞌ jeye abal kin walbaꞌ ka chemech nin chakámiltsik xi tsʼitsik. 20 Jachanꞌ i kʼij, tám jeye ti waꞌchin na Moisés. Jechéꞌ an chakam, kulbetná tʼajat kʼal na Dios ani tokot beletná óx a íchʼ bin kʼimáꞌ nin tátaꞌtsik. 21 Por tam ti an tátaꞌlábtsik in jilaꞌ, nin tsidhánil an pulek takʼix in penaꞌ ani in pubedhaꞌ jelti max jajáꞌ in chakámil. 22 Jaxtám, na Moisés okʼtsin ejtal xowaꞌ in choꞌób an atiklábtsik xi Ejipto in chabálil ani in kóꞌoy tʼajat i awiltaláb kʼal xowaꞌ in tʼajál ani kʼal xowaꞌ in ulal.
23 ʼTam tin koꞌolich chab inik i tamub, na Moisés in leꞌnaꞌ ka kʼale kin álnaꞌ nin at kidhtaltsik, xi jaꞌich an israelitatsik. 24 Ani in chuꞌu tajaꞌ ke jun i inik xi Ejipto in chabálil exom in atʼax tʼajtsal jun i israelita. Abal kin loꞌo ani abal kin tʼajtsi jayéchkʼi xowaꞌ exom in tʼajál, na Moisés in chemdhaꞌ jachanꞌ an inik xi Ejipto in chabálil. 25 Pos na Moisés in chalpayal ke ni at kidhtal, xi jaꞌich an israelitatsik, neꞌech kin exbaytsik ke jajáꞌ takudh kʼal na Dios abal kin walkaꞌ nin at kidhtal; por yab in exbaytsik. 26 Tam ti jun tsudhelom, na Moisés in elaꞌ cháb i at kidhtal ti péjéx ani kom in léꞌ kin chuꞌu yabich ka péjéxintsik, in utsaꞌtsik enchéꞌ: “Tatáꞌtsik a kidhábkʼitsik tabáꞌ; ¿jantʼókʼi ta atʼax tʼájtsíxtsik jún ani jún?” 27 Tám, xi kʼwajat in chaꞌwal nin at kidhtal nixíkʼlá kʼál na Moisés ani utsan enchéꞌ: “¿Jitaꞌ ti kʼwajbámal ta okʼlek ani ta lújundhom kʼal wawáꞌ? 28 ¿A léꞌxeꞌ neye ti kin chemdhaꞌ, jelt xan ta chemdhaꞌ ti weꞌél an inik xi techéꞌ Ejipto in chabálil?” 29 Tam tin achʼaꞌ jechéꞌ na Moisés, ájlách ani kʼale ban chabál xi Madián. Tajaꞌ ti kʼwajay jelti jun i píl inik ani in kóꞌoy cháb in chakámiltsik.
30 ʼChab inik i tamub más tayíl, tam ti kʼwajat ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh kʼunat ban chʼén xu bijyáb Sinaí, in chuꞌu jun i tʼokat abatwále bin kʼamálil jun i kʼidhadh teꞌ xi kʼwajat ti tʼaꞌíl. 31 Na Moisés laban tʼajat tam tin chuꞌu jechéꞌ an xalkʼantsixtaláb ani tam ti utey abal kin chuꞌu más alwaꞌ, in axtsi tin káwintal an Okʼóxláb. Enchéꞌ tin ulu an Okʼóxláb: 32 “Nanáꞌ tin Diosil na wejeꞌ pakéliltsik, nin Diosil na Abraham, na Isák ani na Jakob.” Tujey tám na Moisés ti wipipíl kʼal i jíkʼib ani yab in léꞌ kin telaꞌ. 33 Utsan tám enchéꞌ kʼal an Okʼóxláb: “Ka kʼotʼiy na pajab, pos an chabál xon ta kubat, jaꞌich jun i chabál xi tʼokat. 34 Nanáꞌ u chuꞌúmalich an yajtsiktaláb xi exom in achʼál Ejipto an atiklábtsik xu takwyám, xi jaꞌich na kidhtal, u achʼámich ti ejꞌéltsik ani in paꞌinek abal ku káldhaꞌichtsik tajaꞌ. Pos xoꞌ, jalaꞌich, neꞌech tu abaꞌ Ejipto.”
35 ʼJechéꞌ na Moisés xi pojká ani utsan enchéꞌ kʼal an israelitatsik: “¿Jitaꞌ ti bijiy ta okʼlek ani ta lújundhax?”, jaꞌich aban kʼal na Dios jelti jun i pulek awiltaláb ani i walkax, kʼal an tʼokat abatwálekʼi xin chuꞌu taꞌ ti kʼwajat bin kʼamálil an kʼidhadh teꞌ xi kʼwajat ti tʼaꞌíl. 36 Jechéꞌ na Moisés, jaꞌich xin káldhaꞌ Ejipto ni wejeꞌ pakéliltsik ani xin tʼajaꞌ i labidh labandhaxtalábtsik ani i exóltsik tin nakíl chab inik i tamub ba jachanꞌ an chabál, ban Chak Pujal ani ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh. 37 Jechéꞌ na Moisés jaꞌich xin utsaꞌ enchéꞌ an israelitatsik: “Na Dios neꞌech kin takuy jun i tʼiltsix xi wawáꞌ i kidhtal, jelt xan ti nanáꞌ tin takwyámal, ka exbantsitsik xowaꞌ jajáꞌ ti ki utsaꞌtsik.” 38 Na Moisés kʼwajay kʼal an atiklábtsik ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh, tam ti junkuntsik ban chʼén xu bijyáb Sinaí. Tajaꞌ, utsan na Moisés kʼal an tʼokat abatwále kʼal tin kwenta an xeꞌchintaláb ani na Moisés, in watʼbantsi ni wejeꞌ pakéliltsik jechéꞌ xowaꞌ utsan.
39 ʼPor ni wejeꞌ pakéliltsik yab in leꞌnaꞌ kin exbay, in pojkaꞌtsik tokot ani in léꞌtsikwiꞌik ka witsiy Ejipto, 40 tam ti kʼwajat in utsáltsik enchéꞌ na Arón: “I léꞌ ti ku tʼajtsi ti diostsik xi ka okxin, pos yab i choꞌób xantʼéy in tamu na Moisés xi tu káldhaꞌ ban chabál xi Ejipto.” 41 In tʼajaꞌtsik tám jun in chʼilábil i beserro kʼal i oro, in chemdhantsi ti koꞌnéltsik abal kin pikbantsi ani kulbétsik tʼajat kʼal xowaꞌ in tʼajámaltsik kʼal in kʼubak. 42 Wékʼon tám na Dios kʼal jajáꞌtsik ani walkátsik kin kʼakʼnaꞌ a óttsik xi waꞌach walkʼiꞌ. Pos anchanꞌ ti kʼwajat dhutsadh bin dhutsadh úwil an tʼiltsixtsik ke enchéꞌ ti utsan ni wejeꞌ pakéliltsik kʼal na Dios:
¿Awxeꞌ tatáꞌtsik, atiklábtsik xi Israel, a chemdhámal i koꞌnéltsik abal ti kin pikbantsi
tin nakíl xi chab inik i tamub ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh? ¡Yabaꞌ!
43 Tatáꞌtsik tokot a xeꞌchindhantsitsik tin ótʼ padhélil na dios Molok
ani nin ótil na dios Renfán,
i chʼilabtsik xa tʼajámaltsik abal ka kʼakʼnaꞌ.
Jaxtám Nanáꞌ, neꞌech tu káldhaꞌtsik ba na chabálil ani neꞌech tu abnaꞌtsik más tuwaꞌ ké Babilonia.
44 In óntsi ti káw na Esteban ani in ulu enchéꞌ:
―Tajaꞌ ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh, ni wejeꞌ pakéliltsik taꞌ tin koꞌol an ótʼ padhel xon tin taꞌpál an tʼujubtsik xon ti kʼwajat dhutsadh nin takʼixtal na Dios. Jechéꞌ tʼajnék anchanꞌ xan ti na Dios tin utsaꞌ na Moisés, tam ti utsan kin tʼajaꞌ jelt xan ti óltsin. 45 Ni wejeꞌ pakéliltsik in bachʼu jechéꞌ an ótʼ padhel jelti jun i jiltsixtaláb ani xi tsíchtsik kʼal na Josué, in tsiꞌdhaꞌ kʼal jajáꞌtsik tam tin kʼántsitsik an ti chabál an kʼeꞌet atiklábtsik, jaꞌich xin káldhaꞌtsik na Dios abal kin pidhaꞌ an ti chabál ni wejeꞌ pakéliltsik. Anchanꞌ ti tʼájan asta tam tin bajaw na Dabid. 46 Na Dios kulbé kʼal an pulek takʼix Dabid ani na Dabid in leꞌnaꞌ kin tʼajtsi jun i atá xon ti ka kʼwajay nin Diosil na Jakob; 47 por na Salomón jaꞌich nin kubtsi tin kʼimáꞌ na Dios. 48 Por na Dios xi púlek tʼajat, yab u kʼwajíl ba atá xi tʼajadh kʼal i iniktsik. Jelt xan tin ulu an tʼiltsix enchéꞌ:
49 An walkʼiꞌ jaꞌich nu tʼokat kʼwajtal
ani an chabál, jaꞌich xon tu kubál nu akan.
In ulu enchéꞌ an Okʼóxláb:
¿Janti uwats an atá xi neꞌech kin tʼajtsin?
O ¿jónꞌ ti neꞌech ku ejto kin koyóch?
50 ¿Yabxeꞌ Nanáꞌ u tʼajámal kʼal u kʼubak ejtal jechéꞌ?
51 In óntsi ti káw na Esteban ani in ulu enchéꞌ:
―Por tatáꞌtsik echʼekʼi tʼajat chapik na itsích ani a koꞌoltsik na ochʼoxtal ani na itsích jelti xi yab in exláltsik na Dios. Echʼekʼi a tomnáltsik an Tʼokat Ejattaláb. A junwaltsik jelti na wejeꞌ pakéliltsik. 52 ¿Jowaꞌ tʼiltsix yab atʼnék kʼal na wejeꞌ pakéliltsik? In chemdhaꞌtsik xi tsiꞌnek más okʼox kin tʼilaꞌ abal neꞌech ka tsích jachanꞌ xi lujat tʼajat ani xoꞌ tam ti ulich, a chinat pidhnaꞌtsik ani a chemdhaꞌ. 53 Tatáꞌtsik xa bachʼu an takʼixtaláb kʼal an tʼokat abatwálekʼi, yab a tʼajáltsik ti kʼij.
Tam ti chemdhá na Esteban
54 Tam ti jajáꞌtsik in achʼaꞌ ejtal jechéꞌ, in chakuntsitsik tʼajat na Esteban ke asta u rechʼechʼéltsik nin kamab kʼal i chákub. 55 Por na Esteban, teykómte kʼal nin cháp an Tʼokat Ejattaláb, in teloloy walkʼiꞌ, in chuꞌtsi tin labidh tʼokát na Dios ani in chuꞌu jeye na Jesús tin eját na Dios. 56 In ulu tám enchéꞌ:
―¡Ka telaꞌtsik! U chuꞌtal jebél an walkʼiꞌ ani u chuꞌtal na Jesús xi aban abal ka wenkʼon jeye ti inik kʼwajat tin eját na Dios.
57 Por jajáꞌtsik in tsʼutsʼkʼiy nin xuchun ani u dhajnaltsik kawidh, tujeytsik tám kin nixkʼaꞌ na Esteban. 58 Káldhá ban bitsow ani exmách ti tʼujbayáb. An ólnaxtsik xin tʼajaꞌ jechéꞌ, in jilaꞌ nin xekét ka beletnantsat kʼal jun i kwitól inik xin bij ta Sawlo. 59 Lejat kʼwajat ti tʼujbayáb, na Esteban ólan ani in ulu enchéꞌ:
―Ajátik Jesús, ka bachʼu nu ejattal.
60 Tayíl tudhlan ani in ulu kawidh enchéꞌ:
―Ajátik, ka pakwlantsitsik an tin walastalábil xi exom in tʼajál.
Tam ti okʼonich kin ulu jechéꞌ, chemech.